Ka Nupepa Kuokoa, Volume V, Number 7, 17 February 1866 — Ka Nupepa Kuokoa. HE KAAO NO PIKOIAKAALALA! [ARTICLE]

Ka Nupepa Kuokoa.

HE KAAO NO PIKOIAKAALALA!

K« heiki akamai i ka Puna. t

HELU 10. A no ka minaniina o Ken\vLnui«i#i>i i koua ona awa no kn luninna, uolaila, o!e--lo hou iho ln io, 11 He-oi ka hot keia o ka mea ukiuki nui wale i oi ee mainua o ko'u inou enenii mau (na manu,) o kn liiamoe iho keia me ka hoolailai i ka ona, eia ka l»oi e lilo ana i men alu ia ke kulu aumoe. Aole no hoi no ka pu ko'u ukiuki nui, no ka pne nana e puhi ka pu ka'u mea inaina lon, no ka mea, e waiho nna au i keia enemi o'u n hoi mai kuu hunona o Pikoiokaalala, ina he mea hiid ia ia ke pana a pau ke akua i ka make, a lawe mai ia Kihapu nu'u." Alaila, hoomoe iho )a ka manao o Kewanuiaumi a hoi moi o Pikoiakaalala, me ka hoomanawamii. A e kamailio ae no kakou no ka mea nona keia moolelo (Pikoiakonlala.)

Ia Pikoiaknnlala ma i kaalo ae ni mawoho an o Kalae, e kupono ana mnualio }>ono o Waionlmkini, nana ao la ia n ike ac la i ka iole nui e mo« ana i ka v\elau o kfi pali, n olelo ae la in i kona mau lion (lele, mo nn hoe wau oua, l: Ina pnlia he mea ai kela iole nui, alaila, e pnnu ae la whu i kuu pua," Aia i hea ? " \vatn a iia lioe waa. " Aia no lioi ke mue ekepue mai la ika welau oka pnli " Ano ka maa ole o na lioe waa i ka ike i ka iole, no ka mea, he poe hou mni Inkou no Kai), okn wai o Kopuna i Wuiohinu wale no ka lakou i ike, nolaila, pane mai nu hoo »vna, U A o)n hoi i pana ia'ku," olelo aku la hoi o Pikoiakaalala, " lua nu e pana i kuu pua iluna o kela pali, owai 0 oukou ka meu hoihoi nana e kii kuu pun ? " Hoole mni la ka poe hoe wan, " Aole palm he mea hiki ke au aku i nei moana kai lipolipo n pae iuka, a pii aku i kela pali nui kiekie, e nho no e pana'ku no oe, ma )ia aia i kahi nihinihi kahi i kau ni o ka iole, a ku aku i ko pua, kaa niai u haule i ke kni, alaila, kii aku kakou 1 ko pun." A no ka mnnao o Pikoinkaalala o mau ko lakou ike ole, nolaila, hoomaka iho la o Pikoiaknalala o pann ; n o ka hookuu aku la no ia o Pikoiakaalala i ka pua, oia ko lili no ia n kii ana un iole la, a i ka wa i ku ai ka iole, ike like aku ia ka poe a pau o na waa, ika lele walawala ana inui o ku iole u hauie nna iloko o ke kai, me ka f>aa Ho o ka pua. u o ko lakou hoe aku la no ia n kahi a ka iole e lana una, lalnu iho la o Pikoiakaalala i kana pua ; 0 kn pau ae la no hoi iao ke kanalua o konn mau hoe waa. A m kapa h ku inoa oia pali o Molilele, no ka lele ana o ka iole me ka pun a iloko o ke fcai. A pau ae la ko lakou maknikai nnn i ka iole, o ka holo nui aku la 110 ia ; he nui no na iole a Pikoiakaalala i ikeai mn ia holo aua, uku, no kona houmanao mau 1 ka hula o ka mannwn a kann nliiwahine i kauohn ai iuia, noluila. hoolaielale ae ia ia i na hoe waa, u Ina kakou a ha!a mai kuu \v«ihi o Konn nei," ma ia kena ana a Pikoiakaaiala e wiki, o ba popoi iho la no ia o na hoe waa i ka hoe, a o no hoi o kft holo o kana mai o na waa, ia lakou e holo ana, ninaa ae ia o Pikoiakaalala i na «ina o uk«, o ke kuhikuhi no hoi kann hoa hele (kukini,) me ka hahai mai i na inoa pakahi oka nioa o Kona. Aole no lakou i pae iuka o Kona, a hala wale ka hapa nui o Kona, a knu ana lakou nei m:iwaho o Kiholo, oielo ae la na hoe waa, 44 E aho e pae kakou iuka ? malia o ike mui ka huoihna ainu a ko makuahunowai

