Ka Nupepa Kuokoa, Volume V, Number 11, 17 March 1866 — Na Palapala. Mau mea ia Anoi ia. [ARTICLE]

Na Palapala.

Mau mea ia Anoi ia.

IpL'":-- A HO-<iPONOPO.NO O KE KI'okoa E; b k< i nhonui ke waiho aku uei at> i |hnu mea a ka manao i hooWalaai ai, , jPL a ;ne ua kau i haln'e, a me ia no biia nei t ka imi ann, e hoomaopopa i lc- nno o ki?ia mau nita i dfuA tcale ' Ti <!n piha, he'ola6tu ia ao e na Kap' l ; no likou na makahiki ioloa i 13. e woh<»m?he moakaka |ea mai i (uua oei la o ninau aku au, ke hoifu o*' iwua o lakou ; i mea e pau ai i, ii. -o liio auanei ua mau mea nei o i mea iealea kalakalai wale no ria '* o! ■ ka mio pono, a he manumanu | : Wor, UWO h. {/nai ka vva kahikoloa mai no *ba)fc'! x-i;?n iroa ana'kuika ua, maka* ii,āme .1 W' hwela, rna keln wahi a me eeia wtvi <> kiMn mau Mokupuui, mai ka wa whiko n > ; a ua mau mrti no ia a hiki i '. («k wa, n p-'i i «k'u do pnha auanei a hiki i «i puaa «»ini, ke mau nei kakou i ka unn, a ke hoohiohiolo lua Wi.#l ana. a roe ka okomoana ilo* ko O tta u 11<) a lue na uiea like, a me ka ka» leoo oio '[| k' k.ihī no kela ano keia ano, 10)0 k'' kti«nk;i'i pu ana- !»oi. ' T j., - A/l»:. 1 ! i i)"i. o »nuli n'leu paha auanei la, be Hi k i inn ie ikp' powehiwehi ia'i o ke ano io c i.a niau iiir.i nei e ka hanauna hou //alowale io,—nolaila, aole i)6Wl L> n naniuau ual<\ hoomoakaka pono, i'\ : ai' e i o lahonua. No ka mea, u i ka ua \vaflo e ke pulu " wahi a kahiko, » lu'i l,ria. E lioakaka e mai oukou 0 flft; Kai, I'ioi «■•ln flavvnii akamni (ke oluolu ia nae) i hmm v moakaka lea'i i kouhanauna opiopio k«• aiKi <i keia mau mea a ka poe ka* hikoi k i|u aku ai. he ua Lnnipolna, he ua Ki01000,/« uu Xi/iiui, he tui Kipuupim, he ua fKmkin>\ hr wi OpU'ikea, he ua Af>nupna, he HA he ua Kanilehuhuu, he iiu C/nttkiu, ht ua .l/r,i, ».•{(•, t'tc, etir, efc, No k.i 'uea, kuhi iho la no au iloko o ko'u malfin i!i.K» Imlu'wa, o ke ano la o ka?w Lanipok p«'ti"i; He tia la ia no na la elua, |Ktha, a uui aku ; ho ua la e eioelo ai ka aiiia. ku ka halelo, ipoku kahawai i ka naoa la •< na paka ua kulu koikoi,mc ka paa 11 u ka lt'\va i na ao ua i ke ao a me ka uni.iila mai ke ano o keia huaoieio pO' hu,\ ln' pouii niau o ka po a mo ke ao ke •00; Aka. i ko'u manawa i ninau aku ai i leekaln inau kahiUo no keia mau manao o'u, hod)e iii.ii U lakou, aole pela. A nolaila, e Wihewi'he mai keknhi kuhiko e pono ai, he Hb}nli:i ko oukou manno ine kn'u malaila ? Abfe paha i No ka mea, " o na oieioao, a me pi wehewehe a ka poe kahiko noonoo noilu, ( >ia ua olelo waiwai," 6 Li ua Kiowao, { hea la kaiu kupono e leapp a!,u ai i keia ua, he Kiowao? No ka »-hn n«> mau wn» i lea ia kakouf, ni \ hoi t ke»a : 1. Waoakua, H. Wao.Ml?)''. '* Wnokeie. 4: Waokanalm. O ka tliy1n i ka wao hen, ka ua i kapaia'ku ai pe« l8%v iiuia ?—I ka waokele p;\ha—i ka waopaha—i ka wa«mkua paha 1 E hai QM|i ka uu'a iko i ke nno. "0 J,'j mii Kahun. Nn Kaanapali keia ua. ke kumu, ka mole, a me ke nnoo kn $P»auv Nahua V* I ko'u manao wale 'M% k:« i ha pnha o ka ili ke pa mai, a me ka hliihui pu. noiaila mai ke ano o kela huaole1%" uiihua." (nahu) No ka meo, he uā ehu 4$iht.no wale uo. nk«, no ka pa puahihio fn mai a ka makani, nolaila eha'i ka ili ke mai. Aka, e wehewehe mai ka mea ike ;>» kuhihewn. Mi> bt un Kipmipuu. No Waimea ia, be'a kn inea i kapaia'i «« Kipuupuu ? " A S!a l.oi D Kohala ui Apnapaa, no keāha la uu a i kapaia mai ai ♦•Apaapan?" J l <j l kiuXiu. Heaha ka mea i pili ai o Aia inoa •• ukiukiu " i ka ua ? A peh» hoi, ito h inilehua o Hilo, heaha ka mea i pili ai *wk.» ua ka'ni i ka lehua ? | l'.: KuaAine o Manoa ? V* Awa \ a ine ia U t Koiuia ? etc, eie. E hoakaka* roai i J(< AIU\ He mea nmikai no ia oukou e nm keiki ki.pt O kalii a oukou e noho la; e 5 hoikeike /I- i'iuia o ka lehalehu i ko «no a mena inoa t' k:v ua. makani, a me na oulihikio uamau " l'N a n»a» mnnao^mom^*iho oukou, he " U1 «'w ok\ a he mau mea waiwai ole p>ha ia. No ka mea, pehea la auanei hoi e ' 11 .U ai ka inoa ana. ke ole ke kapa an« > A } < h.-n hoi e kohu ai ke kapa ana, ke ole e | m a.-»p»>po ke ano.' ■ A ina hoi ua maopopo ia I kakou he inoa ko ia aiau mea, aole auanei e | ole ka loaa o ke ano o ia mau inea, a ina he nuo ko ia mau mea, oia iho la no ka waiwai [ uui iiokoo ia mnu mea. No ka mea, he mea niakehewa i a kakou ke olelo i keia mau nien me ka hoomaopopo ple i ke ano, o Hke auanei me he manu aloha la i hoomaamaa »a e kamailio i kelemhi mau huaolelo, aole nae maopopo ke ano ia ia. Oa kauiana o Lahaina i ka ua p«upili o a.o Honolulu h»i kahi a kt lulu i noika ua Kukalahale ; ao Hana i ka »una ua lani haahaa; a ine Kahaluu i In ua We akaka ko ano ke hoou\oo iho I ke ano o ka inoa, aka, manao ku-

