Ka Nupepa Kuokoa, Volume V, Number 7, 17 February 1866 — Ka Moolelo o Europa. [ARTICLE]

Ka Moolelo o Europa.

No Alekankpeko, a me ka maheif.!a an, . ' Kox.i Arrt*M. 'j| 1 ka heokau ana o kn jnai o ke Alii o Helene. tt huli hoi ke »lo ? ninauaku la kona poe iaia, no k*na hooili aku ai i ke Aupuni. a kukui ae la : 3 ! lono, mai Helene aku a hiki loa j I n;a . " pene» kana i pane ae ai; » I ka niea 01 aM o ke kaulaoa.** Eia nae, aole he kanaka oi aku o ke ksaJ lana, a ina nopaha he kanaka oi*aku okJ kaulana, aole no e ae na kanakn e haan f ka nohoaiii. Nolaila, ua mahele ia ke ai. puni o Alekanedero iwnena o kona mau L na nui he 33. s A o ka luna i oi aku ka ikaika o keit r v luna a pau, innnao no e oi aku kona haa*, i na; a i ka makahiki 312 M. K. lilo ae la [■< aupuni i keknhrtnnu luna eha o ua jw m x 0 ka 11 ia o na makahiki mai ka makt< r l!4 o Alekanedero. A pau kona mau ke;kt tl me kona mau piliknna » ka lukuia e kow mau luna puni hanohano. No ia make ana o Alekaneilew, maimo »> na kanaka e hooikaika i lona hou ko lako. noho ku i ka wa ana. Aka ua makelunj ko lakou hooikaika ana, a lilo ke Aupum ,i Kasanedera (Cns«amler). he Kenela oui i; ka puali kaua lio o Alekanedero. Aole i hoi i liuliu kona nohonlii nna o ka m'ako i ia. i\la ia \va mni o ke kuee wale no k< mea nui ma ka moolelo o Helene. Ke KOMO ANA O k'A TOF. Gaui.a lI.OKO Hklene e kava ai. I ka makahiki 278 mamua o ka eni Kr, tiano, ke kaua ana o ka po'» Uauln. O kv » poe, he poe naaupo, na lakou hoi i hookunu ka aina e knpaia nei o Farnni. O ku in« o ko lakou Kenela o Berenn (Rrennus), a c ko lakou nui he^65,000 knnnka. A no ko Berena iini nui i na mea innik*: o ioko o ka luakini kaulana o Apolo, nolaiii manoooia e kai me kona mau koa ma IV lapo kahi hoi ia i ku ai ka luakini, a kana olelo. «' O ke Akua e like (a A{* 10, aole ona mukemake i keia mau in: Aka ownu nei la he kanaka wale no, :i h* nui ko'u makemake i keia mau mea. M No ia mea, ua alakai aku oia i kona koa hupo ma kn lunkini. O keia hiakir| ua hanaia n nani loa. Ua manao ia oiu u hi heinolele o Helene, malaila no hoi i hoik» ia ai na wanana kupanaha i hoopuka ia ai# ka poe haiolelo. He wahi iki no hoi U ( ; a hiki o ua o Herena me na knnaka ona.; ka wawa nui ae la no ia o ua poe hupo nn a holo moku aku la i ka luakini. Ia wa ke no o ka pa mai la no ia o kahi makai ikaika, kui ka hekili, ia wa o ke olai man , no ia, haalulu ka honua, o ka makau n# iho la no ia. A ku mai la ko Helene poe koa e kna me ua poe Gaula nei, i pakele ai ko Inko luakini. A ike mai la ko i ka h* mnhema o ke kulana o ka poe Gaula, okv: hoouka aku la no ia o ko Helene i ke m 1 ? na pahikaua, mai ke ao a poeleelo, n w ' lowale ka ili o kanako, o noke iho la no bīApoehupo nei i ke kaua ia lukou ihoap#!» nui i ka make. O ko Helene lanakila »'■ hope ana keia maluna o kona poe encis * wahi a ka poe haku moolelo; a he no hoi kahi poe no kekahi mau mea nui J olelo ia ma k« moolelo o Helone. M KA HOPENA O KA NOHO KI'OKOA ANA 0 ¥A »4 o Helene. Mamua aku o ke kaua ana o Heimee ka poe Goula, he nui ka makemake o na k naka i ke kuokoa o ko lakou aupuni nmk imi ana i na mea e kaulana ai Inkou. mahope mai ua emi inai ko lakou makeiw ke, » mea e maopopo ai keia, e nona m» ka moolelo o Agisa (Agis), ke Mii Sepnreta. 1 O keia Alii, i)a manao nui c»ia um ka e hanohano ai ko Separe(a,- a no ia tr < * ' ake nui oia e hoala hou i na kannwai u t/|j kui*gu i kau ai. v t 0 ka hQpu iho la no ia o na knnnk.' $ Agisa, a hoopaa ia iloko o ka A hooholo na kanaka e make o Agi»a; a i i*| hele ana aku o ke Kailamuku e lawe i k'G»|| ola, a ike aku la ia Agisa, iho ln k> waimaka, pane mai )a penei; uwe oe ia'u, ul pomaikai wau, i ko kuu p*® kuniakaia." 1 A mahop& iki mai o ka pepehi ia Agisn, helemaila ka makuahine a kupuuawahine ma ka halepaahno e ike u# no ka mea.aole laua i lohe ua inake. I' 1 * laua hele ana a hiki, a olakai ia aku ka mea nana i pepehi o Agisa iloko o hoopaa ia ai o Agisa, a pepehiia »ho l-*« makuahine, a me ke kupunawuhme, a ki"Jj īa aku la ko laua inau kino inake iho o ko Agisa. S Ko Nabi Nohoalu aka. I 1 kahi manawa mai mahope o keb lokoino ana, loaa ke Alii o Separeta o N'ls He Mii lokoino no hoi keia, mehela ua iaia i Alii hoopai wale no i ka i)P+ || o kanaka. Ma ka halealii o keia *lii • aH me he wahine la nana, ua hoaahu ia : || lole kupono i na'lii wāWne: n nani 'i

