Ka Nupepa Kuokoa, Volume V, Number 8, 24 February 1866 — HUNAHUNA MEA HOU O HAWAII NEI. [ARTICLE]

HUNAHUNA MEA HOU O HAWAII NEI.

He pulf. vka ilk>. —E ike ana paha oukou e fca poe heluhelu i keia pu!e i oleloia ae ia ma ke poo, maloko o ke kaao o Pikoiakaalaia. Aole o inakou manao e manaoio ana oukou ia pule lapuwale. He Halescai Hou.—Oa lohe mai makou, ua wehe ia kekahi Halekuai Hou no ka Ahahui Kalepa Hawaii ma ke alanui Nuuanu, ma ke Kaona o Honolulu nei, ma ka Poaono o ka pule i hala. No na keiki 1 hopuhopuia.—Ma ka Poalua i haia ae oei, ua ike aku makou i kekahi wahi keiki uuku mea makua e laweia ana i ke a ulū 0.0 hūiiū, Kai no keiki hookuli loa, a me na keiKi makuaole la hoi ka ke Kanawai i ae e hoihoi inaloko oia Ku~ la ao hana, eia ka he pau pu no me na keiki hewa iki, a me na keiki mea makua. Pakele mai pepe.—la makou e naue ana ma ke alanui Berifama, ma ka Poalua o kela puie, aia hoi, ike aku la makou i ka pii ana mai o ka huila o ke kaa Kikane, maluna o na wawae o kekahi keiki Pake. Aole nae i poino nui loa ke keiki, oiai aohe ukana maluna o ke kaa. Mai lima mai no nae o ke kaa ka lele ana mai o ua keiki la, pii wale mai no ka huila o ke kaa. Ahu kinohinohi. —Ua loaa mai he palapala ia makou, mai a S. leremia, o Onomea, Hiio mai, e hai mai ana i ka nani iua oie o ka haiepuhi-ko o S. L. Austin. O kela wahi i v okl°ia a& iu maiuna, me he moku manuwa ia ka, ka heie ka a hihimanu na mea paahana. He mau WALim.M. —Ma ke kakahiaka o ka Poakolu i hala He nei, ua ku mai ka moku kuna Halsakala, ma Honoiulu nei, mai Maui mai. Ua kau pu mai o Kev. J. F. Pogue, me kana wahine, a me ka laua muii iea. Ua «ieioia e makou maminnlku nei, e hoi ana i Kau, i keia iioio anlT aku nei a Emaīaina* aka, aoie i ku aku ka moku ma Lnhaina, noiaila, holo mai nei i Honolulu nei. No ka Alauani. Ma ka Poakolu i hala ae nei, ua luiiia mai ia makou ka iohe no ka inoku nona ka inoa maluna, penei, hooukaia no ua moku nei i ka raiki a komo, alaiia hoJo mai, aka. i ka hoio ana mai nae a manao e lelepahuki, aole nae he hiki, o ka ili iho la no ia a nahaha. O ke poho o na ona no keia moku, a me Ane Laulia, a me ka mokuahi Kilauea, ua aneane paha e 540.0G0. 0 ka pomaikai palia keia la a ke Kanawai 1 papa iho nei ī kanaka Huwaii. No ka moku Blue Jacket.—l ka hooihia ana iho nei o ka inoku Blne Jacket i ka aiia i keia mau pul» aku nei i hala, ua komo pono loa, aka, i kona hoao ana ne nae e holo, paa iho ia kona iwikaeie i ka iepo. Ua hooiliia maiuna ona be 9,500 pahu oila. A he mau waiwai e ae no hoi kekaiii i hooiiia maluna ona, me hq mea la ua hiki ka waiwai i ka okahi hapaha elaia. Makee Sabati.—Ma kekahi mau pule i haia aku nei, Ua hoio mai kekahi kanaka o Kona Hawaii i Honoluiu n«i; aka, i kona hoomakaukau ana e hoi aku i'Kona, ua loaa ia ia h* nioku e holo ana i ka ia Sabati. A no kona malieee hoi i ka wehe ana ae i na kapu o ke Sabati, ua noho iho no oia maanei no kekahi mau pule eiua, a no ka loaa ana o ka moku e holo ana i isa In noa, ua hoi aku oia, Ke nuihaio nei makou uo kona makeee ana i 8e SaU*i o ke Akua. Hoohanaia na keiki.