Ka Nupepa Kuokoa, Volume V, Number 20, 19 May 1866 — Page 3

Page PDF (1.66 MB)

Ka Nupepa Kuokoa.

HUNAHUNA MEA HOU O HAWAII NEI.

            Ninau aku la kekahi Loio i ka hoike, Ma ka mokupuni hea i hanaia'i keia hewa? Pane mai la ka hoike, Ma ka mokupuni o Hanalei, naauao no.

         
HOI AKU LA. - Ma ka holo ana aku nei o kekahi moku kalepa i Kaleponi i ka pule i hala aku nei, ua hoi aku maluna ona kekahi haole kokua i ka "Hoomana i hooponopono hou ia o Peleula," oia o Ibbotson.

         
HALEPULE BIHOPA. - Ua loaa mai he wahi palapala mai kekahi mai o ko makou makamaka oiaio e noho mai la i ka Hekuawe o Wailuku, e hai ana, ua paa iho nei ka halepule Bihopa o Wailuku.

         
HELE MAKAIKAI. - Ma ka Poaono iho nei, ua alakai ia aku na Lunamakaainana e hoomakaikai i ka Halemai Moiwahine, Halepupule, a me ka Halekula hoohana lima. O ke koena iho o na Lunamakaainana ma na Hale-kaawai kahi i apoo ai e nana.

         
KE KUNA ALABANI. - Ma ke ku ana mai nei a ke kuna Alabani i ka Poakahi iho nei, ua lawe mai oia i na bipi o Kawaihae, oiai hoi ke Kilauea e kapili hou ia nei. Ua lawe pu mai no hoi oia i kana ukana e holo nei ma Kona. Heaha la ia i keia moku.

         
Ua lohe waha mai nei makou, he mai piva ma Wailuku i keia mau la, a ua make elua a ekolu paha i ka la. Ina pela e pa make mai ai, o ka pau loa mai no ia o ua wahi kanaka. Mi-mi mihi no kakou i ka pau o ka anoano i ke aki ia e ke poko.

         
Ma ka moolelo o ka Aha Hookolokolo Kaapuni i paiia ma keia la, e ike ai kakou, he mau hihia powa a lawe ola kekahi. A ke ninau nei makou iloko o makou iho, Nohea mai ka ulu ana o ka powa a me ka lawe ola ma ka mokupuni o Kauai? No na manao ino mai no o ka naau, me he mea no hoi kau la a aloha iho ia kakou hookanaka.

         
NO KA HALEMAI. - Ma kekahi la o ka pule i hala, ua okiia kekahi maka o kekahi kanaka maloko o ka Halemai o ka Moi Wahine. I ka ike aku, ua akamai no ke Kauka ma kana hana i maa. Ina paha he Kauka kanaka, ina paha aole e hiki ke okiia kahi ua ku i ka nihinihi. E hoopau i ke kuhihewa no na kauka Hawaii.

         
Aia o J. Valentine, (ka haole Pai Kii) ma Nawiliwili, i keia mau la e noho nei, ke koele wawae nei oia i o a ia nei no kana oihana. Ua ikeia aku o Prince of Kikiula i Hanalei ma ke a-ka kino wailua, aloha no paha ia. A ua ike kino-wailua ia aku hoi o Kalaionenu, ka mea nona o Kilauea ka Mokuahi o ke kaona, a me Lahela no ke aloha.

         
HE LOIO HAWAII HOU. - Ma ka la 15 o Mei nei, ua hookohuia o J. B. Hoaai e hana ma ka oihana Loio, e ka Lunakanawai Kiekie Elisha H. Allen, a e malama i na Kanawai a me ke Kumukanawai o ko Hawaii nei Pae Aina. E lawelawe ana oia ia oihana no ka mokupuni o Hawaii wale no. Ke lana nei ko makou manao, e hana ana oia, a e lawelawe ana hoi ia oihana me ka noiau. Ma ka hua no o kana hana e ike ai kakou i ka pono o kana mau hana.

         
Ua lohe mai makou, ua hoopaiia kekahi mau kanaka Hawaii ma Lahaina, Maui, no ka hana ana i ka waiona me ka palapala ae ole. Ina pela, he oiaio keia, alaila, o ka malama ia ana no ia o ko kakou mau Kanawai, oiai, ua ike no kakou, aohe wahi mana iki i ke kanaka Hawaii ke puhi i ka rama, me ka palapala ae ole. A aohe no hoi he wahi mana iki i ke kanaka Hawaii ke lalau aku i ke kiaha o ka make a hookomo iho i ka waha ua pono. Ua papa no ke Kanawai.

         
NO KA HALA KAHIKI. - He palapala kai loaa mai ia makou mai a J. M. Kalaemakani, Kaimu, Puna, Hawaii, e pane mai ana ia makou, no ka hoopuka ole ia o ke kumukuai o ka hala kahiki. Ua pono no oe e ka makamaka, aka, no ka nele maoli o ke kulanakauhale nei, nolaila, ke hai aku nei makou, oia ke kumu i akaka ole ai o kona kumukuai. A ina paha he hala kahiki ma kekahi o na hale kuai mea ulu ma Honolulu nei, ina la ua hai aku no makou ia oukou.

