Ka Nupepa Kuokoa, Volume IV, Number 47, 25 November 1865 — Na Palapala. Mai na Pae Aina o Maikonisia mai. [ARTICLE]

Na Palapala.

Mai na Pae Aina o Maikonisia mai.

TABONTEEA, l lanuari 17, 1865. ( Ia Rev. L. H. Kulika ; Aloha nci :—Ua mau no ka makou mau hana; o na kula wale no ka mea mau ole, no ka molo r wa o na haumana, hele iki mai no, a holo aku no. Ua mau na halawai Sabati a me na ha.lawai Mahina Hou, a me na halawai Poakolu ; ua hele mau mai no kahi poe, ua mau no ka hoomaloka o kahi poe. He wi nui i kela makahiki ī hala aku la, ua kupaia e makou ka akulikuli i ai na makou. He la ikaika i kela makahiki i hala aku la, maloo kahi mau kumu-niu, a me kahi mau kumu puhala, nolaila mai . kela wi ikaika, aole hoohua nui mai na kumu-niu i na hua ; a pela no hoi na kumu puhala, aole hoohua mai i na*hua hala. Ua holo pinepine makou i ka moana i ka lawaia iai na makou, 43Ui na ia. Ua nui ka ua i keia wa, ua ola mai nei na kumii-niu, a me na kumu puhala, ke hua mai nei, ke kuai aku nei au i ai na makou, emi no ke kumukuai, hookahi no makau no ka ahui lei hala hookahi, ono maoli i ke kupa ka hala. No KE KAUA A NA PEKANA. Ua kaua mai nei o Ahemama, o ke'lii me na kanaka, ua hee mai nei na kaimka ; eia ke noho nei i keia o ke'li me na kanaka, ua hee mai nei ke'lii me kona poe, ua lilo ka aina i na kanaka ; no ke'lii ka hewo

he alunu, a he pakaha wale i ka pono ona makaainaea, Eia ke noho nei i keia aina ; ua kaua mai nei o o ke'lii me na kanaka, ua hee mai nei na kanaka ; eia ke noho nei i keia ainā. Ua kfiua mai nei o Makin, o ke'līi me na kanaka, ua hee na kanaka, aole i hiki niai nei na kanaka; i lohe mai nei makou i kahi moku kialua kuai aila niu. Ua nui loa na kanaka e noho nei i keia aina, ua hookipa maikai ke alii p makou ia lakou. Ua hoomakaukan kaua iho nei keia mau aina ; o Tarawa,a me Abaian nei ma ka malauia o Maraki, 1&64j a hiki ma ka malama o lune. Oka pau no ia oko lakou manao kaua. Ua holo aku nei ka waa noi 1 ke'lii o Tarawa e Kuikahi, ua ae mai nei ke'lii o Tarawa ; ke noho oluolu nei ka punalua me ka punalua. Ua lohe mai nei makou i ka nu hou o kahi mokupuni o Nui kona inoa, maikai ka nu hou mailaila mai; ua makeijiake ko laila poe i ke ao, a ua makemake i kumu na lakou. Oka lakou kumu i keia wa, o kekahi haole kuai aila niu, a mcj kana wahme ī ao ai i na hua A a me ka hookuikui i keia aina mamua. Ua hiki mai kahi moku mai kela aina mai, a me na kauaka oia aina. Ua noho pu me maua kahi haole pio, ua ili ko lakou moku i kekahi mokupuni one, aua nahaha loa ko Inkou moku. Ekolu haneri mile paha ka loa mai keia mokupuni aku a hiki i kahi i ill ai. Ua li]o mai keia poe haole i ke au a me ka makani ino, & ua hiki mua i Maiana, a no ka misanere ole ilalia, nolaila, ua holo mai ianei. Ua manao lakou aole i pono me ka poe Pekana. Ke hanau nui mai nei na wahine, nui loa na keiki a lakou; aole nui loa ka make. He mai kunu iho nei, a me ka nalulu, a me ka hi, ua pau nae ia mau ano mai. JHe kokio ka mai hou i keia mau la, nui loa ka maneo wahi a lakou, ke noke nei i ka wauwau, ua pnholehole ka ili, ke hele mai nei i laau lapaau, i mea e pau ai ka maneo, kokoke e pau ka'u lepo pele, ke koi mai nei kekahi poe e hamo i ka pulukona, a ke haino nei au, ua ola ka poe i hamo-ia. Ke i mni nei lakou nei, akahi ka ike ana i keia mai, ke kuhi aku nei lakou nei, no ka poe o Maiana keia mai. Pela io no paha. J. W. Kanoa.

