Ka Nupepa Kuokoa, Volume V, Number 16, 21 April 1866 — Ka noho ana o na mai Lepera ma Kalaupapa, o Molokai. [ARTICLE]

Ka noho ana o na mai Lepera ma Kalaupapa, o Molokai.

M kk Nu'hpa Kuokoak; Aloha ok : Ekolu a'u mea i manao e hoike aknka'ku ( ma ke-akea. 0 ka mU* Ue maikai no ka ! noho anu o na mai lepem ma \\ aikolu, Kalawno, a me Kawaluna, ma l\loiokai nei, iloko < o keia mau In, inni ka mnlama mai nei hoi o Uinuari o keia maleahiki, a hiki i keia nui- i laijia, nole kekahi o keia poo ;nai i hala e akti i ka m«ke, nole hoi 1 ku nawali\vali loa, nkn, oia mnu no» mai kn moku mua i laweia , mai ni a hiki i ka moku hope. Ua like no ! ka oluolu ine ka wa e nohō nna ina Kalihikai, a hele mai nei innei. 0 ko makou nui | ko huipuia me na ohua helo pu mai mahope | 0 ka \nai, he 10 ; oia hoi, he 59 mai lepera, he I*7 poe ohua oknli mai mnhope o ka poe j mai. Aole no hei he kue i waenn o keia ; uoho nna, he oluolu maikai ke ola ; a nolaila ; |a\u mnnno e hai aku n\a ke akea, oiai |)ahu, | ke mnnao mai nei keknhi poo me ka manao j kuhihewa, he pilikm io ka noho nna o na ; mai lepem n>n keia mau nina a ke Aupuni i j liookowa iho nei no ka poe i lonn ia haawina | mni ke Akun n\ni t oini, ua lohe nui nu uia- i mua aku nei no keknhi poe e olelo ana, Ina j e. hoihoiia ka poe inni poke i Kaluupapa, nui j ka pilikia, aole e malama pono aku, a pau no lioi ka ike ann aku o na makamakn, uole j no ho» e ike wahi muku kanakn hou aku. A j nolaila, ke noho makn'u mai nei no paha ke* j kahi poe, a mnu poe mai paha e noho mai la j ma Knlihi-kai, no ka oleloia ae e ke Kauka (lXH'tor), E hoi oe i Molokni. Alaila, kau e mai la kn weli maluna o ka mea e i ia aku ana e holo mai i Molokai nei; no ka manao io iio he pilikia. a no kn lohe mua ana no kekahi e like la me ko'.u lohe nna a'u i hai'e la mnluna, ke ole nae au e kuhihewa ma in lohe nna. Ua like kona Ioh« me ka'u, a mn • keia wahi, e wniho iki nu no kn olelo nna i \ kela» a e hgike nu no ka manno elun. i U.A MAOLI KK AI'PUNI. I O ka lua keia o ko'u manao a'u i hai ao j lt ipnlmn,'iīkn maoli o ke Aupuni s 1 ka lahui.' Tenei <in*f hoothaop6polhdaf i j ka "Makaula nwoii o ke« Aupuui/' inai ka . hoomaka nna mni o na mai e laweia mai ia | nei, owau pu no kekahi nia holo aua | n noho mn keia niau ' walii a ke< AupuTii t j hooknnwnle iho nei, nonn na inon i h»iia te j nei iuitlun«. Alalaila n\ai kuu heomaopopo : nr.a, a hi<i mai i ka malnma o Aperila neū | Aneane nkoiu malnmn n oi ae ko'u ike ana j I ka hana ku i U lokomaikni o ko AupunLi i kona lahuiknnaka. Eouo huakai a ka moku j i «4}\ve njai nei i na U)»», noie no i pnu ka la« i we ona uiai. I ka inea mua nae a'u i ike ai, a i j hoi ia'u i ko'u hiki ihuh nna mai, he ntfi Irta | ■iia }oi kalo i piha i ka ai, a pela no hoi ka uwnW; kh māia, ke ko, n me im la'Wo hale, a me ka hale pu no kekahi; ua hoomakaukau * kf ua ulakolako e «namun, aohe hana e aku, hookahi no hana, o ka ho-o mai o ko waho ia lōko. Ma keia inea, i hoomaWO fe "ai au r ka olelo a ka Baibala penei: • He hale na oukou i kukulu, aole nae oukou r luaAvai ua oukyu i eli. iolo oae oukou e inu » ka wai; t»e pa Waiha na oukou i mahi, oole nfte} oukou e at i ka hua o Hk maia waina." A nolaila, e i mai paha auauei kekahi O'ka ai wale iho la no ka)Mol,«oh«ka hoi I» i i. nfau<i ia, e pana hou aka uo au. j&la ke|? holo'oa keia Uolo ana e U; nu|ji mai w a m* ka pnliu i-a o j