NA KOKUA MAHINAHOU O KAWAIAHAO NO KA MALAMA O APE RILA, M. H. 1866.

Honolulu . . . . $43 75
Puiwa . . . . 1 50
Maemae . . . . 4 00
Kunawai . . . . 1 62 ½
Kalihi . . . . 37 ½
Kapalama . . . . 4 62 ½
Pauoa . . . . 5 00
Kaakopua . . . . 50
Maunakiekie . . . . 50
Makiki . . . . 12 00
Manoa . . . . 14 00
Kamoiliili . . . . 13 00
Waikiki-kai . . . . 6 00
Palolo . . . . 2 87 ½
Huiia $109 75

Kula Sabati o Honolulu . . 4 871/2
Kula o Pauoa . 1 25 " Makiki . . . 2 62 ½
" Manoa . . . 4 62 ½
" Kamoiliili . . . 2 25
" Waikiki-kai . . . 1 25
Huina pau loa $126 63 ½

         
MAKE I ALOHAIA. - Ua lawe ia aku e ka make ka pua milimili, a kaikamahine hoi a R. W. a me K. D. Maea (Meyer) o Kalae, Molokai, ma ka la 7 o Mei nei ma ia wahi no. O kona inoa Berth Amalia. O ka nui o kona mau makahiki o ke ola ana ma keia ao mauleule, elima a me elima malama. He pua milimili kamahao oia na kona mau makua, aia maluna o na makua i hoonele ia i ke keiki ole ko makou aloha.

         
HE MAU WAI-HOOLUU ANO E I HOOHUIIA. - Ma ke ku ana mai nei a kekahi moku kalepa, mai Kaleponi mai i ka pule i hala aku nei, ua kau pu mai maluna ona he kanaka Hawaii me kona kokoolua, he wahine Ilikini, a eia laua ke noho nei mawaena o kakou. Ua hoohui ia luna ma ka aina hanau o ka wahine. Ua hanau na laua elua kaikamahine, a hookahi keikikane. O Olepau ka inoa o ke kane, a aohe i loaa mai ka inoa o ka wahine Ilikini.

         
HALAWAI SA BATI. - Ma ka la Sabati ahiahi, ua weheia ke keena malalo o Papakanene i keena halawai. Ua piha loa ua keena la i ua ahiahi Sabati la. Ua paipai ia ka olelo maikai o ka Baibala i kekahi mau hoahanau, a ua nui ka hauoli o na poe i lohe. Ma kekahi o ka lakou pule ana, ua kolokolo aku lakou i ke Akua Kiekie Loa, e malama mai i ke ola o ke kaikamahine alii.

         
AHI KUPANAHA ! AHI KUPANAHA !! - Aia ma ke kula o Hamakuapoko nei; he ahi, e a ana i kekahi mau wahi, a no ko'u nonenone loa i nei ahi, i ka a mai mamua o ko makou wahi, nolaila, ke hai aku nei au imua o ka lehulehu, i ke ano o keia ahi e a nei. O kona ano me he ahi kukae pele la, koe ia aku a a ae; pohina ke a mai. O ka loa mai ke ahi mai a hiki ma ko makou wahi, he hapaha mile. Aia keia ahi iluna pono ae o Maliko, kahi i kapaia o Kuliu.

         
HE KULA SA BATI NUI. - Ua hiki mai ka lohe ia makou, ua akoakoa ae ma ka Luakini o Haili, ma ka la 6 o Mei nei, Hilo, Hawaii, he ekolu haneri mau haumana kula Sabati. O ka nui hoi o na kumuao, he kanakolu. O ke kula Sabati nui hookahi paha keia i ike hookahi ia ma ke aupuni holookoa o Hawaii nei. Ke akena nei makou i keia mamuli o ka ike palapala. Ua lawe pu ia mai no hoi ka lono, ua komo pu aku ka o Rufe Laimana a me kona koolua o ua ua Kanilehua la ma ke ao ana i ke kula Sabati.

         
NO KA LEALEA PAU KOKE. - Ua loaa mai ia makou he palapala na Kalaaukumuole o Lahaina, Maui, e hai akea mai ana i ka puni lealea o ka poe imi waiwai o Hawaii nei. Ke hai nei oia, o ka imi ana ka i ka waiwai, he hoomakaulii, a he imi i ke ola a me ka puka. Aka, i kona ike ana i kekahi poe imi waiwai, hoonaninani e no a hookano e no ke loaa iho kahi mea, maloko o ka ini pakeke. Pela io no paha, he ike maka no hoi ko makou i kekahi poe o ke Kaona nei. Ike iho la ke kanaka he wahi oihana kana, o ke kau loa ae la no ia iluna a ike ole iho la ia oe.

