Ka Nupepa Kuokoa, Volume IV, Number 39, 30 September 1865 — Ka Moolelo o Heneri Opukahaia. [ARTICLE]

Ka Moolelo o Heneri Opukahaia.

HELU 4. Kona. waHi mooi.elo mamua o kona hiK1 ANA 1 AftIERHIA.

M Noho iho ln mnkou ma ke\a mau mokupnni (oia hoi na mokupuni o ka pae aina Sila) no na malama eono, alaila, hōlo makou i Hawaii. Aia hoi iluna o ua moku nei o makou, elua mau kanaka o ko'u lahui; o kekahi kanaka, manao no e. noho i Hawaii, a o v kekahi hoi, manao no e hu!o loa ma ia holo ana. Aole i liuliu ke kali ana o ka moku, he mau wahi la wale no ; a ka holo no ia o makou i Kina, a malaila aku holo makou i Amenka. Ma ia hoio ana o makou i Kina, haule iho la o Toma kuu wahi mak&maka aloha ilokō o ke kai. No ka noo-' noo ole loa do, aole hoomaopopo i kahi ana e hele ai, hele no oia mawaho o ka moku e huki ai i hakeke kai i mea holoi pa (no ka mea, oia hoi ke Kapena-p'oe.) I ka wa i ai o ka moku, o ka haule aku la no ia iloko 0 ke kai. O ke kahea ae la 110 ia o ke Kapena i na iuina a pau, e pii mai iluna o ka papahele o ka moku, a kauoha ae la- oia, e ppa ia na pea. Ia makou e lawelawe ana i na pea o makou, nalowale aku la o Toma kuu wahi makamaka mai o makou aku. Ia ia e au'ana iloko o ke kai, wehe ae la oia i kona lole a pau i mamft ai oia. A hoohuli ae la makou i ka moku; a hele imi aku lamakou mahope una. I ka loaa ana'ku ona m mnkou, ua kokoke e make. O ka loihi o ka mauawa o kona noho ana iloko o ke kai, elua hora me ka hapa. A i ko'u ike ana'ku ia ia, he mea e ko'u hauo|i —no ka> mea, ua manao wan o koaa manawa no la ia e he--1« āi. . »• ' > " A holo aku la makou ma ka ihu mua a makou i holo mai ai. Aole i emo, o ko makou hiki aku la no ia ma kekahi aina o Kina, a i ke ahiahi, mahope iho o ka napoo ana o ka la, hookuu iho la makou i ko makou heleuma. I ke kakahiaka ana'e, ki'pu makou 1 pu kahea no ke Pailala. I ka lua o ke bipu ana o makou; aia i>oi kekahi manuwa Beritania e ku ana ma kahi mamao aku mai C|t makou aku, elitna mile ke kaawale. A i fi:o lakou lohe ana i ka pu a makou, alaila, E&ōuna mai la lakou i kahi wahi moku kialua o lakou, a pau aku la makou i ka laweia inaluna ona no kekahi nianawa. A laweia ti|ku la.ke Kapena o makou iluna o ka moku manuwa Beritania, a noho oia malaila a hala kahi mau la. , A mahope iho, ae mai la na kanaka Beriiania e heokuu ia naakou ; a haaleīe iho la makou ia wahi, oia boi o Makao, a holo aku la makou i Kanetona (Canton.) X A kuai lilo aku la makou i na ili-sila a pau a makou, a hooili hou makou i ka moku o makou me kekahi ano ukana e ae, oia hoi ke ti inu, kinamona, lole lainakini, silika. A i ka pau ana o na malama eono, holo makou i Amerika. " A hiiki makou i ka Lae <J Kuke Hope, a inAain'uk mai paha ; alaila, hoomaka maī la m lUinu haoie o makou e hooweliweli mai iiap makou. I mai la lakou, " Aia kekahi kanaka o Nepetune (Neptune) kona inoa, kona wahi kela,a 6 kona wahi noho nae,aia iloko <> jke kai." 1 ke ahiahi ana iho, hoomaka i?mi la ua poe luina nei i ka hana penei: Lnwe ae la kekahi luina i ka pililakeke nui limhiko a aahu iho ia oia, a he O-le ma kona iima; a o kona poo hoi, ua uhiia.me ka ilihipa j a hele akū la oia a mamua o ka moku, alaila,.mva!aau ae la oia me ka leo nui. la i r vn nae e,noho ?ina mnua me Toma kpu wa-

