Ka Nupepa Kuokoa, Volume V, Number 12, 24 March 1866 — KE KUPIKIPIKIO O KA Ahaolelo o Amerika Huipuia. Hookui ka Peresidena me ka Ahaololo. NU-NE KA NOHO ANA: Kapaia kekahi mau Alii Ahaolelo he Kipi. PANIHAKAHAKA O AUSETERIA NO FARANI MA MESIKO. Ka Moku Kipi o na Feniana. [ARTICLE]

KE KUPIKIPIKIO O KA Ahaolelo o Amerika Huipuia.

Hookui ka Peresidena me ka Ahaololo.

NU-NE KA NOHO ANA:

Kapaia kekahi mau Alii Ahaolelo he Kipi.

PANIHAKAHAKA O AUSETERIA NO FARANI MA MESIKO.

Ka Moku Kipi o na Feniana.

| Ma ka pule i onm hope ae nei, ua ku | manmnua mai na moku lawe Leta o kaI kou nei, oia hoi ina ka Ponlima i hala, | ku mai o lVhisiler, ma ka Poaono, ka Bhering, a nia ka la Sal>ati, ku mai ka moluinialiu Eknke (Ajax) ; a, ma o !akou Ja i iona mai nei ua nupepa o ka Hi- ' kina ame Kalafuni; ua nana makou i ! ua mau nupepa la, a eia iho mahope nei i ke ono nui o na mea hou a makou i ike | iho nei, a penei no ia : Aohe no he mau mea nno nui i iks ia I iho ma na nupepa o ka Hikina, aka, o | na nupepa o Kapalakiko, ua piha a hookui i na nu hnu e pili ana i ke ano o ka noho ana o na Lala Mana Nui Ekolu o ( ke Aupuni o Amerika Huipuia—oia hoi | ka Mana Hooko (ka Peresidena) a mc na i Hale Ahaolulo—na Mana Kau Kanawai. j Ua hookui ka noho ana o ka Peresidena ! n me na Ilale Ahaolelo, a, ke noho mokuahana uei laua i keia manawa, a ke holo nei ke au o ke kupikipikio iloko o ko laua noho nna, a ke hele loa aku nei i ke akea, a e hiki ole ana pnha ke hoolouia na makau nana e umii mai ia (aua a paa iloko o ke kaula hemolele oke aloha. O ke kumu nui o keia ino ana a me keia kue nna iwaena o ka Peresidena a me na Hale Ahaolelo o Amenka, oia no ka hoole ana o ka Peresidena, aole e kakau i k'onn inoa maluna o ko Bila Konawai i knpnia, he u Kanawai e hoomau ana i ka Buro o na kanaka i hoolanakilaia/' i hooholoia e na Hale Ahaolelo; aka, i ka luweia ana nae e kakauinoa mai ka Peresidena, ua hoole mai kela : a wahi a ka poe o ka aoao Hapapilikana (hooie hookauwa) he haowale keia hana a ka Pere«idena, a ho iawe kaokoa hoi i ka mana iluna ona iho; oiai hoi, o ka poe Demokara(a, ua piha lakou i ka huuoli a me ka iealea. Penei nae ke ano o ka hoomaka ana o ke kue: I kekahi mau pule mamua aku nei la, ua hoopuka ae ka Peresidena i kona manao imua o kekahi o kona mau hoaUuna, no ka like o ka hoololiia ana o ke Kanawai Hoonohonoho oke Aupuni (Ke Kumukauawai) me he mau olelo hooholo tt uo oa aha haUwai liilii o na Kaona. O ka hookumu ana ia e hele loa aku ai i ka ino. Na ia mau olelo i kauo mai i kekahi mau olelooolea maia Mr, Slevens, %

