Ka Nupepa Kuokoa, Volume IV, Number 48, 2 December 1865 — He Moolelo no Sulia Poiniki (Phenicea,) a me Asia Uuku. [ARTICLE]

He Moolelo no Sulia Poiniki (Phenicea,) a me Asia Uuku.

Ma keio hapa o ka honua i ike ia ai na hann kupaianaha loa. Maanei i hana ia ai o Adamu ma iaua o Ewa; a ma na kapa o ka muliwai o Euperate i nOho ai na kanaka, mamua aku o ke Kaiakahinalii. Ma Asia no hoi i kapili ia ai ka Haielana e Noa; a maanei no hoi na kanaka i kukulu ai i na kulanakauliaie, a i mahuahua ai ka lahuikanaka. Maanei no hoi ke aupuni nui mna J ike ia ai. Maanei no hol k« hoomnka ana o na ludaio; a ua aneane no e paū loa na inea nui i ike ia ma ke Kauohakahiko, i hanaia ma keia wahi. Maanei no hoi ka manaoio o Kristo i ao iu ai kakou, hookahi wale no Akua oiaio. Maanei no hoi i hookumu ai o Kristo i kona honmana, a hoailooa ia ka oiaio o ka hoike ana ma konti koko. ma Asia iio noi i hoōmaka ai o Mahometa i kana hoomana e manaoio ia nei e ka hapalua a oi aku o na kanaka o ka honua nei. Pela no hoi kekahi mau hoomana e ae, maanei no ka hookumu ana. Ma Asia no hoi na aupuni nui a kakou i ike ai i na moolelo i hala ae nei mamūa. O ke Aupuni o Asuria oia ka inua i paa maloko 9 ka moolelo, e iike me ka mea i hoike ia a"ku ai mamua. A lilo.o Asuria ia Peresia, ka mea nana i ale ae i na lahuikanaka e puni mai ana. A o Kina ke Aupuni kanaka'uui ma ka a oia ka mea i ku loihi mamua o kahi mauaupuni i hoike ia ae nei. O ka poe Sarekena hoi, ka poe i hooloihi ae i ko iakou noho lanakiia ana inaluna o na aina he nui ma Asia. Kn poe Tureke hoi, ka poe '( noho Mii ae inaiuna 0 ko Palesetin», Mesopotamia, Suria Asia uuku, a me kahi hapa o Europa, a me kahi hapa o Aperif?b, no na makahiki i aneane 800 ma Asia no. Ma Asia 110 hoi i ka lahuikanaka mua, mal6ila no hoi kahi i hoike ia ai o kahi mau hana kupanaha i ike ia ai ma ka Baibala, maanei no hoi na Kaula 1 noho ai, maanei no hoi o lesu i noho ai, a i haiolelo ai, a i make ai ma ke Kea. Aaia no -hoi kn aina i noho mua ia

e na kanaka, mamua o ka noho ia ana o kekahl mau aina e ae o ka iionua nei. la lakou i hai inūa ia ai ka pono o ke Akua, a me na mga kupanaha he nui wale, a ua haule loa lakou i ko Europa, a me ko Amerika, ma na mea e pili ana i ke Akua, a ma na hana akamai e pomaikai ai, a e oluoiu ai ka noho ana. Ma kekahi mau aina o Asia, ua na.aupo ioa na kanaka .ma ka hoomana ana i ke Akua, a he kakaikahi wale iho no| ka poe e malama ana i ke Akua oiaio. Aoie i ike pono loa ia o lesu Kristo, e ka elm haneri miiiona kanaka ma Asia, o ka noho hupo wale iho la no, a me na hana iapuwaie. Eia no kekahi mea ia Asia, ano e no ka aina i keia wa i keia wa, o ka manao noo na kanaka, oia kupaa iho la no, a ano iike no me ka hoomaka ana. Aole pela ma Amerika, a me Europa, e loaa ana i kela makahiki i keia makah ( iki ua hana ano hou, a me ia mea aku. He neie loa o Asia. O ka mea i lilo i Alii oia no ka mea nui, a o na kanaka qoho kauwakuapaa no. O ka naauao he mea ole ia, aoie hoi he noho ku i ka wa ana, o kela mea keia mea, he uuku loa ka waiwai, o ka oiaio, aole i malama ia ka pono, a o na mea i kapaia he oluolii e kakou, aole he loaa ma keia aina nui. O ka mea piiikia ioa i keia aina, o ka naau?o ole ma na mea o ka Paiupula Hemoieie, nolaiia ka nui o na hoomana wahahee. O ka hoomana Mahometa j waie noka nui; a ua maopopo loa, o na aina i puni a maiama i keia ano hoomina mai kahiko mai a hiki i keia wa, aoie he wahi pomaikai iki. Ko Hinedu poe hoi; honmana ia Barama, a ua ao ia iakou oia wale no ke akua nui, a lie nui aku no na akua liilii e ae i kapaia e iakou, o Visinu, o Siva, a pela aku. Hana no iakou i mau kii ano e no keia mau akua i hoike ia ae la, a iioomana aku ia mau kii. O na Kaulu ua kapaia o Barahamina, a ao aku'ia .lakou i na kanaka ma na hana ino. O kahi iioomana e oe, o Lama Nui, nona ka luakmi i kukuiuia ma Tatare. Ke manaoio nei ka poe Pake ia Buda, a o kahi iahui e aku, okoa no ko iakou mau akua. Pela iho la ke ano o ka hapa nui o Asia, ua paapu i na ao panopano o ka noaupo i ko ke Akua mau ano, a me ka hope o na konaka. Iva Mookuauhau o Asia. O ka mookuauhau, oia no ka mea e iioike ana i ka wa i hana ia ai na mea ano nui o na,moolelo. A mn ka heiuhelu ana iho i na mea i kakauia maanei e ike ia ai na mea kauiana o Asia i ka wa kahiko. He mea maikai keia no kakou nei, a no ka poe hou aku, maopopo lea na mea ano nui i hanaia i ka wa kahiko; a ina no hoi e makemake kakou e iioomanao mau a ioihi, aiaiia o ka hoopaanaau no a paanaau ka pono ioa. *A eia iho no ka -mookuuuhau o Asia. Eike ia ai kekahi mau mea ano maikai; a e ike ia ai hoi koSolomona oia pu ana me Ko ke Alii o KinaJ ko iaua waeoia ana, a me ka hookumu ana o Solomona i i ka iuakini i ka makahiki 3.000 mahope mai o ka hana ia ana o ka honua. Mamua o Kristo; M. K. Hana ia ka honua nei 4004 Kaiakahinalii, 2348 Hookahuli ia ka oielo, 2247 Loaa ke aupuni o Asuria ia Asura, 2229 Nohoali o Ninia no Asuria, 2000 Hanau o Aberahama 1996 Kahea ia o Aberahama e hele i Kanaana. 1921 Hele o lakoba me kona ohana i Aigupita. * 1705 Make o lakopa, 1689 Make o losepa, 1635 Hanau o Mose, 1570 Ka puka ana o na mamo a ka Iseraela mai Aigupita aku, 1491 Makeo Mose, 1447 Make o losua, 1426 Liio o Sauia i Alii no ka Iseraela, 1100 Hanau o Davida, 1085 Nohoalii o Solomona, 1015 Kukulu o Solomona i ka luakini, 1004 Lilo o Ko i Alii no Kina, 1000 Makeo Sakanapalu, 820 Hoouna ia o lona i Nineva, 806 Lilo o Aredusu i Alii no Ludia, 797 La we pio ia ka Iseraeia e Saiamanesa, 721 HooUlnin o !sidegfireta no Pere9Īa, 630