ta iMi," Ae aku la o Pikoiakaalala, a o kn pae aku la no ia o lakou, itia waa no n }>ae i ka honua, hiki aoa ka niuau a ke nlii a Ehu, oia» uu ikeīa mai keia mau wna tiui. A he inea haohao i>o hoi ia na ko uka poe» me ka manao ac no bdi, he nli: ko iuna o na waa, nolka mea, aole i laha wnle na waa nut i tia makaaioani. 14 Owai ke alii o nei mau waa r«rahi a ke kanaka o Ehu, & iNo hunooa a kc alii Aimoku o iiawaii nei, M wnhi a iui hoe waa. " Oliim waie kuu Haku," a iohe aku la ka eleh% hoi

aku la a hai uku no h«»i no na moa n pa» ana i lohe ai inma o Eh» : a lohe o Khu o ka hunonu a kona Haku. kena koke ae la ia e hoomakaukau i ia, i mea <ii na ke kane a ke aliiwahine.

A inakaukau ka ai me ka ia, puaa, iiio no ka ai ana, pnina ilio la lakou, oiui hoi, ear# aku ana ka la e naio i ka iii o ke kai. Ana ka maona me ke poluea holo waa i l»oomalule mai i ko lakou mau kino, a hookuu nui aku la i ka luhi a ke kni ; a o kekalii mea o lakou kai u!a. aole i hianioe, oia ko Ehu hoa olelo, a na h kanaka i hai pono aku i ka iuoa o Pikoiakaalafa, a nio kann mau hana a pau imua o ke Alii Nui Keawenuiaumi. A i ka wa a ka po i hoopau ae ai i kona poliuliu ; oini hoi e hoolei ae ana ka la i kona umu kukuna olinolino maluna o ka piko o na mauna o [{awaii, hiki lele ae la o Pikoiakaalala niai kona hiamoe ana, a hoala ae la i kona mau hoe waa, a ala like rnai la no hoi kona mau hoa hele a pau ; a o Ehu hoi, aole oiu i poi iho i kona mau iihiiihi, no ka hia-a i ka hauoli 0 kona nnau i ka loheana ia Pikoiakaalala, ine ka (nake ana o na manu hanaino waa o kona Haku Keawenuiaumi. A na ia lohe ann, oke akamai keia nana i pana a inake ka mea e kina'i ka waa o Uilo, no ka mea, oia kekahi i kauoha aku ia Keawenuinumi e kalai mai na kahuna 1 mau waa nui nona. A ua kalai ia no e na kaliuna a Keawemiiaumi, asa n-'ie, aoie he loaa iki o kn waa kupouo, no ke kina wale 110 i ka hooiioiioia e na manu, nolaila ka lana o ka nmnao o Khu e loaa nna kana mea i kuko nui ai ona waa. Aia Pikoiakaalala i hoala ai, a ala na hoe waa, hoolale koke no ika holo. Ma ia wa, pane mai la o Ehu, 14 E kuu llaku e ; alia e holo, kai noa e paina a maona kakahiaka, alaila lu>lo, aoie hoi i ioihi kahi i koe, o ko hiki aku no hoi ia i Waipio i kalii a ko

