Ka Nupepa Kuokoa, Volume V, Number 7, 17 February 1866 — Page 4

Ka Nupepa Kuokoa.

Ka Nupepa Kuokoa.

THE BLACKBERRY GIRL.

Leo Hoonani Lira Kamalii.

Mama ka oe, kuu Ana e,

Mahea kou hua maikai ? Ua pau anei i ke kuai ?

Ua piha kou hinai.

Aole ; i kuu pii ana'e

i kahi paa ma o,

Hihia ka, kuu lole nei,

A hina ino wau.

Pohole no kuu lima akau,

A eha hoi kuu poo ;

Ina ua koe na hua o'u,

Aole o'u manao.

Ua pau nae i ka helelei,

Ua hua maikai nei,

A lawe au i kuu hinai,

A noho a uwe.

Alaila i maalo ai,

He malihini e,

Nana aloha, a i mai,

" Mai noho a uwe.

Malia ua hina, a eha e,

Nolaila kou uwe;"

Hoole au; kuu hua nae,

Ua lepo a pepe.

A pane oia, mai uwe,

E kii hou aku no;

Hoole au, ua pau loa'e.

Ua ohi au a pau.

Ua ilihune kuu papa,

Ua hooikoika nae

I kela la i keia la,

I ola kamalii.

Iini au e hele pu

I ka aha halawai,

A noi au i lole no'u,

A pane ia penei;

" Aloha no na keiki a'u ;

He makemake ko'u,

E kuai ae i lole nou,

Ua hune no nae au.

I pau no nae kou pilikia.

Hoolohe i kuu manao,

Ina e ae e waihoia

Ka wa paani ou,

A hele e ohi hua nou,

A kuai i kamaa,

A i papale ano hou,

Ia'u. nei ka lole paa."

Lelele oli nui au,

Mama no kuu naau,

A waiho na paani o'u,

A ohi hua na'u.

Kuai a loaa na kamaa,

A lana kuu manao,

Me keia hua e loaa

O kuu papale hou.

Aka, ua pau, ua pau loa'e,

Aole loaa hou,

A paa hou ko'u mau sabati,

Ma ko'u nei hale no."

Pela no ka'u, e kuu mama,

Ia malihini e

Uwe hou au, uwe kela,

A pane aloha mai,

Eia no ko'u papaio e,

E laweia nou;

Hoole au a pane ae,

Huhu ka mama o'u.

" Aole huhu kuu mama,

O kona oli nei,

E lawe, a e hoomama

I na kaumaha e.

Ua ao mai ia'u e hoomanao,

E aloha ia hai;

Ina he keiki hune no,

Mai hookau wale ae.

Nolaila, e lawe, mai makau,

I kuu papale nei,

Aole nele, e lawa wau

I kuu papale e."

Ua lawe au, a eia no

O ua makana nei ;

Pehea la e hiki ia'u

Ke ku a pale ae ?

Me a'u e aloha a mau ae,

Ia oe, kuu mama nei,

Pela no au e aloha'i,

Ia malihini e

HAWAII.

HUNAHUNA HUIKAU.

Ua puhiia i ke ahi ka hale paahao o kekahi apana o Kale foni. Na kekahi o na paahao i ho-a kolohe i ke ahi me ka manao e hoowela i ka hale a pau, aole nae i hiki.

Ua hoopau ia i ke ahi ka hapa o kekahi moku mahu ma Sakaremeto. Ua hoowela kolohe ia ua moku la e kekahi poe ; he 2,000 dala ke poho.

Ua holo aku nei o Rev. J. F. Pogue me ka ohana i Kau maluna o Emalaina. E hoao ana ona i ka hana a ke Kahu ekale sia ma ia wahi.

Ma Maseku seka, ua hopu ia kekahi kanaka o kekahi poe kolohe, a ua hamo ia oia i ke kepau (ta) a hoopili ia aku la na hulu manu a paapu loa ia i ka hulu ; alaila, hookuuia oia. Ua hoopii ua kanaka nei imua o kekahi aha hookolokolo uo kona poho he 25.000 dala.

Ua kahea ia o E. Kekoa, kekahi haumana o Wailuku, e haiolelo ma ka apana o Hauula

no na malama eono, me ka manao e hoonoho paa iaia ilaila mahope aku.

Ua haiia mai ma kekahi kulanakauhale o Kale foni, he umikumamalua wale no wahine i mare ole ia i na kane. E aho e hele ilaila na wahine imi kane.

Ke haunaele hou mai nei o Ma degaseka; ke hoolanakila nei ka aoao kahiko malaila, a ke koi nei lakou e kipaku i na haole a pau mai ia aina aku.

Ua haiia mai he nui ka hau ma na kuahiwi o Maui iloko o keia mau la ano iho nei. Ua uhiia ke poo o Haleakala i ka papale kapu keokeo. Pela aku la paha na elemakule ekolu o Hawaii.