         
KUKALA IA KILAUEA. - Ma ka puka ana ae o ka olelo hoolaha i ka Poakolu iho nei ma na alanui, ua ike iho makou, e kuai kudala ia ana o Kilauea ma keia la. Ua oleloia maloko o ua olelo hoolaha la, ua paa pono ke Kilauea, a ke waiho maikai nei no hui kona mau enekini mahu, a me na lako no a pau o kona kino. E aneane paha ia e holo hou iloko o ke kai i na la he umi mai keia la aku ina e lilo i kekahi poe o kakou. Aka i lilo aku i ka poe e, aohe kakou e ike aku i ka hopena. Hana paha na maka nalowale, heaha la.

         
HOIKE KULA O LAHAINALUNA. - Ua hoike ke Kulanui o Lahainaluna, ma ka la 8, 9 o Mei nei, e like me ka makou hoolaha ana mamua iho nei. Ma na la i hoike ai ma Lahainaluna, ua haiamuia no e kela ano kanaka keia ano kanaka. A ma ka la 10, ua weheia ka luakini o Wainee, no ka hoolohe'na i na himeni, haiolelo, a me ke kanikau a na keiki e haalele iho ana i ua makuahine la o ka naauao. O na hana oia la wahi a ka poe i hai mai, ua ku no i ka iini o na puuwai a pau e akoako ana ma ia anaina. O na kumu e malama nei i keia kula, oia no hoi o Rev. S. E. Bihopa, C. B. Anaru a me Tatina he keiki Hawaii. Ua hookuuia mai ka Papa akahi, a mawaena oia poe, he wahi ukulii ka makou i ike aku ai, o Mika Sope paha kona inoa, wahi a kekahi oia poe.

         
HE KEONIMANA HAOLE APIKI. - O kekahi haole mai Kaleponi mai, ua noho iho oia ma Honolulu nei, me kona wahine. A o kekahi haole hoi ma Honolulu nei, ua makaukau oia e holo i Kaleponi. Mamua ae o kona holo ana, ua kuai aku oia i kona lio i ua keonimana malihini nei, me kona kuhikuhi nae aia ke dala i Kaleponi. Kakau iho la ua haole malihini la i ka palapala a haawi aku la ka ona nona ka lio. I ka hiki ana aku nei o ka haole i Kaleponi, a haawi aku la i ka palapala i ka Hui a ua haole nei i kuhikuhi ai, hoole ia mai aohe kuleana o ka haole ma ia Hui. Ku mai nei kekahi moku i kela pule aku nei, kau mai maluna ona ka leta a ka haole i kana wahine, e olelo ana e kii i ka lio a laua i kuai ai. A i kekahi la o ka pule i hala, ua hopu ia ka haole hoopunipuni e ka wahine a ka haole i Kaleponi, a ua hoihoi ia'ku ka lio.

         
HUI LAULIMA. - Ua loaa mai ia makou, he leta na J. Kaulahea o Heeia, e poloai mai ana i ka hoomaka ana o kekahi poe malaila i ka hui hanalima, a ua kapaia ka "Hui laulima." He hapaha eka ke pau i ka mahiai ia i ka la e lakou. Ua hana lakou i keia i mea e pau aku ai ka uwahi wi e olelo wale ia nei.

         
PAKELE KE OLA O KA MALIHINI. - Ua halawai me makou ka palapala a K. Poniuniu o Wailuku, Maui, e hai mai ana i kona pakele ana, mai pii ia kona kino e na huila o ke kua bipi, iaia e hele ana maluna o ka uapo me kona wahi lio. Ua pii ia nae kona mau wawae e na wawae o na bipi, a ua hoeha ia. No ka nunuha o ka lio ka poino; i loaa mai ai i ke kiwi o na bipi.

         
POMAIKAI KE OLA. - Ua poloai ia mai makou e A. Kahiko, o Kona Akau, e i ana, ua peku ia oia e ka hoki, oiai oia e alakai ana i ua hoki la, a hiki ma kekahi wahi, keakea ae la ka hoki i ke alanui, a no kona paa loa i ka aumaka huli, ua pa aku ia i ka hoki, a o ko iala hoolale mai la no ia i na ai a Wahie, a waiho kino make iho la ia ma ka lepo. He manawa loihi kona o ka waiho ana, a Pohala hou ae, a ike hou ai ia i ka mehana o ka la.

         
NA DALA KOKUA O MAKELA. - Ua hiki mai he palapala mai a J. W. Keoni mai o Kawaihae, Hawaii, e hai ana i ka lulu dala'na o ko laila mau hoahanau no ka hanai kumu. I ua Keoni nei ka i hiki aku ai, ua kanahiku dala e waiho ana, aohe ka i liuliu iho, haule hou ana he mau dala hou, a o ka huina pau o na dala, he kanaiwa kumamakahi me hapaha. O ko lakou aloha no ka lakou kumu, he kanaono kumamalima dala, aka, ua oi wale aku keia mamua, a e waiho ia ana ke koena ma ko lakou waihona. Ke mahalo nei no makou i ka haawi nui ana o keia wahi ekalesia, oiai he 40 wale no a oi ae ka nui o na wahi hoahanau.

Na mea hou o Waikiki-waena.