makuahunowai o Keawenuiaumi e noho mai lai no k;\ mea, ua lohe ia mai uei ka hoi ami mai o Keawenuiaumi i kona wahi pao o Pakaalana ma Wnipio. Ano ke kaulua nna mai o Ehu i a-kakuu iho ai ko Pikoiakanlaln manao. A no ka ae ana o Pikoiakaulala e noho e paina, kena ae la o Eliu i na kanaka e kuu i ka ia o KihMo, o kc awa a me ka anae noi kn ia o ke kuu ana a Ehu, a mano ka ia, oia mau ia no hoi a piha na waa, oiai o ka lo no hoi ia hiki i Waipio, i ai mai ai kahi i noho aku ai, (Keawenuiaumi) a pau no hoi ka paina ana. alaila, hoomaka ka holo anu o lakou nei. Ina hoe waa no a hoomaka i ka lnkou haua i hele a lehani, aohe (io hoi he manav#i, kaalo ana lakou nei mawaho ae o ike aku la o Pikoiakanlahi i ka uili mai a ka ea o ka lepo o Puupa i Waimea, a ike lea aku ! la ia i kekahi moo nui, oiao Kinilau, ole)o ae )a ia » kona im»u lioe waa, "He moo nui lioi kela e wili mai la ka ea o ; ka lepo iluna/' ae mui la na hoe waa, I " Ae, he moo nui o o kona kinoo' maoli nae, ua tnake, a o ke kino lau ia i ona e hoike mai h ia ee." " Make ia wo*?" wal»» a Pikoiakaalala. "Ia Hlia- j ka," wahi ana hoe waa. Oiai ua lohe 1 wule aku lakou i ka moolelo no Hiiaka, i ] ka haehae ana i ke kino o Kinilau. I

I nana io aku no hoi ka hana o Pikoiaka&i&la, a o no hoi o kana niai o ua mea o ka inoo, olelo ae la o Pikoiakaalala, 11 E pana ae hoi ha wau i kuu pua, a e kii no hoi kekahi mau kanaka o oukou," j pane inai la na hoe waa ona, me na ku- : kini, na !r»u hele mua hoi ona, Aole . makou e pono ke kii, no ka mea, ina i hookuhi kiiio o ka inoo, ina ua pono !a ke kii aku, hookahi 110 paha auanei moo . e paa i ko pua, a o ka uui o ka moo, a9- ) le e paa ; a ia makou e kii aku aj, lele | mai ka moo i koe aule i ku i ka pua, a f pau m&kou i ka m.ike." Aloila, pane | aku !u o Pikuiakaalaila, u He moo īkaika i ole, aohe ana make, n ka inakau waleana I aku no paha a oukou la, he ohana moo | keHii waie uo ka nui, hookahi no makuahīne, ina e ku ka makuahine ea, hihia | Wāle inai no na hueio o na nioo keiki a j paa i kuu pua/' " iie pooo loa hoi ia," | wahi a na hoa ona. u E pam wau, e nana kakou i kuu pun a ioa e wili ka m o ka lepo a ku pololei iluna, «o|e hi-o i-o si ianei, iuka a i kai nei, nlaila r ua f»att l<na ka moo i k& make

