Ka Nupepa Kuokoa, Volume IV, Number 50, 16 December 1865 — Page 3
Ka Nupepa Kuokoa.
NU HOU O NA AINA E MAI.
Ma ke ku ana mai o ka moku Iuanita ma Honolulu nei, mai Kapalakiko mai, i ke kakahiaka o ka Poalua iho nei, Dekemaba 12, ua loaa mai ia makou na nu hou ano nui
malalo nei.
Ka moku powa Sanadoa.
Ua ike iho makou ma na nupepa Amerika, ua hiki aku ka moku powa Sanadoa i Livapula, Enelani, a ua haawi pio ia'ku ua moku la i ke aupuni Beritania. O ke Kapena o ua moku powa la a me na kanaka a pau, e hoounaia ana i Amerika. A maloko o ka nupepa Times o Ladana ua ike iho makou i ka palapala a Kapena Waddell o Sanadoa ia Earl Russell o Beritania, e hahai ana i kana mau hana ino a me kona naaupo i ka hoolohe ana i ke kauoha a ke aupuni Kipi. A ua hai aku oia ia Earl Russell, aole oia i lohe iki i ke pio loa ana o na Kipi a hiki i ka la 2 o Augate, lohe mai la oia mai ka moku Beritania Baracouta mai i ke pio loa ana o na Kipi, a hoopau koke iho la ia i kana oihana kaua. Ma ka la 10 o Novemaba, ua haawi pio ia'ku o Sanadoa i ke Kanikela Amerika e noho ana ma ia wahi, a ua hookau ia o Kapena Freeman maluna o Sanadoa a me na luina i wae ia e ke Kapena, a ua kauohaia oia e hookele i ka moka i Nu Ioka. O Kapena Waddell a me na kanaka a pau, aohe o lakou kulana e hookuu ia.
No Jamaica.
Ua hai mai kekahi nupepa o Jamaica, ua oi aku mamua o 15 poe Kipi i liia, a i ki pu oia ia ma ka halepule o St. Thomas. Aole hoi e like me mamua, aia a pau ka hookolokolo ana ma ka Aha e hoao ana i ke Karaima ma na kanawai koa. Ua oi aku mamua o 25 poe i uku aku i ko lakou ola no ka lakou hana mainoino i ka huhuki ana ae i na lala o ka poe keokeo a me na kanaka e o ia mokupuni.
He moo apo i ke kino.
I kekahi la, o kekahi puulu kanaka, he poe kane a wahine ma kekahi Kaona o Faranakalina, Peniselavania, makemake iho la lakou ua e hele i kekahi wahi aa, o ke kaawale paha mai ke Kaona aku ewalu mile. I ko lakou hiki ana'ku i kahi aa, ua hoohala iho lakou i kekahi mau hora o ia la, i ka paani, a i ka hiki ana mai o ke ahiahi, hoi aku la lakou i ko lakou mau home. O kekahi wahine opiopio, mahope iho o kona hiki ana'ku i ka hale, hana iho la ia i kana hana mau ma na mea e pili ana i ka hale. A i kona hoi ana'ku e moe, wehe ae la ia i kona kapa aahu, aia hoi, ike iho la ia, ua poai puni ia kona puhaka e ka moo, he iwakalua iniha ka loa. Uwe nui ae la ka wahine opiopio i ka makau, a holo mai la kekahi mea launa me ia maloko o ka hale, a hoolei aku la i ka moo e pakaawili ana loa ka puhaka o ka wahine. Eia ka ninau, i ka wa hea i komo ai keia moo ma kona puhaka ? Ua manao wale ia, ua noho paha ia maluna o kela wahi aa a lakou i hele ai, a ua komo mai ka moo ia manawa.
Ke ana o Nasivile.
Ua hai mai kekahi nupepa o Nasivile, Tenesi, he nui loa ka poe aihue maloko o ke kulanakauhale, i kekahi mau manawa i hala, a ua hoomakakiu ia e hopu a hiki mai i keia la. Ua ike loa ia, he elima mau ana malaila o ke kulanakauhale e noho ia nei e na poe aihue, puhiahi a me ka poe lawe inoa ma ke kakaulima ana. O ka hale-lua o McNairy iloko o ka pa kupapau ua kiai ia, a o na kanaka ua hoohanaia e hana i ala e komo aku ai iloko o ke ana. E like me ka nui o ka lepo e hoolei ia'i, pela no ka nui e hoahu hou ia mai ai. O keia no ke ana a Murrill a me kona poe kanaka i noho ai, i ka wa a lakou i hoao ai e lele aku maluna o na negero a me na lio. Ua hai ia mai o ka hale-kupapau o McNairy, ua hoolilo ia i wahi hoahu no ka waiwai i hao wale ia ; a ua hai hou ia mai no, he loko nui kekahi malalo o ke kulanakauhale, a ua hoohiki na kanaka e huli ia loko o ke ana nui, mai kekahi aoao a kekahi aoao. Ua kiai ia na hale kupapau o Aetona a me Hardena. O ka puka o ke ana e komo aku ai, aia ma ke alanui Sumner.