O ka nui o ka poe ilihune loa ma Enelani, he hookahi miliona, ma ka makilo ana wale no e loaa'i ko lakou ai a me kahi aahu. He kanaha tausani o lakou he poe pupule.

Aia ma ka Loko Paakai, oia hoi kahi o ka poe Moremona, he kanaka nui, ewalu kapuai kona loihi, ua oi ka nui o kona mau iwi aoao i ko kekahi poe.

I ka la 26 o Augate iho nei, ua loaa kekahi hoku hele hou, ua ike mua ia ua hoku la o kekahi kanaka nana hoku ma Geremania, o Robata Lu tela kona inoa.

Ua hoowahawaha ia ka Moi Wahine o Sepania e kona poe makaainana, no kona haalele loihi ana i ke kulanakauhale alii.

O ka buke mua loa o ke ao nei i paiia me na hua-pai kepau, oia kekahi Baibala ma ka olelo Latina. Ma Geremania kahi i paiia he eha hane ri makahiki i hala ae nei.

E hoi mai ana o Kakina opio i kona aina hanau, ua oleloia e kahea ana ko Lahaina Ekalesia iaia e noho i Kahu no lakou. Pomaikai ko Lahaina ke noho ia me lakou.

KUMUMANAO.

(4) O KA IKE A ME KA NAAUAO I KA BAIBALA, O KEKAHI MAKAUKAU PONO LOA IA A

KE KAHU o KA EKALE SIA.

O ka Baibala hookahi lua ole, ke alakai hu ole, e hili hewa ole ai ka hele ana aku, o na miliona uhane malihini o ke ao nei, a pae ola aku hoi i kela awa lai o ka aina lani, a nana no hoi e kuhikuhi aku i kahi e noho ai o kela mea keia mea o na lehulehu o ke ao nei; " I o oe a i o oe, iluna hoi oe a ilalo ia nei, me a'u oe, a me ia la hoi oe, no ke ao oe a no ka po keia, a pela aku me ka hoonoho hewa ole, e like me ke ano a mau ano paha o kela mea keia mea i alakai uhane ia, pela no hoi ka hana ana a ka Baibala, ke kuhikuhi ana a ka Baibala, a me ka hoonoho ana a ka Baibala i na miliona uhane pilikia o ko ao nei."

A ina pela, pehea la nuanei e ikeia'i ka Ekale sia i keia mau mea, a mau mea nui aku paha i koe o ka Baibala, no ka mea hoi, he poe uhane ua pau i ka pololi, ua maloo na puu i ka makewai, ua wiwi hoi na kino i ka ai ole, a e hele hikaka ana i o a ia nei, e aihamu wale ana i ka pololi, i na hunahuna ai hoi a ka poe lako, me he poe Lazaro ilihune la, ina nole ka ike a me ka naauaao o kekahi Kahu i ka Baibala ? Kahaha ea ! Pau pu a Lanai ume i ke aha ? * * * wahi a ka olelo. Ke manao nei hoi au, aohe makaukau pono ke nele ka ike a me ka naauao o kekahi Kahu i ka Baibala, nolaila hoi, e ike e oia i ka Baibala mamua iho o kona lilo ana i Kahu, a i ole ea, e aho ka noho ana ma ke kulana o na hoahanau.

Ke ninau aku nei au ia oukou, Heaha la ka pono o ke Kahu ke malama oia a hanai aku i ka ekalesia o ke Akua, ina aohe ona hoomaopopo iki i na ano nui o ka Baibala ? " Ka hahai o ka poino i ka poe hewa, ka pilipaa hoi o ka pomaikai i ka poe pono." "Ka uku ia o ka poe pono i ke oia, a me ka uku ia hoi o ka poe hewa i ka make mau." I mea anei e hooko pono loaia'i ka olelo i palapala ia e keia Kahu hawawa ? " Ina i alakai kahi makapo i kahi makapo, haule pu laua i ka lua hookahi." Mataio 15 : 14 hapa hope. Oia anei e na hoa maikai o keia Ahahui Euanelio ?

Ke olelo aku nei au me ka wiwo ole. Aole. Aole loa no, aka hoi, anoai paha ke manao iho la kekahi o oukou me ka olelo ana iho penei a, "Kahaha ! Kai noa paha he kanaka i hoomaemaeia e ka uhane o ke Akua ke Kahu o ka Ekalesia, a, ua pau aku hoi ko ano kahiko, oia hoi ke kue ana i na Kanawai o ke Akua, ke ano pegana me ka hoomanakii, oia ka aikanaka me ke umi kamalii, oia hoi ka naaupo a me ka ike ole, a ulu ae e ano hou, oia hoi ka malama ana i na Kanawai o ke Akua, oia ka ike ana a me ka naauao, oia ke aloha me ka makemake, oia hoi ke kokua ana i ka poe pilikia, oia ka haipule io, a me ka manaoio ana hoi i ke Akua ; a eia ka hoi ke mau nei no ke ano kahiko, a me ka ike ole o nei wahi Kahu i ka olelo a ke Akua. " He mea kupaianaha" wahi a makou.