i kuu pna, aka hoi, ina e nana kakou a i nalwe hiiii mai ka ea ana o ka lepo, aole i pau ka moo ika umke." Ia wa, ku ae ia ke kamaeu iiuna o ka pola o na waa ; a hapai ae la la ia i kekahi mele penei: 44 AuiU aia hi o O Aiala no ka makuakane, O Kouk<>u no ka makuahine, Hanau o'u kaikuahiue lole, O Kikoookalani, O Kikoookahoniia. 0 Kikoookamauoa, 0 Kik^ookauioana, O Kikoo>kaj»o, O Kikookeao, 0 Kapunanui, 0 Kapunaiki, O Kim, O Ke-hamau, Hamau—Eia ka hoi ua hoae lea'i, He kīno iole ko oukou, Ile kino Mtx> hoi ko Kioiwn. A iau u uiano ka Moo, 0 ku Mi»o nui o ka Moo iki, 0 ka Moo kaula o kaaia, A la pau, e Kinilau, No ka makuuhine ka nuike, Pau pu no me na keiki." O kn hookuu aku la no ia o Pikoiakaalala i kana pua, oia kolili no ia a ku ana no ka moo makuahine, hihia vmle mai no ka huelo ona moo keiki a pau. Nana aku la no hoi lakou i ka wili a ka ea o ka lepo, hele no hoi a ku poiolei ka iepo iluna, manno ae !n o Pikoiakaalala ua make ka ohana moo. Kena iho la ia i kekahi mau kukini mawa ona eha, o ka hoio nui no hoi ia a hiki ana i kahi a ka moo, e waiho nui mai nna i ka make, e wili-nau ana na hueio i ka pna ; a laiau aku ia lakou i ka pua a uauhi mai la iloko o ka nenelu o ua mea he moo, a lioi mai la iakou, a iioike mai ia no iioi i ka lakou mea i ike ai, he mea e no hoi ka mahaio o ka poe hoe waa no ke akamai luaole o ke keiki Pikoiakaalala. A o ko lakou holo aku la no hoi ia a nmwaho ae o ka lae o Kohaln, nana ae ia o Pikoiakaalaia ma nka, ike ae la no ia \ kekahi ioie nui e moe ana maialo ka lalani ko, olelo ae la ia i kona nau hoa holo waa, 44 He iole nui hoi kela e moe mai la, ea wale ike ko-kea aua hele a iuheiuhe, inomona paha ? " Oiai no hoi o kona mau enemi mnu no hoi ia ona iole kupua, aole no hoi ona makemake e ola kekahi kupua iaia.

O ke kena ae la no ia o Pikoiakaalala i kekahi kukini ona " e holo e oe mamua o kuu manawa e hookuu ai i kuu pua/' O ka holo e no hoi ia oke knkini, a ane- | ane no hoi e hiki ke kukini i kahi e ulu ana ke ko, he lohena knna i ka winiwini o ka leo o ua iole la, i hiki aku ka hana, ua ku iho ka iole, a lalau aku la no hoi j ia i ka pua, a hoi mai (a a kau iluna o na ; wan ; aole no hoi he mea ninau mai o ka i poe o na waa, no ka mea, ua maa wale I lakou ika ke tliki-hana. A o kn inoa j o ua iole la o lole, aia no kela aina wa | waena o Kohaln. I O ku holo nui aku la no hoi ia a ma- ' W|iho ae o Pololu, ike ae la no hoi o Pi- j koiakaala i kekahi iole nui e moe ana iwaenn o ka pali, olelo ae la no ia i kona mau hoa holo wan, ° He iole nui hoi kela e moe mai )a iwaena o ka pali, ua ai ! iho la i ka lau o ka awa a ua ona." O ka I pana ae la no ia o Pikoiakaalala i kana ) pua, o ke ku aku'la no ia o ua iole la, a kaa mai ana i ka pnli, a pae aku la no ! hoi na waa iuka o Poloiu, e kii i ka pua, 0 ke kii aku la no ia o kekahi kukini ona a loaa aku ka iole ua ku ma ka uha, aole 1 make ka iole, e owe winiwini ana no nae, aole e hiki ke holo, ua paa i ka pua ma kona uha, a i ka ike ana Hiai & ka iole i ke kukini, uwe alala ae la ia me ka leo nui, a ua lohe loa ia ka leo winiwini oka iole e na kanaka o Pololu. Aua ! kapaia ka inoa oia pali o Awini, no ka j uwe winiwiui n ua iole nei; a loaa inai | la ka pua t o ka panee aku la no ia o na 1 waa. Ao ka hoio aku la no ia a pae ] ana i Waipio ika auina o ka la. la la- i kou i pae ai i Waipio, hele nui mai la na kanaka e makaikai t ke keiki kaulana ke kane hoi ake ahiwahine opio. A hapai Uma wale ia'e la no na waa e na ka naka, me ke kau no oka poe o luna*c na waa; a kau ika haiau na waa, leie ar la o Pikoiakaalala me kona mau hoa hele a me na hoe waa pu, na ukana hoi a pa« o na waa, ka ia o Kiholo, hali ia'ku h» no hoi ka ia iir.ua o Keawenuiaumi; a « Pikoiakaalala no hoi. hui ae la roe kanr aiuwahine a hohoi ae U h ka Heiau i Honuauk* A o Keaweouia umi no hoi» aia no la i Pakaalana, e mo»

