Ka Nupepa Kuokoa, Volume V, Number 11, 17 March 1866 — KUMUMANAO. [ARTICLE]

KUMUMANAO.

HEAHA LA HAN'A a keia hanauna hou b HANA A1 I POMAIKAI Al KEIA LAHUI o Hawah NEI. 0 na hana au e, Hawaii hou e hana ai i pomaikai ai keia lahui, oia ka mea i ninau ia ma keia kumumanao, heaha la ia? Auhea oukou e na puukani opiopio o kuu lahui nei, na hoa uhai-a-hoio o nei mea he naauao e noho mai la i ka oiu kukui o Kaukaweii. a me na wahi e ae no hoi, ka poe i komo kukonukonu lea aku iloko o ka ike, a me ka noiau, me oukou kuu aloha. No kuu manao o oukou no na hanauna hou o keia lahui, oolaiia au i manao ai no oukou keia olelo ninau, ano ka oukou mau mamo paha mahope o oukou, e like me kela mau hua e kau ae la maluna; " Heaha la na hana a keia haoauna hou e hana ai i pomaikai ai keia iahui o Hawaii nei." 1 £ liio oe i kumu hoohalike maikai no kou lahui. I eloa wale iho no au mau mea e hoohalike ai ma keia maoao mua. a e lawa ia manao; Na kumu kula. O ookou no, e oa kumu kula, ka tnea oana e alakai nei i oa keiki opiopio o keia lahai i ka. oaauao, a me ia naauao i ioaa ai la lakou ka pomaikai, a e like ine ka oekou hana ank pela no la* kou e hoohalike aku ai. ioa paha he maikai, * iua paha be ioo. Ina paha aia ma kekahi

halekala ka hoonoho ia ana o keknhi mau kumu elua, a i ka wa e ku!a ana laua. loaa iho ia i kekahi haumana ka pilikia. ua noi mai oia i keknhi kumu e puka iwaho, hoole nae ua kumu nei, me ka olelo aku. aole iau ia wiahi, aia i kela kumu, aka hoi. he mau mioute mahope iho, ioaa i kekahi keiki e ae ka pilikia iano hke me ko ke!a keiki mua, nouoi aku la ia i ua kumu nei, a no ke ano iokomaikai paha o keia keiki i ua kumu nei, ae aku Ia oia i kela keiki i noi hope mai ai e pjka iwaho. Ke ninau aku nei au ia oukou, he kumu kula hoohalike maikai anei keia no kakou e ka lahui Ha<vaii ? Aole hoi anei keia' he l;uinu kula hoopunipuni i kana

oielo ana, aole iaia ia wahi a ae no nae oia i keia keiki hou ? I kuu manao ana, a pela no hoi paha ko oukou inanao, aole keia hc kumu hoohalike maikai no keia lahui. Ina ma k<*fcu!a apana ke kumu ano like me keia, e aho iki no paha ia, aka, ina aia ma ke lAla nui o Lahainaluna ia kumu, ua oi aku kona lapuwale iko na kumu a pau, no ka mea, maiaila e hoopuka ia mai nei ka malamalama. Aka, ina e hana ae na kamu kula ma ka oiaio, aole ma ka "hoopunipuni, a e iike me kn'oukou hana nlaikai ana, pela no e pomaikai ai keia lahui. Na kahuna pule. O oukou, ena kahuna pule, ke paiiaka nana e alakai nei i'keia lahui ma ka ao« ao o ke o!a ana o ko hkou uhane ma kela ao aku, a he kumu hoohalike maikai loa oukou no makou, ke hana ae oukou e like me ka manao o ka mea nana i hookumu i ka hoomana Knstiano, a me ka mea hoi i olelo ia ma 1 Timoteo 3: 1; a o ka mea e hana ana e hke me keia mau mea i hai ia aku la, oia ke kumu hoohalike maikai no kakou, a ina oe e Hawaii hou, e hana ana c iike mc keia, he kumu hoohalike maikai oe no kou lahui, a e pamaikai ai ka lahui o Hawaii nei, ina pela ka hana; aka hoi, ina aia ma kekahi ekalcsia, ua hana hewa kekahi hoahnnau, a hookolokolo no ke kahuna iaia o laua wale iho no, a mihi no kela kanaka i kona hewa iinua o ua Kahunapule nei, aole i kala ua kahuna nei, kii aku oia i ka puu. ku e ike i ka mihi io ana o ua kanaka nei, a ike no he mihi io no kona, aole hoi i kala ia kona hewa, kauoha ke Kahunapuie i ke kanaka e liai i kona hēwa imua o na kanaka, a i ole ia, e knkau i palapala, a ma ia palapala i kakau ia ai kona manao mihi, a heluhelu aku oia imua o na kanaka he nui wa!e, a ma ka pau ana o i.ana heluheluona, ua kaia ia iho la kona hewa. Ea, ke ninau hou aku nei no au ia oukou. Ua hana ae auanei keia Kahunapuie i ka mea pono i kauoha ia mai iaia e hana? Aole o'u kanalua i ka hai ana i ka haina o kei« ninau; aoie oia i hana pela. Eia ka lesu i ike īa ma Mat. 1S: 15; 16; 17. Ua oleio ia ma ia mau pauku, ina e ioaa o!e kou hoahanau ia o*» f alaila, ua pono īa oe ke kono mai i elua a okolu paha, aka ao!e pela keia, ua loaa no keia hoahanau, kono aku no nōe oia i ka puuku, a ua o!elo hou ia no ma ia mau pauku. Ina i lohe ole ia laua, e hai ia mea i na hoahannu, aka, aoleno pela keia. Nolaila, aole he kumn hoohalike maikai keia no kakou, aole no hoi e pomaikai keia lahui i keia kumu hoohaiike.