" Ae," wahi hoi a'u, aole ia he mea kupaianaha, he olelo hoohalahala maikai no, aka ea, he manao kanalua waiwai ole nae, no ka mea hoi, o na mea a pau loa i komo i ka ekale sia mai Hawaii a Kauai, he poe wale no i hoohanau hou ia, he poe ano haipule no hoi i ka nana'ku, he poe helehelena manaoio i ke Akua, he poe heluhelu mau i ka olelo a ke Akua, he Baibala ma na luakini nui me na halehalawai liilii no hoi, a ma ka ka pule ohana kekahi; a no ke aha la hoi i lilo ole ai lakou a pau loa i poe Kahu Ekalesia wale no ?

(5) O KA HOOMALU PONO ANA I KONA HALE IHO, KEKAHI MAKAUKAU PONO

IA NO KE KAHU.

He mea ole ka hoomaemae ia ana o ka naau, he mea ole ke aloha a me ke kokua ana aku i ka poe pilikia, he mea ole ka pule a me ka manaoio ana i ke Akua; a, he mea ole no hoi ka ike a me ka naauao o ua wahi Kahu nei i ka Baibala ke ole e malu pono kona wahi hale iho. A na keia wahi mea hope e hookahuli ae i ka nani a me ke kulana hoi o ia poe, a lilo ke Kahunapule, a o ke Kahu Ekale sia hoi paha i mea ole, aole e manao ia aku kona ike a me kona naauao i ka Baibala, he mea ia nona e lilo ai i Kahu, aole hoi ke ano haipule, me he la he kanaka haipule io, ke ole ia e hoomalu aku i kona hale a malu pono.

Aka hoi, ke manao iho la paha kekahi o oukou e ninau mai ia'u, " Heaha la ka hale o ke Kahunapule, a o ke Kahu Ekalesia paha hoi i oleloia mai pela ma ka Baibala ?" Ke hai aku nei au, ke ole nae e kuhihewa. O ke Kahu Ekalesia no ia, a me kana wahine, a me na keiki hoi a laua, a me na ohua noho hale aku, a o ka hale no ia o ke Kahunapule, a Kahu Ekalesia paha, a i ole e malu kona hale iho, hele paha kana wahine i ka moekalohe, a pau hoi na keiki i ka inu rama, lawe ua kaikamahine i ka laikini, a hele hoi i ka hookamakama, noke malu hoi na ohua i ka inu awa ; a ua makaukau anei keia Kahu Ekalesia e hoomalu aku i ka Ekalesia o ke Akua i ka mea nui loa, e noho kauliilii ana hoi ma o a maanei o ke kihapai ? Ke i aku nei au me ka maopopo, Aole! Aole loa! E nana iho i ka Paulo olelo ia Timoteo, e pili ana no ke Kahunapule. A penei kana ma 1 Timoteo 3: 1-5.

" He olelo oiaio keia, ina i makemake kekahi i ka ke Kahunapule oihana, he hana maikai kana i makemake ai.

"Eia ka pono no ke Kahunapule ; he hala ole, e kane ana ia na ka wahine hookahi, e kiai ana hoi me ka noho malie, he akahai, he hookipa, a he akamai hoi i ke ao aku.

" Aohe lilo i ka waina, aohe kipikipi, aohe makee i ka waiwai pono ole, aka hoi, he ahonui, he hakaka ole, aole hoi puni dala.

" E hoomalu pono ana i kona hale iho, me ka hoolohe pono ia mai e kana niau keiki, me ka hanohano.

" No ka mea hoi, ina i ike ole ke kanaka i ka hoomalu ana i kona hale iho, pehea la hoi e hiki ai iaia ke hoomalu aku i ka ekale sia

o ke Akua i ka mea nui ?

"Nolaila, ina i malama pono ia na makaukau mua eha, a malama pu ia hoi keia makaukau hope, o ka hoomalu pono ana i kona hale a malu loa, a e hoolohe mau ia ana hoi kona leo pono e kana wahine, a me na keiki liilii a laua, me ka hanohano. Alaila, ke i aku nei au me ke kanalua ole, Ua makaukau ! Ua makaukau !! Pela kuu manao ana. A o ka malu ole ana o kona wahi hale iho ka mea uuku, pela no hoi e hiki ole ai iaia iho ke hoomalu aku i ka ekalesia o ke Akua i ka mea nui loa, e noho kauliilii ana ma o a maanei o ke kihapai.

