Ka Nupepa Kuokoa, Volume IV, Number 37, 16 September 1865 — Ka Nupepa Kuokoa. KE KAAO O ASIMEDA! [ARTICLE]

Ka Nupepa Kuokoa.

KE KAAO O ASIMEDA!

HELU 15. (I iinuhiia noloko ae o ka Buke Moolelō a Geberiana.) A hiki kela palapala a Tama)a ia Nevela, #laila, he mea ukiuki loaia nona. la manawa r noon«o hou iho la o Nevela i mau hana nana e hiki ai ke launa hou nie Tamala. Nolaila, heie aku la ua Nevela nei e halar/ai me ke Kapena nona ka moku a Tamala i kau mai ai mai Beritania mai, ka moku hoi ana i hoolimalima ai. I aku la o Nevela i ke Kapena moku, 14 1 hele mai nei au e hoolimalima aku i ka moku e lawe aku i kuu palapala i ke Awa ku moku o Pozasanedo ma ka Mokupuni oHelene iloko o ke Kai Nui." I aku la ke Kapena moku, " Aole e hiki ia'u ke ae, no ka mea, ua lilo ka moku i ke Alii Wahine o Bentania : A he Palapala Aelike no hoi i hanaia mawaena o maua, me ko maua kakau inoa aku malalo oia palapala; a ua sila ia i ke Sila o ke Aupunlmai ka Luna kakau kope ae. A ma kau'mea e noi mai nei, he me hiki ole ia'u ke ae aku; ina paha e hoohuli au i ko'u ae io i mea ole, e lilo ana au ī mea poho, me kuu lawe aku ia Tamala me ka uku ole e loaa ia'u ma ia hookele ana." A ho keia olelo a ke Kapena moku pela ; nolaila, ninau pono aku la o Nevela i ke kumu i hoolimalimaia'i; alaiia, hai aku la ke Kapena, "He umikumamalima miliona~talena gula."—l aku la o Nevela i ke Kapena moku ; 44 E ae mai oe e hoolimalima me a'u i ka moku no ke kumu hoolimalima makepono,e oi palua ana mamua o ke kumu hoolimalima mua." (Ua likepahame kanahikukumalima miliona talena gula) 44 A ina ua hooneleia oe i ka uku o ka hoohmalima mua, alaila, e hoihoiia ana no ia poho o ka moku ma ke kumu a'u e hoolimalima nei, me ka uku kaulele oi loa." 1 aku la ke Kapena, " He haohao nui loa ko'u i keia manao ou e ke Alii. ma keia mea au e koi mai nei. A i mea e pono ai au ma keia mea a'u e haohao nei, he pono nou ke hai mai." I aku la o Ne~ela, 44 Mai haohao oe, no ka mea, o oe no ko'u hoa kuka mau mamua ae nei e piii ana no Tamala. A no kau noi ana mai e hai aku au. He oiaio, ua aie nui loa au i ka makemake ia Tamala, aka, aole e hiki ke hookaaia keiaaie o'u. 1 kekahi la mamua aku nei, mahope iho o ka hookuu ana o ka ahaaina, ua halawai pu maua me Tamala, a ua hai aku au iaia i ko'u aie nui no ko'u makemake ia ia, me ko'u noi aku e hookaa mai, aka, aoie nae i hookoia mai, a ke mau nei ia aie o'u a hiki i keia manawa. A no kuu lohe aha ano, e holo koke ana ko mohu iloko o na la pokole i koe, nolaila, e nele auanei paha wau i ka launa hou aku me Tamala, nolaila, makemake au e hoolimalima me oe i ka moku, i hala aku ai oe me ka moku ma ke awa e, alaila hoi, e loaa hou ia'u ka manawa e kuka pu ai me Tamala, no ka manawa hiki iaia ke hookua mai i kuu aie a'u e olelo nei ia oe. A ma keia mea a'u e hai aku uei ia oe, he mea hilahila nui loa ia no'u iwaena o ko'u mau hoa maikai i ha. e lohe ana lakou. A nolaila, ke noi aku nei au ia oe, e huna loa oe i keia mau olelo, ia oe a me a'u wale iho no ia." A ike iho la ke Kapena moku ua oiaio na mea i haiia mai ia ia mai a Nevela mai. Ia manawa, hele koke aku la oia imua o Tamala e hoike i na mea a laua i kuka pu ai me Nevela ma na mea e pili ana i ka hoolimalima, aka, nole i ae mai o Tamala e hoolimnlima hou ua Kapena moku nei me kekahi mea e aku e like me ka mana o ka iaua hoolimalima.ana. Hoi aku la ke Kapena moku a hai aku la ia Nevela i na mea i oleloia e laua. I aku la o Nevela ; 44 E hele oe e olelo hou aku ia ia, (Nevela) ua lilo ka moku i»'u." Nolaila hele hou aku la ua Kapena moku nei imua o Tamala e hai aku i ka lilo o ka moku. [ mai me ka ninau mai, 44 Heaha ke kumu hoolimalima hou o ko moku i oi mamua o ka kaua hoolimalima ? " 44 He alua hapakolu ka oi mamua o ke kumu hoolimalima mua," wahi a ke Kapena. I aku la o Tamala ; 44 No keaha oe i hoike pau ole mai ai i ke kumu hoolimalima pau loa o ka moku, ī like ai me ka nui o kou makemake ? No ka mea, aole au i makemake e hoopilikiaia mai au ma keia noho malihini ana, no ka mea, mamua o ko kaua olelo ana, a me ka hooholo loa ana i ka hoolimalima, nau no i koho mai ka uktr, aole na'u aku. No keaha no hoi oe i hai ole mai ai i ka uku oi mamua loa'e o na loaa makahiki o be Aupuni, i hiki ai no ia'u ke ae aku? Aka, i mea e hoopilikia hou ole mai he pono no'u e hookuu aku i ka mo-

