Ka Nupepa Kuokoa, Volume IV, Number 38, 23 September 1865 — Mai Maikonisia mai. [ARTICLE]

Mai Maikonisia mai.

E kali iki kuua maanei, a e kamailio iki i ke kumfi o ko na kanaka hoowahawaha ana īua niisanere. Hookahi kumu oko ua kanaka hoowahawali.-i ana. (Ja nianao lakou, na na misauere i hoolaha ka itini nm keia pae aina, oia ke kumu oko lakou kue. A Johe pono lakou i ka uiakou olelo, a nie ke kumu oko mukou hele ana tnai. Ma ia hope iho, o ka pau no ia oia hauwalaau nui loa ana. Halihali aku la makou i na wahi puolo a makou i uka ; o kekahi poe nae aohe halihali, ku wale iho ia no, a o kekahi halihali aku no. Halawai hou aku au me kekahi alii, a mnau aku no hoi au i ka maikai o na niisanere ke noho, aua ae mai no kela. A hoohikihiki mai no hoi ka waapa i ka makou mau wahi ukana, a mahope, holo mai la o Mr. J. A. Kaelemakule, a halihali pu makou i na ukana a pau iloko o ka hale o na Kapena o Hokuao, kahi e noho nei o ko laua Pukiki kuai aila. A mahope, holo pau loa mai ko mau mau ohana. Noho iho la makou ma keJa hale kuai aila, a wehe iko makou mau wahi kapa wai. A pau ko makou hoomakaukau ana ia makou iho, hoomaka mukou e kahea aku i ka makua oke keiki makuaole; ka liaku ona Haku, ke Alii o na Alii iwaena o na kamaaina o ka aina nei. He nui no ua kamaaina i akoakoa mai. Ku no wau a kamaifio aku i ke kuinu o ko makou holo ana mai, i ko ke Akua hookahi ana, ame ka nui oko lakou kuhihewa. A pau ko'u kaaiailio ana, himeni, a pule o Alr. J. A. Kaeleinakule a pau, a luana wale iho la no me na kamaaina ; akahi no.a oiaolu mai na maka, kani na aka. Hoakaka aku makou i ka uku o ka hoohikihiki ana i na ukana o makou.

He mau makau a he mau pupu lei, make lakou la i ka olioli. Ke hoi la ka Haku mai o makou aku, noho iho la makou. Ua holo pu roai me Makeha ohua mai Bbon mai< a hoi no kekahi koe iho ekolu.. Hookahi o maua, a elua o Jlr, J. A. Kaēlemakuie mā. iW. aku makoa ma na'lii e na- ?

aa i wahi e kukulu ai ko mnkou hale» aole i ! maopopo ia la. A ika ia 13 he Sabati ia hele aku makou i ka pule ma kekahi hale o na'lii, oia 110 ka hale uui hookahi o keia mokupuni. Ua noi f tnua e aku no maua i na'lii i ka la 12 a ua haawi mni na'iii ia hale, ilaila e halawai ai. j Nui na kanaka i akoakoa mai ame na'lii a pau. Hai ia ka olelo ia lakou hoolohe no a olioli no aole he haunaele o ke anaina, malu maikai a puu ko makou halawai hoi aku makou, a i ke ahiahi hoi hou mai no makou akoakoa hou mai no. | Nov. 14. Hele hou no makou e nana i kai hi kupono no makou a loaa ma keia la, a ma ka la 15 hookaa aku makou i ka uku o ia wahi i na'lii ; a ma ka la 16 okioki ka laau. Aohe holo o ka hana no kn molowa o na kanaka, aoie nae ia he mea malihini iwaena o ka poe naaupo o ko lakou makemake no ia, o ka makilo, a o ke noi wale aku oia ka lakou liana nui, makemake lakou i na mea loaa wala pai ine ka hana ole. Hoomanawanui aku no makou me ke kokua mai o kekahi hapaiki o lakou a hiki i ka wa i paa'i. Ua ane lawn na mahina eha o ka hana ana. Aole makou i lilo nui ae i na hana a ka Haku iloko o na la noa, aka, ma na la Sabati wale no, iloko o na mahina i hala'ku no ko makou paa nui i ka hana i na ia noa, oiai makou e noho hoopilimeaai ana. Ma ka la 20 he Sabati no ia, nui no na kanaka i akoakoa mai e like no mamua a oi ae. Aole he haunaele o keia Sabati, malu maemae no, a ma ka la 27 oia mau, hoomaka aku makou e malama i kula Sabati launa mai na keiki a hopu hikiwawe i na hua A W a peia no i na Snbati a pau. Ua hoomaka iki ia ke kula i ka la 28 a hala ia hebedoma, no ke kapu o na kanaka ke hana ia mau la no ka make ana o kekahi wahine alii i ka la 26; o kela mai kaulana i ke aupuni Hawaii kona mai i make ai. He mea mau ia i keia mau aina ke make ke alii, nole e hana na kanaka a hala na )a ekolu a hiki i ke ono, o na mea ui wale no ke hana ia. ~ ! Ma keia mau la ī hoomakaia'i ke kula, a ua hookomoia kela olelo, " E alu ka pule ia lehova." O makou a me ko makou mau ohua, a me ka makou keiki hookahi, no ka mea, oia no kekahi i ike i ka olelo o keia mau aina. Pela no ina Sabati a pau. Aohe hoohaeinaele o na kamaaina i na la Sabati amena la noa; ona wahi Pukiki kuai aila wale no ka holo i ka waa ma ka la Sabati, ma kekahi mau wahi e kuai ai i ke)a mea keia mea a Inua e makemake ai. A hookahi nae o laua oi kela kela aku, ma kona lawe ana mai i mau wahine nana, eha a emi iho, hoolei aku a kii aku. Aao aku i kanaka, " He kapu no ke Sabati i na misanere, aia kakou no he noa." Kauoha aku no i kanaka e hana i ai, e pii ulu, e lawaia. A olelo mai la kanaka he kapu, a hoole aku la no kela.

