Ka Nupepa Kuokoa, Volume V, Number 12, 24 March 1866 — NU HOU O NA AINA E MAI. [ARTICLE]

NU HOU O NA AINA E MAI.

IM;v Uinokualii Kkake i ku m:ii uoi i ka i lul.i nku nei, ilokoo na la he 11 K:\palnkiko mai, ua loaa mai ia niakou [nu hou o K:\f?poui, t\ hiki i ka la 7 o Ma|(i. Hc hmo nm ko na nuhou i hiki nmi No Amcrika Hnipui.i, LMe he mea la e hoopoitm mm a haalele li o Peresidt»na i ka aono nui nai i koho nku iaia, n i k» poe hoi nann i lopaki''le mai i kn uina i kn \va o ke knua, ||e hui pu nku ana oin me kona mau enemi piia o:a nn inoku oina kipi. Ke hauoli nei g|l moku aiiK\ kipi, i ku loaa nna ia lakou o » nnna mua o noho iioko o ka Ahaolelo »ui. Ua koho iho net lakou i mau Luoa« Kakanuiaua o hele i ka Ahaoielo Hui, a o Wp uui o lukou; he poe unle no na iakou i |akai i ko kipi. Ua hoole lra hapa nui o n Ahaolelo Hui i ko w l«kou # noho nna mni oko o ka Ahaolek» Hui, aia n hiki i ka wa hooinaikai ia ai lakou e keknhi mau Luna, o kn noho Inhui pu ana oia mnu mokuaina, no na pono nme ka hoopakele ana i na ne« ero, n me na kanaka kipi ole e ooho ia iwa« na o lakou. A ina eae ia na Lunamaknainana kipi i keia i'a e noho i ka Ahaolelo, nlaila, e hui ana io lakou me na hon'loha o inkou ma ka Akau, knpaia mi pt>o keleawe, a la%ve aku i ka akou mau mea i manao ni iloko o ka Aha>lo!o. a hanaino nui ihoi na mea i ioaa mal ka \va kaun weliweli. (Ja olelo ae ka Pe* residena, ina e olelo ana na kipi e ,4mihi¥°alaiia, e ae ia aku no lakou. Eia kekahi, * hoohok) ana ka Ahnolelo Hui, he mau bira Knnawai, e hoopaa i na mea a pau i loaa mai ma ke kau». Hooka* hi, he bila e haawi ana i ka pono koho baio* u i na oegero ma ka mokuaina o Oolume* Ua hooholo ia keia biia i ka hale o

la!o, a aohe no boi he kanaiua e hoole ana ka haie oluna. O kekahi, he bila e hoopaa ana i na pono ; kirila o na n'-gero; ua hooholo »& i ka hale o j lun3, a e hooholo koke ia ana poha e ka ha- • le o lalo. O ke kolu, he bi!a e hoomau a e r hoonui i ka Papa malania i na nika i hookuu ia. E hoomakaukau ia ana ma ke koho j ana i 12 inau Comisina e malama i na pono | | kiri!a o na nika i hookuu ia, a e hoolako : aku hoi i mau kula no iakou. \ £ haawi ia ana, he 3 miliona mau eka ai- j ' na, a na na Komisina e mahele iloko o na ( j kuleana ma ke kanaha eka pakahi, a e hoo- | ( iimalima a kuai aku paha i na oika i hookuu j | ia. E hooholo ia f o keia kanaka keia kanaka i . e malama ana i na nika i hookuuia ma ke | ; ano hookauwakuapaa, a i ole ia, e iawe ana j a malama i na kanaka eieeie ano j okoa mai ko ka poe keokeo aku, e ii- j ke me keia Karaima, alaila, e hoopai ia oia hookahi tausani dala, a me akahi inakahiki ma ka noho paahao ana. Ua hoomoe ia keia bila e ka Peresidena loanesana, a hiki mai i ka la 22 o Febuari, ua hana ia he haiolelo e haanou ikaika ana i na kanaka alakai o loko o ka haie Ahaolelo Hui, a ua puni ka aina mai o a o i ka pioleke i kana haioleio, Ke olelo nei ke Kumukanawai o Amerika Huipuia, ina i hiki ole i ka Peresidena ke hooiaio mai \ kekahi knnawai, e hoihoi hou mai oia i ua kanawai ia me kona hahai mai i kona mau kumu kue i ka hale i haasvi ia aku ai, i hookomo īa ni kona kue m? ka lakou buke hoomanao o keia ia keia la, a e hele aku paha imua e ninau ai. Ina muhope iho o ka ninau ia ana, a elua hnpakolu o ka hale e ae, nlaila, lilo i Kanawai. I ka ninau ia ana o keia Kanawni, elima niau Luna i loli, a noia mea, he 30 poe waie iho no i ae, a he 18 e kue ana. No ka hiki ole ana aku o ka poe i ae i ka elua hnpakolu, nolaila, ua haule. 