ku me ka hoonoa i ka hoolimaUma mua a kaua." He mau la elua mahope iho, ike ia aku :he moku e hoea mai ana ma ka moana mai. jla manawa. iloko o ko Tamala manawa e noonoo nui ana no na hana pono ole a ke | Kapena, lohe ae la keia i ka hooho ana, "Se|lo! " la manawa, puiwa koke ae la o Ta- | inala, a puka ae la oia iwaho o ka lanai o ka ka hale hoi malona, e kau_ana hoi me ka ohenana. Aia nae oka hae o Asimeda. la manawa no, hoouna wikiwiki ae la o Tamala i kekahi Aiii Koa o Nitcolasi me ka i aku, Ano i keia manawa, e hele aku oe i kekahi o na Kapena moku, e heie koke mai hoi io.'u nei, i olelo aku ai au ma ka mea e hiki ai ia'u ke hai aku." la manawa, hele aku la ke Alii Koa mamuli o ke kauoha a Tamala, aka, aohe nae i loaa ke Kapena o ka moku, nolaila, hoi aku la ke Alii koa me ka nele a hiki imua o Tamala. Ano keia mea, hoolale hou ae ia no ua o Tamala i ke Alii" Koa e hele e huli i moku, aohe nae i loaa ka moku kupono, he wahi moku Kiakahi ka meā i loaa. ia manawa, halawai koke ae la o Tamala me Nitcolasi me ka i aku, " Da hiki mai ko'u manawa e kaawale ae ai mai kou Hale Alii ae, no ka mea, aole e hiki ia'u ke hoomanawanui, mamuli e loohia maika pilikia maluna o'u." 1 aku la hoi o Nitcolasi, " Pehea la i hikiwawe loa ai kou kaawale ana mai keia hale aku ?" I aku la o Tamala, " Alia au e hai aku ia oe, aia a hiki au i kahi e hiki ai ia'u ke huna iho ia'u, alaila, e hai mai no au ma kuu palapala i na kumu o kau mau mea e ninau mai nei." la manawa, haalele koke iho la o Tampia ia ltalia, a kau aku la maluna o kahi moku Kiakahi, a holo aku la a noho ina ka Mokupuni o Newata, malaila no oia i noho ai me kana mau keiki, a hiki I wale i ka halawai pu ana me Asimeda. | Ka hoi ana mai o Asimeda, ame ka imi ANA IA ĪAMALA. ! Mahope iho" oko Tāmala haaleie ana ia Beritania, hoouna aku la o T\ipalemite i ka palapala hoike no koTamala haalele ana ia Beritania, a hoouna pu ia aku la no hoi me ka palapala a Tamala i kakau ai. I ka hiki ana aku o keia mau mea ia Asimeda, ia manawa koke no, hoi mai la oia me ka hikiwawe loa, me ka hai ole aku ia Juria i ke kumu o kona hoi ana, me ka pau ole no hoi o ka inanawa ana i hoohiki ai e noho pu me Juria. I ka hiki ana o Asimeda i Beritfinia, ia manawa, hooohui koke ae la oia 1 ka Aha Kuhina, a hookolokolo ae la i na Kuhina ona no ke kaohi ole ana ia Tamala, a no ka hoouna koke ole ana aku i palapala hoike no ko Tamala hoopuka ana i kana olelo haalele ia Beritania. Mamuli o keia mau mea wale no ko ke Alii kauoha ana i ka Aha Kuhina e hoohui. Aka, i ka hookolokolo ana, aole i ku ka hewa maluna o na Kuhina. Ma ia mau la kokoke mahope iho, īmi aku la o Asimeda ia Tamala a hiki ma Itaj lia. Ika la nae hoi ana i aneane ai e komo | i ke awa, ike aku la o Asimeda i kekahi mo- | ku e holo ana me ka Hae Galaunu o ka Oihana Moi o Beritania e kau ana maluna o ke kia, aiualu aku la me ka manao hoi aia o Tamaia maluna; aka, i ka hiki ana aku, aole nae o Tamala maluna oka moku. Noiaila, ninau aku la o Asimeda i ke Kapena moku, " No keaha la oe i kau ai i kela Hae maluna o ke kia o kou moku, me ka nele nae o ka mea nona ka hae maiuna o kou moku ?" Pane mai ia na hoi ke Kapena penei, " Mamuli o ke kauoha a ke Kuhina Nui." la manawa, ninau pono loa aku la o Asimcda i kahi i noho ai o Tamala, a ua hai ia mai la, " Aia ma ka Hale Alii o N itcolasi." AJohe o Asimeda i keia mea, haalele koke oia i ka moku, me kona iawe pu mai no nae i ka hae mai ka moku mai. Ka hiki ana o Asineda i Italia. Hiki aku la o Asimeda i ltalia, mahope iho o kona haalele ana i ka moku, a kipa mua aku ia ia ma ka Hale Alii o Niteolasi, kahi hoi a Tamala i noho iho ai. Aka, ma kona hiki ana aku nae hoi ilaila aole nae o Tamala. Ahe mea kaumaha nui ioa iho la nae ia no Asimeda no kona hooneleia ana i ka ike na aku i na maka o kana wahine, a me k&laua mau keiki. i pau.)