Ka Nupepa Kuokoa, Volume V, Number 17, 28 April 1866 — NU HOU O NA AINA E MAI. Ke kaua Hawaii. [ARTICLE]

NU HOU O NA AINA E MAI.

Ke kaua Hawaii.

U nn llikini 1 niaa ikn hnownlo e noho nna ma loredane, Aina o ldaho, ua hoaia ne i ka inainn e kue ni i na knmnnina o kahi i kapA'in o "Hawoii." a ua holo aku no ua poe lu mahope oko lakou lahui Inikini. Ma ka halawai ona kamanina ona kulanakauhale 0 Kala (Silver) a me Kube. (Ruby) ua hoohelo iho lakon he mau olelo hooholo e hke me keia malnlo nei. " Uookoioia. —E waeia i ekolu mau kana> k«, a na lakoo e koh» aku i iwakalua kumamaiinia poe e heie e huli liikini, a o ka poe a pau o ia poe i kupono no lakou iho ka holo ana aku e buii llikini. e uku ia lakou be uku nui, no na ili-poo Ilikini a pau a lakou e hoihoi mai ai. O ka poe a pau o keia poe 1 kupono ole no kn hele ana e imi Ilikini.na keia Koraite no e hana aku i mea e kupono ai lakou. 2. E ukuia no oa ilipoo Ilikini kane pakahi ke laweia mai. he 8100.00; ano na ili-poo wabine pakahi, he $50.00; a nona iK-poo keiki pakahi, malalo iho o ka umi makahiki, he 523.00. 3. E koho aku na Komite ekolo, i iwakalua kumamalima kanaka e hele i ke ki Ilikini. Ua kohoia na Komit» o Mase, Baraunu a me Miln.