0 kekahi bila a ka hale o lalo i hooholo ai, a eia ke waiho nei i ka hale o luna, o ka hoololi o ke Kuinukanawai o Amerika Huipuia, e olelo ana, o ku nui o na Lunamakaainana o ka Ahaoleio Hui, mai na mokuaina pakahi mai, e like me ka pii nna ae o na poe koho, aole mai loko mai o ka nui o na kanaka. No ia mea, a o na mokunina e ae ole ana i na negero e koho balota, o lakou no ke houuku na Lunamakaainnna iloko o ka Ahaolelo. Ua hooholo ka elua hapakolu a oi ae o ka hale o ialo, aka, he kanalua loa la ka ae ana mai o ka elua hapakolu o ka hale o luna i ka hooholo ana. Ke hnka pono nei ka aina, me ka makemake e īke i ko Peresidena loanesana hooinoe ana i keia mau bila. I ka inanawa ana i hoomoe ai i ke kanuwai e hoomau ana, a e hoonui i ka Papa malaina i na nika i hookuu ia. ua piha na kipi a me na enemi o ke aupuni ma ka Akau, a me ka poe kue i ka nika, i ka olioli. Ua ki na pu kuniahi, ua kau ua hae, a ua kukulu ia he mau halawai e inahalo ana ia Peresidena loanesana. Aka, o kona poe hoaloha, o ka poe i kaua a pio ka poe kipi, a me ka poe kipi ole ma ka Hema, hoinoino loa iakou i keia hana ana, aia nae, inai ka manawa i haiolelo ai oia ma ka ia 22 o Pehuan. Ua kukulu ia he hulawai kipi maloko o ka hale keaka ma Wasinetona, e mahalo ana i ka Peresidena. Ua kai a huakni aku ke anaina a hiki i Halekeokeo, a heluhelu aku la imua o ka Peresidena i keknhi mau manao hooholo. Puka mai la kn Peresidena iwaho, a hai mai ia i kekahi haiolelo, a iloko o ia haiolelo ana, ua pale ae ia iaia ina kona ala, a ua kapa aku ia i kekahi poe nlakai o na kanaka kipi ole iloko o ka Ahaolelo, he " kipi." He nui ka nauki o na knnaka o ka Akau no keia olelo. Ua liono kekahi poe e hoopau i ke kaula kula o ke aioha o na aoao elua, aka, o ka oiaio, ke | pii ae nei keia wahi kuinu uuku, a e nui loa aku ana paha. 0 ke kulana o ka inanao ma ka Hema, he kuee loa. Ke olelo nei ke Kiaaina o Tenesi, a me na kanaka kipi ole o ia aina, ina e hoihoi ia aku na puali koa o ke Aupuni, alaila, e haalele iho ana no na kanaka kipi ole i na negero e make mainoino iloko o ka hoino ia a me ka hookaumahaia i oi ae mamua o ka wa e noho kauwa kuapaa ana. Ua hai ae no ka aoao Akau o ka mokuaina 0 Alahama i kekahi olelo i like loa me keia. Ma na wahi a pau ma ka Hema, o ke kanawai wale no, no ka Papa malama i na nika, , ī hookuu ia kahi mea i ahonu iki ai bkou j mai loko mai o na hoino?a, a me na kue ia, a o kahi mana i loaa ia lakou, o kn loaa ana mai o Ua malama o ka puali kaua o Amerika Huipuia. Ua manaoio makou o ke Aupuni o Amerika Huipuia kai hoopau iho nei 1 ka hooluhi ia o na negero, a o ke Aupuni la o Amerika Huipuia. kai ae imua o ke j Akua, a me