—Ua iohe mai makou mai kekahi makamaka inai o makou, ua hoohanaia na keiki kuia o ka mokupuni o Niihau, e ka haoie nona ia mokupuni. Mai kuhewa.—Ma ka Poakahi i hala ae nei, ua loohiaia kekahi haole kamaaina o Honolulu nei, oia hoi o Lobe i ka mai kuhewa, ma ka puka iho o ka Hale Leta o Honoilalo, holo aku la kekahi poe e lomilomi, a liuliu iki, hoihoiia aku la ma ka hale lapaau o Kauka Kilioe, a malaila kahi i laoaauia ai a oluolu iki, hoihoiia ma kona wahi, a elua paha po mahope mai, o ka okioki oo ia o ua haole nei i kona mau lima me ka pahi, aole nae i make, no ka wahi koke ia ana l ka welu e kekahi haoie e ae nae ka mea i make ole ai. P Hoouluhca 1 KA manao— Ma kekahi mau īa o keia hebedoma a me kela la aku nei, ua ike iho makon i kekahi mau haumana o La. hainaluna i hoi mai nei.i ka hoom*ha. e hel e wale ana me # ka hoi koke ole i ke kula, ua loaa no ka moko e hoi ai i Lahaina, aole nae he hoi, noho wale iho no. Nolaih aole o ipakou mahaio ia hana lapuwale, he hana keia e wiwi ai ka noonoa ana ma na mea naauao. E pono e hoopaa ia keia poe i ka tra hftomaha. Paa i *e oneae.—l ka la oa foa iho nei o kakoo, oia hoi ka la o o keia malama, oa noi loa mai ka ua ma Waianae, a kahe noi Va wai, me ka lawe ana i ka lepo ma na aUnoi, a piha loa i ke oneae, a i ka hele ana aku o kekahi kunaka maluna o ka lio a hiki i Pili. okaha, paa loa ka lio » ka lepo, a make loa no ka lio v a o ka lio o kekahi poe, kukuluia oo ma kalii aoJe pilikia, a pakele ia mau ff o .

Kk Kilai ka. —Mn keia mau la. ke oleloia nes e heaio ana no ko kakou •'Kilauea.'* ui hoolaha ae Wa hope Kanikeln o Rusia, | j oia hoi o Ka!e Olelo e, e kahea ana i na ka» j naka. na lakōu e lawelawe ma ke ano aka- I I mai. i hemo ai ko kakou 4 »Kilauea. w Ina ! | io paha e hemo ana ke "Kilauea" e loaa hou ; | no ko kakou ahailono hikiwawe no na mo- , ■ kupuni o Hawaii nei. j I Nu Kilatba.—Ua kudaln ia iho nei ua ' ! Kilauen nei, a ua lilo ia Hulipahu ma roe ( kona mau hoa elua, no na da!a $6.000. A ! | ke lohe nei makou e hala ana paha he ma> j i hina okoa mamua o kona holo hou ana. I | na pela, olioli no ko makou manao a me la- i kou la ae paha. —— ; E KCKCLCIA ANA I HaLBPCLE BOC. — U« j haiia mai ka lohe ia makou, e hoohioloia'na ka Haiepule ma Wailuku, Maui e ku nef, a e ana i halepule hou nui a maikai ma ia \vahi e ko laila poe kamaaina, a me ka gpe hoi e manao ana i ka inea nona mai ko lakon ola e ola nei. Lilo ke aihpuaa o Kealakekua.—Ua lohe mai makou, aa kuai lilo loa ia ke ahuj pua o Keulakekua e Mr. Logan, a e lilo ana nona ponoi. £ kanuia ana ike ko, oiai, he 1 aina no ia e kupono ana no ke kanu ko ana. A ina keia hope aku, e ku ana he wili ko malaila no ua haole la i haiia maluna. Manaonao wale. —Ua lohe mai makou, ua make loa elua kanaka maoli iloko o kela pule aku nei, ma ke awa eli o Honomalino, Hamakua, Hawaii, i haneeia e ka pali; a pepe pu no hoi me ka Luna hana he haole Kaila (D. V\ r . Stiles) kona inoa, aole i maopopo kona ola. Aloha ino. Pela ka lohe mai ia Halemanu. Ke Awa o Honomalino.