Na koa ku mau o Amerika Hui.
Ua manaoia aole e hoemi ia na koa ku mau o Amerika Hui malalo o 180,000, no ka mea, e hoonoho ia ana, he hapalua o keia mau koa, ma ka komohana o ka muliwai Misisipi, i malama pono ia ka maluhia o ke aupuni Hui.
Ua kuai kudala ia.
O na noho o ka poe Kipi i noho ai ma ko lakou hale Ahaolelo, i ka wa o ke kaua iho nei, ua lawe ia mai i ko lakou kulanakauhale nui, ma kahi o Messrs Regnault &co. A malaila, ua kuai kudalaia aku ua mau noho la imua o ka lehulehu, a ua lilo hoi ka noho hookahi mai ka iwakalua kumamalima keneta a hiki i ke kanalima.
Aila Elepani.
Ua hooiliia kekahi moku ma Kapalakiko i ka aila Elepani, a e laweia ana i Cape Town, ma Aferika. E kipa aku ana no nae ua moku la ma ka mokupuni Neoneo, e hooili hou ai i kekahi mau ukana e pili ana i ke Kalepa ana.
Mai Rio Ianeiro Amerika Hema mai.
O ka mea i loheia mai Rio Ianeiro mai, ua oiaio ka lawe pio ia ana o ka poe koa Urugue e ka mana Aupuni. Ua lilo pio aku no hoi 6,000 koa o na Paregue. O ka Generala nui, ua laweia aku i Rio Ianeiro.
Ke kaua mawaena o Sepani me Kile.
Ua nui loa ka pioloke i haule iho maluna o ke Aupuni no ke kaua mawaena o Sepania a me Kile. O ka nui o na moku kaua Sepania i hiki ae ilaila, ehiku. Aka, ua ili iho nae ka manao like i ke pomaikai nui o ka poe Kile.
HUNAHUNA MEA HOU O NA AINA E.
HE AILA MAPUNA : Ua hai mai kekahi nupepa i kapaia Shipping Gazette, ua puapuai mai, mai loko mai o ka honua he aila hou. O kahi nae i loaa ai o keia aila, aia ma Enelani.
FARANI A ME ROMA : Ua hoomaka iho o Falani e haalele ia Roma, ma ka la 15 o ka malama o Novemaba.
HOOPAU IA KA HAUNAELE : Ua hoopauia ka haunaele o ka poe Hekiena (Haytien) e na Luna Aupuni o Amerika Hui, a me Beritania.
NO KA MAI AHULAU KORELA : Ua nui loa na lohe i hai ia mai, aka, ua like wale no nae na lohe, e hai mai ana i ka emi hikiwawe loa ana o ka mai Korela ma Parisa, Farani. O ka nui o na make mai ka la 1 mai o Novemaba, ua emi loa iho. O ka nui o na make ma na Halemai a me ke kulanakauhale, he kanaono a hiki i ke kanahiku. Ma Moloka (Malta,) ua emi loa iho ka make a hiki i ka 14 o ka la.
HE NEQERO KA LUNA HOOPONOPONO : O kekahi nupepa o Nu Olina, i kapaia ke Tribune, he negero ka mea nana ia nupepa, a he negero no hoi ka Luna Hooponopono. A i ka wa a Kala Kuruka (Carl Schurz,) i hiki mai ai ma ia kulanakauhale, ua noho pu aku oia me Gen. Kanabai (Gen. Canby.) I kekahi kakahiaka, mahope iho o ka pau ana o ka paina kakahiaka, ninau aku la o Kuruka me ka olelo aku, he oluolu loa oia e heluhelu i kekahi nupepa o ia kulanakauhale. Hai mai la ke Generala, aohe nupepa aka, he nupepa nae na ka poe negero, ka poe e hookauwakuapaa ia ne.
NO SEPANIA A ME KILI : Ua aa ae o Sepania e kaua ia Kili, me ke pani ana i kona mau awa kumoku a pau me ke au moku kaua malalo o ka Adimarala Pereja, no ke kaua ana o Kili i na Mokupuni o Kinika mamua aku nei. Ua ae koke aku no o Kili i na wahi a pau he 11, i lilo ma ka hana ana a ke Kuhina Sepania, a kauoha ae la o Pereja, e ki'a i mau pu aloha he 21 mai ka papu ae no ka hae Sepania, i na la kaulana, oia hoi na la e hoomanaoia ai ke kuokoa ana o Kili. "O na kanaka o na aina e i noho a kupa inalaila, ua malama ae lakou i halawai, e noi ana i ke Aupuni e kinai koke ia hana ino.
