Ka Nupepa Kuokoa, Volume V, Number 17, 28 April 1866 — Kumumanao. [ARTICLE]

Kumumanao.

IIK.UU I.A KA WAIWA! K I.OAA ANA 1 KA POE NOSA KA INir ANA 1 K'A MKA AWAAWA, ANO Ī.IKE ME KA UAMA, BIA, PIMTA, A PELA'KU ? E KA Nupeva Kuokoa e ; Aloha oe Ua ulu nmi ka innnno c knknu iho i ka wniwni 0 kn poe inu i nu mea nwaawn. Oin hoi ka Tamo, n pela'Uu, iloko o kou kino holookoa, 1 iko inni ai ka ppe e inu ona. Ke noho iho nei na kanaka ma'keia honua, aole o kana iftni o ua men hb mak(»mftke i na mea e olu» olu ni, a e poinaikai ni ko lnkou kino ;■oiai e ola nna lakou iloko o na la he umi, a iloko aku pnha o ke keneuma okoa, aka hoi, heaha la paha ka lakou wniwai 1 Alia au e hiki ko.pune nku, n ke hoole akii pnha i ka waiwai n me kn waiwni ole e loaa nmi nnn in iakou, ke ole e jke lea iho i ke ono o kn hunolelo i knpain " waiwai." Heaha la ka waiwai ? 0 inea n pnii e ko ai ko ke kannka (i)akemnke, a e hoolnoluia'i kona noho ana ; kn wniwni uo m, ina peln konn nno, ke nno hoi o ka huaolelo wniwai; alailn, nole anei i ko ka iini o ka poe ono i ka mma a me na men owanwa e ne ? Ua ko no, n inn pela, o kona waiwai no ia. Aka, heaha la paha ka manao o ka poe inu rama mamua'ku o ko lakou inu nna ? Inu anei lakou no ka ono oin inea, n no.ke ano like palin me ka wai; ka mea hoomnu puu ? I ole no kn ula anei 6 kona kino i ka nnnn'ku ? No ke ahn In ? No ka momona anei ? I men nnei e hoopiha ni i ko lakou opu n innonn, n oluolu kn nobo nna iho ? I men aha la 1 Wnhin kn poe maa i ka inu ntma. Aolo oia mau mea n pau, akn, i mea onn, i men hookiwikiwi i ke nlanui e hooluhuhu hvlc ai; i men ulnula no ka mal:n, ka pnpnlina, a mo ka ihu, a i mea makemake ia inai paho e na kanaka. A ina he oiaio pela ka manao ana o ka poe inu raiun, alailn, ke hai it nku la oe, e ike len iho uae oe i ko puaa, pela ka hnnn nu a.ku uiea inu r.aua. inu pioita, a pela'ku, no ka men, o nn mea a pau e ko ai ka make» make a e hooluoluiaH ka noho ann, ka wai\raiwai no ia, a tna pela ka waiwai, alaila, o la ona unei ka men e hooluoluia'i i ko oukou uoho ana e ka poe inu ona ? Hele ka peeka. Aole, o ke kikiwi ana anei rne he ia make la i kn hoia a waiho iho ? Aole, o ka ulaula nnei o ka nmka, a o kau wnhi e . ae paha o ke kino ? Aole, a ina oia mau inea a }wu en, alaila, eia ka'u ia oukou e kn poe inu i nn mea ino awaawa. Oia hoi, rama, pinita, bia, a pela'ku. E kokoio mai «uaoei ke 4etagona e iniki i ko ihu, a ike tea iho oe i k* honi i ka hua o lea pilikia, ke uwai ole inai oe a mamao, mailoko o kahi tfu f ku ht«he<i Uu> ta. Chs hoi, o ka wai*wai e loaa ana i ka poe inu rama, pinim, a pela'ku 00. O ka poino o ke kino no ia ; i |*>he oukou. He nuhou paha keia waiwai o ka poino, aole, aole keia he nuhou, aka, he nu kahiko ioa no. NolaiU ea, aoie o ka ona Va mea e hooluolu ai I ka hoho laiia, aole no hoi o ka hikaka ana tne he piola la i kaumaha t |ce