E nana'e i ka noho ana'ku nei o ko kakou hoaluhi mua o keia oihana, oia hoi o Mr. Kaiwi a me kana wahine * * * ma ko Nuuhiva Pae Aina, oiai laua e noho pu ana, a e hana pu ana hoi mamuli o keia oihana, aka, haalele mai la o Kaiwi-wahine i ko laua hookahi ana i hoohuiia, a noho malihini iho la hoi o Kaiwi-kane ma ia aina makamaka ole, a kuupau aku la kahi Kaiwi-wahine i kona kino ihe ma ka hana e, ka hana hoi i kauoha ole ia, a hele aku la kela e moekolohe pu me na pegana hupo o ua Pae Aina paele la, a ke noho la hoi ia ma ia ano hana a hiki i keia la, ma ka inoa i kahea pono ia, " He Pegana Nuuhiva no ka Pae Aina Hawaii aku," A eia hoi ka ninau aku ia oukou :

Ke noho nei anei ko kakou hoa make pu ma ia kulana kahiko a laua i hoounauna mua ia'i a hiki i keia la ma ka inoa hoi o " Rev."—*—" Kahunapule a Kahu Ekale sia paha ?" Ke olelo mai nei hoi kekahi o oukou, " Aole loa," No ke aha hoi ? wahi a'u. " No ka mea, ua ike ia ke kumu nui e noho ole ai ma ia kulana, o ka hele ana hoi o kana wahine i ka ulaia, a peku kahi mai la i ka pono paa hemo ole o ka be rita mare, a laua hoi i hoohiki pono ai imua i ke alo o ke Akua, a me ke Kahuna mare, e malama i ke kau ai a me ke kau wi, i ke kau mai a me ke kau ola, i ke kau loaa a me ke kau nele, i ka wa pilikia hoi a me ka wa pilikia ole, a pela aku, a o ka make hookahi wale no ka mea nana e hookaawale i ko olua pili ana."

A mamuli o keia malu ole o kahi hale mua o ua wahi hoa nei o kakou, ke kumu i hoihoiia mai ai ia nei, a hooleia'e hoi ka lawelawe ana i ka hana misionari ma ia Pae Aina, a laua i haele mua ai. Aole nae no ka hana hewa o ko kakou hoa, kona kumu hoi i hoihoiia mai ai ia nei, aole no kona hemahema i ka Baibala, aole hoi no kona hoomaloka, ku ke ano haipule ole, aole no hoi no kona kokua ole i na hana pono, aka ea, no ka pono ole a me ka malu ole hoi o keia hana hope, me he la ua lilo kona mau ano mua a pau loa i mea ole, a ina pela, alaila, e like me ka hiki ole i ko kakou hoa make pu i ike mua i keia hana ke lilo i Kahu Ekale sia, pela ao hoi ka hiki ole i kekahi mea e ae i makaukau ole i keia ano.

Nolaila, he mea nui io no keia a na Kahu Ekale sia e hana'i, a e malama ai no hoi me ka manao ikaika. A o ka malu ole ana o ka hale o kekahi Kahunapule, a Kahu Ekalesia paha, he kumu nui no ia e hauwalawalaauia'i kona pono Kahunapule, e na hoahanau haipule io o kona kihapai iho, a e lea mai ai hoi kaena ana a ka poe hewa me ka i iho " Ka! Lea no ua wahi Kahunapule nei a makou i ka papa mai, Mai moekolohe oukou."

He mea kupaianaha, o oe ka ke ao aku ia hai mai moekolohe oe, a e hele no anei kau wahine i ka moekolohe, a o na keiki hoi i ka inu rama, a o na kaikamahine no hoi i ka hula a i ka moekolohe no hoi, a nunui na keiki ma ia hana. Aohe makou e hoolohe aku i kau, he oluolu no ka hoi oe i ka moekolohe, i ka inu rama, a i ka inua awu, i ke puhi baka no hoi, a pela aku. Aia la, ke ike mai la oukou i ka pilikia nui, ke malu ola ka ohana o ke Kahu Ekalesia, nolaila hoi, he mea nui loa io no keia, o ka hoomalu pono ana o ke Kahunapale i kona wahi hale iho, a i ole e pio keia wahi mea iki, a pela no hoi e pio ole ai ka waha o na hoomaloka o kou kihapai iho ka mea nui.—"O oe ka ke ao aku ia hai, aole no hoi oe e ao ia oe iho" wahi a ka olelo.

Nolaila, e o'u mau hoa a me na makamaka pu hoi o keia Ahahui Euanelio ; ua ike mua oukou i ke ano o ka ekalesia a me ke Kahu ma ka hoomaka ana o keia palapala, a ua ike no hoi i ka hana a ke Kahu, o ke kiai a me ka malama ana, a o ka hanai pono ana hoi i ka waiwai a ka mea waiwai, a ua loaa no hoi ia oukou na makaukau pono no ke Kahu o ka Ekalesia, oia hoi keia mau mea malalo iho nei.

1. O ke kanaka i wae ia a i hoao ia paha e lilo i Kahu, e hoomaemae ia kanaka iaia iho mamua'e o kona lilo ana i Kahu Ekalesia, a e nonoi ikaika aku hoi i ka Uhane o ke Akua, e hana hou i na kina o kona naau a maemae, a pela ia e makaukau pono ai no keia oihana.