KAHUA KAUA O ANETIETAMA : He umi eka o keia kahua, i kuai ia i wahi e kanu ai i na kupapau i make, ma ka wa i kaua ai o na koa o Akekahi aoao, (Burnside.) Ke kanu ia nei ma ia kahua mai ka 7,000 a hiki i ka 8,000,
HANAUNA HOOKAHI : He 13 keiki kane a pela no hoi na kaikamahine ;— o ka mua loa aole i 20 makahiki, a ke waiho nei ma ka pailina e kokoke ana i Walekeravile. Pau lakou i ka make i ka (diphtheria,) ewalu hoi i loaa like.
HOOKAHI WAHI HUA BALE : I ka makahiki 1862 kanu ia hookahi wale no hua bale ma ka Mokupuni Kanaka, o kahi mahiai, a ia makahiki no hua mai he 300 haneri hua bale. A lulu hou ia keia mau hua, a hua mai, piha ka hapa paina ia hua ana, a lulu pauia ia mau hua, paa ka mala, 500 haneri iwilei ka nui : A pela iho la ka hoomanawanui ana i ke kanu i keia hua hookahi a paa ka mala.
KANAKA ONA RAMA ! I kekahi la hele ae la ua kanaka ona rama nei ma Alekanederia ae imua o kekahi kanaka i ahewa ia, e ike i ka hana o ka Peresidena, papa ia mai la oia e kahi luna, a huli ae la a komo iloko o ka hale, a lalau i ka pu-panapana, a ike ia oia, alaila lawe ia oia imua o ka Lunakanawai, a hoopai ia oia i ka lawe i na mea oioi. Ua ae oia e lilo i hoahanau no Senatora Samena.
NO KE SABATI : I ka hiki ana o Serinamu ke Kamidoa o ka moku Manuwa Kumebelana ma Atenai, i Helene, holo aku la oia maluna o kekahi Adimarala Farani. A ua aloha ia mai oia e like me ke aloha mau. A i kahi la ae he la pule ia, aole i ki pu aloha ke Kamikoa, kali oia a ka la noa ae alaila kipu aloha oia, nei nakolo ka puu o Helene, i na pu aloha.
HE WAHI DALA AKAHI A IKEIA. Aia kekahi kanaka hana gula pepeiao a me ia mea'ku ua loaa he wahi dala gula, i like ka nui me ka hapalua aeko, he $1,200 kana mea i uku aku ai no ia wahi dala ; o ka waiwai maoli iloko $2,000. He like loa no ke ano me he dala hou la akahi a hooheheeia i ka nana'ku. Ua hoike ia ae e kekahi misionari o Asuria i ka loaa ana o kekahi ipu lepo ua piha i ke dala, i ka poe eli, a ua maheleia iwaena o lakou. Olelo nae ke aupuni Tureke e hoopaahao ia lakou, a hiki i ka wa e pau ai i ka hoihoi ia mai na dala i loaa ai iloko o ka lepo. Aia hoi, he wahine kekahi me ua poe paahana nei, ua loaa iaia kekahi dala, a mai iaia mai ka loaa ana o keia dala, o na dala hoi akahi poe pau i ka hoohehee hou ia.
Ke naue nei ka manawa.
I na makamaka a pau mai Hawaii a Niihau. E ala mai, ke naue nei ka manawa. Eia ka wa e noonoo ai no ka makahiki e hiki mai ana, e pau ana ka makahiki 65, pau ka Buke IV o ke Kuokoa. Ano e makaala. Ke kokoke mai nei ka makahiki 66 imua o kakou, a e aui ae ana keia makahiki me ka maluhia, a me ka pomaikai nui i loohia mai ia kakou, no ka hiki ole mai o na mai luku nui aloha ole, a me na enemi e hoopio ai i ko kakou Aupuni. Ua maalahi kakou ma ka ikaika o na haipule, a me ke ahonui o ke Akua, ka mea a Kaahumanu i nai puni ai i na moku, i pue ai hoi i ke anu a me ke koekoe, Ma kona alalai ana i ka huhu enaena i hoowela mau ia i na makahiki he nui i naue aku nei o keia ao, iloko o ke kanaka hookahi, a mau kanaka hoi, Aupuni, a mau Aupuni hoi.