pi'. ai. aka, ao!e nae pela ko oukou e ka kanakā inu rama, oia mau rnea a pau kn oukou i imi ai, a i m&kemake ai no hoi, a i hooluoiu ai i ko oukou noho ana, a ina peia ka poīno :a, a o ka poīno ka wamai ia a oukou eka inu rama. Kia keia waiwui aka inu rama. 1. Ua pua, ua neie, a ua iiihuno ka poe inu mma ma keia ao. He iehuiehu na mea e iiihune ai ke kanaka i keia noho ana, aka hot, o ka mea ono i ka rama, ua maiama no i wahi qaea iki, aoie i iiihune kahi eke, aka, manao mai kakou o ka mea i ono ia, e koe iho ka uaoei, pau aku ia. Hoomaopopo mai no anei oukou e, e waiwai ana ua wahi kanaka nei ? Aole ia ka mea i maopopo, ua pua, ua nele, ua hune maoli no hoi, a ua hom hoi ke kokoolua o ka piiikia, o ka poino no hoi ia. Aia ma Honoluiu kekahi kanaka, a penei kana hana. Lawe ae oia ika hapoiua daia ma kona eke, hookokoke aku ia la i ka hale inu rama, a maiaiia kona inu ana a ona, a naue hoi aku i ka haie me ke ano hikaka no, a hiki aku Ia i ka haie, ninau aku ia oia iko ka hnle poe. " Auhea la kuu wahi wahine ? n l mai ia ka poe ina ka haie, "auhea ia, aole makou i ike." I iho la ua wahi kanakn nei. u He keu hoi keia o kahi wahine heie ; e ike ana oe i ko eha ia'u." Kai noa a hala, a noke ae la keia i ka wa« wahi i na wnhi mea o ioko o ka hale o laua, kahi kapa o ka w*ahine pau i ka haehae ia. A hoi inai ka wahine, nou aku ia keia kanaka i ka omole, me ka manao e pa ka iae o kahi wahine, aka, aoie nae i pa, ua pakeie no. Ke ninau aku nei au ia oukou. Ua waiwai anei keia kanaka ? U-u hoi o ka hoka ia. iNawai hoi ka waiwai, aia ka hoi a

pau i ka wawahi ia na mea e "kuonoono ai o ko laua noho ana, e woiwai iho no ? Eia ka mea i maopopo iea, ua pua, ua nele, ua hune no hoi, a ua ku like me ka Soiomona i olelo mai ai. No ka mea, oka mea ona ame ka mea pakela ai, e iiihune auanei oia, a no ka palaualelo e kotao i na weiuwelu, Sol. 23: 21.