keia ao holookoa no keia mau hana i hai ia. Ina e haalele ana kela aupuj ni i na kanak* eleele o ka Hema. i poe e he- j ! hi ia a pepehi waie ia, alaiia, e lawe ana no j | ia aupuni maluna iho ona i ka hoinoia e ke j j no holookoa, & me ka (a hookolokolo o ka , | Mea Mana Loa. Ua hoopau ako o Gen. Kalani i ke pai ana o ka nupepa Exeminer o Rikemi>na, a ua kauoha aku oia i na luna malalo iho ona, e hai | aku i na mea hoolaha nupepa a pau ma ka ! Hema. Mai ia manawa mai* ua ae aku no | o Peresidena loanesana, i ka hoolaha ana o ; Va nupepa Examiner* Oa lohe wale ia % ke ■} hootn«k«»faiu nei kekahi poe e hoopii i ka

Peresidena a e hookolokolo iaia. imua o ka hi!« o ka poe S«enate. Aole ma- ; kou i manaoio i keia. « No Mekiko. i Aohe mao meo ano nu) o na nu hou. Ke ? ■ boopuni nei no na koa Farani ma Mazalatana, ma na kapakai o ka Pakipika, malalo o ka hooponopono ana a Gen. Corona, a he kaua s j ikaika ioa kai hoouka ia. Ke olelo wale ia : nei, ua loaa ia Peresidena luarega ka manao | \ iok&hi o na kanaka, a ke hoomakaukau uei ; | oia e hele imua e kue aku i ke kulanakau- : j hale o Kihuahua. kahi a na koa Farani SOO | j e noho la. He uuku !oa kahi dala a Maki- | ; miiiama i keia wa. O ka aie o kona aupu- ! ni, ua hiki aku i ka hanen milioaa daia. t 0 kona mau iiio i ka makahiki i hala, he42 j miiiona, a o ka loaa makahiki o kona aupu- i ni he 20 waie iho no wahi miliona. | Ua lohe ia ma Europa, ua hana o Farani i he kuikahi me Ausetaria, a ma ia kuikahi, e | hoihoi mai ana o Farani i na puaii koa ona j mai Mekiko mai, a e hoopiha ia ana ia mau wahi i 100 tausani koa Auseteria, a me Beiegiutna. Peia paha, aoie paha. No Fern. CJa ae aku o Peru i ke kaua me Sepania, a o na aumoku hui o Peru, a me Kile, aia ma Kalio. Elima mau manuwa <Sepania e hoopuni nei i ke awa kumoku o Vaiapanviso, a elua mau molni kaua Sepania, i holo aku e huii i na aumoku hui o Peru, a me Kiie. Elima mau manuwn Beritania ma Vaiaparaiso, a eia no hoi ka Adimaraia Lancastc7 t j ma kona a!a e hiki aku ai iiaiia. Ua paa pono o Kaiio i ka hoopuni ia i na papu ikai ka aka. o Vainparaiso, aohe ona mau papu. Ua ioaa i ka poe Peru eiua mau moku manuwa iiiiii i pale ia i ka hao, a hookahi moku hao o na Sepania. Ua hiki ae ina Kaiio, na mea hoopahupahu, he nui waie no ke aupuni Peru, mai i\u Joka mai. No Pnn^ua. 0 ka puali kaua iiui o Berazila, a me La Paiata, un kokoke iakou e hele akua imu e kaua ai, ma ka ia 25 o lanuarj, me na koa he 45,000 tausani, a me 30 mau mokuahi ma ka papu o na Paregua ma Haumaūa. He papu paa ioa keia, me na pu kuniahi 100, me ke kaulahao e moe ana mai kekahi aoao n kekahi aoao o ka muliwai, i mea e hoopoho iho ai i na mea pahu iloko o ka wai, me ke pale nku i na tausani koa he 15 a 20 paha, n me ke aumoku e hele mai ana e kue. Ua oleio ia, ua hoomanawanui ka puali kaua Beraziia i ka make, ia iakou ī heie ai maiuna o ka aina o Carienta, he 300 mile, ma ka aina kanaka ole. He nui waie o na koa i make, a he nui no hoi i haalele mai. No Europa. Ua hoole ka Ahaoleioo Beritania i ka paiapaia kuu kino ma Ireiani. Ua noi ikaika ae