—\V r ahi a G. W. D. Halemanu ma.kana palapala i kekahi o ko makou mou hoa. Ke hai inai nei oia, he ekolu anana wale no i koe, nlaila, hiki loa aku ilalo ke alanui o ke awa o Honomalino. alaila, o ka palekana ana no io. A i na makahiki-e hiki mai ana, e lilo ana ia i a\va ku moku maikai. E pomaikai ann ko laila poe, a e pau ana hoi ko lakou pilikia. He lua dala ma ka inoa Owaihi.—E olioli ana paha kekahi poe o makou ke ike iho, ua kapaia kekahi lua eli dala ma ka aina o Idaho, o Hawaii ka inoa. Ua oleloia nae, ua kapaia ua inoa la e kekahi m»u kanaka Hawaii e noho ana malaila, mamuli o ka inoa a Kapena Kuke i kapa ai ia Hawaii nei, o Owaihi (Owhyhee), i ka wa i loaa oi o keia inau mokupuni ia ia. Eia no ka kk ola mai nei.—E nui ana paha ka poe oluolu ke lohe aku, eia no ke ola nei o A. E. McGregor, a makou i honlaha ai mamua aku nei no kona make ana. Ua hai no hoi uiakou ma keia pepa innmua j iho nei, ua mnke oia ma Ladana, aka, i keia manawa, ua īke iho nei no makou ma kekahi nupepa, ua ku ae oia ma Kapalakiko me ka maikai no o kona o'u. i Ona ika uwala.— l)a hai mai o losepa Kealohapauole, o Puna. Hawaii ia makou, i kona ike ana i ka hana a kekahi poe wahine ma Halepuaa i ka uwala a awaawa, a inu no hoi, a pau nui iho la ik:a ona, a hakaka kekhhi mau mea, a ua eha ka kekahi wahine. Aloha w-ale no ka hoi ka poe ona, ina o ka hana nui \.i 0 ka ona, he wi aku no ka hope, no ka mea, aole no e hiki aku ke n>ahiai, ua lilo loa i ka ona. No Mele moku o Kauai.—Ma ke ahiahi o ka Poahi, —oia hoi ka la 8 o Feberuari, ua hele haaheoaku oia ma ka moana o Kauai, aka, i ke kaa ioa anu aku i ke kai hanupanupa, ike ia iho la ka nui o ka liu, o ka hoi hou inai no ia i Honolulu nei e hooponopoAo hou ai. O kahi naauao no nae ia, o ka hoi hou ana raai, ai ia no kalo uioa. Ke loiie wale ia nel—Ke lohe wale ia nei, e mahiia ana ke kula o Lihue, ma Oahu i ke ko, a e ku ana he wiH ko malaila i ka wa e hiki mai ana. Ina Jie oiaio kein lohe, alaila, o ko makou makemake nui no la, o ka ike aku i ko kakou rnau aina maikai, e uliuli ana īna mea kanu e pomaikai ai ka lahuikanaka. No Ki aLoa. Ua poloaiia mai makou c Hopeni Kualaau, o Waikane, Oahu, i ka hana e o kekahi poe Pake, aole he hoolohe mai i ka olelo a na lunahana, a pau pu no j me ka Waila olelo. No ia hana e mai, lawelawe lima maoli aku !a ka !una i ka pake e pakike mai ana, o ke alu mai la no ka ia o na pake a pau. ia wa, iliki aku la no ka hoi ka luna ika hili me ka huipa, pau aku | la ka pake ika puehu. Oka niho hoi i hai j ai o ka wiliko ma Kualoa, i hoikeia aku ai maloko o ke Kaokoa o kela pole i hala aku nei, ua hanaia ilio nei no a paa hou. Lclc dala lcakinx—Ua hoike ro ai ON. S. Ikeole-opio, o Kalaoa, Kona Akau, Hawaii, no ka hapai aoa o na hoahanuu i wahi ahaaina lu| u dala no ka luakini o Kalaoa. O nui ka ona dala i ioaa mai ma ia aha- ! aina ana, he S9O aoi aku. Penei no hoi km hookupu ana : No na malihini, he 915.50 a no na kamaain.i hoi, he $75.874, no na malihini a na kaniaaina, he $2.00. Nui ko makou mahalo no ka poe a pau e hooikaika mai nei ma na hana e helo pono ai na hana o ko ke Akua aupuni.