            MAU KA NELE O KA AI. Ma keia pule iho nei ua hoonele ia iho o Pawaa i ka ai ole, ua kii aku ke ola oia wahi i ke Kaona, piha na wahi umeke ai, huli hou ke alo hoi hou i ke kula loa o Kahua.
         
LULU HUA A KE ALOHA. Ma keia Sabati iho nei ua hele mai kekahi Luna o ko makou apana nei, o Kaolulo e paipai i na hoahanau e hele e hoolohe i ka olelo maikai a ke Akua, ma ko makou Luakini nei ma Kamoiliili, e lawe pu aku no hoi me na hua i loaa i ko lakou lima, e lulu aku i na wahi hapoalu ma ke alo o na Luna, a na lakou hoi e haawi aku i ke Kumu ia Rev. Pareka, nana hoi e hoouna aku i na kumu o na aina pegana, ka poe nana e hooikaika mai la i ka pono, a me ka ike.
         
PAKELE MAI PAU. Ma ka Poakahi iho nei o keia pule pakele mai pau i ke ahi, kahi hale laau kiai maka-ha o Paakea, he welu ahi puhi paka no ka lole Keliikaawe, ma ka nanai akaakai ka a-a ana ae o ke ahi, ia manawa ua holo koke aku na kanaka e kinai koke i ua mea ana ole nei, ua pakele no kahi hale, aole mea i poino. G. J. RIONA.

HUNAHUNA MEA HOU O NA AINA E.

            NO SAMOA. - Ua hoike pinepine ia maloko o kekahi nupepa i ka holo o ka pau o na Baibala Samoa i pai hope ia mai nei i ke kuai lilo ia, me na kuhikuhi i paiia ma na luhi. Ua paulele nui na kamaaina i huli i ka pono i ka Baibala, i kokua no lakou i ka imi ana i ka naauao uhane, me ko lakou hoolako ana i ke kumukuai e hiki ai ke kuai i buke. A ke ike ia nei e hikiwawe ana ka pau o na buke he 10,000 i ka lilo mamua o ka manawa i manaoia, a ke hooikaika hou nei ua misionari ma ka noonoo ana i papa pai, i emi mai ai ke kumukuai o ka buke, a i mea no hoi e holo ai ka hana, ma ke pai hou ana i ka Baibala.
         
NO MAKIMILIANA. - No ka manaoino o Makimiliana (ke alii o Mesiko) i kona pilikia, nolaila, ua hoounaia ae he 4,000 kanaka, e hana i alanui kaamahu, mawaena o ke kulanakauhale o Mekiko a me Vera Keruza (Cruz); he 500 mile ka loa, a e pau ana no ka hana ana ia alanui i keia makahiki. Elua haneri me ka umi mile hou aku o ke ala alaila hiki loa i ke kahakai o ka Pakipika. Pacific, April 12.
         
Eia no keia mea i ua'lii Makimiliana nei, aole ka he hoike iki ia ia iho i kona puka ana ka iwaho, me na ukali i hoolakoia i na mea kaua e hele ai, a kukulu lalani ia kahi poe kiu ma ke alanui i mea e pale ai i ka poino e ili mai ana.
         
HE OHUMU. - O ke Kiaaina o Teneki, oia ka mea i ohumuia e make, aka, aole nae i ko ia ohumu ana. Ua hopu ia no ka mea nana i paipai ka ohumu ana, a ua kaiia ae nei ua kanaka paipai ohumu nei, i Nasevile (Nashville), malaila oia e hookolokoloia'i ma ke Kanawai Koa.

Na Ke Aupuni.

            Ua hookohoia o R. B. Ne ville, i Luna Kula no ka Apana o Kona Hema, Hawaii, ma kahi o P. Cummings (Kapena) i make aku nei.
Keena o ka Papa Hoonaauao, Mei 10, 1866.

En glish Column.

            We owe our English-reading patrons an apology for the accidental omission of the English Column for two successive weeks.

Telegraphic.

            There is a great contest going on for Senator in V. I., the Legislature is at a deadlock. The President has proclaimed a treaty of peace with the Blackfoot and Dacotah Indians, by which they agree to withdraw from the route of the overland stages, by the payment of $7,000 annually, for twenty years. The imports for January and February, reached the enormous figure of $32,000,000. The Roman Catholics are to have a Plenary Council in Baltimore, the first Sunday of next October. The special election for twenty one members of the Tennessee Legislature, resulted favorably to the Conservatives, nearly all the bolting members being re-elected. In the late Connecticut election, Gen. Hawley, the candidate of the Republicans, was elected by a very clean vote. The President has issued a proclamation declaring peace in the States lately in rebellion. George F. Edmonds, of Vermont, has given an entertainment to Madam Juarez, wife of the Mexican President. Alexander H. Stevens is in Washington. Gen. Burnside is elected Governor of Rhode Island. Another opposition line of steamships to California, from New York, is said to be maturing, and the Nicaragua route will be greatly improved by the ship-builder Webb. The New York Times is said to be the only professedly Republican paper which supports the President as against the civil Rights Bill. The Civil Rights Bill has passed over the President's veto, amidst the wildest enthusiasm. Senator Lane, of Kansas, Doolittle of Wisconsin, Johnson and Wright were the nominally Republican Senators who voted against the bill.
         