2. Ina ua maemae ia kona naau, alaila, o ke aloha a me ke kokua wale ana i ka poe pilikia, kekahi makaukau pono ia no ke Kahu Ekalesia.

3. O ka haipule io a me ka manaoio ana hoi ia Kristo.

4. O ka makaukau i ka Palapala Hemolele.

5. O ka hoomalu pono ana hoi a malu i kona ohana iho me, ka hoolohe aloha ia mai o kona leo aloha e kana wahine, a me na keiki liilii hoi a laua me ka hanohano. Oiai he poe ikaika loa na wahine i ka huki ana i ka lakou mau kane iho e hana hewa. Wahi a Hikikoke wahine ma ka Nupepa Kuokoa, Buke 3.

Nolaila, e na hoa'loha a me na makamaka o'u, E like me ka nui a me kahi ike iki i loaa mai ia'u ma ka noonoo akahele ana, pela no hoi au i imi huli ai, a i haku ai a kakau iho a paa ma keia palapala, a hiki mai nei hoi ka la a me kahi o ko kakou halawai pu ana, a oia ka'u i heluhelu paka iho nei mamua ponoi aku no o ko oukou mau alo. A ina paha hoi e ahewaia ana wau e kekahi o oukou no ke kupono ole paha o na mea a pau i kakauia'i keia Kumumanao, alaila, ma na wahi hea la ia hoopale ? A ma kahi hea la hoi, aole i ku iki na manao me na wehewehe ana a ka oukou wahi keiki hoi i ka haawina i haawiia mai na'u e haku ?

Ina i hiki i kekahi o oukou ke wehe mai, a ke olioli nei au ia mea, no ka mea hoi, he waiwai ia na'u ke loaa mai ia'u ka mea a'u i ike ole ai. Aloha no oukou. Owau no, o ZAKARIA P. POLI.

No ka Hoopalau oiaio ole.

[O ka hoopalau oiaio ole, heaha la ia?]

E KA NUPEPA KUOKOA E; ALOHA OE: Ua halawai koolua mai au me na kikiao makani a ke aloha ole, oiai au e hoolono ana i ka leo o ke kai, i ke kui k-e mai i ke alo o ka ala, me he leo la no ka Hanehane, eia ka! he leo no ka O-o kani kuamauna o Holona e kiki ko'u ana i ka pua o ka Ahihi, hoohihi kahi manao, i hoa kui lei lehua i ka wai anu o Hoakalei e ; Aloha kaua. Aole no au i manao, e halawai ana kaua ma keia kukulu manao ana, aka, nana hua nui maluna ae i koi mai ia'u e lulu lima kaua. Oia hoi keia " No ka Hoopalau oiaio ole." O ka Hoopalau oiaio ole, heaha la ia ? Ke pane aku nei au me ke kanalua ole imua ou, a me lakou la'e. " Oia no ka hooko ole o kekahi aoao i ka mea a laua i olelo ai," a, o ka hoopalau oiaio ole no ia, ke ole nae au e kuhihewa. Auhea oe e kuu hoa o ka aoao palupalu, a me kuu kuaana o ka aoao oolea, e nana mai kaua, he mea pono anei ka hooko ole ana i na manao o olua ? Ina he mea pono ia, alaila nani wale ko olua huki ana i ka Lahui holookoa, iloko o na ao polohiwa o ka luuluu a me na kaiaulu pali o ke kaumaha.

Nolaila, ua lana haakei mai na manao ia'u, e kuupau aku i ka mapuna leo a ke aloha, imua ou e ke kukini mama o ko Hawaii nei pae aina ; ka hoku loa malama lama.

Ea, e kuu kuahine hoi nona ka papalina i oleloia, he papalina rose, aole anei kaua e haliu mai, a nana iho i keia mea he hoopalau, aole anei oe i manao, o ka hoopalau, he meo nui ia i ka nana ana, aka, i kou manao he mea ole ia, loaa oiai keia olelo ia oe a penei no ia. " Ua i seku aku au iaia." Kai ka nui o kou hookomo ana, a me ka hoopuka i na olelo ano ole ; aohe pomaikai e loaa mai ia oe, a ina pela kaua e hana mau ai, alaila, o kau hana no paha auanei ka hoopalau, a mea hoole no, alaila, loaa mai ka oleloia ia kaua e kekahi poe no ka hoopunipuni, alaila, hopu iho i ke ahuawa; loaa ona mauu hoka awa, kau mai ka apu awa o ua wahine, moe ka po, loaa hou mai nei wahi mele kahiko.

" Nowenowe kahi apu awa,

Hikikii kaua o Ena."