_ , j kekahi hoa o ka Hale Aha««!e!o o ka * Poeikohon, e hai ana i ka hoopuka o ka | Peresidena i ka olelo hoolaha Akea, oiai I no e hoopaapaaia'na kn ninau no ka hoo- * mau anai ka Buro no n«*i kanaka (nrgero) ♦ * i hooianakiiaia. a, wahi ana, oia hana ; ana a ka Peres:deria, he kue no ia i ka I pono o ka Poeikohoia, a he hat»a hoi ina j i hanaia iloko o na haneh m ikahiki eiua j e kekahi Moi Beritania, o kona poo ke | kumukuai ina oia e hana peia. Oia iho la na anoano mua i kanuia, a ; ; i ulu mai ai hoi keia kaua ieo ana ma j Amerika Huipuia. O ke kahua nui x*o I nae i uiu ai keia kaua leo ana, oia no kc kue o ko ka Peresidena manao u>a keai,o ' 0 ka hoonohoiHiho a hodhaiike hou ana i ka noho ana o na mokuaina kipi ole o ! Amerika Huipuia, me na mokuaina ona ? 1 kipi iho nei. No ka mea, waiii ana, aoie oia e ae iki ana i ka hooholoia o ke- | kahi Kanawai e piii ana i na mokuaina : kipi, me ka ae pu ole mni, a me ka hui pu oie mai hoi o na Aiii a me na Luna . Maknainana i koho pono ia e ua mau mokuaina ia i kipi mua iho nei ; no ka I mea. wahi ana, he kuieana ko lakou ma ke • I Kumukanawai; a o kona manao, o ka ae > aku i na Liuia Ahaoleio a pau o na mo- ' kuaina i kipi iho nei, ma ke kau ana i na Kanawai o ke Aupuni holookoa. lie makemake no ka oia e kau aku i ka iiina lioopai kaumalia maluna o na'Lii kipi, aka, e hana oluolu aku i na kanaka a pau i alakaiia e l.ikou, oia hoi na makaainnna. A ke olelo nei hoi na Haie Ahaoh lo i | Kau Kanawai, aohe kuleanu iki e ae aku j | ai i na Luna kau Kanawai o na kipi, no j | ka mea, mamuii o ke kipi ana o ko lakou j i mau mokuaina, ua anai p;iu ae hikou i I j ko iakou mau pono, a me ko iakou mau ! i kuleanaa pnu mai loko ae o ke Kumu- ! | kanawai, a ua manaoia iakou iie mau pa- 1 j naliiau, aoie he mnu mokuaina. Nolaila, 1 | i ka manawa i akoakoa mai nei o ka Ahaj oleio Kau Kanawai, ua koiioia he mau j ! Komile Hui he umikumalima no na Hale j | a elua. i poe nana e noonoo, -ke kupono ; ! o ka ae ann aku e komomai na poe i ko- { j hoia e na mokuaina kipi. e heie mai e kokua ma ke Kau Kanawai ana no ke Au- ' | puni holookoa. A ua noonoo na Komi- j | tc, a ua hooholo iiio, e hooieia ua poe ! j Luna Kau Kanawai la i ko!K>ia e na mo- ! | kuaina i kipi iho nei mamua, a ua apono- j ia ua hoike ia e na Hale Kau Kahawai a i elua, a noiaiia, ua koino <iie niai na poe i j kolioia no ka Hoie Ahaoielo Aiii, a me I | ka Hale o ka Poeikohoia e na mokunina '■ ! kipi, a ua pili pono nolakou na huaolelo, ; j 44 Pau oe ianei. | Aolie wahi hhi kuleana iki." j Ma ia hope mai, liooholo mni nei na : Haie Aiiaoieio i kekahi Biia Kanawai e \ | pili nna i ke kokua i na nika i hoolanaj kila ia mai nei, a i hoopauia hoi ka noho j : kauwa kuapaa ana. O ke kumu i liana- j j ia'i oia Kanawai, oia no, i hiki ai ke ko- j | kuaia ua poe nika nei, oiai ua ano e ne I j ko lakou noho ana i keia manawn, no ka 1 [ mea, na lakou pono no e huli iho i ko la- I j kou wahi ola, a me na mea no hoi e do- ! no ai o ko lakou nt>iio kuokoa ana ; he j Kanawai no e hoomakaukau e ana I honua, no ka hiki ana mai o na pilikia j iluna o lakou, iioko o ka manawa pokole 1 0 ko lakou noho ana iho iioko o na ma- ! kalua o ka noho lanakila ana, me ka ma- | nao hoi, oia a kuonoono iea ilio lakou ' ilaila, alaila, hookuu aku ia lakou e imi i ! ko lakou mau pono, e like me na poe iiikeokeo ; no ka mea, aole i maopopo iea ! 1 ka poe nika i hoolanakilaia mai nenilo- , ko o keia wa pokole, ke ano o keia mea i lienoho lanakiia nna, he poe lakou i ha- j nauia mai, a i ulu hoi a kupa iloko o ka • hana kauwa kuapaa. Ua like ke ano oia j poe me k« inea i hoopaaia i kahi pouli j no ka manawa loihi, a hookuuia mai i ka maiamalama, ka oleleha o ka ike. Oia | j iho la no ke ano nui o keia huliamahi j kaua leo, ma ke Aupuni Hui o Amehka. j Ke i nei ka Peresidena, aole oia i wi- j wo i ka nunu olelo o na Mana Kau Ka«l nawai, a e paa ana no la mamuli o kona ! manao, oiai hoi, o na Hale Ahaolelo, ke ! paa nei no lokou la inamuii o ko lakou i manao. A pela iho la ka noho ana oia i Aupuni i keia mau la. Ke kukuiu nui ia nei na Aha Halawai ! JMakaainana ma na kulanakaohaie a pau j o na mokimina o Amerika Huipuia, e | apono ana ka hapanui i ka Ahaolelo, oia | ka poe hoole hookauwa kuapaa, a o ka poe o ka aoao Demokerata, ke hoohewa nei, nae ka apono ana i ka Pcresidena. Pela iho la ka noho ana paonioni i keia mau la. Ke hauwalanuia mai nei nae, e hoopii I Luna Nui ia ana ka Peresidena, me ka » nmnao e hoopau iaia, no kona kue ana i j