2. 0 ka imi naa i na tnea e pomaikui ai keia lahui. Auhea hoi oukou eka poe a pau e heluiielu njai aua i keia wahi kanaenae, me oukou pu ko'u aloha, no ko oukou hoomanawanui ana mai me a'u, aole hoi i pauaho. Ua ike ae nei kakou mamua i kekahi mea a keia hanauna e hana ai i pomaikai ai kona lahui, oia hoi ka lilo ana i kumu hoohalike maikai no lakou, aole malaila wale no e pomaikai ai, eia kekahi. •• Oka imi maoli ana,i na meaepomaikai ni lakoU." Pehea la e imi ai i pomaikai ai lakou 1 Me ka.hooikaika, e kuhikuhi i ke ano o ka hana aoa,e like ine ua kumu kulo, ua haawita mai na puke e ao ai, a me ke ūī\q-o ke ao ana, eia koe, e kuhikuhi pono ako i ke ano o ka hana ana, a pela e pomaikai ai lakou, pela no kekahi mau kanaka ma ka wa kahiko, ua hooikaika no lakou e kuhikuhi i ke ano o ka hana ana, a ua pomaik&i no ko lakou lahui ma ia kuhikuhi ana. O Feranekelina kekahi kanaka akeakamai ina Amerika, oia kekahi mea nana ī iuhikuhi mai i ke ano o ka hana ana i ka hao pale uwila, a me ia hao e pakele ai na hale, aole e na'ha na hale ika wa e uwila ai. Pela no o Felan, o -MeleH, o Kenika, a me Temeatona. 0 hkou ka poe naoa i irai i ke ano o ka hana ana i ke panana, ke alakai hoi o ka poe holo moana, a me'ka poeana aina, pomaikai niaoli, a ua hooikaika no hoi o Robata, Fuletona, i ka imi i ke ano o ka hana am»' i ka mokuahi, a nana no \ kuhikuhi i na paahana e hana, pela no o Heiedela. ka mea n.na i kuhikuhi mai i ke ano o ka hana ana i ka mea nana U, a pomaikai hou no ka poe holomoana, a e like roe ka hana ana a keia mau kanaka, pela no 4w>i oukou, e Hawaii hooe hana a». Ina paha be Kflhunaptile kekahi o oukou, eia ka pono, e kuhikuhi i ke aoo o ka hana ana e hana aku ai i na Kanawai o ke Akua, alailai e pomaikai io keia lahui. Oka hana io ana, oia paha ka mea i kapaia mii na paahana, e iike me ka amarn a kamana paha, e iike no me na mea 1 hai ia ae nei mamua, oia hoi o Feranekelinn, ua loaa iaia ke ano o ka hana ana i ka hao pale uwila, aka, aole naha maoli i hana na ka amam no, pek no oe, e keia hanauna hou, e hana aku e like rae ke kohikohi an« maia na kumu. a me na Kahuoapule, a ma keia mau manao elua ka hookahua ana o ko u ooonoo, e hke no nae me kahi mea hiki. Ke oki nei t\U maanei. ke aloha ... .. .¥v ' K.' Hvkium. Mam, I>ekeatalM. 22* 186$.