ka Haku Lutaneia o Ireiani i ka Aha, a me ka i ana, aoie e hiki iaia ke pane aku no ka hoopakele ana i ka aina, ina e waiho ia ae ka mana ma? iaia ae. Ua hoouna ia ae kekahi hila iloko o ka Ahaoleio, no ka hoakea ana i ka pono koho luna. Ua hoemi ia ka paiena o ka waiwai e hiki ai i ke kanaka ke koho i na iuna, i hiki ai i ka miiiona kanaka hou aku, ke koho ana 1 na iunn mamua o ka poe hiki ke koho i keia wa. Ua lauiaha loa ka mai ahulau o na hipi. Ua aneane S,OOO hipi i pau ī ka make ia mai. A ke oleio nei na Ka.«ka,ua iike ia mai me ka mai hrpera t a ke inanao nei iakou, e o ia na bipi a pau i pakele ai,No Kele^iuuia, Ua kanu ia ke kino kupapau o ka Moi Leopoiaka i make, ine ka maikai nui a me ka pule. O kana keiki o Leopolo 11, ua hoohiki oia e malama i ke Kumukanawai imua 0 ke aio o kn Ahaoieio. Ua haioielo oia ia wa, a un hoolioli ioa kana mau oieio i kona poe kanaka. No Scpania. Ke hoike nui aku nei makou imua o oukou i ke kipi ana o Sepania. O keia kipi ana, he ioihi loa ka inanawa o ka no#noo ana. O Gen. Palima ke poo, a eha mau Gen. i hui pu mai me ia. Ua hoomaka ke kipi ma Aramahue, he wahi kaona uuku ia, I a he wahi hooinaha hoi no ka Moi wnhine ! ke heie alsu ma kuaaina, oia hoi, he 2S mi- ! le ma ka Hemaakuo Madarida. Elua mau : puali kaua iio e ku ana ilaiia, ma Oeana, a kahea ae la lakou me ka ieo nui, " E haule ke aupuni ilalo.** Pap,ni iho la o Gen. Paii- > ma i kekahi oielo kuahaua, a heie aku la i Madarida, ma kahi kokoke i Agamada, oia hoi, he wahi he 16 wale no mile mai Madarida mai. llaiia, ua nui loa ke kue mawae-" na o na puaii kaua, a ua manao o Gen. Panma e hui aku me lakou, aka t ua hoohoka e | ia oia. Kinai iho U ke aupuni i ka haunae- ■ le ma Madarida, a hoouna aku la i na ma- j hele koa kupaa, ehelee kpe aku i ka poe | kipi. i auhee aku i na mauna, a hoio aku i | Potugaia, kahi a iakou i haawi waie aku ai | 1 ko lakou mau lio. a me na pu kaa i ke au* | puni Pukiki. He mau hoohauoaele e ae no | kekahi ma Avila, he wahi ia he 53 mile ma i ka Akau aku o Madarida. A he nui a le- j huiehu wale na haunaeie ma kekahi maa | wahi e ae, mehe mea la. e hoike ana i ka ; iauiaha ioa aoa o na ohumu kue aupuui o ! ! Sepania. Ua hoouna akn nei ke aupum o j j Sepania, elua mau manuwa mokuahi e ho- 1 : lo i KHe, e hoopuipui ai i na aumoku Sepa- !

nia eku la ilaīia. He mokuahi i | tapi!iia ma Tema, no ke aupuni Pem, ua ; haalele aku ia Eoelani nva ka ia 27 o lanuari. O kekahi mokuahi hoī mahope iho nei | i paie ia i ka hao. ua haaiele ia Levapulu. a < ua hoiomai i Pero, a ua 'mki aku oia ma : Pairsala, i Farani, a maLaiia oia i kaohi ia { ai e ke aupuni Farani. No lapanii. i Ua wehe okea ia eiua inau awa kumoku I ma lipona i keia wa, no ka hookoeuo ana | aku ina waiwai kalepa. Osaka ka inoa o ) ka mua, a o Heoga ka inoa oka lua. O j Osaka, he kulanakauhale uui oia, nona na j 300,000 kanaka, a he kulanakauhale nui loa i ma ke ano kalepa mamua 6 na kuianakau- 1 hale eae ma lapana. Ke ku nei keia mau j ku'.anakauoale a elua ma kahi kokoke i Mi- j ako, kahi noho mau o ka Mikado, oia hoi ka j Emepera. ■