| E HOIHOHA MAI ANA £E PoHo.— ! makoo ma nupepa, e uku ī« *, i ke poho o na ona o ka moku Hcrr, . e ka moku powa Sanadoa % e ka p, . e I Bremen. Ua like ko lakou ! «ielo ana. O ke puhi ana a ke Kip. ■, t dela i na moku Haw»ii, he hnoi k , ka powa. O na ona o ka moku // j-le Olelo e ma. o Kimo Pelekan*. , v \> : Luahine maauai'Wa mauu.— | 11 o ka Poaha iho nei, ua hal<in- a | niakou mau kiiooohi me keknhi ; , j kalewa ana roe kana auamo mauu : j ke kulanakauhale alii nei. Kai r.o , j pau :a wahi koena kahiko o Hawai | no ka ke kawele iki nei no. Auh | hoi kona u*abi hoa pukui anu o m 0 ka hooilo ? O ka luahine , . keia la e olelo ia nei ? Oia īho U no Madaxb Anna fiinoPA.—l ka { 1 hala aku nei, ua weheia ka huikii , makapili, no ka hoolohe i ke mek Vra ', Madame Anna Bihopa. Ua piha no ~ le i a mekekahi mau wahi Ma ke kakahiaka o ka la Sahati ih ( ,, kau aku oia ma ka inoku e hoio anu ; R Ua niinamina loa makou i kona ln , ka la Sabati, oiai aole oia i noho a : . la Sabati, alaila la hoi holo. Binamu Opio. —No ko Hmninn Op o mai, ua hoi aku oia i Amerika e ii::. ola kino. A i ka halawai nui ana o iu onari ma Kigafco, ua hele aku oia i' i , ka pau ana oia halawai, ua hoi aku iv. loka. A ke manao nui nei no hoi o i e oluolu kona ola kino, alailo, e hoi Loa n° oia maluna o ka Hoku Ao hou. MAI HOOI'NA WAI.E MAI.~Ua JH)in;\ jv kekahi poe o makou, a ua hoouna wulo r 5 i ka lakou mau olelo hoolaha mo ke dab ole. A no ia pale ana oin poe i ke knnav o ka nupepa, nolaihi, ua w.iiho iho m;u ma ko makou nei keena, me ke kakali al • ka hiki mai o ka uku pai, e hiki ai ke | komo iho ma ko kakou nei " Kilohana !'J* | kela o ka Lahui Hawaii/' : 1 Hookui ka i.ro m ka iiaole.—Ma kv L : kahiaka o ka la Sabati i hala iho nei. ;■ l hookui ka haole me kekahi kanaka malu' > o k® l'O» ma ka uwapo e hele ai i Kawu. j ina ia hookuiia ana, ua hoehaia ka hnolea ke akaka kupono ole o k»na mnikni. | Mr. Thrum ka inoa o ua haole nei. j j puia ua kanaka la, a ua'hoopaaia ma ka le paahao. "E li ana paha ka io i ke idJ| Na UALA 0 KA LA 31 0 lULAI I HAU.—i | makemakenna paha kekahi poe makou, ke hai aku makou i ka nui o naJ' i» ka Puuku Nui oia la. Ua loaaa' ka lima o ka Puuku, ho 82.100 ; a mni l;v| mai oia mau dala, ua kuaiia na mea a p. e pili ana no ka hoomakaukau nna noiß .J A i keia wa nne, ua lohe mni makou, ua ki aku ka aie i ka $479, o na Komiie. Pakele MAt poino.—Ua lohe mai nml ua o-e ia kekahi kanaka o ka hipi mn Ki | hi-uka, i ka pule i hala iho nei, a ua |»nV» no nae kc kanaka. Ua oieloia nini, hu ponoi no ka ka inea i o-e ia e ua lnpi Ua kau no ka ua knnaka la iluna o na U|| o ka bipi, a no ka honi ana o ka bipi i kahu iho, ua lu-lu iho oia a haule kc kr? # īlalo, ine kona kii ole*iho nae e hoeha i kahu. «J moe ino ko ka po. ina u«r wahi a ka olelo a ka poe kahiko. « j Halekula haole ma Waialua.