Ka Nupepa Kuokoa, Volume IV, Number 38, 23 September 1865 — He Buke Hoakaka no ka Baibala. [ARTICLE]

He Buke Hoakaka no ka Baibala.

Akana. Keiki a Kami. Hookali ia i ka lehova a huna i kekahi waiwai pio no leriko i hoolaaia. No ia mea, kau ka poino malana o Iseraela, a pau lakou i ke auhee. Puka kona hewa i ka hailona, a lukuia oia rae kana a pau ma kahawai o Akora akau o lerīko, losh. 6:18; 7:1—26. Ua kapaia o Akora ma 1 Oihanalii 2:7. Akisa. Ke Alii o Gata, he kulanakauhale no Pilisetia ; i o na la elua o ko Davada holo ana'e ia Saula e imi ana e pepehi ia ia. 1 ka mua o kona holo ilaila, ua ikeia e kekahi poe kauwa a ke Alii. A, nolaila makau o Davida o pepehiia, a hoopupuie iho la īa, i mea e pakeleai ia i ka make, 1 SamueJa 2i:lp. He mau makahiki mahope mai, holo bou o Davida i o Akisa la me na kanaka ona 600. Hookipa ke Alii ia ia, me he enemi la hoi ia no Saulai a me Iseraela, a haawi ae īa ke Alii ia Zikelaga nona « noho ai, me ke kuhihewa'e lilo ana o Davida i kokua nona, ma kona kaua akn ia Iseraela. No ke noi nae o kona poe alii koa ia ia, hoihoi aku

ia ia ia Oa?ida i kona wahi, ia Zikelaga, 1 Samuela 27:29. Akemeta. Ezera 6:2. Ma ka. manao wale, o £kebatane he kuianakauhaie no Media; iua ole i kekahi kulanakauhale e ae, koeo Bahulona laua o Nineva wale no. Ehiku ona pa kauhale like ole ko lakou kiekie, a ano e hoi ko lakou hooluu. Lilo ia i wahi e noho ai na'Lii o Peresia ma ke kau, mahope okawa ia Kuro. Ma ka manao oka poe hele makaikai o Hamadana no ia i keia manawa, kahi hoi e noho nei na ludaio he nui wale. Oia no hoi kahi hale kupapau i kapa* ia'i no Moredekai laua a Esetera. Akora. Pilikia. He wahi awawa akau o leriko, i kapaia'i pela no na pilikia i kau ai maluna o Iseraela, mailoko ae o ko Akana hewa, ko ka mea i hailukuia ma ia wahi, losh. 7:26. Oia ka na Kaula i manao ai, ma Isa. 65:10; Hos. 3:17 [Eng. 2:15] me ka manaolana a me ka olioli no ka hiki ana mai ma ia hope ihe o ka wa Euanelio. Akesa. Ke' kaikamahine a Kaleha i haawiia me ka waiwai nui, i wahine na Oteniela, no kona lawe pio ana i ke kulanakauhale o Debisa, losh. 15:15—17. Akesapa. He kulanakauhale alii no ko Kanaana, losh. 11:1. I hoopioia'i e loshua a haawiia no ko Asera, losh. 12:20; 19:25. Akeziba. He kulanakauhaie no Asera. Hiki ole nae o lserae]a ke kipaku i ko Kanaana aku, Lunakanawai 1:31. O Ekedipa kona inoa i ko Herene. *I keia wa nae e noho nei, ua īkeia ma ka inoa o Ziba. Aia no ia ma kapakai, he 10 paha mile akau o Asere. Oihana a na Aposetelo. He wahi buke me ke Kauoha Hou, na Luka no ia i kakau, 1 hope no ka Euanelio i kapaia ma kona inoa ihono, a i mooolelo kekahi no ka Ekalesia hou ia manawa. Aole nae ia he mooolelo no na Oihana a na Aposetelo a pau, no ka Petero laua o Paulo ka nui. Ma Luka. ua hoikeia mai ka hookumuia ana o ka Ekalesia Kerisctiano, ma na hana a Kristo a me kona hoinoia ana, oia hoi na Oihana, ua hoikeia mai ka laha ana o ka Ekalesia malalo iho o ke kokua a me ka hoopomaikai ana o ka Uhane Hemolele i na Lunahaiolelo me na hoahanau ma ko lakou ana e kukulu ike Aupuni o ka Oiaio. E hoomaka ana ka olelo ma kahi i waihoia'i ia ma ka Euanelio, ke hoike mai nei ia i ke Alahou ana o ka Haku, a me ka hana a na haumana ann nia ia hope iho—i ka ninini ana hoi o ka Uhane Hemolele, e like me ka lesu i olelo eai mamua—i ka haiolelo ana me na hana mana a na Aposetoio, i ka holo ana o ka lakou ia a me ko iakou hoomaau nui ia ana no hoi, me na mea e ae pili i ka Ekalesia ma lerusalema a hiki i ko lakou manawa i hoopuehu liiliiia lakou ma kahi e.

Alaila, ke hoike mai la ia i ka lilo ana o ka aoao Kerisetiano i pani hakahaka no ka hoomana ludaio a me ko ke Akua ao ana ia Petero ma kekahi akaku no ka like o na lahui a pau i kona manao.

