Ka Nupepa Kuokoa, Volume IV, Number 41, 14 October 1865 — Na makemake Ekolu. [ARTICLE]

Na makemake Ekolu.

Hana iho la kekahi Emepero naauao i kekahi kanawai no kela malihini keia malihini e hele mai ana i kona hale. O ka ia i palai ia ka i& e haawiia'i na lakou e ai ai. Ua kauohaia na kauwa a pau loa e noho me ka makaala loa ; aia a pau kekahi aoao 0 ka ia i ka ai ia* alaila, e huli ae ma kekahi aoao a e ai iho,a ina e hana kekahi malihini. pela, alaila e hopu koke ia no oia, a o lakou paha, e na kauwa, a hala na la ekolu mahope iho o ka hopu ia ana, alaila o ka make wale no ka hope. Aka ma ka lokomaikai lua ole o ke alii, e ae ia ka mea i hewa e hai mai i hookahi ana mea e makemake ai i ke alii i kela la i keia la, a pau na la ekolu, a o Ku ke alii no ia e hana'i, koe nae ka hoopakele ana i kona ola. He nui loa ka poe i pilikia ma keia hana uko ole a keia Emepero, oiai i kekahi la, naue ae la ke alii a me kana keiki opiopio, a komo aku la maloko o ka hale o ua Emepero nei e alai,- waiho ia mai la ka ia i paiai ia imua ona, e like ine ka mea mau, a ai iho la ke aiii a pau kekahi aoao, hoohuli ae la oia ma kekahi aoao, me ka manao e ai, aka hopu koke ia mai la oia e na kauwa a hoopaaia'ku la iloko o ka hale paahao, a hai koke ia mai la ia ia no ka make weliweli e kau mai ana maluna ona. Nonoi haahaa aku la ke keiki alii opiopio a ua alii nei i hoopaaia'i i ka Emepero e ake ā ae mai ia ia e make ma kahi o kona makuakane, a ua oluolu loa no iioi ka moneka 1 ka lohe ana i keia mau leo nahenahe a ke keiki alii opio. Hookuu lanakila ia mai Ia kona makuakane, a o ua keiki nei ana, ua kiola ia'ku oia e na lima menemene ole o ka Emepero iloko o ka halepaahao ma kahi o kona makuakane. A iaia e noho opiopie ana iloko oia wahi inea, hai aku la oia i kona mau Luna paahao penei: " Ua maopopo no ia oukou he mana ko'u e hana ai i kekahi mau manao kauoha ekolu, mamua o ko'u make opiopio ana. Eia ka mua, e hele oukou a i ka Emepero, a e olelo aku iaia e lawe mai i"se kaiLamahine ana ia nei me ke Kahunapale pu mai no nae i hoopaaia'i maua i ke kaula gula o ka mare ana. Aohe no he mea nui o keia olelo kauoha mua a ua keiki alii nei i ko ka Emepero manao, oiai ua hoohoio iho oia, aia o ka mea a ka mea i hoopaahaoia e noi mai «n\ oia no kana e hana'i me ke kanalua ole, a i ka lohe ana'ku o ke kaikamahine alii i keia mau mea, olu iho ia kela he wai ko lalo. Ua hanaia keia mau mea i ka wa e hoahu ana na'lii i ko lakou mau waiwai maloko o na ana, a o na hale nui no hoi, i hookaawaleia no ia oihana, e like me ka ka Emepero o Morako iloko oia mau la. " E ke kupuna," wahi a ka mea i hoopaahaoia, hookahi wale no a'u mea i koe e noi aku ai ia oe e ka Emepero, oia hoi aia a ae mai oe e make koke no au, oia ka ninau pakahi ana i kou poe kauwa a pau.'ina ua hanaio au i keia hewa o'u e hoopaaia nei." " Nani wale" wahi a ka Amepero, "o kau mau mea i noi mai nei, he mau noi maikai loa ia, a mailoko mai no ia o ka puuwai oiu ka puka ana mai. E lawe mai i ka puuku,, wahi ana, iaia i huli ae ai i kona mau kiai. " Eia no au e ke kupuna" wahi a ka puuko, aka aohe au i ike iki i keia mea ī hanaia'i, a ke manao nei au o ke kuene paha kai īke. Lawe ia mai hoi ha ke kuene, aka kahea'ku a ke kuene me na waīmaka e kulu ana, aohe au i īlee iki i keia mea, a o ko'u manao, o ka malama wai ona paha kai ike, aka olelo mai la ia aohe au i ike ike a i lohe hoi no keia hewa e hanaia nei, a ke manao nei au o ke kauwa malama Keonimana (Valet) paha kai ike aka olelo mai la ia. he hupo loa ia a he naaupo loa no hoi i na mea i hanaia'i i ke alii, a mahope iho no ka loaa ole o kekahj

mea heokahi i ike i ka hewa a ke alii i k&na ai r ku mai la ke kaikamahioe alii a olelo mai !a. "Ke hai aku oei aa ia oe e kuu makua» kane e like me kekahi Solomona hoa aku, ina aohe mea i ike i ka hew* a ke aiii i hana ai, alaila ke hai aku nei, au ia oe e kuu makua, aohe i hewa ke alii, a pela no hoi ko'u puuwai, oia hoi ka'u. A. i ke kolu o ka la, kauoha aku la ua keiki alii nei i na Luna halepaahao e kii aku i na waiwai a pau o ka Emfepero a e haawi mai nona. Ano ke ano koa no, a wiwo o!e no hoi o kana mea i noi mua ai i ka Emepero, pela no hoi keia noi ana, aohe no hoi o ke noi ae i na mea iiiiii, o na mea nui wale no, o ke kaikamahine ka mua, aokn waiwai hoi ka lua, a heaha la auanei ke kolu. Aka hoi o na olelo a pau a ka Emepero, he hemolele no ia, a o kana mea i hoohoio ai a i haoa ai hoi, he pono ia ia ke malama ia mau mea. A inahope.iki iho lawe ia mai la na mea a ke keiki aiii i noi ai, oia hoi ka waiwai gula, dala, a pela wale aku. Ai ka loaa ana inai iaia, kaana like ae la oia ia mea iwaena o ka poe i opu keueue mai iaia a nui loa ae la kona mau hoa'loha ma ia hana lokomaikai o,xm pela. fa wa no ano e mai la na helehelena o ka Emepero, aohe moe pono iki o kona hiamoe ia po a ao wala no, a ika wanaao o un po nei, oia no hoi ke kolu oka ab ae la oia a hele aku la me ka makau iioko o kona puuwai, no ke kolu o ka ke keiki aiii mea e noi mai ai ia ia, no ka mea aohe i maopopo iaia kana mea e noi hou mai ai. " Ano," wahia ka Emepero i ke keiki, ,4 e hai koke mai oe i ke kolu o kau mea i makemake ai i keia wa, i haawi koke īa'ku no ia oe i keia wa, a li koke aku 110 hoi au ia oe ma kuu mau lima nei, oiai ua pena ae no hoi au i kau mau mea e noi mai nei e ke keiki alii. Ka'u kane ua hewa ole loa ia.** Hookuekuemakanui iho la ka Emepero a hamumu like ae la hoi ka poe nana i opu keueue ke alii, a mino iho la kona mau papalina e aka, a ia wa koke no pohala like ae la ko lakou mau maka a pau. "Ua hiki iho la pela," wahi a ka Emepero, e ola ke alii, aka he nui na kanaka i haawiia e a'u i ka make, no kekahi hewa i e pi mai ka ino mahope o keia, aka ina aole oia i li ia, ua mare ia oia, a ua pan ae la no ka hookolokolo ana.