hi makamaka mahope, mamua iho o ke kiahope, e hoolohe ana no maua i ke kamailio mai o kekahi poe luina ia maua no Nepetune, i ka holo mai maluna o ka waa-hao, me ka hoe hao. Alaila, ninau aku la o Toma no ke poho ofe o ka waa-hao iloko o ke kai, " Aole," wahi a kekahi o lakou, " He hiki no hoi iaia ke hoolana, no ka mea, he Akua oia." Ia makou e kamailio ana, ao ka mea mua a makou i lohe ai, he leo no ka. Ole. Penei: " Aloha oe e ka moku ! Mai hea mai nei oukou ? " Pane koke aku ia ke Kapena penei, " Mai Kanetona mai." " Ua loaa anei ia oe Uuu mau keiki ?" wahi a Nepetune. " Ae," wahi a ke Kapena. " Ehia mau keiki i loaa ia oe ?" Ka ninaū a Nepetune. " Elua " wahi ake Kapena. (Oia no hoi au a me Toma kuu wahi niakamaka). Ia lohe koke ana o maua, ia i ana aku o ke Kapena 'elua' ko maua piha ioa iho la no ia i ka makau a ane make, a manao hou ae la maua ika aina hanau. Makemake loa o. Nepetune e ike ia maua, aka, aole nae hoi o maua lihi launa aku. Hoomau mai ia no o ia i ke kahea ia maua, e hele aku i ona la, a i ole, lawe oia ia maua a elua i mau kauwa nana. Nolaila r o 4co maua hele koke aku la no ia, a lula lima maua me ia ma ke ano makamaka. Kuhi no hoi au he kanaka elemakule loa la, i ka ike ana ak>u. i ka loioa o ka umiumi, o ke poo hoi ua hele a ppohina ; ika uhiia ana iho ika ili-hipa maluna. A mahope iho o ko mau kamailio ana me ia, makemake ae la oia i mea inu. hele aku la no ia e hoopiha i na. hakeke ike kai, (e like me ka oielo a na luina ia maua), o ko~u lawe mai la no ia a waiho imua ona, elua bakeke kai. Oke i ala lalau iho !a no ia, i ka ole anā, a hoo mai la ilokox>kuu waha i ka nuku, i mu ai au i ke kai a'u i lawe inni ai. Aka, ia ia i kulou aku ai e lalau aku i na bakeke kai, o ko'u paa ae la no' ia i ua kanuku nei a kau ae la ma kekahi papalina o'u, i ole ai wau e inu i kauwahi kulu kai; aole nae i ike mai, ua pōelele loa iho la. A o Toma hoi kuu wahi makamaka, aa piha loa oia i ka makau, a inu iho la oia i kekahi bakeke kai a pau loa. Ia kakahiaka ana ae, o ki mai mai la no ia o Toma, a o k& luai aku ln no ia mai ke kakahiaka a ahiahi. "Ma keia wa, ua aneane e pau loa ka ai a makou'a me ka wai, hookahi wnle no wahi -berena no ka la, a he hookahi paina wale nō o ka wai a ke kukee ninini ai i wai ti no makou. Kau nui aku la m'akou e ake oka ike aku i kekahi moku. A hala kekahi mau la, kokoke makou i kekahi moku kuna mai. Bosetona mai e holo ana i Inia Komohana. Ko makou ki akuMa no ia i ka pu, i kali mai ai oia ; a kali io mai la no ua moku la. A. loaa mai la ka ai a makou a nui e like me ka makemake, ua lawa iaai na makou a hiki i ko makou ku ana i Nu loka."