Lawe pioia ka poe ludaio i Babulona, 606 Pio o Ludia ia Kuro ke Alii o Peresia, 548 Auhuiihia ke Aupuni o Asuria> SSB Hoilioi hou ia ka poe ludaio mai Babulona mai, 536 Hookumuia ke'aupuni o Peresia t Kuro, 536 Make o Kuro, 529 Lilo o Kamebuse a Kuro i Alii no Peresia, 529 Hoomaka o'Pariu e noho Alii, 522 Lanakila o Kereke maluna o ko Leonida ma Telemopule, 480 Make o Kereke, 465 Kaua o Alekanedero ia Peresio, 330 Loaa ke nupuni o Surin ia Seleuke, 312 Kuokoa o Poneto malalo o Mitari datell, 300 Loaa ke Aupuni o Paretia, 250 Lilo o Arekakereke i Alii no Peresia, 230 Kipakuia ko Suria e luda Makabe mai ke aupuni aku oka ludaio, 166 LHo o Kana i Alii no Kina, 67 ko Roma maluna o Poneto, 64 " " " " " Sūria a me Kanaana, 61 LUo o Herode i Alii no ka poe ludaio, 37 Lilo o Vati i Alii no Kina, 33 Hanau o Kristo i ka makahiki 4004 o ke no nei, oia waiia kapoia ka era Kristiano. He mea keia i maa i na aina Kristiario ka helu ana i na makahiki mai ka hanau ana o Kristo. A i mea e maopopo ai ka makahiki, nolaila ke kau ia nei kahi mau hua palapala M. IC. mnmuio Kristo ke ano; A. D. makahiki o ka Haku ke ano, a i ole ka A. D. o M. H. Hanau o Kristo, 0 Kau ia o Kristo ma ke Kea, 33 Hiki o Paulo i Roma, 61 Hoohioloia o lerusalema e Tito, 70 Hanau o Mahometa, 570 Holo o Mahometa mai kona poe enemi ae, 622 A ua kapaia keia wa, o ka Hegira, oia ka helu ana o ka poe Tureke i ko lakou makahiki, e like ine ko kakou helu ana, mai ka hanau ana o Kristo. • . Make o Mahometa, v -r 632 Hookumuia ke aupuni o ka poe Sarekena, 638 Loaa o Pagada kahi o ka poe Kalipa, 672 Honmaka o Koseroe e noho Alii no Peresia, 660 Hoomaka hoi o Sigewena.e noho Alii no Kina, " 617 " " " Kawanasona e noho Alii no Kina, 1037 Kauaia o Kina e Genegi Kana, 1209 Lilo ke aapuni o ka poe Sarekena i ko Tureke, 1258 Ike mua ia o lapnna eko Europa, 1400 Noho Alii oSa Aba no Peresia, 1589 Noho. Alii o S Hesini no Peresia, 1694 Hooliloia o Kouli Kana i Alii /io Peresia, 1730 Noho Alii o lonalini no Kina, 1737 Noho Alii oTarakawana no Kina, 18-20 O ka hope loa keia o ko Asia moolelo.