Ke i mai nei paha oe, heaha la ia, loaa ko'u mele maikai, alia kaua e ke hoa, e aka malu iho kaua maanei, o lohe mai auanei o'u mau wahi kuahine, i mai e henehene ana kaua, he henehene ia ka hoi ka hoopunipuni i mai paha auanei oe e ua kuahine nei, aole no'u ka makemake ole, no kuu wahi mama no, ke i aku nei au ia oe, nou no, no ka mea, ua lilo ko manao i ke kolokoloau, heaha la ka pono o keia hana au e kuu kuahine la ? Aohe pono. Nolaila, auhea oukou e na kini kuahine o'u, mai ka la hiki a ka welona haaheo a ka la i Lehua ; mai hana pela, no ka mea, o ka wa kupono keia e noonoo ai, i ka mea kupono ke hoohana ae, i waiwai like ai ke kuaniti, i kauia ma ka aoao loa, me ka houluulu ana o na aoao elua i koe, wahi a ka Moleanahonua. Nolaila, imua ou e ke kaikamahine puukani o kalu ulu, a me ke keiki maka onaona o kuu Lahui ; imua hoi o ka Lahui holookoa, o keia pae moku o Hawaii nei, ka'u no ia e haalipo ae nei i ke anu o ka hoopalau, a me ka pumehana o nei mea he hooiaio ana iho i keia a'u e kau nui nei.

Nolaila, e nana pu mai kaua i ka mea kupono, a me ka mea kupono ole, aia no nae i ke kaupaona ana iho, a akaka ka mea oi o ke kaumaha, lawe no malaila, a o ka mea mama no, haalele iho no ia. Nolaila, eia ka ninau ia oe e ua kuahine nei, heaha la ka mea i oi ke kaumaha ? O ka hooiaio anei ? O ka hooiaio ole paha. Ke pane aku nei au oe, e noonoo pono iho oe, a maopopo ka mea pono o keia mau mea elua, alaila, lawe ae no a paa pono, no ka mea, ua pono ia i kou manao.

Nolaila, e wiki kaua e ke " Kilohana Pookela o ka Lahui Hawaii." I ike mai na kini kaikuahine o kaua, e noho ana mai ka la puka haaheo i Kumukahi; a ka la welo i ka ili-kai o Lehua ; e noho ana ma na kapa kahakai, o ko kaua mau wahi maka lae nei. Me ke aloha ia oukou. C. H. M.

Haina o na ninau Baibala Kalima..

Ninau 1. Ehia sekona ka huhu o Iehova?

Haina. Hookahi. Halelu 30: 5.

Ninau 2. Owai ka ikaika o ko Iehova poo ?

Haina. O Epa raima. Hal. 60: 7.

Ninau 3. Owai ka poe a Iehova i hoonoho ai ma kahi panoa?

Haina. O ka poe kipikipi. Hal. 68: 6.

Ninau 4. Mahea kahi a Iehova i ho-a ai i ke ahi ?

Haina. Maloko o ka Iakoba. Hal. 78:21. A i ole ia, iloko o Raba. Amosa 1: 14.

Ninau 5. Owai ka lahuikanaka a Iehova i oki ai i ke poo a me ka huelo ?

Haina. O ka Iseraela. I saia 9: 13.

Ninau 6. Owai ke keiki a ke kakahiaka?

Haina. O Hokuloa, I saia 14: 12.

Ninau 7. Owai ke awawa a Iehova i hoolilo ai i puka o ka malamalama ?

Haina. O Ako ra. Hosea 2: 17.

Oia iho la na haawina i imiia me ke ahonui e kou hoa kakau manao o ka Nupepa.

Eia iho malalo na ninau Baibala a ke keiki iluna ke alo, e noho nei i ka ehu o ka makani akiukiu o ka aina a'u e noho nei.

Ninau 1. Owai ka lahuikanaka i hakaka me Iehova ?

Ninau 2. O ka hanu o ke kanaka, heaha ia no Iehova ?

Ninau 3. Owai ka Lahui kanaka i kakauia kona hewa me ka peni hao, a me kahi oi o ke daimana ?

Ninau 4. Owai kai hoohalikeia ; ua like me ke kulu wai hookahi o ka bakeke ?

Ninau 5. Owai ke kiaha gula ma ka lima o Iehova ?

Ninau 6. O ke kanaka hea kai hooha likeia me ka mea e hiamoe ana ma kahi oioi o ke kia moku ?

Ninau 7. Owai ka mea uuku loa iwaena o na tausani o Iuda ?

Ninau 8. Owai ka laau hahau o ko Iehova ukiuki ?

Ninau 9. Owai ke kulanakauhale i piha i ka wahahee ?

Me ka lana kauaheahe o ko'u manao, e loaa no i ka poe imi ninau, ke ahonui mai ka Luna Hooponopono o ke Kuokoa. S. PAPIOHULI.

Hanapepe, Kauai, Ian. 12, 1866.

Poe Hui Halekuai Lole ma Waiahole,

Koolaupoko, Mokupuni Oahu.