Pb'TALITALI, ) Aug. 19, 1865. J Rf.v. H. H. Paheka ; Aloha no :—1 keia la a'u e kakau nei i keia palapala, ko makou noho ana i keia aina. Ua launa oluolu maino na'lii o keia aina, ame na kanaka no hoi. He helehelena oluolu ko lakou nei, aohe okalakala mai. la'u nae e kakau nei, aole makou i kamaiho pu me ke alii nui, no ka mea, ua hele ke alii i Matini, he wahi mokupuni nia o'ku o keia wahi, he iwakalua paha mile mai keia wahi aku. O keia alii nae, ua hoike oia i kona makem&ke i ka misionari, pela mai ka haole kamaaina ma keia wahi. I He wahi aina maikai keia, aole he ikaika loa okala ma keia wahi; he ano oluolu ka noho ana, aole nae i maopopo loa, mamuli paha ike pono. Eia makou ma ka hale o ke alii i keia po, aole nae i akaka ko makou wahi noho. Ke pukui nei makou me na wahi opala a makou. Ke paapu mai nei na kamaaina ine makou i keia la, a me keia po ; e like no me ke ano mau o keia lahui, pela no ia a makou e ike nei. Ua malama mai ke Akua ia makou ma ka moana ame ka aina nei. He mau ia, he noho'na malihini. Aia a ike au ike ano o keia lahui, a me ko kakou hana misionari, e hai nui aku no wau ma na mea hiki. Me oukou a pau ke aloha ma 6 lesu Kristo la. JR. Maka. Apaiana, ) ' Aug. 12, 1565. \ Rev. H. H. Pakeka; Aloha oe a me ko ka hale ou a pau. Ua halawai pu mai me makou o Rey. J S. Emesona, a me Mr. Kano, kumu o Ebon, a me K. Maka a me kana wahine. Ua olioli hoi inakou i ka halawai pu ana me lakou i keia la maikai. . > Ke hooikaika nei no maua i ka hana a ka Haku me ka pau aho ole. He hana hiki oie no keia i ke kanaka, aka, e hiki no na msa a pau i ke Akua. Ke hoomau nei no ma ke ao kula—Ke oluolu mai nei no na keiki e hele mai i ke kula—Aole o'h knnaiua i keia wa no ke poho oka luhi maanei; ua manao wau, e makepono ana ka'u hana ma keia mau aina, pela ka lana maikaio ko'u manao e noho nei. O kekahi kanaka, ua manaolana wau, he kanaka kupono ia i ke ano haipule io no Kristo. ' * Aole mea eae o keia mau aina, he oluolu nae ku maua noho ana i keia wa. O maua uo me ke aloha. W. B. Kapu. inai iVuuhiira mai. Hooumi,.Nuuhiwa, ) Augate IJ, 1865. \ Kbv. L. } Alōha nui os A me na makamaka a pau ma ko Hawaii Pae I aina. Eia no makou a pau na kumu e ola pono . ana, na kane a nie na wahine, me na keiki hoi, o Kaiheekai, ka wahine o Kaukau ka mea nawaliwali iki i keia mau la i hala'e, a ua holo pu mai me a'u i keia holo ana mai a'u ma ka moku uuku a maua o Kaukau, e imi i ola no kona kino, aia ma Uapou oia i ' keia mau la me S. Kauwealoha nm.

A ua holo mai au m* Nuuhiwa nei, e ike i kuu mau haumana, a eia no laua e ola pono ana, a ke launa iki mai nei kekahi }K>e me laua, he 14 poe hele pule.

Aole pau ke kaua ma kau wahi o Hiwaoa, ma ka mahina o Mei. Hofo aku ko Nahoe, Motuua, poe ma na waa kaua e luku wale aku i kekahi poe ma Hanauaua, aia ia wahi malalo aku o Hanamenu, a ua lilo mai elua he/ma, hookahi kane me kana wahine pu, a ua pau i ka aiia e ka poe o Nahoe me Motuua, a me Hana'hi e like me ka ai ana i ka io puaa, o Papatoia me kana wahine pu, ua ike ka poe a Mr. Bikanele i lawe aku nei ia laua ; nani ka pouli e uhi ana maluna o keia lahuiīP He kaua no hoi ma Fatuhiwa, ko Oomoa poe me ko Evaeva a me Hanavave ma lulai nei, holo aku naTwaa kaua o Oomoa i Evaeva, a hookahi wahine i lilo mai ia Oomoa, a ua pau hoi i ka aiia e ko Oomoa poe. Elua mau moku e kaua nei i keia <va, ko Hivaoa poa me ko Fatuhiva. Ona moku e ae, aole he kaua. Ke lohe nei au, e hele mai ana kekahi haole Beritania mai Tahiti mai, e noho ma 14 Taipi Bay," e kanu i ke Kofe, Pulupulu, me ke ko, ina pela, e loaa ana kekahi lako iki i na kanaka okeia ināu aina, no ka mea, he nui kona waiwai ma Tahiti. No KA PULUPULU. He nui ke Kumukuai o ka Pulupulu ma Nuuhiwa, he l7£ keneta no ka paona, o ka mea me ka o ka " Sea lsland," he nui ka makemake o ke Aupuni Farani, a ke paipai nei ka Hope Kiaaina ma Nuuhiwa nei, a ua kauohaia hoi au e kanu i ka Pulupulu, a e ao aku hoi i na kanaka ma Hivaoa e kanu nui i ka Pulupulu, a na ke Kiaaina Farani e kuai mai, e like me ka mea a ke kanaka i makemake ai. Ke kanu nei na kumu Farani ma Hivaoa ika Pulupulu; ake kuai nei hoi i na Apana aina o kanaka, e lilo mai no lakon, pela ma Puamau, a ma Hekeani, kahi a P. Kapohaku i neho ai mamua, a ma Atuona, kahi a Z* Hapuku e noho nei. Ua oluolu no ka Hope Kiaaina Farani e nofio nei ma Nuuhiwa nei ia makou, na kumū mai Hawaii mai, e hiki no ia lakou ke hoomalu i ko makou noho ana, ma ke ano hooponopono Aupuni. Ao ke ano hoomana, aia no ia i kela mea keia mea, ma ka pule pope paha, a ma ka hoole pope paha hoi; pela ka Hope Kiaaina i hai mai ai ia'u. ke aloha. J. Kekela.