2. Ua ano like ka mea inu i na mea awanwa me ka holoholona ma'keia ao. Pela ka ike nna iho nei. Heaha la paha ko oukou mnnao i ke kanaka i ona i ka pinita e waiho ana ma ke alanui, ka inea hoi a ke Akua i hana'i ma kona ano iho ? Aole anei i haupu wnle mai ko oukou mnnao mamua'ku o kou ike ana'ku ua kiekie wale aku ka holoholona ? Pela no. Aoie anei i kohu like mo ka holoholona ? Pela no, ua kohu, ua kohu like no. Pehea la ka manao ana inai ika puaa, nona ka nuu ana i ka haha maka a piha ka opu a hoi aku īloko o ke kiolepo e noke ai i ka haluku ? Aole anei oe i manao he puaa inoino kela ? Oia no, no ke oha la ? No ka eku iloko o ke kiolepo, e nokenoke ai i ka haluku a inoino ka hulu, nolaila, ke olelo nei nu he puaa ino keia. Aole anei ano like pela ke kanaka mea uhane ola ? Pela no, a oi loa aku nae i ka puaa, no ka mea, aia ia īa ka noonoo ke hoemu aku i ka mea e ino ai kona kino, pela no hoi ka waha, hoao a he awaawa kiloi aku, ka ihu no hoi, honi a he hohono haalele aku, a no kou pale ole nna'ku, ma keia mau mea i loaa ia oe, ke ano like me ka puaa, o ke pookela loa'ku hoi ika holoholona ka mea e imi ai. Ina pela waiwai nnei ? Hele ka peeka kau n mea he waiwai, aka hoi, wahi a lakou la, ua wniwa'. no, no ka mea. ua ko ka iini, ke ninau aku nei au i.t oukou. Oluolu anei ka noho nna ? Aole! Inn pela, aole he waiwai. He kanaka hoi anei ke ole ka uhan?, a i ole 0 ke kino paha ? Aole, aka a huiia ke kino me ka uhane, alaila, o ke kanaka ia, pela no keia, a hui ka iini, i ko ke kino, a e hooluolu iho ai i ka noho ana, ka waiwai no ia, nolaila, ma keia wehewehe ana ua hoea nui mai ka waiwai au e ka mea inu i na mea ano like me ka rama, oka poino no ia. Pilikia ke kanaka hiu rama ma keia ao, pookela loa hoi ma kela ao, a o ka waiwai keu loa aku piiha kein In o ka nui a oukou e ka poe inu rama. He nui loa na pilikia a ke kanaka i keia ola ana, aka, uuku nae, he keu loa nku i kela ola ana ma ka lani, ke komo ae nae oukou e ka j>oe inu ramn mnlaila. Ua ike mai oukou mamua, n un kohu like me ka holoholona ka poe inu rama, akn hoi.ke i mai nei o Solomona, "lawai la ka hakaka ana ?" laia no. "lawai la na mnka ulaula ? iawai la ka waha kole?" Ia ia no ia mau mea a pau ioa e ke kanaka inu ruina. Aole anei onn pilikīa keia e foaa ana ia oe ma keia ao ? Oia iho )a no. A pehea hoi kona pilikia pakeu loa aku nm kēla aoaku ? E nanahu iho keia mau mea a pau me he nahesa la, a e pa mai hoi ia me he moonihoa«*ala la; pela mai ka Baiba!a. Sol, 23 : 31, 32. "Alai nana aku i ka waina 1 kona ulaula ana, i kena aleale ana ma ke kiaha, i kona huana a maikai; mahope iho, e nahu mai no ia me be nahesa la, a e pa mai me he moonihoawa la,"

"Pili pono maoli lea la i Papaenaena," oia hoi, o keia olelo i I» mea puni i na mea 9«raawa, oohe no he pili nakeke iaia. Aole anei i naoa ke kaoaka inu rama ia mea ? Ua nana no, ua inu.ua ko'uko'u ka puu, ua ooa, ua kikiwi, a ua lapuu iki we he keko pupue la i ka maneo. Ina pela, e nanahu mai no keia mau me® a pau ia oe «ne he nahesa la. Ma keia noho ana wale no anei ? Aole, aia ma keia ao, iloko aku o kela lua po, aia ma« luia kou kuieana e ka mea inu mma, inu

pinika, inu pīa a pe'.a aku f ir.e r»a haku hae • oi ioa. E pilikm no ma keia ro. he uuku i nae. he keu ioa aku i ktb ol.i ona'ku. ; Nōiaila, io'u mau makamaka mai Hawaii J 0 Keawe, a puehu waleaku i Kauai o Manokalanipo, ka pee e ono ana i keia mau mea | awaawa, ame ka poe pale rama. Eia na ? waiwai a oukou e ka poe puni rama i haiia ? maiuna ae, ar.oai o puka waie mai ka inu ' ana i na mea awaawa i keia kau Ahaoieio, mai ioko mai o ka Haie Mahaloia o ko Ha- ; waii Pae Aina ; a ua ike oukou i keia mau waiwai. maiie he mea ia e oluolu ai ka noho j ana. E wiki ! E wiki eka nupepa Kuokoa! I Me ke aloha no i ka Luna Hooponopono. a j me na iwa hoonohonoho huakepau o ke Ku- j okoa. Ke hooki iho nei au ike kaulele ana | 1 ka'u hulu kila. Owau no, o ! J. M. Kealoha. J Kalua, Maraki 17, 1566. !