nna no i ka paepae kapu o kona kupunnkane o Liioa. A pau ko Pikoiakaalala ma uwe ana me kana aiiiwahme Keakalaulani: o ka u-hoele aki» la no ia e ike ia Keawenuiaumi. A ike no hoi, a i pau ka ike ana, n.akaukau no hoi na mea | paina no ka mahhini, a pau ka paina ana, | liooluana iho ia no hoi ke ahiahi; ama | ia wa e iuana ana, hoopuka mai ia o Ke- > awenuiaumi i kona inanao ana i hoomoe | ai imua o Pikoiaknaiala. | E ! Auhea oe e kuu hunona, ka hoo- | ilina hoi o ko'u Aupuni, no kou pale ana I ae i ka mea uiuhua nui a kuu naau, ka I mea hoi a ? u i enemi nui ai i na Kau a ! me na Hooilo; oiai o oe hookahi wale | no ke akamai lua ole, nana i hoopio i o'u . inau enemi mua, oia na manu hanaino j waa : a ua haia ia, ua hoio |>ono hoi ua | kahuna ke kalai aku, aole i»e mea nana e i keakea, me kuu manao no hoi, aolee loaa i hou ka mea hoinoino naau ma keia hope ! aku i like me na manu ; eia l|ou no ka e ; loaa ana ka mea uluhua nui wale i oi aku |iko na manu. Ii oe i hele ai e nana i ! ke ino o ko'u moku o Hawaii nei, a ma ! ia mau la iho no, lana ae la k«/u manao | e hoi i Waipio nei, i ke ewe o ko'u mau > kupuna, a o ka hoi mai no hoi ia, a oia ! no hoi ia e nolio nei; ama keia mau po | aku nei no ia, inu awa iho ia au, a ona i , ka awa, a no ka ona ana, hiamoe iho la no hoi me ka hoolailai. me ka manao noj < le he mea nana e houla i ka hiamoe, i hi- ; kiiele ae i ka uina o ka ul.i o ka pepeiao, | o ka puoho ae la no ia me ka ona awa j no, a n ka luai aku la no ia, no ke kani j nna okapu o Kihapu. A pau kuu luai ! nna, olelo ne la au penei: 1 Ileoi aku | hoi keia o ko'u mea uluhua nui wale 5 o ; ka mea nana e puhi ka pu waie no ka'u | inea ukiuki. 1 A ina he mea hiki ia oe j ke pana aku i ka poe akua nana e kiai a I e puhi ka }»u, olaila, e pana oe a pau laj kou i ka make, a e lawe mai ka pu na'u."

A pau ka Keawenuiaumi olelo ana, pane aku la o Pikoiakaalaln, " Aole palia e mnke ko enemi hope ia'u, no ka mea, he nui loa ke akua, ua kini, un lehu, a pau ole i ka helu aku, ina paha he kino ano kanaka la, ina aohe oleio ana, akn hoi, he kino makani wale no, nolnila, aolo e ioaa iu'u ke akua a me ka pu." A no hiki ole ia Pikoiakaalala ke pana i ke akua me ka munao no hoi aole e loaa'ona iaia ka pu o Kihapu, nolaila, olelo aku la ia ia Keawenuiaumi, " Aole he mea e e loaa'i o ko enemi hope, hookahi wale no mea e loaa'i o kuu hoa heihei i kuu wa i K&uai, o ka ilio o Puapua* lenalena." Alaila ninau mai 1a o Keawenuiaumi, " Nawai ia ilio o Puapualenalena? " Ilai mai la o Pikoiakaalala ina makua o Puapnalenalena. u O Kahihi ke kane, O Waiuli ka wahine, Hanau ka lana keiki, O Puapualenalena."