M* ka umaumi. a ma na li* Wa'wia ia i kekui hao oioi. hūna ja nae keia Inea oioi maloko 0 nani. 1 hoaahu ia »ua kii nei. Ika makemake ai 0 Nabi e noi waie i d»la kpkahi kwnaka mai, alaila, hookipa kela H[ kanika dala anaS manao ai maloko o h ilenlii. a kai loa aku rna kahi o ke kii, «; hiki aku ai rna kahi o ke kii o ka ,:i e puhki mai ai na iima o ke kii a ki uinauma, ku mai la i ke kui oioi i H n w a fiaa ika uinauma, oka paa ia Ha<!a a hiki i ka wa e ae aku ai i ka ua Hiokoino noi rnai. E une wale no ka ika* |H 0 kanaka oole e hemo ae ua paa loa, aia Hn weh« maoli ia e oa iii nei alaila hemo. H) ko kumu i hiki ai ke puliki ke kii, ua m&airt me kahi mea poahana e hiki ai ke apo ■H a ke ftoohemo aku. ia wa i hana ia ai na hana ino e na* H> Helene. lilo ka hooponopono ana o ke Hjuni i ko Koma, he 146 makahiki mamua o ka era Kristiano. Ma keia moolelo ia mai kakou, 0 na hana maikai be Ho ke hana, oka mea lapuwale he pono Hueiola nku. HKa Mooki:achau 0 Helenk. M. K. mua 0 Helene ia inaku.i ka M. 1856 Hft Atenai ia Kekeropa 1000 |l|> Korineto 1420 y Separeta ia Leleka 1516 mm* •• Telx'sa ia Kademu • 1080 H holo ana 0 kn poe Aregonauta i KoHi lim nna ona mokuaina me ko He- ■ 0 Teroia • «Bnru> o Homcra • • H kau nna o Lukuregu i na kanawai B o Sepulcta Mu ia ke kanawai 0 Atcnai e Solona 043 H hooikaika ana 0 Bia i na kanaka H noh» pono ke puni waiwai 617 B Uauu o Maratona "*490 B|omaka ko kaun 0 Poloponeao • 446 Bhkc o Perikela - 429 hou kuaupuni mua 0 Atenai 403 kaua o Luketera 371 Hnke o Kpaminoda - • 363 Bd kaua 0 Keronea • • 338 inake ana 0 Pilipo ke Alii 0 MakeH (lonia 330 Hako 0 Alekaneclero - • 223 Hlo 0 Kasanedera i'Alii no Helene 322 Hnheleia ke nupuni 0 Alekanedero 312 Hiua o Helene me ka poe Oaula 278 Hake 0 Agisa • • 244 o Helene i panalaau nō Homa 146 Knnakila ko Tureke ma ka uoao liikina 1453 ■ue ko Helene ia Tureke * • 1821 Hake 0 H.iku Haisoua ma Misolougi 1824 Ke kaua o Navurino - - 1827 Ha noho ana 0 ()to ma ka nohoalii 0 E Helene 1529 ■ O ka pnu ana keia 0 ko Helene moolelo, »0 ko hali.i aku.