Ka Nupepa Kuokoa, Volume IV, Number 43, 28 October 1865 — Na Palapala. Na mea hou o na PaliKoolau elua, a hiki loa'ku i na Kipapali hauliuli o Waianae. [ARTICLE]

Na Palapala.

Na mea hou o na PaliKoolau elua, a hiki loa'ku i na Kipapali hauliuli o Waianae.

E KA NupepX' Kuokoa e ; Alo/ia oe: Ma ka auina la o ka Poaono o kela.hehe-* doma i hala'ku nei, Okatoba la 7, haalele iho la au a 'me ko'u wahi hoa hele, o Mr. Nehemia, Luiea, i ka lai kahao Wailupe, a maua hoi i walea mau ai i ka oiu kohai lau niu o Waialae, ia lakou e hooholu nape mau ia ana e ka makani wehe aloha ; he " Malanai o Kawaihoa." A naue haele aku la hoi no ka'u huakai i poloaiia mai ai e ka Ekalesia o Waikane, e hele aku a e hai i ka olelo a ke Akua ine ia poe hipa Kahu ole, o ke Kihnpai o ka Haku,H malaila loa'ku hoi i u haele ai maua ; a ike kino i na kualapa hauliuli o Waianae, i ka Ahahui Euanelio o na Ekalesia o Oahu nei, no ka hui ana o ka Aha malaila, i ka la 10 o kaia malnma. No KA TALI o NUUANU, A ME KE KUaHIWI O Konahuanui. A ka nuku maua o Nuuanu ; pau ka ike ana mai i ke Kaona, a o na kuahiwielua ka mea ike mau ia, o Konahuanui ma kekahi aoao, a o wai la ma kekahi aoao. A ma keia wahi, aneane hiki ole i ka inalihini ke kua hauoli iho, a noke paha ī ka a-ka, i ke kau hoi o kona hiki mua ana ilaila. A ina e alawa'e kona mau kiionohi iluna, e ike pono oia i ke kiekie kuhohonu o ke kuahiwi nani e Konahuanui, a ina hoi e lu mai ana ia i na hunahuna oolea o ka mea kino paa, he pohaku, mai ka piko luna mni o kona kino holookoa ; alaila, ke olelo nei au me ka i aku, aohe kanaka 'e hookokoke aku ina kona kumu i ke kau o kona hanee ana, a nolaila hoi, o ke kuahiwi o Konahuanui, a me ka nuku o Nuuanu, ka makani o Kaholoakeahole, e noha'i na lae, he mau mea weliweli no m na'u, a o ka iho ana'ku hoi e hiki loa'i iiaio, me he mea la, e hoolokaa ia mai ana ka pau-ki-ki, a ua awili pu ia no ifi mau mea a pau loa ; me ka makau a me ka hopohopo o ka naau. Ke Kihapai o Koolaupoko. He hookahi wale no Ekalesia i kukuluia ma Koolaupoko holookoa a puni, mni mua mai, a ua ka-paia ma ka inoa, •' Ka Ekalesia 0 Kaneohe." A i keia mau la e hele nei, ua kukuluia a hookaawaleia hoi o Koolaupoko i mau Ekalesia okoa ekolu, oia ka Ekalesia o Waimanalo, ka Ekalesia o Kaneohe, a me ka Ekalesia hoi o Waikane, hookahi o lakou i lako i ke Kahu, o Kev. B. w. Pareka, no Kaneohe, a hookahi ilako i ka Lunahaiolelo, S. Waiwaiole, no Waimanalo, hookahi hoi, aohe Kahu, aohe no hoi he Lunahaiolelo o ka Ekalesia o Waikane. A no ka nele oia i ke Kahu ele, a me ka Lunahaiolelo ole. Nolaila hoi; ua imi ka Ekalesia holookoa 1 ke Kahu, a ua nonoi aku i ka Ahahui Euanelio o na Ekalesia o ka mokupuni o Oahu nei» a ua koho ka Aha i ka mea a lakou i makemake ai, a ua hooholoia. A na na . Komite i kohoia e ka Aha, e hele aku a e hoonoho i ke Kahu ma ia Kiahapai, ke hiki mai ka la 15 o Novemaba ma Waikane. Ka Luakini o Kaneohe. I ka manawa aole i hookaawale ia o Koolaupoko i mau Ekalesia okoa, o kalii Luakini hookahi iho la no keia e halawai pu ai ko kela pea keia pea o ua Kihapai holookoa nei, mai Kualoa a hala loa'e ia nei o Waimanalo. A i keia mau la hoi i hala'ku nei, ua lunlua loa ka aoao luna o ka hale, ua elemakule, ua popopo na pili, ua kulu no hoi, nolaila, ua manao iho ka hapa uuku iho o na hoahanau i koo, e hana hou i ka luakini o lakou i nahaehae. A o na paia hoi olalo, pela no e paa'i, oiai aohe i nahaha. A mamuli o ka hooikaika nui ana a kekahi makua kahiko, nana keia Lahuikanaka i hanai mai i ka pono uhane, oia hoi o Rev. B. W. Poreka, ua ala nui mai na hoahanau me ka manao lokahi; e hapai ia hana kaumaha, a e kapili hou i kahi liu o ka halelana uhane, no ka hookele ana iwaena konu o keia moanākai kupikipiki-o. A i keia mau 1a hoi, ua paa ia, * * * a ke ku kalali nei