" Aole nae pahn e loaa ia oe ua ilio ; la ? " wahi a Keawenuiaumi. u He loaa ' no, o oe no ka mea e loaa'i, ke ae nae ; oe i ka'u oielo," wahi a Pikoiakaalaia. " O kou mau olelo a pau, o ka'u wale no \ ia e hooko aku ai," wahi a Keawenuimimi i kana hunona (Pikoinkaalala. : A no keia olelo kannlua ole a Keawe- ; nuiaumi imua o Pikoiakaalala, nlaila, pa- 1 ne aku la o Pikoiakaalala, " Ina ua ae oe ea ! E aho no oe e holo pu kaua i ; Kauaia noho i Waimea, i kohi noho o naMii, a malia o hele nui mai na kanaka j o Kauai e ike ia oe i ke alii nui kaulana ! o Hawaii nei. A ina e ike ao i ka luaoi i makuakane o ua ilio la f Puapualenalena) ; alaila, hai nku au ia oe, a ia oe e ike ai iaia, alaila t e koho aku oe i aikane nau, ; pela e loaa'i ka mea a kaua e manso nui ; nei o ka ilio." Aiaiia, pane mai la o Keawenuiaumi, 4 " Ua like no owau me oe, oiai ua hooili aku au i ko'u hanohano alii maluna ou ; a ma oe e heie i Kauai, e lawe pu aku ana oe me kuu milimiii fie kaikamahine, a me na mea a pau au e olelo mai at ia'u. ! £ noho no au, o oe ke kii ia Puapualenalena." Uu maikai hoi ia olelo iwaena o laoa ; & o ka hoomakaukau iho la no ia no ka holo o Pikoiaknalala i Kauai. A makaukau na mea a pau e mahu mai ai o Puapualenalena, a me na waiwa» kipe hoi no na makua o Poapualenalena, a o ka holo no im ia wai Waipio aku. Ma-

luna o na waa tiai o Krawcnuj;»unii ka hol«» ann. eno ni Ihh» w«i ,« t » o oke a(ii, ona l»ookcN\ o IKv>m-I' ipuii.i, n»e li«x»kclcihilo, o La|vikuUoc me I.iua. a me Ka|viht, o na lnx» waa no a pau, o Pikoiakaal.ihi a uie Keaka'au!.mi r.u Y hi o luna ona waa. I k>a m> i k'i olcl'> ana, 1 puka ne ka hana o na waa i\vah«M) Wai* pio, o ke poi hke aku la no n o na h« o waa i olelo ia e la, mea o no*lu>t ka holo o na waa.ma ia la no. hah o Maui. Molokai, ma ke Koolau loa nu o Oahu. Ai ka ira akala <? ane aku un» e uri.» i Lehua, e tke ana no nae nn hrh'f'-eliM-.a o ke kanaka. pae aua lakou i Waiiua nui Kauai, uwa lua no hoi nakauuka o Wailua, a 110 ka nui o ka piho o ka uwa, ni« nau ae la o Manokalanipo keahi o Kuuai, ,4 lleaha kto pihe e uun *mai i;m o kahakai ? " Olelo aku U ka pei- i s\<\ 4t Ile mau waa nui ua pae moi la » kai

