Ka Nupepa Kuokoa, Volume IV, Number 37, 16 September 1865 — Ka Moolelo o Heneri Opukahaia. [ARTICLE]

Ka Moolelo o Heneri Opukahaia.

HELU i?. Kona wahi moolelo hamua O KONA 111KI ANA 1 AMKKIKA. l< Oia kanaka wahi ana/' ka mea nana i pepehi kuu makuakane a me kuu makuahine, ko'a mea nana i hoihoi i kona home. He wahine maikai kaim, a he wahine lokomaikai uo hoi t d pela no kana kane, aka no kona pepehi ana i ko'u mau makua, aole au i oluolu iki. Mahope iho o ko'u noho pu ana me keia knnaka no ka makahiki hookahi a elua paha, foaa ia'u kekahi kaikamahine a ko'u makuakane, oia hoi ke kahuna o lakou; aka aole nae ia i ike he aha la wau—no ka mea e ukulii aua no au i kona manawa i ike ai ia'u ma ko'u home me ko'u inau makua, a liai aku la au. I kona wa i lohe ai i ka inoa o ko'u makua, kulu ihola kona mau waimaku a moe haalulu iho la. Aole ona makemake e hoihou au e nohopu me kela kanaka nana i pepehi kuu makuakane a me kuu makuahine, aka e noho meia e like me ka Uihi o ko'u noho ana. Olelo aku au iaia, e hoi hou au i hope a e ike i kela kauaka, malia paha o hookuu mai no hoi ia ia'u. Ua hanaia keia mea ia wa, hoi akula au i ka hah, a ohh āku Ja i ke kanaka i na mea a pau a ke kaikaina o kuu makuakane i olelo mai ai iau. Me he mea la nae, oia olelo ana aku au iaia, he mea oluolu ole ia nona. I kona manawa i lohe ai i na mea a pau au i hai aku ai iaia, ua wela lon ia i ka inainu; me he mea la, e nana mai ana ia ia'u me he mau apana liilii la ia manawa. Aole ia e hookuu mai ia'u a hiki i kona wa make, aiole ia o ko'u ola ke lawe ia eia. M'ahope iho, aole i loihi, hele aku la au a hoi aku la i kahi 0 ke kaikaina o kuu inakuakane i ka mea a ke kanaka i olelo mai ai ia'u. Aole ia 1 hookuu hou mai e hoihou i ka hale o ke kanaka, a hiki i ka wa i hiki kino mai ai ua kanaka la, alaila, kuku pu laua meia no keia kumu. Mahope >ho o kuu noho ana me ke kaikaina o kuu makuakane, elua a ekolu paha la, hele mai la ke kanaka i kona haie e lawe hou iau i kona Aka, olelo aku ke kaikaina o kuu makuakane iaia, he keiki ponoi au nnna, aole ia e hookuu ana ia'u e hoi hou e noho pu meia; a i ole ia ina ia e lawe ia'u, e laue no ia ia maua a ielua. Aole i pane nui mai ke kanaka. no ka mea, he kahuna ke kaikaina o kuu makuakane. Aka ua oleio aku au i ke kaikaina o kuu makuakane, ina au e noho pu meia, e malama pono ia'u e like ine kona malama ann. Olelo aku la no hoi ia, " ae." I ka pau ana o keia mau mea a pau, noho iho la au me ke kaikaina o kuu makuakane no kekahi mau makahiki he nui wale." Me he mea la, iloko o keia manawa, a mamua aku o ka hoihni ia ana mai o ke kuikahi i Hawaii nei, ka hoike ia ana mai o ka lima o ke Akua Mana Loa ma ka hoopakele alua ana ia Opukahaia ma iloko mai o ka make hikiwawe a weliweli hoi. Maanei, e hoomaopopo ka mea heluhelu i ka lokomaikai o ke Akua, a o kona mau manao maikai, e like me losepa, i ka mea nana i hoopiha iho ai mamuli o ke aloha o ko Heneri hoahanau no kona hoopakele ana i kona ola. Oia, a me ke kaikuahine o kona makuakane e ola ana, haule pu iho laua iloko o na lima o ka enemi. I kekahi la, akahi no a komo iho iloko ona ka naauao, o ke kaikuahine o kona makuakane, a i ole ia, oia no ke pepehiia a make» O kona wahi kumu wale no i pakele iki ai, o ke kolo ana maloko o kekahi puka iloko o ka hale ilalo, a oia ka manao i kupu mua ae iloko ona i pakele ai ia. Malaila aku ia e hele ai a kabi mamao loa mai ka hale āku ona i hoopaeia'i. Aole nae i liuliu iho, ike aku la ia i ke kaikuahine o kona makuakane e laweia mai ana iwaho e na enemi he nui wale, a lawe !oaia*ku i ka pali, a malaila kona wahi i kiolaia'i a make iho la. Ua ike aku la ia i keia mea i nanaia ; ia wa i kona manawa no i ike aku ai e hoi ana ka enemi, o kona aku la noia i kahi i make ai ke kaikuahine o kona makuakane me kona manao e kiloi iaia iho a make pu me kona makamaka, no ka mea, ua komo iho ka mnnao iloko ona o ka pilikoko

hope loa ia o kona ohana. Afca, iaia e holo ana, ike e ia mai la oia e kekahi a&i a o ke poo o ia aoao, a nana i kauoha'e i kekahi mau kanaka ona e hoihoi mai iaia. O kona lele aku no hoi ia i ka pali, luaa e i ua mau kanaka la, a hoihoiia'ku la ia i kahi i hoomoana'i o ka eaemi, a ua hoopakeleia oia me ke~aloha no kana mau hana, a e ike koke no kakou om ka moolele e hiki mai ana mahope. " I ka make ana o ko'u mau makea," wahiana, " me lakou no au ; ua ike no au i ko lakou pepehiia ana me ka elaa, a me lakou pu no hoi ko'u wahi kaikaiaa uuku, aole i oi ae mamua o na elua a ekolu paha. Pela au i uoho hookahi.iho ai meko'u makuakane ole a aiakuahine hoi ma keia .honua waonahola. I iho la au ia'u iho, auwe ! no hoi a«» makuakane anei ko'u a he makuahine pmha ma ka hale, i hiki ai ia'o ke hele e imi a loaa lakou e noho ana ma ka hale ?** "Aole, auwe! no hoi au e. A oiai au-e paani ana me kekahi mau keiki eae a mahope iho o ko makou paani ana, ho« aku la lakou iko lakou mau makua, a owau hoi, uwe iho la au. no ka mea, aohe o'u home. Ua laweia mai aa mai ko'u home mai a hiki i keia wahi malihini, aole i naauao nui aku i kekahi mea, aka, ua makemake au i makuakane, a i oleia i makuahine, ao ka moe wale iho la no i ka po me ke ao."