E KA NUPEPA KUOKOA E ; ALOHA Oe :

Ua makemake makou e hoomaka i ka hana i haiia ae nei maluna o ke poo, a oia hoi ka makou e hoao ai me na kino nawaliwali. Mai manao nae oukou e na makamaka, ua nui, ua ikaika, ua puipui, ua momona ka lakou, ke hoike mai nei la. Aole pela ; no ka ike ana no ma ke Kanawai a me na Kanawai o ko kakou Aupuni; aole i papaia ka hoomaka ana a me ka hoao ana, a oia keia e hana nei.

Ua hooholo iho no hoi makou he mau Kanawai e pili ana no na lala o keia Hui. A penei ua Kanawai la, Ina e hele kekahi lala o keia Hui a kuai aku ma ka halekuai o hai, a loheia paha e ka Puuku, a e kona hope paha, alaila, e hoihoiia kona mahele mai loko aku o ka Hui, me ka loaa ole iaia o ka puka no kana dala. A ina o na Luna i hoonohoia ma keia oihana, a ua hana pu e like me kela mau olelo maluna, alaila, o ka haawina hookahi no ia e like me ka mea i hoakakaia maluna. Owau no, o J. B. PAONA, Kekahi o na Komi te. Kapalama, Feb. 14, 1R66.

 

LAAU LAPAAU

AIA MA KAHI O

KAKELA ME KUKE

Ma Honolulu.

J. T. GOWER. - Makawao, Maui.

J. D. HAVEKOST.- Wailuku, Maui

C. H. WETMORE. - Hilo, Hawaii.

J. W. SMITH. - Koloa, Kauai.

HE LAAU KAHIKO, A HE MAOPOPO NO HOI.

Laau hoopau Naio me na Koe,

A DR. JAYNE.

HE NUI NA PILIKIA O KAMALII I KA Nalo a me ke Koe, a pela hoi na kanaka makua. O ka hope oia mau mea kolo, oia ka lolo. Oia mau mea kolo hope oia ka lolo, a o ka make hoi i kekahi manawa, a nolaila mai io mai e ae kekahi, e eke me ka lepo paa, ulaula, pehu, ule ulepa me na mai e ae.

O ka Laau no keia e pau ai ua mau mea ino nei.

Eia hoi kekahi. O ka laau ku pono keia i ka oe pilikia i la wela o ka houpo i ka ono ole i ka ai; i ka nawaliwali o ke kino, i ka mai pehu, i ka nalulu hoopailua: i ka pono ole o ka moi wahine,a me na mea like.

Penei no e lau ai i ka Laau hoopau Naio me na Koe:

Ina no kamalii, e hanai aku i hookahi hapakolu o ka punaki, i ka manawa hookahi no ke keiki malalo iho o ka makahiki hookahi. Mai ka makahiki hookahi a hiki i na makahiki ekolu, elua hapakolu o ka puna ka pono. Mailaila'e a i na makahiki eono, hookahi no puna okoa ka pono, a mailaila aku a i ka wa kanaka makua, e hanai i elua, a i ekolu paha puna i ka wa hookahi. I ka wa e inu ai, e hui i ka laau me ka pa ha o ka wai maoli. Oia hoi, ina hookahi ka puna laau, alaila, e huila me na puna wai maoli eha; a pela no e inu ai ma ke kakahiaka, awakea a me ke ahiahi. Aka, i nui ka pilikia, alaila, pono no elima inu ana i ka la, penei; kakahiaka, kiekie ka la, awakea, auwi ka la, ahiahi.

E inu mamua o ka ai ana, aole kokoke mahope iho.

Laau hoopaa Hi a Dr. Jayne,

JAYNE'S CARMINATIVE BALSAM.

He laau maikai a oluolu hoi keia no ka Hi. ka Nahu, Nalulu, Wela o ka Houpo, Haoa, Hoopailua wai e, Luai, Luai moku, ono olo i ka ai. Nahu me ka uwe no hoi o na keiki uuku, a me na mai like he nui.

Emo ole ka oluolu o ua mau mai nei i keia laau.

Penei e inu ai, i ka inu ana hookahi. Ina he keiki akahi paha ona malama, a ehia paha, he umikumamalua paha kulu a hiki i ka iwakalua ka pono.

Ina he keiki mai na malama eono a hiki i na malama ewalu, he hapalua puna ki ka pono. Mai ka makahiki hookahi a hiki i elua, e inu no ia i puna ki okoa. Mai ka hiku a i ka walu o ka makahiki, elua puna ka pono, a no kanaka makua, he puna nui ka e inu ia i ka manawa hookahi.

A inu ea, e hui me ka wai maoli uuku, (a like a like ka wai me ka laau,) a pela e imua ae ai. Ekolu, eha elima paha iau ana i ka la hookahi, e like me ka nui o ka pilikia.