hihewa wale no nae kekahi, ke ok he nana e «•ehewehe pono mai. I keia miniwa, ina oe e nana aku i ke kula-pili o Le!e nei, ua pau ke pili i ka ama ia e aa holoholona ai weuweu, aoie nae ia ke kumo e pau ai ka olelo ana, ,4 he ua paupili o Lele ;" oo ka mea, ua hookuiuma la pela mai kahiko mai. iloko no hoi on& !a i aui ae nei. he pili wale no ka nahele nui o ua mau kula nei o Leie, a i ka nee ana mai a ka ua; halii ia iho ia ua mau kula nei. A i ka naua aoa aku a na kupa kahiko o ua wahi n«i la, Ua mulei wale aku no iuka, me be papahi lei la no na puu o Paupau a ane Lihau, a nolaila ka i kapa aku ai lakou, be tk ua pa-u i ke piii," a oia iho la ka waiwai o ia oieio ana peia; a peia hoi ka " ua poaihala o Kahaluu/' no ka wiii okai wale iho no i Wa haia o Kekeiee poai ai ka ua, &c. aole pilikia no na mea i akaka ke ano. iNoKAifAEA.NI A ME KA LA. y Lehuiehu waie na inoa o keia mau mea a ka poe kahiko i kapa aku ai, a peia no a hiki waie mai i keia wa ; e helu aku no au i kekahi mau iaoa o na makani i loaa ia'u, (aka, makehewa nae paha kakou ke hoomaopopo i ke ano. no ka mea, ma ke kukuiu a me kahi a ka ua a ka makani i pa mai ai, inaiaila i kapa aku ai na poe kahiko ; aoie no nae hewa ke hoakaka mai, ina he ano ko kekahi mau makani.) He Moae kekahi makani, he Kaaq, he Kiu, he.Kona, he Hoolua, a pela'ku, he inoa okoa ko keia, ko keia makani ma na wahi a pau o keia mau \lokupui)i, palima, paono, paumi na inoa ma ke kauwahi; papalua, papakolu hoi ka inoa o ke kuiana inakani hookahi mn ke kauwahi. A o keia mau makani la, he mau mea wale no i anoi ia, peia ka ua a lue ka la. A iioko o ko'u noonoo ana, he keu aku no kai:ou o ka inhui kuekaa o ke aioha, o ka heiu waie ia no ia o na wahi mea a pau, ina paha he maiihini puka, he makamaka heie, he mea i make.

Alai!a,o ke kuekaa aku la no ia o ka helu papa nnu mai na mea ai, a hiki i na mea aahu, mni nu mea aahu a na mea o ka hale, mailaila aku a na mea ulu, a pela aku i na mea o ka lepo, laau, pohaku, na \va, a fne na kau, a mahina hoi, &c. f &c., a maluna'e nae o keia nmu mea a pau, ekelu waie no mau mea mau e helu ai, o ka ua 1, o ka makani 2, amokala 3. Ua aloha ia ka la no kona welawela, hulili, lailai. kualiilii, kuawa, etc, Ake noho nei kela mea keia mea me ka pau ole o ka hoomanao ana i na ouli, na hiohiona o kahi i hunau ai, i noho ai hoi me na niakua, i hoewe ai hoi a kupa, a me kahi ī holoholo ai inai ka manawa knmalii a nunui wale.

ile nui aku no na mea a kakou c kamailio nei me ka maopopo ole o ke ano, aka, ua nui keia kakau ana, a ina he wa kaawaie no koe no kakou e kamnkamailio hou ai, alaila, e ninau hou aku no e pono ai; ke ahonui mai ka mea hoopuka e hoolaha aku i ko'u mau mea ninau wnle, a ine ko oukou mau wehewelie mai. Mo ke aloha ia oukou ena hoa kuwili o ke Kuokoa, a ine kou Luna Hooponopono. G. Willie Kanuha, Ka oukou Kauwa Haahaa. Anehenehe, Lahainn, Feb. 7, 1566.