| oia me kona aahu hou t a hiki mai na paka ; ua o keia mau la'ku, aole ia e olelo ana no ke koekoe, aka hoi, no ka mehana. Ake olelo ne me ka mahalo nui, he poe ikaika loa ka na fioahanau hapa iho i koe o ka i ka hana hou ana a paa kekahillapa o ko lakon Luakini kahiko. A ua Baawi aku iakou i na haneri dala, i aneane hiki aku i ke tousani no ka pono a 1 me ka pomaikai o ka hale o ke Akua, he «40.00 a kekahi, ahe $30.00 dala a kekahi, ahe $20.'00 a kekahi e like me ka nui i loa o ko lakou lokomaikai ma ka haawi ana. :A me keia Ekalesia ko # u aloha nui, a me ko lakou Kahu pu,—i ke a ole mai ia waho e hele aku. Ka hiki ana ia nei o Waikane. Poeleelē no maua i Kaneohe, i ka hoohihi lua ole a na maka, e nana i na mea hou oia I wahi, a kāmau iki aku la nae hoi kahi liula | a hiki ia nei o Heeia-uli, a pouli poele mai | la na wahi maka, aohe ike ia'ku o kahi, a I malaila maua i na-na-na-ku po aku ai a hiki j wale i Waikane. Ai ko maua hiki ana i . ilaila, kokoke puka ka mahina, a ua hookipa j aloha ia maua e kekahi malihini no i noho mua ihila, oia hoi o Mr. B. Opelu, he j hoa'loha, a he hoa make pu no hoi keia no'u; o ka noho hoomanawanui ana i Lahainaluna, a ua malama maikai ia ko maua ola, ī ko iiiaua.noho malihini ana malaila, e ka nui o kona lokomaikai, maloko ae o kahi pupupu hale iki i hanw pono ia e kona mau wahi lima, a hiki wale i ko maua haele ana'ku. Na mea iiou o Waikane. pau loa'e na hoomana eha i hiki jl|lHßpawaii nei, i ke kapoo ae iloko o keia w|®p|£ihapai hou, ka Ekalesia o Waikane, he inau alalai lakou e kue ana kahi i kahi, ke ku nei ka Luakini hoolepope ina ka hikina moi ia Katorika ae, ke ku nei hoi ka hale I o ke Katorika ma ke komohana mai ka Ha- | lepule Hoolepope aku, a me he mau mahoe like la laua i ka nana'ku,- aka hoi, he kue j nae kahi i kahi. He mau hoahana kekahi i i hooma-u īa i ka wai, no lea aoao Moremoi na, pela ka lohe mai, aka, aole nae au kanaelua iki no ka lilo e aku o na hipa o ke Kihapai i na iliohae i hookokoke mai a pili no ke Kahu ole, nana e hoemu aku, aole loa, no ka mea hoi, aohe lakou he opala e lilo ai la i na makani a ka hoowalewale, aka, he io no kekahi hapa o lakou, he poe i hilinai a waiho na iwi ma na kapuai o Kristo, wahi a'u. A he manaolana loa ko'u naau e noho nei, aohe lakou e pau iki ana i ka lilo a hiki wale aku i