;~ . J ka Pauku 4,0 ka o ke Kumukanawai o Aaienka Huipuia, n.> kona; ha r.a ino ana 1 ka mana i haawiia iuia. La kapa mai no hoi ka Per*siiiena ia : • Messns, Stevens. Sunmer a iue Pluliip, iie; poe kipi iakou ; he niau Luna lakou ka Ahaoieio—A ke pane aku nei hoi ke- ; kahi o na hoa oka Hale Aha«>ielo Alii.. 45 O ka niea e ae ana. a e kokua ana hoi, ma ka ae anu aku e komo mai na kipi i ka Ahaolelo Kau Kanawai. ua like pu no; ; ia me ke kipi, a he kipi 110 ia iioko o kona puuu'ai." Aua waihonmi hoi keka- : hi he Bila Kanawai. e hoole ana i ke ko-i ho hou ana aku i kekahi Peresidena ma- < • hope iho o konu koho hookahiia ana noi na makahiki eha. j Hookahi mea i maopopo, he nui ioa j ' ka mana o ka Ahaolelo. no ka mea, ina e hooholoia kekahi Bila Kanawai e na ; hnpakolu elua o ka Haie Ahaolelo Alii, : a me ka Hale o ka Poeikohoia, o lilol ' iho Ja 110 ia i Kanawai, inn no aole i ka-l . kauinoa mai ka Peresidena. Nolaila, ua ■ hiki lou i ka Ahaolelo ke hooliolo i ke Ka-: nawai muluna ae oke poo o ka Peresi-! : dena, ke hooholoia e like me ka makou i j i hai niua ae la. a pela no ke Kumukanawai : oia Aupuni. Uu kaumnha h»a ka mannol o ka iehulehu o Amerika Huipuia no ke-' ia hana aka Pcresidena. x\ka hoi, ina ? e hanaia mui me kalii wahi mele o Ha-j waii nei, j>ono loa, oia kahi n»ele nona \ na huaole penei : " E hoouiuulu ae ana ia Laka. | 1 E Laka e maliu mai, j A, ae oe pono au—e i—e." A i oie no hoi, uia iho la iid. ; I i No Europa. ; Aohe no he mea hoolele oili i loheia i mai nei no Europa ; ke ane moe maliej 'la na Aupuni o Europa i ke kai oko I Haku, a eia wale iho no kahi mea 11110! iki mahope iho nei : Ua haiia mai nei, ua | hooholoia he aelike inawaena o Farani a j me Auseteria, no ua ineu e j)ili ana ia ! Mesiko ; a eia na mea i aelikeia—E hoo-1 makaukau mui o Auseteria i hookuhi ha- ' i neri tausaui koa no Mcsiko, n na Farani j hoi e lawe mai i ua poeJ<oa nei n hoopae I iuka o Mesiko, i poe e kokua ai ma i.uli \ o ka Noho Alii o Maximiliana, ka Eme-j pera o Mcsiko, a e hoihoiia iioi na koa f | Farani e noho nei ilaila i keia manawa i ' Furani. Aohe no nne he kukonukonu i loa aku o na olelo e pili una i keia niea, j ; ina na nupejw i hiki mai nei. j No NA FINIAiNA. ! Oke ano o keia poe i kapaia he poe ' "Fmiana," he poe kanaka no lalani, e ' noho nti ma Amerika Huipuia, a me.ke- ; kalii umu walii e ae, i hoohui ia lakou iho j i ma ke ano Ahahui, — ahe Ahahui Nuinoi hoi lakou. Ua hoohui lakou ia lakou iho| j me ka inanao e kii aku e kipi ia lrelani, a e i lawe hoi ia aina mui a Beritania mai, a e ; kukulu i Aupuni Makaainana ma ia aina. ; O keia poe e hoohui nei ia lakou iho. he | poe kanaka pap?nn ia uina. a ua manao lakou he ko lakon noho ; ana malalo o Berilania. Ua h»lu ia mai • nei, ua loaa ko lakou nioku, a ua holo'ku [ me ka manao e hooj>oino aku i na moku | kalejia o Beritania.