—Ma 4l palapala n kekohi hoa iini nanuno o e noho mai la i kehu kai o lalo o \Vaiai»4 ua ike iho makou, ke kukulu la oia he haole pualu ma Waialun, i kula e ao n $ na keiki Hawaii i ka olelo hihiu a ka E pomaikai ana ko Waialua poe, i ka ana o ke kumu kula haole e oo ia oi na fc4| ki kannka. A oiui no hoi, o ua kuniu ea, he keiki no oia i ao ia ma ka naauao honu o ka olelo haole, a mai kanalua e °a makua, i ka hookomo «na i na ke.» oukou i kana kula, oiai e loaa ana no ka PAKELE KE KAPENA ME KA MOKU. - Ua hai ia mai makou e J. H. Maikunu, o Hilo hai mai ana penei. Ma ka la 12 o keia malama, ua hoolei ukana aku kahi moku kiakahi Laive Janake, o Poonahoahoa, ma Kaupakuea, ia wa no, ua pa mai ka makani ikaika, a ala pu mai me na nalu kawahawaha o ka moana, a pihoihoi loa iho la ka ma nao o Kapena Napaliaoia, a kena koke ae la oia i kekahi o na luina e au iloko o ke kai hiki ma ka mouo, kahi hoi i hoopaaia [ ] kaula o ka moku, alaila ooki aku i ke kaula. Aole nae he luina nana i hooko aku i kona olelo, a lilo iho la kona mana Kapena i [ ] [ ] i mea ole. A no ka hooko ole ia ona manao o ua Kapena nei, o kona lele koke aku la no ia iloko o ke kai, a oki iho la i ke kaula a moku. Ia moku ana nae o ke [ ] la, o ka manawa koke no ia o ka poe [ ] na o ka moku i huki ai i na pea a holo aku la, a paa mai la hoi oa Kapena nei ma ke kaula, me ka manao paha e kau mai iluna o ka moku, aka, no ka holo kiki loa o ka moku, ua haalele aku kela i ke kaula, a [h ] aku la ke alo, a au aku la iuka, a pae mai la ma kahi e hakaka ana na nalu me [ ] haku nui, a pakele no ke ola. Nui ko makou mahaio i keia Kapena, no kona ahonui ma ke pale ana i ka pilikia o ka haku [wa ]

a make ?aha.—Un ike iho no ma Ve«ahi mau pepa o ko kakou nei r»aWn u* nalowale he milihini ma 3 i>. nor»a ka inc»a F. R. Robolski. La i3. ua ikeia oit ma ka malama o N*ov»« j 5 ha'a. mauka o Waimea, i Hawaii. a | ,jv> iho oia matK«ra. aohe oia » ike ia. I i m:inao waleia, ua make oia, oiai ke n .-i jka akoiu malaoia o kona naiowEle | 0 ka ike ole ia ma na wahi pupupu- i <, :;a kamaaina oia mokupuni. • Ca hiki m#i he palapala io inakou uinap»li mai o Waipio, na ka aiea ka inoa. A. W. Pupulenui, e hai mai k*na h->ouna ona rnai he olelo hoolaha .p-.iUaia ma ke Kilohana Pookela nei o j ime ka uku pu. Ua waihoia no ka | ho(»; Vu e makoJ no ka hiki ole ana >ke >h\a. Ke hai mai nei nae oia, ua »,* na kih elua ma ka lima o ka Luna anhe nae i hiki mai io makou nei, i oe p ka makamaka, AKr .—Ma ka holo ana aku nei o nkmhi Ekake, ma ka Poaono i hah'ku i, jioi nku innluua ona ka wahine ake nvl\ B?ritunia, oia o W. W. P. Synge, 0 ihu uei me kakou, a holo pu aku nei 1 Moi W;»hine Emalani, i Enelani. Ua ~.-0 nn ka hookipaia anaolauaeko ¥rnau Alii. I ka hora e makaukau ana nk'i e hol«>, aia hoi, halihaliia ae la ua ue la maluna o kt; kua oka Moi. Mano hot ka Moi, i naue ae paha e ike i kona haalele ana iho i na kapa kahaH t\vaii nei. : | m'ana makaikai.