Oia wale no-kahi elelo hokai, aohenae he oiaio. Ke inomoku nei ine he maunu la i puhia'ku ke ona wale mai no oka i-a. Pela okoa iho la no; aohe kanalua o ka inea e kakau nei i ka holomoku o ka hana a ka Haku ke kokun in nae e ia. O na in Sabj\ti mai Nov. 13, 1864, a hiki i Dekenmba £5. Hookahi Sobatj aoleaui malunia i oja no hoi ka ia 25. Aole au i i ka hana i keia la, no ka imwaliwali o ka'u wahine ī ka hanau keiki il»»ko o ia la. lami(iri 1, 1865. He Sabati keia la nui na kanaka i akoakoa mai uole o Alr. J. A. Kaeleinakule i hiki wiai i ka hana ia la nawaliwali kona kino, pela no a hiki i ka lu 22 oluolu oia a malama pu no maua i ka hana. Aohe no he haunaele i hanaia iloko o keia malama o kahi Pukiki kuai ailu wale no ka hookelakelu wale iho no. Oluolu maikai no ko makou ola. A pela no ma Feberuali, hookahi o mnkou i nawaliwali iloko o keia mahina a hiki iloko o Mal.aki (oia k-.l makua o ko'u ohana.) Aoie au i malama i kekahi Sabari iloko o Feberuali 19 no ko'u malama i ko'u ohana. Iloko o Malaki paa ko makou hale, a ma ka Ja 22 hoi mai Mr. J. A. Kaelemakule me kona ohana ma ia hale. E kala waie aku no makou i noho ai i ko makou wahi i kuai ai iloko no o lanuan 2 1865 nei iloko o ua wahi haie uuku nahaha. JVlai iuna no ka ua a noho ana iloko. Aohe o makou nawaliwali iloko 0 keia mMama. Pela no na kamaaina. Apenla. Ho'omaka ko makōu mau rula. Aia kekahi poe iloko o na hua palua a pakolu aoi aku, ma na hua A, kekahi poe. Hoio mama no na hana. Oka poe o-o makaala mau no i ka haiawai Sabati a noho no hoi Uekahi ma na hale. Auhea la na ohua o ka Haku, kona poe ponoi ? E ala ! E aia a e nana i ka ke Akua hoopomaikai ana mai i na mea a kanaka e hoowahawaha aku ai. ( Ka poe naaupo, kh poe i heluia ma ka Buke hoowahawaha a kanaka). Ano, ua lu ae nei ke Akua i ka ai Jani, i ka Mane, a me ke Keru, i ka wai hoi mai ioko inai o ka pohako pan i kau lia'ku la ma ka laau, i ai na ka meu poioii, a i wai no ka mea makewai. " Ina i makewai kekahi, e hele mai iā io'u nei e inu." M E nana ae oukou ano. ua keokeo maikai na kihapai no kn ohi ana." Aperila 15. Pepehiia kekahi keiki e kekahi kanaka. olai na ka eu o ka po e paa'na 1 kana ihe weia make. Apenla 78. Pae mai nei nalii o keia raau aina i Namrik nei. A ma keia la a'u e hoopaa nei i keia palapala ana, he moku kai ikeia'ku nei, nana paha auanei e lawe aku keia kino i kapa» jiapalaia. Me ka pihoihoi. Me ke aloha i na ho?hanau a pau mai o a o. x „ D. Katalt. Nnmnk. A£eril* 22,1865.