Eia mai ka Buke V o ko kakou nupepa makua, nona na makahiki eha, ko kakou Kilohana Pookela o ke Kuokoa, ka mea hoolana manao, hoonaauao, hoakaka i na mea hou o na aina e, na mea naauao o ka wa kahiko, moolelo o ko lakou noho ana, hana ana, a pela wale aku. Nolaila ike hoala mua aku nei au ia oukou e ka poe oo, na opio, ka poe puni mea hou. E ala ! E liuliu !! E makaala mau. E ku mai kakou iluna, me ka maua ole, me ke pi ole. E wiki, e noonoo pono, e hoolawa mua i ko oukou haawina mamua ae o Ianuari. Elua wale no dala ($2.00) o ka makahiki. E na keiki o ka ua kanilehua o Hilo, e au mai, a me na keiki hoi o ka ua kipuupuu o Waimea, ke kai hawanawana hoi o Kawaihae, no na Hipa nolunolu hoi o Paupau, a me na Nunu iho hoi o Lele, a me ke kaona lai o Honolulu, a manuahi mai Kauai a Niihau. A nono eala ! e paa a paa ! O nele auanei kakou i ka nupepa ole, ka waha olelo mawaena o kakou a me na aina e aku. E ka poe e haawi e mai ana i na dala elua i ka malama o Ianuari ae. E lana ka manao, e halawai pu ana oukou me ke kinowailu o ko oukou Moi aloha i make aku Kamehameha III, ko kakou Moi aloha nui ia, nana no i hoopamaikai ia oe e ka elemakule, luahine, kanaka ui, wahine ui, a keiki hoi, ka mea nana i hoowaiwai mai ia kakou, iloko o kona ahonui a me kona oluolu, oiai he kauwa kakou na Berekane, ua pio ko kakou hae, e kau mai ana ke ao nalu o ke kaniuhu maluna iho o kakou. Aka ma ka inana o ka mea inana loa ; ka pu, a me ka poka, elau, ana i hilinai iho ai, a ua lanakila oe e Hawaii. A o kana kauoha ia oe, oia hoi keia he " Aupuni palapala ko'u," eia mai ka palapala la, paa ia mai i paa. A nana no hoi i haawi manawalea mai i aina no kakou a hiki aku i kau mau mamo. A pehea kakou, aole a nei e lawe i ke Kuokoa i loaa wale ai ke kii o ko kakou Moi aloha nui ia.
No ka moku Hoku Ao.
I kona holo ana'ku nei ma na Mokupuni o Maikonisia.
Ma ka la 17 o Iulai i hala'ku nei ka holo ana o ka moku Hoku Ao mai Honolulu aku nei, a ku ma ka aina lepo manu, oia ka Mokupuni o Haulani, ma ka la 4 o Augate ke ku ana, a hooleiia ko laila ukana a pau.
A ia la no, o ka holo noia i Tarawa, a ku malaila i ke ahiahi o ka la 9 o Augate. Ko G. Haina wahi ia me Rev. J. H. Mahoe ; aole hoi he wahi hua hookahi malaila, ke hele aku la nae e hua, he 5 poe ua ike i ka heluhelu buke.
Ma ka la 12 o Augate, haalele o Hoku Ao ia Tarawa, holo pu o Haina ia holo ana a ku ma Apaiana i ke ahiahi o ia la. O na kumu o laila o Rev. J. W. Kanoa, o D. P. Aumai a me Rev. W. P. Kapu. Ua loaa na hua eha hoahanau.
A i ke ahiahi o ka la 16, haalele o Hoku Ao ia Apaiana, a holo aku a ku ma Putaritari ; mamua nae o ka holo ana, he Ahaolelo ma Apaiana, no ke koho ana i ka mea e hele pu me Maka, a ua hooholoia, o Kanoa a me Maka ke hoi i Putaritari.
Mai Putaritari aku a ku ma Mile, hooili ka aila a ke Kapena o Hoku Ao. A pau ka aila i ka hooili, holo aku o Hoku Ao a ku ma Ebona, i ka la 29 o Augate, a hoonohoia o G. Haina ma Ebona, a holo aku ka moku i Namrik ; o J. A. Kaelemakule, a me Rev. D. Kapali na kumu Hawaii e noho ana malaila. A mai laila aku a ku ma Ualana, he 150 a keu na hoahanau malaila. Holo hou aku ka moku a ku i Ponepe, malaila hoi o Mr. Doane, a me Mr. Kureke. Kokoke 200 hoahanau malaila. Haalele iho la ka moku Hoku Ao ia wahi, a holo aku la ma kekahi mau mokupuni ma ka hema aku o Ebona ; a mai laila mai ku hoi i Ebona, a mai laila aku hiki hou i Namrik, a laweia o Rev. D. Kapali, a hoonohoia ma kekahi mokupuni hou o Jaluit, oia hookahi wale no. E pule nui kakou nona. A mai laila loa mai nei o Hoku Ao a ku iho nei i Honolulu nei, ma ke kakahiaka o ka Poakolu nei, oia ka la 13 o keia malama. O na mea i hoi mai nei o Maikonisia, o G. Haina, i hoi mai no kona omaimai, a ina e ola, e hoi hou no. O ke kaikamahine a J. A. Kaelemakule, e hoihoi ia ana i ke kula kaikamahine o Waialua, a o ka Rev. J. H. Mahoe kaikamahine hoi, e hoihoiia ana i ke kula kaikamahine o Makiki. Ma keia pule aku, e paiia'i na palapala mai Maikonisia mai ma ke " Kuokoa."
No ka mahiai ana.