a o ka poe Uoi i ike pono i ua'iu tm wan, hele nmi la lnkou a }mi n> u |;i j ke alii, " O ke kninninahine a ke ahi <> llawaii,» Keawenuiaumi.o Pikouikaal il.i ke keiki nkamai no hni i ka j ana r> knkou nei, oke kane ia." A lohe o Mnnokal»nipo ke alii, kena ae la ia i nu hnia nln ona e kii aku c hoihoi mai i kn hnl;• m-i. A kii ia'ku la o Pikoiakaulala me K< akalaulani, a hoihoi ia'ku la i na hale nl«i uia wahi. A ma iapo no, hoouna ne h o Mano i kekahi mou kukini ona, nui Koolau kekahi, n ma Kona ka lun, e ln-le r h*i nku i nn konohiki a pnu « Kuuai, t lawr mni i waiwai 110 ke nliiv\ahine opio o llawaii, aohe konohiki a noho aku ; n iiia aole o hiki tnai kekahi konohiki, nlailn, e hnuo kona noho ika ainn. A pnu kn ke alii olelo ana, o ka holo no hoi in o nn kukini i na wahi i olelo ia in lakou, n lohe aku In na konohiki a pau o kn uina. Ma ia kakahiaka ae no, hiki mai ana na konohiki a pau ine ka lakou nmu waiwni, n hookupu no hoi i ke aliiwnhino opio o Hawaii. A o Kr.hilii;e konohiki o Koo» lau, oia pu no kekalii ia wa hookupu.

A pau ka hookupu ana a~kel.i konuliiki 0 keio konohiki, o ka pau uo hoi ia i ka hoi, a kaolii ia ilio la o*Kahili e INkoiakaalaln. " Heahn nuanei ka'<i e kuohi nei oe, ua hookupu ne la no i kalii wniwai, nohe wahi wniwai a'u o kau knohi nna, 1 ' wahi a Kahili. u Aohe o'u manin e kaohi ia oe no knu waiwni, nka, hemakemake wale nku no no'u ia oe i niknne na kuu makuahonowai, nu ko nlii o Ilawaii na Keawenuiaumi,'- nlaila pane mni la o Kohili, u O ke nha auane i kn'o waiwai nui o kou makemake nna mai ia'» e lawe'iaikane na ke aliio llnwaii." A uo ke kanalua ana mai o Kahili no kaiui waiwai ole, nolaila, ninau aku U o I'ikoiakaalaln, <4 Auhea ka ilio a olua o Punpualenalena >" «« Aia no ikn luili'," wnhi a Kahili. Alail», pane nku h o IMoiakaalala, '• Oia wale no ka mea n ko ahi Keawenuiaumi i makemake ai e iko i ka helehelena o Puapualenulena." A ma ia wa, hahai aku In o Pikotnknnlaia nona mea a pau ana i olelo ai, no kt> nkamai o ka ilio i like me kona akamai; n no ka wa hoi a Pikoiakaalala ma e heihei aua iue ua ilio la (Puapunlcnn!« nnj i Kauai nei, a ua hele ka lohe in o na inf>a o laoa 1 Hawaii no ke akamai, o ko'u akamai hoi, o ka pana, a o ka ka il»<» h<»i, o ka aihue. A ma ia lohe wale oiia no o Keawenuiaumi ia maua me ko iho la, nolaila, i upu ai o Keawenuinumi i kanu kaikamahine. A hiki aku nu, alaila, pana au ) na enemi ona a;riakc, nlaila, hoao maua me kana kamalei; a ua \au hoi ke kaunui ana o ua'lii la no'u, n ua hooko ia mai au i ke alnwahn e opio i wahi* ne na*u, a oia hoi keia a oukou i hookupu iho nei. No ka ilio Punpualenalena wale no kona kaunui i koe.a oia hoi wau i lawe ae la im oe i aikane na ua'lii la ; malia o ae hoi oe e heW me a'u i ilawuū e ike hoi i ko aikane ia Keawenuiaumi, nou hoi ka hele no ke kaUu 4 hahai pu hoi roe ko ilw> Puapualenaleno." A no keia niau olelo i hoikeia'e la a PikoiaUalala, ia wa 110 hoi i ae koko mai ai o Kahili. A lilo ae la o Kahili i aikane na Keawenuiaumi ma ka Pikoiakaalald olelo; w wa, haawi aku la o Pikoiakaalala i ua waiwai a pau i hoolawaia i makana no Kahili, ka makuakane hoi o Puapualenalena. (Joit » pan.)