There a re great rejoicings in many parts of the country over the passage of the Civil Right's Bill over the President's veto. Much suffering and destitution are reported in many parts of the South. The Tennessee Legislature has re-assembled with a working majority for the radicals of eight members. The vote on the "Civil Rights Bill" in the House stood, ayes, 119 to noes, 39. The N. Y. Tribune has appeared in a new and enlarged form. President Johnson has made statements by way of limitation of his proclamation of peace; it does not restore the habeas corpus. Gen. Grant has been fined for fast driving in Washington. The Wisconsin Legislature, by a strict party vote, have requested Senator Doolittle to resign.
            Quantrell, the murderous Kansas guerrilla, has been brought to Washington, identified by Senator Lane and other people from the State, and will be taken to Kansas for trial.

         
Several conferences have taken place between Secretary Seward and Sir Frederick Bruce, the British Minister at Washington, on the subject of Fenian movements, and the latter has been assured that no violation of the neutrality laws will be permitted. A proclamation will be promptly issued on the first attempt to violate the neutrality laws, warning all engaged of the consequences.
         
The Mormon officials in Utah Territory, will probably be removed. The Secretary of the Treasury has appointed two prominent Gentiles of Salt Lake as Assessor and Collector, in place of two polygamists who have held these offices.
            The Alabama Senate has tabled a bill to incorporate white labor and land company, for fear foreign paupers would be introduced.


NU HOU O NA AINA E MAI.
Kaua weliweli o Sepania me Pe ru a me Kile.

            O ka nu hou i lohe ia mai nei no ka hoopuehuliiliiia ana o na aumoku Sepania e na aumoku hui o Pe ru a me Kile, ua oiaio loa, ekolu mau moku hui o Peru a me Kile, a o ka huina nui o na pu-kuniahi maluna o ua mau moku la, he 57. A elua hoi mau moku kaua o Sepania, no laua na pu-kuniahi he 86. Kokoke paha elua hora o ke kaua hahana ana o na aoao hui elua ma kekahi aoao, a me na moku kaua elua o Sepania ma kahi aoao. O kekahi moku kaua Sepania, nona ka inoa Balanco, ua hooliloia i mea ole e na moku kaua o Peru a me Kile, no ka mea, ua akamai loa ka laua ki pu ana, a ua hiki ole i ua moku la ke hoomau aku i ke kaua ana. Ua emi hope ae oia mahope ae o kekahi mokupuni, a malaila oia i hooikaika ai e hoolei aku i kona mau poka ma ka aina, maluna o na aoao hui o Peru me Kile. Ua ku nae kona hope i ka pu, a ua hooliloia i mau apana heenalu na na Iiao o ka moana. He mea kaumaha ke ike aku i na make a me na mea i hoehaia e lana liilii mai ana maluna o ka ili-kai, me he mau moku mauu la e lana ana. O kekahi moku iho o ua aupuni Sepania la, ua ku pinepine i na pu aku o keia aoao, a ua lilo no i mea ole. Oia mau moku nae a elua, ua haalele iho i ke awa, a ua hookaawale aku ia laua mai kahi kaua aku. O na pono Mekini nae o kekahi moku kaua o Kile a me Peru, ua laweia i ka aina, a o kekahi mau moko iho elua, aole laua i huki i ko laua mau heleuma, aia no ke ku la.
         
O keia mau moku, e pono e haawiia no lakou na mahalo a me na makana kupono no ka lakou kaua wiwo ole ana me na moku kaua o ke aupuni nui o Sepania. Aohe no i helu ia ka poino o na moka kaua o na moku hui o Peru a me Kile, no ka mea, elua wale iho no mau wahi kanaka i make, i ka wa no e lawelawe ana i na mea kaua.
         
Ke hulali mai la na pu-kuniahi nui kaumaha ma ke kaikuono o Kalio. O ka moku o Peru i paleia ai i ka hao, i ili ai ma Kalio, ua hemo aku mai kahi ana i ili ai, mamuli o ka hana akamai ana a kekahi Luna Mahu Nui o Nu Ioka, o Bakesa (Baekus) ka inoa.

Kaua ma Suria.