Ua .kamailio aku au ia oukou e na hoa mahiai, no ke kipulu ana i na mea kanu. Ma na aina haole he nui wale ia hana. Ua minamina loa na haole mahiai ma Beritania a aia Amerika, i na hunahuna opala a pau loa, i mea kipulu. Aole lakou e hoomaunauna ia waiwai, e like me ia i hoomaunauna ia e oukou. Ua nui loa hoi ko lakou kuai kipulu ma na aina e. Nolaila na moku e holo mai nei i keia moana, a komo i ke kukae manu hoi, a kuai aku mauka i kanaka mahiai. Ua hapuku hoi lakou i na mea kipulu a pau, a ma ia mea, ua mahuahua loa na hua o ka aina.
Eia ko'u paipai ia kakou. E like me ka na haole e mahiai ana me ke kipulu ana i na aina kanu a lakou, pela hoi kakou e pono ai. I ko kakou wa kanu, e hapuku e kakou i na mea kipulu e waiho wale ana, a kanu pu iloko o kela me keia makalua.
Ina he kanu auwaha i ke ko, kulina, uala, a papapa paha, alaila, e kanu pu ia mau mea me ke kipulu iloko o na auwaha.
Eia na mea kipulu e hoomaunauna wale ia ana ma Hawaii nei, e maloo wale ana i ka la, a nalowale ana i ka makani. Ka lepo ma na pa holoholona. Ua hohonu loa ia lepo e waiho ana ma kekahi mau pa-bibi he nui wale. Pono no oukou e kii aku malaila a lawe i mea e kipulu ai i na wahi kunu a pau o oukou. Pela hoi ka lepo e haule pakahi ana ma na kula, a ma kahi i kukuluia na lio me na bipi. A maii pau lua, a kanu iloko o na makalua.
Eia kekahi, ka lau nahehe, mohihi, iniko, ilima, uha loa, lau kukui hoi e uliuli ana, maikai loa ia mau mea a pau iloko o na makalua kanu.
Eia kekahi na kupapau o na holoholona make wale, a pilau ino ke waiho maluna o ka aina. E kanu pau loa ilalo, a hoolilo i ko lakou lua kupapau i makalua no na laau kanu.
Pela hoi na iwi holoholona, he kipulu pau ole i na makahiki he lehulehu, ke houluulu ia iloko o na makalua o na laau kanu.
Eia kekahi kipulu maikai ke kipulu ma kahakai. Ka limu o ke kai i kaa'i iuka me ka nalu. Ina oukou e lawe ia limu, a hou iloko o na makalua kanu a oukou i ko laila hua he nui loa. Ua like no ia me ke kukae manu i laweia e kipulu ma na aina haole. He manao wale ko'u, aia a ku i ka mahakea na aina o nei i kanuia i ke ko, a ua pahulu, alaila, e hoomaka nui auanei ka poe mahi ko, e kipulu ia mau aina i ku i ka mahakea, a kanu hou no. LUHUA.
Lulu Dala no ka Piana o Kaumakapili.
Ma ka malama o Novemaba, ua lulu iho ka ekalesia o Kaumakapili i dala e kuai ai i Piana hou no lakou, e like me ka palapala ana mai a L. Kamika.
O ke kumukuai o ka Piana i kauohaia mai ai e Kamika, elua haneri dala.
A no keia mea, ua lulu io iho na hoahanau i keia hana. A penei hoi ku haawi ana :
No na Luna ekalesia o Kaumakapili, $41 00 No ka Hui o Kaumakapili, 35 00 Hui Kikihale, - - - 7 00 Hui Peleula, - - - 5 00 No na keiki o ke Kaona nei, - - 44 00 Na John Ii, - - - - 10 00
Hui pau loa, $142 00 A o ke koena i koe, he $58 00. Owai la ka poe i manao e kokua mai no keia hana ? A ke manao nei nae na Luna Ekalesia, e hoouna i keia mau $142 00 i Amerika, a loaa aku o L. Kamika i Northampton, kahi o ka Piana i waiho ai.
W. N. PUALEWA,
Kakauolelo. Honolulu, Dek. 12, 1865.
Aha Hoomalu.
Dek. 8 Kalolii, ona hoopaiia $4.00 koina $1.00. Jno Gaes, ona, hoopaiia $6.00 koina $1.00.
Dek. 9. Levi, ona, hoopaiia $2.00 koina $1.00. Pauhewa, ona, hoopaiia $5.00 koina $1.00. Pauhewa, hoeha aku hoopaiia $6.00 koina $3.25. Jas. Slone, ona hoopaiia $6.00 koina $1.00.