na 3,na e i.nai. i hanaia ena haole a piha kuiiu na bere!a. Aole oia rr.?ui mea wale ; no, o ka lo'e no kek&hi, lole kane, !o!e wahi- ! I ne o keh ano keia ano. Aole hoi oia mau • rnea waie no, o na mea ai hiole kekah!, oia • hoi ke ko-paa. ti-lau, l«lena, ipu<ti, ipuhao | j nui, ipuhao liiiii, pahi, o, puoa, a me kela | ; mea ai haoie keia mea ai haole a oukou i ike , ; ai, eia maanei. Ma ko'u hoomaopopo ana , aku, he palua o ka hale i piha i na waiwai I * oia mau ano i haiia ae ia maiuna. 0 keka- ; hi hapa nae oia mau waiwai, eia i na mai { kahi i linohauai, a he halekuai ka olelo ana, | i ka waiho o na mea hana kamana, a rne na ī mea paahana lima (mahiai.) E'ua a'u mea | i ninau aku ai i kekahi kamaaina o Kaiau- ; | papa nei mamua, no kuu īnanao, he wahi I hapaha no ka'u i koe ma kuu pakeke, i wai hi hapawalu ia i maka'u lawaia, a o kekahi . wahi hapawalu la hoi i nuj>epa Kuokua. Ni- j nau mua aku nae au, "Aole paha he haie- j kuai o keia wahi V Aole no hoi wahi a ke \ kamaaina. Aole paha eke ieta iaweia mai j maanei mc na nupepa i Aoie 110 wahi ake j kamaaina. Pau ioa ae la ka'u ninau ana. i Aoie no i poina iho ia'u keia mau oielo ana i a maua, hiki mai ana ua mau mea nei a'u i \ | ninau aku ai, oia hoi ka maka'u a me ka ( f nupepa Kuokoa, ame ke Au Okoa, mai ka | Helu 1 a Uiki i ka Heiu 17 o ka malama o j Maraki i haia ae nei, aka, no ka iohi ioa o ! ' ka moku,nohe hiki niai nei o na heiu o keia | ! mau pule. Nolaiia. e nana pu inai kakou e j j ka poe e heiuhelu a;ia i keia iiana iokomai- ; ; kai a ke Aupuni i kona iahui. ! j K-E HANh LAI'UMA NEl>\\ ?lAI LepEKA. j Oke koiu keia o ko'u mau manno i hai i muu ne nei, aiaiia paha pau. Me 26 ka nui i , o ka poe e hui r.ei ma keia hana maikai. 0 i f ka hui mahiai, he aneane ekoiu a eha paha I eka i p.au i ka hanaia e makou, a ke ulu nei • I na mea kanu. Ona inea kanu a inakou » ) | manao nui ai, oia hoi ka uwnia, ipu-haole, ! maia, kulina, pulupuiu, a me ia mea aku a j ia mea aku ; oia na mea a makou i manao } e kanu ma ka nina kuh, a ma ka aina kalo i no hoi. Ke hooki nei au maanei. oke j aioha no auanei ko oukou a pau loa, mai ka I Mea e noho ana i kahi Kiekie, a hiki i ka j poe o noho ana ma kahi hanhaa. | J. N. Hokuwelowelo. ! Wnikolu, Moiokai, Aper. P, ISGG. ' i