—Ua ike paha keka- «• u ke Ifftona nei i kekahi wahi k»»iki ,:i , koia mau la iho nei. I Amerika oia nukahiki o ka hele m;ikaikai ana, a i 1 :ma uni nei oka moku Rka\t, ua im'i oia i Hawaii nei. E hiki hou iii i i.i i lapina, aole paha ? Oke Kn- | ta o I:tpaua. ina e holo kekahi mai :i -ku !t hala knkuhi mau inakahiki, >!•» uia e hiki ke hoi hou i lapana. ii'i ka ua wahi keiki nei lawe ana i ke,n m ni.-a ana i ike ai,#*iolailn, ua mai»m. »• luki hou ana oia i lapana. Ma v ( s, jti iho noi, ua hoi aku oia i lapana. '"SP. :iKi K Knjta.n.\ aku la. —Ma ka auioa la o k" nhiahi o ka Poakahi mamua, ua llHii nm !a ke kuna Moi Wahine mai Kauai lilll, i niai ua kanaka inni mnluna ona i loft«f& i !U i ni, ua haalele mai ka hooilina o Robo;a Wale i keia ola ann, a ua hele kofct".. .'.ku Ja i ki opu o ka honua, i kahi e m||o kiiolua ole ai i ka hale mau a ke anu. iho oia he mau makamaka ma :na kona aina hannu, i poe na lakou 0 1 u ak ) ina keia aoao oka luakupapiK () k«»kumu i niake ai, ua oki kela i lro|i ;i:ni )!)•) me ka pahi. ama ka hora «'lPa hia!»i o ka Poakolu oka pule i halō»%Jn aku la kona hanu, a make iho la. $ ■ &\ \ Aioiu oi.k. —Ua loaa mai ia maIpalapnla na D. B. K?0 Paliuli, Hilo t, i> liai mai ana i ke nloha ole o ke.Um, i kana kano mnre, oiai he mau \ !n> u.wale iho no ko laua o kn pili . ho kane a he wahine, a kawale koke ! \ua. Ike kane nne e waiho ana i <• aia hoi o ka nana maka wale mni \ia wahin* nei. Ai ka make loa ana uu\ ku'i )ki wale mai la noua wahine Kia ka inakou. Pela no anei ka ae i-.\ waliine iinua o ke Akua Mana Loa, 'lo oe i kau kane i ka \va mai ? Aole, :i no, ua hikiwnwe ka wahn i ka ae, e a i ko kau ola a i ke kau inni. kiip.A malima.— Ma keia pule, ua kahi makua ia makou, ua kepa malu i keiki hnnai e kekahi mea, a ua hooaku ike kumaknhiki i Maui. oka ua keiki la o Kolia. He haumana ke Kulawae o Kawaiahao. Ke olelo makua a me ke kumu kula, ua kepa . keiki me ko laua lolie ole. A ke mai makou, o keia kepa ana me ka ike a makua a me ke kumu kula, aole no mea e mahaloia ai ka oihana kepa. ii ka hele i ka uka o Puna" e na maa. Mai hoomahui hou ika hana kue. 0 e aiuuk,— Ma ka Poakolu o ka pula, ua hoao kekahi mea kolohe e komo ka halo kuai laiu lapaau o Kauka rani a me Kamika, ma ka huina o Alapu, ame Hotele. Ua hoao ka mea mahope mai o ka hale, me ka maiolo(Kino ana. iVo kana hala manao paha ua wahi kanaka nei e Uau hoomike iole nana. Kanawai hoi iu kanaka kolohe, No kona ike paha nohe i piha o Kawa. nolaila, )i keia e Ulama hele ai, E loaa pono ?, ina ua poohu ka lae. 9 ka HiNA oKE KtToKoA.—l|a loaa t>slnpala ia makou mai a Leri Ka--1 o Hnku, M*ui. n maloko oia pala>la |hh) e kau ae la maluna, "Holo ka ke Kuokoa ma Haiku." he aumeume ia la o na kanaka i ka nupepa Kuo&ke ana e loaa mau pau e ae la no ka »i jkmj lawe pepa, a nolaila kauoha ii i Honolulu ih?i e hoomahuahua ae pa no ia wahi. A pela io no, ke pii ka makemake ona knnaka. Eia oo kahi mea i haiia mai. o ka uhi paapu o Haleakala e ka hau.