Dek. 12. Ahoo (pake), loaa ana o ka waiwai aihue, hookuu ia. Kimo Kauanui, hakaka me ka haehae aku, hoopaiia $6.00 koina $1.12. Kai (w) haalele kane, hoopaiia $3.00 koina. Elizabeth Robinson, ona hoopaiia 6.00 koina $1.00. Kaahalama, ona, hoopaiia $2.00 koina $1.00. Kahulaewa (w), ona, hoopaiia $2.00 koina $1.00. Keholae (w), ona hoopaiia $2.00 koina $1.00. Kea, ona, hoopaiia $2.00 koina $1.000. Jim, ona, me ka holonui, hoopaiia $7.00 koina $2.00. Kealaiki, ona me ka holonui, hoopaiia $7.00 koina $2.00. Ononuku, hoopaiia $2 00 koina $1.00. Kahookiekie (w) ona me ka holonui, hoopaiia $7.00 koina $2.00. Piipii, ona hoopaiia $2.00 koina $1.00. Koakauhi, holonui, hoopaiia $5.00 koina $1.37. Nanuhi, ona, hoopaiia $2.00 koina $1.00. Mahiai, ona, hoopaiia $2.00 koina $1.00. Keakuanui, hakaka me ka hoeha hoopaneeia. Chas. J. Phillips, hoopiia ma ka pauku 623 o ke Kanawai Kivila, hoopaaia ma ka halepaahao, koina $3.00.
Dek. 13, Keakuanui, hakaka me ka hoeha, hoopaiia $10,00 koina $3.00. Jim. Kamai, hakaka me ka hoeha ia Kukamoku, hokuuia. Jno. Wilson, holonui, hoopaiia $10.00 koina $3.00. Daniela, holonui, hoopaiia $5.00 koina $3.25. Aquan (pake) hoopiia malalo o ka mokuna 85 o ke Kanawai Kivila, hookuuia. E. Burgess, hakaka me ka hoeha i ka (pake), hookuuia. Kailua, hakaka me ka hoeha ia Kimo, hookuuia. Kimo uku $3.00 no ka palapala hopu.
S. L. Austin.
E KA NUPEPA KUOKOA E ; ALOHA OE : I keia la au i haakokohi mai ai na a-a koko o ko'u kino holookoa, e hoolaha aku ma ke akea i kela mau hua e kau ae la maluna (oia hoi o S. L. Austin.) Oia ka haole puhi ko e noho nei ma Onomea, Hilo. A o keia haole, he haole maikai loa o kana mau hana, e malama ana i kona poe kanaka ku makahiki ; ina e loaa hia kekahi kanaka i ka mai, e malama mau aku no oia iaia, ina hoi e lawe aku ke Akua i kana waiwai o ka uhane, alaila malama aku no hoi oia i ke kino kupapau o ka mea i make, me ke kauoha aku i ke kamana e hana i pahu maikai. Eia hoi kekahi aole wikiwiki oia e kanu aku, aka, kauoha aku oia i ke Kahunapule e hele mai e halawai, a mahope hoihoi aku i ka lepo. Eia ke kumu o ko'u hoolaha ana i keia haole, i lilo kana hana maikai i kumu hana na ka poe e ae.
J. MAHUKA.
Alakahi, Hilo, Hawaii, Novemaba 27, 1865.
MARE.
Dec. 11, ma Honolulu, mare o Keamalu k. no Honolulu, me Kaaihulu w. no Waikiki-kai. Na H. H. Pareka i mare.
Dec. 12, ma Honolulu, mare o Pemidy k. me Kahana w. no Honolulu laua. Na H. H. Pareka i mare.
Sept. 20, ma Kamaile, Waianae, Oahu, mare o Kaluhikai me Kalehua. Na Rev. A. Kaoliko i mare.
Sept. 29, ma ia wahi no, mare o Kahelepule me Mareka. Na Rev. A. Kaoliko i mare.
Nov. 22, ma Kohala, Hawaii, mare o Keliaihue k. no Koaie, me Kumukahi w. no Puuepa.
Nov. 25, malaila no mare o Kapule k. no Kawaihae, me Nakii, w. no Mahukona.
Nov. 29, ma ia wahi no, mare o Kanaina k. no Kapaa, me Auria w. no Waimea, Kauai. Na S. O. Luhiau lakou i mare.
HANAU.
Sept. 27. ma Kamaile, Waianae, Oahu, hanau o Maraea Ahia w. na S. W. Mapu me Kekua.
Sept. 27, ma Leepoko, Waianae, Oahu, hanau o Kukahiko k. na Kalona me Hoomaniha w.
MAKE.
Dec. 8, ma Kaneohe, Oahu, make o Luka w.
Dec. 1, make o Hulukamu.
Dec. 3, ma Wailupe, Oahu, make o Losinehame w.
Dec. 4, ma Waimea, make o Makalahai k.
Oct. 3, ma Kamaile, Waianae, make o M. Ahia w.
Oct. 6, ma Makua, Waianae, make o Kanaiakama w.
Oct. 9. ma Kamaile, Waianae, make o Kalawaianui k.
Oct. 30, ma Leepoko, Waianae, make o Kamahalo w.
Oct. 30, ma ia wahi no, make o Nauele w.
OLELO HOOLAHA.