ka loaa ana'ku i ko lakou Kahu hou, no ka mea hoi, he mau kanaka lakou wahi a'u, o ka mea puehu aku i kn makani, he opala ia no ke ahi, a o ka mea paa iho, he palaoa ia no ke ola. , Ka m kf. ana o Kauhaeupena. He kanaka ku makahiki keia uo Mr. Waila ma, a ua make oia ma Hakipuu, mawaeua konu o a me Kualoa, i ka la 29 o Sepatemaba aku nei. »0 ke- kumu nui b kona make ana, i pepe i ka huila o ke kaa bipi, ae ka ka huila nui o ke kaa maluna pono iho o kona poo. a o kona make loa no ia, make kauoha ole. Ena kanaka ku makahiki a pau loa o Kualoa a me na wahi e ae hoi, e maiama pono ia oukou iho no na mea e pilikia'i, a na haku hana o oukou, ina paiia no ka pepe ana i ka huila nui manao ole mai i kou ola,a ina paha hoi no kekahi mau mea e ae a na haku hana e hoounauna mai ai ia oukou. A ke kahea'ku nei au i na wahi makamaka o keia wahi kanaka. Eia o Kauhaeupena la ua make, ua pepe liilii iho nei ke poo i ka huila nui o ke kaa bipi, aka hoi, ua malama maikai ia no nae kahi kino kupapau e kona mau haku hana lokomaikai, e Mr. - Waila ma. He mau Pake hana mai Kina mai. Ke noho nei kakahi mau pake lima hana «ia Kualoa i keia mau la, malalo iho o Mr. Waila ma, aole nae maopopo ia'u ko lakou nui, &ka hoi, ua nāe i ko lakpu mau helehelena. Oka mahiko, ame na hana e ae a na haku hana e kuhikuhi ai, o ka lakou hana na ia, ao ko lakou uku malama, aole maopopo ia'u, aka hoi, he lohe wale mai nae, he eha dala (84.00) no ka pake hana hookahi, i ka malama hookahi. A o ka hale ame na mea a pau e pono ai, a e ola'i hoi ka pake hana hookahi, me ka haku hana no ia, pela mai ka lohe, ke oiaio nae ia hanehane. A ina pela ea, alaila, ua oi loa'ku ka pono a me ka pomaikai o na haole kalepa ē noho ana ma na aina mahiko a puni keia Aupuni, ke kii nui mai i mau pke lima hana, e ahu mai nei i kai o Ainahou, mamua o ko lakou kepa nui ana i na kanaka Hawaii. (Aoleipau.)

Haole Pai kii. Ua hiki mai i e makou nei ka lono mai kekahi mai, e holo ana kekahi haole pai kii i Kauai e pav ai i na kii. O ka inoa oia haole, o Mika Valenatine. He haole oia no Amerika mai, a ua hiki mai ia ma Honolulu nei i kekahi mau malama i kaahopeae nei,a i keiawa, ua kupuae kona manao e holo i Kauai ma kana hana pai kii.

(C7* O kou ola e ke kanaka, he mahu no ia i pu-a-iki ae, a nalo iho, a o na la hoi, me he a-ka 1% i naue aku.