            Ua puka hou ae nei ke kaua ma na mauna o Lepanona. O keia kaua ana, aole no mawaena o ka poe Maronite a me ka poe Daruse, aka, eia keia kaua mawaena o ka poe Maronite a me ka poe hoomaau kahiko o lakou, oia hoi ka poe Tureke. O ke kumu o keia kaua hou ana, no ka hoao ana iho nei o ke aupuni o Oetomana e kau papalua aku i ka auhau maluna o ka poe e noho ana ma na mauna. Ua hoole ia ka uku ana aku i keia auhau, a ua ohi koke ia na elau pu, a ua holo aku na kanaka e lalau i na mea kaua; a ua hele laula aku ke kaua ma na palena a pau o ka aina, ma ka Akau a ma ka Hema o Taripoli. Ma kekahi kaua ana mai nei i kekahi la, ua hooauheeia na poe Maronite, a he nui wale o lakou i lawe pioia ma ke ano paahao, a o kekahi o kona mau kulanakauhale nui, ua hoohiolo wale ia. Ua houluulu hou iho ka poe Maronite ma Benaki, he wahi ia he 12 paha mile mai Taripoli aku, he puali kaua nui, a o ke alakai oia poe, o Karama, he kanaka akamai a koa ma ke kaua ana. O ka puali Tureke hoi, aia malalo o ke alakai ana a Emira Pasha, he kanaka kolohe, nana i kauoha aku e alualu, i ka wa e hana ia ana na kuikahi, aka, ia lakou i alualu ai, hui koke mai la lakou me ka poe noho mauna. I ka hui ana o lakou, ua hakaka lakou me ka hookahe koko nui. Mahope iho o ka hala ana o na hora he 11 o ke kaua ana, ua haule mai ka poe Tureke mai ko lakou kulana mua mai. O ka hapa nui o kana mau mea kaua, a me kona mau lako kaua, ua pau aku i ka lilo, a mai komo pu aku kona kino iloko o ka pilikia. Mai loko aku o ka pilikia nui oia (Emira Pasha) i hoi wawae ai a hiki aku i Taripoli, no ka mea, ua make kona lio i ka wa a ua Generala la e holoholo ana.

Ka Aha Kaapuni o Kauai, Apana 4.

            Ma ka la mua o Mei, 1866. Ua weheia ka Aha Kaapuni, Apana 4 o ko Hawaii Pae Aina ma Nawiliwili i Kauai. Ua hiki mai o Hon. R. G. Davis Kokua Lunakanawai o ka Aha Kiekie o keia Aupuni Hawaii. O Kamikana ka Hope Loio Kuhina, a o ka Loio hou mai kekahi, oia hoi W. Chase Jones Esq ka mea kaulana, maluna mai o ka moku "Onward."
         
Hoomaka ka Aha Jure. O Puakea Kumukula o Kamooloa. Hoopiiia mai no ka lawe ole ia Leahi o Kamooloa. Ke'lii hoopii mai e like me ke Kanawai o ka 1860. Ua hele mai na hoike e hooiaio ana mai make o Leahi ia Puakea, pela like na hoike. Kamikana ma ka aoao o ke'lii, o W. C. Jones, aole he hoike o Puakea, no ka wa pokole loa, ua kohoia ka Loio hou, nolaila, ua malihini loa keia hihia ia ia, aka, alakai aku nae na hoike o ke'lii ia Puakea i kahi o ka hoopololei loa ana i ka hoopii a ke'lii. I ke komo ana o na Jure; ua ahewa aku na Jure ia Puakea ma ka lawe ola ma ke degele ekolu.
         
Ma ka Poaha la 3. Hoopiiia mai o Kumaka, ke'lii kue ia Kumaka no ka powa ana ia Akina he Pake ma Wahiawa, ma ka mahina o De c. 1865. Kamikana ma ka aoao hoopii: Ma ia hookolokolo ana, hele mai no ka wahine i hoike e ahewa aku i kana kane, aole nae kue ka Loio i ka wahine mare mamuli o kona hoike kue i ke kane mare. Ma ka hoakaka ana mai a ke Kahu o ka Aha i na Jure. Ku no i ke koikoi kana mau olelo, ku no i ke akaka lea, a me ka pololei ke alakai ana i na Jure. Naauao maoli. I mai la oia, "he hoohalahala ka Aha no ke kipaku ole ia ana o ka wahine mare a ka mea hoopiiia e kona kokua, ma na aupuni naauao, pela ka rula, e like me ke Kanawai Kivila, Pauku 1219." Na ke alakai ana aku a na hoike o ke'lii ia Kumaka, ahewa aku la ka poe Jure ia Kumaka no ka powa ma ke degele elua.
         
A ma ka Poalima, ma ke ahiahi, hoomaka ka hoopii a ke'lii kue ia Kauhini (k.) a me Kapa (w.) Hoopiiia mai laua ma ka Pauku 5 o ke Kanawai Ka raima, Mokuna 13. Ua hoomaka ka hana. O J. H. Opupahi ka Lolo a me D. B. Mahoe. Ua hookuuia me ke Jure ole ia, ma ka hoopau ia ana o ke Kanawai A. D. 1852. Hai mai ka Aha i kona manao; i ka manawa noho Lunakanawai Hoomalu ana au ma Honolulu, ua hoopauia keia Kanawai, aole au i ike i kekahi moekalohe mau e hoopiiia ana ma Honolulu, aka, ma ka moekalohe no e hoopii ai e like me ka Pauku 4 oia Kanawai. Ua kuhi au ua pau ia hana ma na kuaaina; e hookuuia keia hihia a ka Aha Apana o Waimea.
         
He hihia hoeha opea iho. O J. H. Opupahi ka Loio na ka Aha i koho, o Kamikana ma ka aoao o ke'lii. Ua ahewaia oia e na Jure.
         