OWAU O A. DOIRON, KE PAPA AKU nei au ina mea a pau. Na Haole, Pake a kanaka maoli hoi, aole e hoaie aku Ia K. Iutina ka'u wahine mare. Aole au e hookaa ana i kona mau aie ma keia hope aku. A. DOIRON. Honolulu, Dec. 9, 1865. 211-2*
OLELO HOOLAHA.
A OWAU O KA MEA NONA KA INOA malalo. Ke papa aku nei au i na mea a pau, mai hoaie mai oukou i ka'u wahine mare O Kahula (w.) No ka mea, ua haalele kumu ole mai oia la'u. A ina oukou e hoaie, maluna ona ko oukou poho. AHO. (PAKE)
Kulaokahua, Oahu, Dek. 13, 1865. 211-2t*
OLELO HOOLAHA.
E IKE AUANEI NA MEA A PAU loa. Owau o ka mea nona ka inoa malalo nei ; ke papa aku nei au i kuu wahine mare Ia MAO (Uuku.) Ua haalele mai oia ia'u, a nolaila, ina e ike a lohe paha wau i kekahi poe e malama ana, alaila, e hoopii no au e like me ke Kanawai. Ina i aie oia i kekahi poe, alaila, aole au e hookaa ia aie. Mai hoaie oukou iala o poho OUKOU.
AIAO. (PAKE) Dekemaba 12, 1865. 211-2t*
Olelo Hoolaha !
E IKE AUANEI OUKOU E KO KAUAI, owau o ka mea nona ka inoa malalo nei, ke hai aku nei wau ia oukou, e holo aku ana wau ma oukou la e malama ai i ka'u Oihana Pai Kii, e ku mua ana wau i Hanalei, malaila wau e hoomaka mua ai i ka'u hana. Ina ua makemake oukou i mau KII. alaila, e makaala ka pono, no ko'u hiki aku, he oluolu loa ka uku no ke KII. VALENTINE. 210-2t. Mea Pai Kii.
OLELO HOOLAHA.
E IKE AUANEI NA KANAKA A PAU o kela ano keia ano ke nana mai i keia. Owau o ka mea nona ka inoa malalo, ke papa aku nei au i ka'u wahine mare Ia Kekipi, mai hoaie mai oukou iaia, no ka mea, ua haalele mai kela ia'u a i ko maua wahi moe ; ua hele aku oia ma kahi e, ina oukou e hoaie mai iaia, maluna ona ko oukou poho, aole loa au e hookaa ana i kona aie. Z. KAAIWELA. Opua, Hilo, Hawaii, Nov. 17, 1865. 210-1t*
Hale Kuai Hou!
MUA WEHE AE NEI AU HE Hale Kuai Hou ! UA WEHE AE NEI AU HE Hale Kuai Hou ! Ma Keopuka, Kona Hema, Hawaii, a, aia malaila e loaa'i na lole o na ano nu hou a pau, kupono no na kane, na wahine, a me na keiki, no ke kumukuai makepono loa.
O ka poe a pau e makemake ana e kuai i ka lakou Kofe, e lawe mai me a'u e kuai ai. I loaa ke kumukuai nui makepono ma ke Dala maoli, a ma ka lole paha. E hele mai e ike maka e na makamaka.
LIKI. (R. B. NEVILLE)
Keopuka, Kona Hema, Hawaii, Nov. 23, 1865 208-3m
OIHANA PULUPULU !
— O —
HAWAII NEI !
E LIKE ME KO'U MAU MANAO I hoopuka ia mamua ae nei, e kuai no au i ka Pulupulu maikai o ka HELU 1, A ME KA HELU 2, i lawe ia mai i o'u nei.
Ua emi mai ke kumukuai o ka Pulupulu ma na aina e, no ka pau ana o ke kaua ma Amerika, a nolaila hoi ke kumu e emi nei maanei. I keia wa, e haawi no au i ke kumukuai no ka paona hookahi.
EONO KENETA.
Ina he ma-u, a he lepo, aole paha e oi mamua o 5, a me 5 1/2 keneta no ka paona. Aka, ina he loloa, a he maemae loa, mai ka 6 1/2 paha a hiki i ka 7 keneta o ka paona.
No ka Helu 2 — He 3 keneta no ka paona, a ina he maikai, a he maemae, he 3 1/2 keneta no ka paona.
Mai kanalua oukou e o'u mau hoa'loha, aka, e hoomau i ka mahi ana a me ke kanu ana i ka Pulupulu, oiai ua oi aku ko oukou pomaikai me ka nui ole o ka luhi, mamua o ke kanu ana i ke ko a me ka uala. Ina e kanu pono oukou i ka oukou mau Pulupulu, alaila, e loaa no i kela a me keia, no ka wa hookahi, i paa pono i ka Pulupulu Helu 1, he $50.00, a ina he umi eka, he $500.00 no ka makahiki hookahi.
Iloko ae nei o ka malama o Dekemaba, e loaa mai ana ia'u mai Kaletona mai, kekahi mau
HUA PULUPULU SI AILANA HOU.
