Ka Nupepa Kuokoa, Volume IV, Number 46, 18 November 1865 — He Moolelo no Arabia. [ARTICLE]

He Moolelo no Arabia.

0 ka poe o Arabia, he mau mnmo no lakou na Isemaela ke keiki a Aberaha«na. I ka wa mamua aku nei, ua wanana e ia no oia penei; " e kue aku no kona lima i kela kanaka i keia kanakn, a e kue mai no hoi ka lima o keln kanaka keia kanaka." A ua hooko ia no keia wanana i na wa aku nei mamua e kana poe mamo ma ko lakou ano enemi i ka poe e, a kue no hoi ka poe e ia lakou. • He nui na mokuaina kukaawaie iloko 0 Arabi& a me na kanaka. Penei kona mau palena, ma ka Akau o Palesetina, Mesopotamia a pela aku; ma ka hikina ke Kaikuono o Peresia a ine ke Kaikuono o Oremuza, ma ka hema ka Moana Iniāna, a ma ke Komohana ke kai (Jla. He poe hanauna aea wale no ka poe Arabia, noho lākou maloko o na halelole mawaena o na waoakua e wailio palahalaha inai ana ma ka hapa nui o ko l'akou aina. A ua maopopo lea loa ko. lakou moolelo o ka wa kinohi loa. A o ka mea nui mua, oia lio ka ka hanau ana o Mahometa. Ma Meka oia i hanau ai, he kulanakauhale oia ma kapa o ke l£ai Ulo, a oia .no hoi ka makahiki 570 o ka era Kristiano. 1 ka wa he 25 makahiki o Mahomela, he. hoemu Kamelo kana.hana ma ka wa» oakua. A mahope mai, hoolilo nui oia i kona manawa ma ka hele hookahi ana oia wale iho no ma na wahi mehameha. Kona hale noho, he ana mehameha, malaila hoi oia i hoolilo ai i kana hana o ka pule. A i ke 40 o kona mau makahiki, lilo oia i Kaula. Kukala ae la oia imua o ka lehulehu me ka i ana, ua hoouna mai ke Akua iaia, e hoike ake i ko ke ao nei i ka hoomana hou. Aole nae i huli aku na kanaka o Meka i kana hai ana i kinohl. No ka mea, he kanaka no oia i hanau 1 waena o na kanaka o Meka, he hoa Kamelo kana hann, u nolaila aole ona hemolele ana, ua like no lakon. Eia ke-