I akaka nae. Ina he nui ka wela, a ma ua komo kekahi ai pono ole iloko o ka opu, e aho e moni e mamua i mau Hu'ale   Ola, a i ole, e inu i wahi paakai, a i wahi aila paha, i hemo e Ola, a lele, e inu i waha paakai, a i wahi aila paha, i hemo e ka mea ino oloko, alaila e inu i keia Laau hoopaa hi.

Ina e luai ka mea mai, mahope o ka inu ana i ka Laau a pau a i ka luaiia, e hanai hou aku no e like me mamua a pela no a pinepine, a oluolu hoi ko loko, a waiho malie no hoi ka laau ma ka opu.

Aole a makou mea e noi aku ai i ka lehulehu, hookahi wale no o ke kauoha aku ia lakou e HOAO PONO i na

Laau Kunu a Kauka Jayne,

hoike aku ai i ke ola o na mea a pau i hoakakaia no kana mau laau. Ua hooia, a e hiki ana no ke hoola i ka mai

KUNU, NAHU, a me ke ANU,

a me na mai e ae no hoi he nui wale: a o na mai HOKII no hoi i ola nui, na mai i oia ole i na laau e ae. E aho e hoao oukou e ka poe i mai ia.

HE KUHA KOKO ANEI KOU?

HE KUNU ANEI KOU?

HE EHA ANEI KOU KANIA-I?

HE KUNU UMII ANEI KOU me ka NAE?

AOLE ANEI HE KUNU OO OU?

AOLE ANEI OU MAI KUNU?

AOLE ANEI OU MAI NAENAE?

AOLE ANEI OU EHA MA KA umauma?

AOLE ANEI OU KUNU KALEA?

AOLE ANEI OU HU MA KA iwiaoao?

A ina ua loaa ia oe ia mau mai, alaila, e ike oe i ke ola i ka LAAU KUNU a Kauka Jayne.

 

NA MAI HOOPAILUA.

Mai o ke Ake!

Mai Nalulu a me ka mai Dyspepsia.

(O ka nawaliwali o ka puu hoowali ai, iloko o ko kakou mau waihona ai.)

He pono ke ai koke i ka laau a Huaale Ola a Kauka Jayne, he laau oluolu, a he ola no hoi. Aohe no he mai i nele ke makemake i na laau hoonaha; a mai nui no hoi ka poe e ola ana, me ka oluolu no hoi, ina e hoomaopopoia, a e inu ia no hoi ua mau laau la. Aole no e oluolu pono kekahi mea, oiai e inoino ana oloko o kona kino; a ua ulu nui ae no hoi ka mai, a i kekahi manawa aa make no, a ina e malama pono ia a e inu hoi I na Huaale Naha, alaila, oia no. No ka hooiaio ia ana mai o keia mau mea, nolaila, ke hoolaha ia aku nei ka

Huaale Ola a Dr. Jayne.

Me ka hiki ke hooia'ku i ka maikai, a na ka hoao ana i hoike maopopo mai i ka oi o ke ola o keia laau mamua o na laau e ae, a me ka maikai no hoi o ka inu ana, a me ke ola maoli no hoi. A ina no e inu ana ia laau, aole no he mau mea i hookapuia, oia ka ai ana a me ka inu ana. Aole e ino ke waiho loihi, no ka mea, ua hanaia no a maikai loa. A ina e inu ia ua hikiwawe loa ka hehee iloko o ka pou waiho ai. Ma ka inu ana ma ka haawina liilii, he maikai loa no ka naha ana, a he oluolu no hoi, a me ka holoi pau i ke ino oloko o ka opu.

DISIPEPESIA.

(Oia ka mai ono ole o ka ai i kekahi manawa, a me ka hoowali pono ole ia hoi o ka ai iloko o ka puu moni ai.)

O keia Huaale Hoola a Kauka Jayne, he maikai loa no ka hooikaika ana ia mau oihana o ko kakou mau kino. Ina ua loihi loa ka mai ana, alaila, e hikiwawe ke oia ke inu puia ka

Huaale me ka Laau Hoomaemae Koko

a hoopau NAIO me na KOE,

A Kauka JAYNE,

e like me ka mea i kuhikuhiia mawaho o ka wahi o ka laau.

NO NA MAI MA KE AKE MAI LENA,

MAI MA KA OPU HANAWAI. NA MAI WELA, KA HAALULU,

KA MAI O KA ILI, KOKO INO,

MAI NALULU,

PAA O KA LEPO,

MAI KUNA,

MAI WAHINE, ame ka MAI HOOPAILUA.

Ua maopopo loa ke OLA o keia mau HUAALE. A o ka mea wale no i koe i ka lehulehu o ka hoao pono ia mau hua. A he maikai no hoi na laau o Kauka Jayne, no ka hoola ana i na mai

PUHA.

ALAALA,

KAOKAO, PUUPUU, PEHU,

KUNAKUNA,

Hanene, Lolo,

Ina mai wahine, a me na mai e ae, no ke KOKO a inoino mai no kana

LAAU HOOMAEMAE KOKO.

182-1 y.