4. 0 keli ih-poo keia i lc-ia. e iawe puia mai me na lauoho ow?hvriu o bkou, a e hoohiln mai ke!a kanāKa keh kanaka, e kuai mai i na ili-poo Ilikini pakahi ke hoihona mai." O ka hoomainoino ana s na 1 sikini» ao!e makou ī mahalo iki ia mea. I IIe wahine waiwai nui. 0 kekahi o nawahine waiwai !oa paha ma ka honua nei, o Mis3 Couta o Ladana, (Bur- . dett Coutti), oia ka inea i iilo i hooilina no Couta wahine ka mea i make. Ua heluia : kona waiwai, a ua hiki aku i ka umikumainakolu tona gula. Ua hooiliia mai keia waiwai mai kekahi hanauna mai a : kekahi : hanauna, a hiki loa mai i ua wahine laki nei, me ka pii mau ana o ka nui. O ka mea i hooiiī mua ia ai keia waiwai nui, o Miss Me{ona, (Mellon) he Duke wahine no Sana A!ebani. O ke Duke nui o Sana Aiahani, he aln ilihune. a r,o kona nele loa, nolaila, ua noi aku oia i ua puu gu!a nui ia e haawi ; mai iiia kona iinni, aka, no ka hooilina o!e, | ua ae ia kana noi. Aianao iho la ua Duke i nei, ua kaa iho la ka mnlama ana ia puu j waiwa»nai ma kona malu, me ke kah ole i aku a make ua Duke wahine nei. Akn, i ka make ana o ua wahine nei, ike iho la ua ; Duke nei, aole i hooiliia iho īaia ua puu \ waiwai nui nei ana e hiipoi nei, aka, ua hoo- ' iliia iho no nae i ua Duke nei he mau tausani dala, a o ua puu gula nui nei he 13 tona, ua heo aku la i ka ohana o ka wahine. ! Ua oleloia ua Duke wahine la o Sana Ala- i hani, u he hiehie o na Moi Wahine.*' 0 kona noho ana a me kona kulana rna ke alo ī Alii, " ua hele wale a mahie na pua luna." | A o ka hooilina o ua waiwai nei, e ola nei, j he Lede, a ua mahaloia no kona akahai. Ua j hoolimalima aku ua MissCouta nei, he mau j Kakauolelo nnna e heluhelu i kana inau pa- j lapala n pau mai kinohi mai, a he poe hoi nana e lawelawe ma ka paahana ana i kona , waiwainni. A eia hoi ua Lede nei ke hili- j nai nei oia iluna o konaa moe koki hooho- j luholu, Ke haawi nei oia i kana dala no ka j poe e inu wai nna mai loko mai o na puna- | wai, a i na halepule ma kekahi mau wahi, ; aole hoi nolaila wale no, aka, ke malama ; nei no oia no na hana maikai a pau i pili i ! ke aloha he nui wale. Ma ka hoohalike nna, : ke haawi mau nei kd Moi Wahine, he ekolu j guine na kela makuahine keia makuahine ī ! hanau mai a nui na bebe (keiki.) Pehea ! aku la la hoi ka ua Lede la e akena ia nei ? j Ua oi ae paha mumua o ka ka Moi Wahi- i ne haawi ana ? Poino no ka ai aiui i ka io-puaa ' kolekole. Aia ma kekohi kulanakauhale o Gerema- ; nia, kekahi mai luku nui maluna o na kana- : ka no ka ai ana i ka io-puaa kolokole. O ka j poe i manmaa loa i ka ike nnn i na m:u o | ke kino, ua hai ae lakou, ke ai ia nei ko la- i kou mau io e na koe i, komo aku iloko o ko i lakou niau kino ; a o ka nui oia koe, aole i i oi ae mamua o ka lauoho kanaka. Ua komo | loa aku keia mau koe liilii iloko o na aa o j ke kanaka me ke kino ola, a ua hoeha loa ia i ka poe i ai i keia mea. Ma keia mau ma- i lama mamua aku nei, ua hiki ka nui o ka j poe e kali ana i ka make i ka ekolu haneri. | Mai ke kanahiku a ke knnawalu poe i holo ! aku ma na wnhi e, no ka makau i keia mai, j me ko fakou manao he korela, aka, ua haule j iholakou ma na alnnui, a ua make me ka { mainoino ; o na kino wale no o la- ! kou kai loaa aku e waiho mokaki mai ana, 0 ke kamu o ke komo keia poe koe l iloko o ke kanaka. ua okioki liilii ia ka io- j puaa, a ua hookomo ia iloko o na naau-hake, ! ; a mailoko mai o keia mau naau a lakou i ai ! ai, ua komo pu keia mea kolo ma o a maa- | nei o ke kino, a na ia koe lhiii i ai i ke kino j maloko mai. Aohe mea i loaa pono ka laau j | e hoola ai i keia mai. ! 1 kekahi inau nmnawn mahape mai, ua ! kukulu ae na haole Iole bipi o Balina, a ua | kono ia nku na kumuao akamai e komo pu i mai ma ia halawai, no ka noonoo ana i keia ; kumumaimo pilikia, oia hoi ka ai ana i ka j mea a kakou e kamailio nei. Ua hai mai ! kekahi poe i ka lakou mea i ike ai. aka ua ; ua knhihewa nne. A ia manawa, ku mai la ; 0 Kauka Wa-ko, a wehewehe mni la i ke ku- j mu e laha ole ai keia mai ino, aka, nole nae [ 1 pau kona weheweheana, ku mai la kekahi \ Kauka, o Ubana kona inoa, n hooho nui ae | la i kona leo imua o ke anaina, me ka hoole ! i kona inanaoio ole, i ka ioaa ana o keia poe ! i ka mai noloko mai o ka ai ana i ka iopuaa ! kolekoie i okiokiia a hooia iloko o ka naau ' kake. , ia mnnawa, ktt koke mai ia o Dr. a unuhi ae la i ka naau-kake mai loko ae o j kona pakeke, a oki iho !a me ka pahi, a haawi aku |a i ua Kauka manaoio ole nei, aka, ' ua hoole ua Upana nei, onou ia aku no iaia, a nahu uuku iho ia ia, oiai e henehene ana j ka haiawni ian, ina oia e haalele mai. A | ma keia mea hoi, ua haaiele koke iho ia oia ! i ka rumi halawai,a hoio aku la i kona hoa- ! loha, me ka iuaimai i ua wahi apana naaukake ia ana i nahu au aka. ua lilo nae ia i j kumuao nona iho, oo kona hoowahawaha'na | i ka oieio ao a kona hoa'loha Kauka. j Ka hohonu o ke kai. j Ua olelo mai keUhi nupepa o Farani, o 1 ke ana ia a-na o ka hohonu o ke kni, he mea : kupooo ia no ka hoomoe aoa o ka waea ole- | io hou, i like ai ka hohonu, aka, aoie nae he | likt iki. Ua nui waie Wa oieloia ana, ma I