kahi ifiea ana i lioike aku, ua holo oia maluna o ka hoki iloko o ka lani nie Gaberiela; a e like me keia, pela no ka nui 0 kona moolelo wahahee. Nolaila, manao iho Ia na kanaka o Meka e pepehi ia Mahomela, a no keia inea holo eia i Medina, he wahi kulannkauhale okoa no ia ma kekahi wahi aku o Arabia. A malaila i mahuahua ai kana poe hauman iloko o ekolu makahiki. A hai aku la oia 1 kana poe haumana; e kue aku i ka poe eae e komo ole mai ana iloko o ka mana Mahometa, me ka ikaika. No keia »r»ea, ua ulu mai ke kaua ana iwaena o na haumana Mahometa, a me kahi poee ae o Arabia. A lanakila mau 0 Mahometa, a lilo oia i poo no ka aina a p&u, a hala loa aku i Suria. I ka nana'ku, ua lilo maoli oia i Alii maoli. He kanaka ano weliweli loa oia ke nana aku, v a pela no hoi kana poe haumana, no ka mea, i kona wa e huhu ai kakau ke a-a o kona kuemaka. A o keia ka inea e weliwele āi. A pii mau ae la ka nui o kona hoomana, aka, make c oia i ke 62 o kona mau makahiki. A ua kanu iaoia ma Medina. Ua olelo ia eia no kona pahukupapau maloko o ka luakini Mahometa, (Mosque,) a hiki i keia la, e kau lewa ana iloko o ka hale, me ka ume like ana o ka Makeneti, i kau ia maluna a malulo. He nui na malihini e hele ana ma ia wahi e makaikai ai i makahiki i keia makahiki. Ua aneane e pau loa o Aaiaa me Aferika, i ana i keia hoomana, a ke manaoio nei na miliona kanaka ia hoomana. A ua kakau ia kana mau kauoha iloko o ke Korana fßaibala Mahometa.) Me kona i ana, na Gaberiela i lawe niai 1 na olelo oloko o ke Korana mai ka lani mai. Ka hope o ka moolelo o ka POE SaREKENA. O k» poe Arabia i hahai mamuli o Mahometa, ua kapaia ko lakou inoa hepoe Sarekena. A mahope mai o ka make ana o ko lakou nlakai, hoolanakila ae la lakou maluna o Tureke, ma ABia, a me kekahi mau aina e aku he nui wale. A o ka inoa o ko lakou kiilanakauhale alii 0 Bagada mnluna o ka muliwni, e like me ka mea i hoike ia ae neima kela mau helu o ke Kuokon i hala aku nei. 0 Ali oia kekahi o na panihakahaka o Mahomela, a he moopuna no hoi oia na Mahometa. Kue iho la o Agesa (Agesha) ka wahine a Mahometa iaia. Ua oleloia no hoi r\ana no i pepehi ia Mahometa. Hoakoakoa oia i mau koa nona a hele aku e kaua ia Ali. I ka wa i kaua ai, noho no o Agesa iluna o ka manele i kau ia maluna o ke kua o na Kamelo. Na kekahi no o kona mau koa e paa ke kaulawaha; a ua olelo ia ua pau i ka make kona poe koa he 70, no ka lilo i ka paa 1 ke kauiawaha, make aku ana hookahi, a pela aku ana, a hiki i ke kanahiku. A lanakila iho la o Ali maluna o na haumana a Mahometa, a me na aina i iilo mua ia lakou. Pela i hanaia ai ke Aupuni o ka poe Saredena. O na 'lii ua kapaia ko lakou inoa Alii, o ka poe Kalipa (caliphs.) A ua noho Alii ae lakou ma Bagada no namakahiki 6*20. A hookahi mea kaulana o lakou o Mamuda Gazui (Mahmud Gazui.) Oia ke koa nui nanai hoohui ae ia Inia me kona Aupuni. Aia hoi kekahi kanaka ilihune, hele aku la oia e uwe aku imua o ke Alii Mamuda Gazui, me ka hai ana aku i ke.kipaku ia ana e kekahi koa ona me kona ohana a lilo ka hale iaia i na po a pau. I ka wa o ke Alii i lohe ai i keia mea, ike ihola oia o kana keiki ponoi no A olelo aku la oia " ina e hana pono ole hou oia ia oe, alaila e hele hou mai oe e hai ia'u." A mamuli hoi o ia mea, hele hou mai b ua kanaka nei e hai aku i ke Alii i ka hanaino hou ana o ke koa i kona hale, A ialau koke ae la ke Aliii kana pahikaua, a heleaku la i ka hale oua kanaka nei, a maiqua o ke komo ana iloko o ka hale, kauoha ne la oia e kinai ia ke kukui a pio, i ole ai e hoopalupolu ia mai ko'u naau ma ka ike ana aku i na maka o ka mea hana hewa. 1 ka pouli ana oloko o ka hale, komo aku la ke Alii a hahau iho la i ke koa me kana pahikaua. A kahea ae la ke Alii,

" e lawe ia moi ke kukui. 7 * A laws isa> la kana kau«a. A paa ae la ke Alii »ke kukui a hoani ae ia oia, a ike ia iho lt e waiho ana ke kino kupapau o ke koa ua paumaele i ke koko, a ike ia ilwk oa poloiei no ka pepehi ana; oia no !»oi kana keiki ponoi. O ke 'iii hnpe !oa o MosetaBema (Mostasem,) he Aiii haaheo loa oia. Ina e neie ka uhimaka gula iaia, noie oia e hele imua o ka lehulehu. Ia wa akan ia ae la ka uhi maka o Mo> selasema e Huiaki kekaiii Aiii oka poe Tata, a hoo oia ia oia iloko o ke eke ili, a kauo heie ia aku la oia ma na alanui ana e hoioholo ai. Pela i make ai o Mosetasema. laia n« hoi i pau ai ka poe Sarekena, i ka makahiki 1258 o ka era Kristiano. O ka hoomana ana naeokeia Aupuni i ka hoomana a Mahometa, aoks i pau ke hoomana nei no, a ke mau nei no ma kau wahi o Asia, a me Aperika. (Anle i p**.)