Ma ka Poaono la 5. Ke'lii kue ia Kahahawai no ka lawe ola, ma ka make ana o Kiwaa ma Waimea, e like me ke Kanawai o 1860. O Kamikana ma ka aoao o ke'lii, o W. Chase Jones ma ka aoao o Kahahawai. Ma ka hookolokolo ana oia la, ua hele mai ka ike a na hoike i ka pili ole o ka mea i hoopiiia i ka lawe ola, a maluna o ka ike ku like a na hoike, ua pili ole ka hewa i ka mea i hoopiiia. Na ia alakai ana o na hoike i ka pili ole o ka hewa i hoopiiia i ka mea i hoopiiia, nolaila, ua hooholo iho na Jure, ua ahewa ole ia o Kahahawai.
            E hana hou ia ana paha o Paakea ma ka Poaha la 10 o Mei, 1866.

         
Aole i pau na hana o keia Kau Jure, o na haole koe, mahope paha lohe kakou.
E aloha auanei,

B. K. H.
         
Lihue, Kauai, Mei 8, 1866.

KULEANA LAWAIA MA KE KUDALA.

E KUAI KUDALA IA ANA E ka mea nona ka inoa malalolo nei, ma ka Poaono la 19 o Mei, 1866, ma ka hora 12 o ke awakea, ma ka Hale Kudala, ka Palapala Hoolimalima o ke kai o MOLOKOHANA, Mahai o ka Hale Paahao. 5 makahiki ka Hoolimalima, he $65.00 no ka makahiki, me ka hookaa i ka pau ana o ka makahiki, a o ka mea e oi ka haawi ana mamua aku, alaila lilo. H. W. SEVERANCE, Luna Kudala. 232-1t

E Kudalaia ana !

MA KA LA 21 O MEI, OIA KA POAKAHI, hora 10 o ke kakahiaka. E kuai Kudalaia'na na Waiwai Lewa o AMOE HAALELEA ma Holani-Pa, ma Honolulu nei. Na mea kahiko hale, Koki, Noho, Pakaukau, a pela aku. Nolaila, e hele nui mai oukou ke hiki aku i ka la Kudala i hai ia maluna, a e koho no i ka mea a ko oukou puuwai iini ai. C. S. BARTON, Luna Kudala. 233-1t

OLELO HOOLAHA.

E IKE AUANEI NA KANAKA A PAU. Ke papa aku nei au i na kanaka, mai komohewa ma Kamanaiki Ma KALIHI-UKA, ua lilo ka aina ia'u i ka hoolimalima, i na e komohewa ke kanaka $5. ka uku, mai uka loa mai a hiki i ka hale o Puniwai, ma kai nei o ka pa aina o ka palena. Komohewa na holoholona, Lio, Bipi, Hoki, Miula, Puaa, he $1. no ke poo. Ke haawi nei au i kuu mana i kuu Luna ia N. HAO NAONE, iaia ka mana, ha hooponopono, a me ka malu ,e hana e like me ka'u olelo. MANUELA PUKIKI. Kalihi, Oahu, Mei 17, 1866. 233-2t

OLELO HOOLAHA.

E IKE AUANEI NA MEA A PAU MA keia Olelo Hoolaha. Ua haalele mai ka'u kane mare ia'u, i ko'u hale a me na pono kino a pau iloko o na makahiki ehiku. Oia hoi o Kahumoku, Ua hele aku i ka aina e. Ua mare ia maua e L. Koana, ke Kahunapule Hoole pope ma Hilo. Ua hoi ko'u mau pono i ko'u makua. LILIA HALEAKAMANU. Haleola, Puueo, Hilo, Mei 7, 1866. 233-1t

OLELO HOOLAHA.

E IKE NA KANAKA A PAU KE NANA mai. Ua hookohu pono aku au i Mr. Holi i Luna, a i Hope no'u no ko'u aina, ke Ahupuaa o Papa Elua, Ka inoa, ma Kona Hema, Hawaii, a ua loaa ia ia ka mana e hana a e hooponopono maluna o ua aina la o'u. E hoolohe na mea a pau o luna o PAPA ELUA ia ia, e like me ka pono a me ka pololei, a ia ia wale no. O na hooponopono ana a me na hana ana, me MR. HOLI wale no. No ka oiaio, ke kakau nei au i ko'u inoa i keia la 1 o Mei, 1866, Honolulu, Oahu. MR. KAOPUA. Konohiki o Papa Elua ma Kona Hema, Hawaii. J. London' Kakauolelo. 232-2t

OLELO HOOLAHA.

O MAUA O NA MEA NONA NA INOA malalo nei. Ke hookapu aku nei maua i ko maua mau aina e waiho nei MA PAALAA-UKA, Waialua, Oahu. Aole e komo wale na holoholona, Bipi, Lio, Hoki, Kekake, a me ia mea'ku ia mea'ku, maluna o ua mau aina ia, ina e komo, e uku ia no $1., no ke poo. Aole no hoi he kuleana o na mea e ae e kukulu maluna o ua wahi la, e lilo keia i Kanawai paa mai keia la'ku. DANIELA KALUHIA. A. WAHINEAEA. Paalaa-uka, Waialua, Oahu, Apr. 24, 1866. 23

Ma ke Alanui Nuuanu
- O -
IAKOBO ESTALL !
- MEA -
Hana Tini a hana Hao Apana.
- MEA -
HANA KAPUAHI HAO !