na wahi e pi;i koke nn: ana i na Ainapunio!e. aole no he hohonu !oa. E hke me ke kai mawaena o Suekena a me Gereraani3. o ka hohona. h? 120 wai? no kapuai, a o ke kai hoi o Akermica, he 130 kapuai wale no. O kahi hohonu loa o ke kai, mawaena o Farani a me Enelani, aole no i oi aku mamua oka 300 kn puai. Ma ke komohana hema aku hoi o Ireiani, ma k.ihi akea, a e peilahaiaha ana hoi oke kai r ua oi aka ia mamua oka 2000 kapuai ka hohonu. Ona kai hoi ma ka hema o Europa, ua oi aku ko lakou hohonu mamua ona kai mawaena. O kahi ololi ioa o ke kowa Giparaleka, he 1000 waie no kapuai ka hohonu, a ma o iki aku hoi ma ka hikina, he 3000 kapuai ka hohonu. Ma na kapakahakai hoi o Sepania, ua kokoke 6000 kapuai ka hohonu. Ma kahi hoi he 250 miie mai ka hema aku o ke kaikuono o Natukaketa, aoie i ikeia ka papa olalo a hiki waie aku i ka 7000 kapuai. O na wahi hohonu loa o ke kai, aia no ia ma ka Moana Anu Hema, ma ka heina aku o ka Lae Kuke Hope, ua ana ia. a ua loaa he 16000 kapuai ka hohonu ; a ma ke komohnna aku hoi o Sana Helena, he 27000 kapuai ka hohonu. Oka averika oka hohonu oka Moana Atelanika, wahia Kauka Opio (Voung), he 25000 kapuai ka hohonu ; a o ko ka Moana Pakipika hohonu hoi, he 25000 kapuai. Akahi no kakou n ike i ka hohonu o ka Moana a kakou e ike nei. Eii ka hoi ke ana ia rnai nei no e ka haole, o ka kakou no ka okuu wale iho. E ole nae keia wahi pepa o ka auwana heie ana mai, lohe ana kukou i keia mau inea hou. ka Poe Ai Lepo. Aia kekahi hanauna nm ka waha o ka muliwai o Amezona. Oko lakou noho ana a me ko lakou inooleio, ua haiia niai no ia makou, ke ai nei ka iakou i kekahi lepo momona. Ke ai nei lakou, hookahi paona a me ka hapa lepo momona ika la hookahi. Aole o keia poe wale no ka poe e ai nei i keia lepo. Aia ma Boiiv:a, ua laweia keia ano lepo ma kahi niakeke e kuai aku ai i ka leliulehu ; a ua nana ia keia lepo, a ua ikeia penei ke ano, Ua koinoia keia lepo e ka wai maoli, a ua komo pu kekahi mau puupuu liilii loa, i hiki ole ke ikeia me na maka kanaku, aka, me ka ohe hoonui īke e nana iho ni, nlaila, e ike ia no. Ua manaoia no hoi, o keia puupuu liilii loa iloko o ua lepo la, ka mea ia i lilo ai i lepo moinonn. Aole ma ka llema wale no keia lepo i lilo ai i mea ai, aka, aia no ma Lāpalana, ke hoolilo nei na kanaka i keia lepo keokeo i ai na lakou, a hoohala aku hoi i ka ai ana i ka lakou ai mau. Ua komo pu he 19 mau ano puupuu liilii loa iloko o keia lepo. Ika ai ana i keia l?po ma Suekena. Finelana a me Lapalana, ua ike ia, ua komo nui ka mea pili hoioholona. Aole ma na aina haoie \vaie no ka ai ia o ka lepo, aka, eia no ma Hawaii nei. Ika wa mamua aku nei, ua loaa kekahi lepo maloko o ka loko o Kaelepulu, ahe palolo paha ua lepo la ia kakou, aka, ua ai ia no e kanaka.

O- 0 ka nui o na haole malihini o Eu« ropa i holo mai i Nu Ioka, iioko o ka makahiki 1S65 i kaa hope ae nei, he elua haneri tausania me kanakolu kumamakahi. Hookahi haneri me kumamahiku tausani, elua haneri kanawalu kumamaono o keia poe, mai Livapula mai. Iloko iho nei o ka maiama o Ianuari, ua ku hou ae malaila, he 11,175, i oi aku mamua o ka papalua ana i ko 1S65. (C7* Ua malamaia ka la 3 o Aperila nei e na kanaka eleele ma Kikemona, a ua hoopii aku lakou i na puali kaua e hoopakele ia lakou. 'H/ 5 * Ua hooholo ka Aha Kiekie o Wiseconnsina me i»e kue ole o kekahi, he mana ko na kanaka eleele oia mokuaina e koho balota ai. Ma kekahi nupepa, ua ike iho makou, eha tausani haole i haalele aku ia kelani, a ua holo mai i Amerika Huipuia, ma ka malama o Maraki i hala aku nei. A ke pii ae nei no hoi t ka poe holo o Geremania. 2I7 3 Aia ma ka mokuaina o Alabama, he 6,732,053 mau eka aina e waiho wale nei me ka mahi ole ia. O Lousiana, he 6,228, 102 mau eka e waiho wale nei me ke kana. ka ole. O Ferolida, he 1,932.786 mau eka aina e waiho wale nei. Ma Misisipi, he 4,760,736 mau eka aina e waiho wale nei. A ma Akanasa, he 9,29S,013 mau eka aina e waiho wale nei. O 3 * O ka Oielo Kuahaua "Xo ka Maluhia a ka Peresidcna, ua lohe ia mai, ua puka ma ka la 3 iho nei o Aperila, pela ka hai pau ana a ka waea olelo. £7* Ua hooholoia e ka Ahaolelo Hui o Amerika ka bila no na Pono Ki?iia, ma ka ae ana mai o ke kanakolu kumamakolu poe, a aa hoole mai he umi kumamalima poe. 0 kekahi mea, ua noho i ka wa i ba!otaia*i.