A, ma kc koena o ia buke, ua hoikeia mai ko Paulo huli i ka pono, kona heaia i Luna» olelo, kona pakela ikaika i ke kaapuni misionari, ka nui o kana mau hana, me kona hoino ia a me kona noho paahao ana ma Homa ina makalnki elua. He ike maka o Luka no ka nui o na mea ana i palapalaia'i, a he me( e no hoi ka maikai o kana mau mea e hai mai nei no ka manao o ka Ekalesia ia wa opiopio ona, oini hoi e noho heahanau ana ka poe i launa kino pu me ka Haku. Ua kakauia ka Oihana A. D. 64 o. h. mahope iki iho o ka manawa i hanaia'i na mea hope i haiia mai ai iloko ona. Aole i maopopo kahi i kakauia'i ua buke nei.

Aāamu. Ka makua a me ke Poo o kanaka a pau. Wa lebova ia i hana no ka lepo ae, a ha iloko ona i ka hanu ola. O ka hopfc loa ia 0 na mea a lehova i hana'i, a hooliloia oia i Luna maiuna o na mea a pau loa ma ka honua nei. I ole ia e noho oia wale, hana iho ia o lehova la Eva i kokoolua nonn, a lilo ae la ia i wahine nana. Pela no ma Kinohi 1 hookumuia'i ka Oihana mare, i lilo ia i mea e pomaikai like ai kanaka a pau loa, a mau loa aku no. He kanaka kina ole 0 Adamu, ma na mea kino a me na mea uhane a pau, a ua hoonohoia oia ma £dena e hoaoia no ka pono ame ka hewa. He pomaikai kona, a» me ia no kona kvpaa a me ia hoi kona haule. A haule iho la no ia mailoko ae o kona pomaikai a lilo ae hoi i ka hewa, no konn hoolohe i ka Satana ma o Eva la. Pela ia i haihai ai iko lehova Kanawai, a pela hoi i komo mai ai ka hewa a me ka poino iloko o ke ao nei, a kau ae maluna iho o Adamu a me kana poe mamo a pau. Lakakila nae ka lokomaikai o lehova a hoike e hoi ia ia i ka Hoolapanaia no kanaka e hiki mai ana. Pela i paleia aku ai ka hoino, a hooko koke ole ia oia e like rae ka lehova i olelo e ai.

Kipakuia'e la no nae Adamu ma waho o Edena, i ole ia e hiki ke lalau i ka laau o ke Ola, a hoahewa hoi laua e ai i ka ai ma ka hou o ka lae. A hanau o Kaina laua o Ahela, eha nui o Adamu no ka puka ana'e 0 ka hua o koaa hewa ponoi ma ka laua mau keiki. Eia ka, ua hanau na keiki ma ka like ana o na makua ! Pepehi o Kaina i kona kaikaina, a mahuka iho la i kahi' e ; a neoneo hou na makua a ehaeha no hoi He mau keiki e aleu no paha ka Adamu ma. Hookahi wale no nae inoa i loaa'i ia kakou o S®ta. Ola ae Ia o Adamu i pau pono

930 na m&kahiki oaa. lke «e kia i ka la ha nui aoa o knna poe mamo roa ka haum. nei. He nui nae ka hewa iwaena o lakoa. A make o Adamu, he 56 na makahiki • Lameka ka makuakane o Noa. Oia kekahi oka poe i hele pu me ke Akna. Ua lohe e no paha ia ia Adamu i ka moooleie a pau no kanaka, mai kinohi mai. Oka hoino & lehova i kau ai maluna o b*n«la ( maluna no ia o kona wahi ana i ka aina paooa a paa 1 ke kakalaioa maluna o kona kmo po kekahi a hiki i ka make, a maluoa no hoi o kooa mea i oi, oia o kona uhane, no ka mea, na hoahewaia ia e make mau. Ma ia ia hoo> kahi ana iai ai i ka hua, haukaeia'e la ko ke Akua like ana iloko ona, a lilo ia, ke kino pu me ka uhane i pio no ka mak<T mau. A oia hookahi no hoi ka hoino i kau ai, a e kau nei maluna o kanaka a pau. Pela ka Paulo. Oka make ka i kau mai ma o Adamu la. Oke Oia nae ma o lesu Kristo la. Roma 5. O ke ola oka uhane ia, a pela hoi oua make nei, he make uhane. Aohe mea e pakele i ka make kino, ma o lesu N nae» hiki no i na raea.a pau ke pakele i ka make uhane, ke hele lakou i o na la a me ka hoohaahaa, e hilinai ma koua pono i oia no lakou. Ma 1 Kor. 15:45. 1 kapaiai ka Haku o ka Aāamu aluo, no ka mea, oia ka makua a me ke Poo o ka pono a me ke oia no ka poe noho iloko ona, me Adamu hoi ka makua a me ke Poo o ka hewa a me ka make no kana poe a pau. II He kulanakauhale kokoke i lomia. ne, manao iki ae i kahi i maheleia'i ka wai o ka muliwai, i alanui no ka Iseraela, losua 3:16.