KE HAAWI AKU NEI I KE ALOHA I na kanaka o Hawaii nei, no ko lakou launa oluolu ana mai i ka wa i hala, a ke lana nei ka manao e mau mai no ko oukou kipa ana mai. O ka poe e makemake ana e kuai kapuahi hao, a mea pili paha i na Tini, e kipa mai ia nei mamua o ka hele ana aku i kahi e. 231-3m

OLELO HOOLAHA.

E IKE NA KANAKA A PAU, OWAU o ka mea nona ka inoa malalo nei, ke hookapu aku nei i ka helehewa ana o na holoholona ma ko'u aina, oia hoi O Puukauwai, Kawailele, ma Manoa, E hopuia ka holoholona e hele ana maluna o ua mau aina la, a e hooukuia hoi ka mea nona ka holoholona he $1. HON. HOOHOKU. Manoa, Oahu. 231-2t

OLELO HOOLAHA.

E IKEIA MA KEIA, KE PAPA LOA aku nei na mea nona na inoa malalo nei, a ke hookapu loa aku nei hoi maua, aole e hele wale na holoholona o kela ano keia ano maluna o ko maua kuleana, maloko o ke Ili Aina O Halelena ma Manoa, Oahu. Ina e komo kekahi o na holoholona ma ua mau kuleana la o maua, e hoouku no maua i $5. pakahi no ka holoholona hookahi, a ina e uku ole mai, e lawe no maua i ka Pa Aupuni. A ke papa pu ia aku nei no hoi, aole e komohewa kekahi mau kanaka a mau wahine paha ma ua Ili Aina la. A o ka poe kue i keia, e hoopii no maua ke Kanawai. KUIKUIKAHI. KAMAKIAI. Manoa, Oahu, Mei 5, 1866. 231-3t

OLELO HOOLAHA !

E IKE AUANEI NA KANAKA A PAU ke nana mai i keia. Owau o ka mea nona ka inoa malalo nei, ke hai aku nei au ma ke akea, o ka aina o Kawaiki ma Kunawai, Oahu. Ua lilo ia'u ma ka Hoolimalima, nolaila, e pono oukou e malama i ko oukou mau holoholona, Lio, Bipi, Hoki, Miula, Puaa, a pela aku. Oiai ua hookohu au ia Keomoku i Luna nana maluna o ua aina la, iaia ka mana. Ina e komo kekahi o keia mau holoholona i haiia maluna, maloko o ka aina, alaila, e uku no $2. o ke poo hookahi o kela a me keia holoholona. A aia i kuu Luna wale no ka mana, a e lilo keia i Kaanawai paa mai keia la aku o ka puka ana. H. MACFARLANE (HENELE.) 231-1m

Olelo Hoolaha !

E IKE AUANEI OUKOU e na kanaka a pau. Owau o ka mea nona ka inoa malalo nei, ke hookapu aku nei au i kuu aina hoolimalima LOKO-IA, Ma KALAPA, Ma ka Apana o Halawa ma Ewa, aole mau kanaka a mau haole paha e hele ma kae o ka wai a ike lakou i ka mau e na-na ana maluna o ka ili-wai, aole e hiki i kekahi kanaka a me kekahi haole ke hele e ki i ka manu mawaena-konu o ka ili-wai, a ma kae o ka wai. Ina o ka ema e hookuli, a lohe ole, mawaena o na wahi i hai ia ae la maluna, mai noho a ki wale. O ka mea a mau mea nana e kue i keia mau olelo papa a'u, e hoopii no wau e like me ke Kanawai o ka aina. E lilo keia i Kanawai paa mai ka la e puka'i ma ke KUOKOA a mau loa'ku. WILLIAM KAMAKAHEWAHEWA. Makalana, Halawa, Ewa, Oahu, Apr. 13, 1866. 229-4t

J. W. KEAWEHUNAHALA.
Loio ! Loio !!

O KA POE MAKEMAKE I LOIO E KOKUA ma ka Hoopii ana, a pale ana ma ke Kanawai imua o o na Aha Hookolokolo o kela Aupuni, e kii koke i ka mea nona ka inoa e kau ae la maluna ; a e loaa no oia ma kona Hale noho i Kikihale, ma uka o kahi o J. KAHAI Esqr., a i ole ia, e loaa no ma ka Hale Hookolokolo i Honolulu, Oahu. Honolulu, Feb 9, 1866. 219-1y

HALEKUAI PULUPULU !

UA MAKAUKAU AU E KUAI aku i ka Pulupulu Hawaii, o kela ano keia ano, penei: Ki Ailana, Helu 1. - Waeia a me na hua. Georgia, Helu 2. - Waeia a me na hua. A e haawi aku no au i ke kumukuai i oi aku. H. M. WHITENY. Honolulu, Mei 5, 1866. 231-6m