Mai Karetona Hema mai, i hoouluia'i na Pulupulu, e loaa no ia lakou na hua Pulupulu iloko o keia mahina ae.
Mai hoopoina oukou iloko o ka malama'e nei o Ianuari e hiki mai ana, no ka mea, e haawi ana au i na Makana a'u i manao ai e haawi i ka mea nui loa o ka Pulupulu, iloko o keia makahiki1865 — ewalu makana ka nui — mai ke $.50 a i ke $5 pakahi. No ka makahiki hookahi 1866 e hiki mai ana, ua manao au, e haawi aku i na makana i oi ae. Nolaila, mai kanalua, a mai hoopoina hoi oukou, o ka mea hooikaika, oia ka mea e lilo ai ka makana. Me ke aloha.
H. M. WINI.
Mea kuai Pulupulu, ma ka Hale Leta
Honolulu. Nov. 16, 1865. 208-7t
OLELO HOOLAHA
— I KA —
POE KOHO !
O ka Apana o Honolulu, Kona, Oahu.
O ka poe a pau e makemake ana e loaa ia lakou ka pomaikai o ke Koho Balota, ina Lunamakaainana o ke Kau Ahaolelo e hiki mai ana, i kulike ai me ka Pauku 1 o ke Kanawai e pili ana i ka poe i aeia e koho balota, a me ka OLELO HOOLAHA a ka Mea Hanohano ke Kuhina Waiwai, i hoolahaia ma ka nupepa haole " Hawaiian Gazette," i ka la 25 o Novemaba.
Nolaila, ke hai ia aku nei, e hookiia'na ke kakauinoa ia ana ma ka Papa Helu Inoa, i oleloia ma ka Pauku 5, ma ka la 19 o Dekemaba e hiki mai ana.
G. H. LUCE, Luna Auhau. Keena o ka Luna Auhau. Nov. 27, 1865. 209-3t
E. C. McCANDLESS. CAPT. J. PATY.
MAKANELA MA !
(McCANDLESS & Co.)
Ma ke kihi alanui Papu me alanui Alii. KE KAHEA IA AKU NEI NA Kanaka Kamaaina o Honolulu ame ko na Mokupuni e ae.
Eia ka mea a oukou i ono ai, oia hoi Ke Kamano Io Ula ! KAMANO ! Kuai ma ka Pahu, ame ke kuai Liilii. Barena Hou, Barena Oolea, Barena Liilii, Mea Ono, KOPAA, PIA, KOLU, KOPA. Aila Kohola, AILA HONUA, AILA NIU, AHI KOE, UWIKI, Pakeke me ke poi ! Kapu, Bakeke. Hinai, Kulina, Ota, Bale, PAAKAI NOHA, HUE-IE, KAULA LIO, E Hele Mai i Ike Pono. McCandless & Co.
210-3t
OLELO HOOLAHA !
— A KA —
AHAHUI HOOHOLO MOKUAHI MOKU MAOLI KULOKO
— O KO —
Hawaii Pae Aina.
E HOLO ANA KA MOKUAHI ' KILAUEA' MAI HONOLULU AKU NEI, MA KA Poalua, Dekemaba 12.
I ka hapalua o ka hora eha o ke ahiahi. I LAHAINA, MAALAEA, KALEPOLEPO, MAKENA, KAWAIHAE, KAILUA, a me KEALAKEKUA.
A ku hou mai ma Honolulu ma ka Poaono. A pela oia e holo mau ai i kela Poakahi keia Poakahi a hala na pule elima mahope aku.
O ka uku o lalo o ke Keena Kapena, e like no me ka uku mamua, o ka ai ana, he hapalua Dala no ka aina hookahi.
KEKAHI MOKU KUNA MAIKAI O KEIA AHAHUI O
" ALBERNI "
DALYRMPLE ke KAPENA.
E holo mau ana keia moku i Hilo, a e ku ana i Lahaina a me Honoipu, maanei aku a ma-o mai. He moku hou keia, o ka paa ana iho nei no ia i keleawe, he 16O tona kona nui, he wahi maikai hoi e moe ai o loko o ke keena Kapena, aia no iluna o ka papahele ka hale. Kupono loa no na ohua keia moku, he nui hoi paha, aole i e pulu.
KA MOKU 'ANE LAURIA,'
I HANA HOU IA IHO NEI A Paa pono. E holo ana oia i Koloa a me Waimea, a hiki i ka wa e paa ai o ka moku kuna hou.
O KONA INOA IHO KEIA, " ONWARD,"
Ke kapili ia nei i ke keleawe, a paa, alaila hoihoi ia o Ane Laurie no Kahului, a me na awa e ae oia aoao o Maui. JANION GREEN & CO.
Na Hope o ka Ahahui hooholo Mokuahi a moku maoli Kuloko o ko Hawaii Pae Aina. 210-3t