Ka Nupepa Kuokoa, Volume V, Number 20, 19 May 1866 — He Moolelo no ka poe i pepehiia no ke Kupaa i ka Manaoio. [ARTICLE]

He Moolelo no ka poe i pepehiia no ke Kupaa i ka Manaoio.

lIKLU 3. [A'wenao kela pule.] Mamua ae o ke kau ia ana ma ke kea, hoanhu aku la ka poe liulaio ia lvristo me ka aahu nani, a kau uku la i lei kakalaioa ma kona poo, ma ke ano hoohenehene iaia, a he ohe hoi ma kona lima, i mea hoailona alii; alaila henehene aku la lakou iaia, kuhakuha aku la i kona maka, papai aku la i kona mau papalina, alaila kailiia mai la ka ohe mai kona lima mai.a hiliin aku la me ia mea ma kona poo. Ua oielo o Pilato e hookuuia oia, aka uwa mai la na mea a pnu, u £ kau ia oia ma ke kea ! e kau ia oia ma ke kea! " ano ia mea, kahea aku la ke kiaaina e lawe mai i ke pa wai holoi, a holoi iho la oia i kona lima, me ka olelo iho : " Aohe o'u wahi hewa iki i ke koko o lesu," ka mea ana i manao ai he kanakpi pono. Olelo mai la na ludaio : " Maluna iho o ko makou, mau keiki a me inakou iho kona koko."

la lakou e kai ana ia lesu i kahi i kau ia ai, hoounauna aku la lakou iaia e lawe i ke kea, a no ka hiki ole iaia ke uuamo, hoounauna aku la lakou ia Simona, he kamaaina no Keren;a (Cyrenin,) a nana i auamo aku i ke kea a hiki aku i kahi i manaoia. oka Maunn o Kalavari (Mount Calvary) ua wahi la, a f ko lakou hiki ana ilaila, haawi aku la na koa iaia he wiihi vinega i awili pu ia ine ke au i mea nanu e inu ai, aka aoie oia i ae aku. Alnila wewehe ae la lakou i kona aahu, a kakia iho la lakou iaia a paa maluna o ke kea, me ko lakou inau hma menemene ole, a kau aku la iaia mawaena o na powa elua. Mahope iho o kona kakia ia ana a paa ma ke kea, pule aku la oia me kekahi pule no kona mau enemi. penei: "E ka Makua, e kala mai oe ia lakou nei. no ka mea aole lakou i ike i k \ lakou meu e hana nei."

Eha ka nui onn koa nana oiai kau ma ke kea, a okioki iho la lakou i kona wnhi kihei iwaena o iakou, a o ko»a wahi kuka (coāt) hoi, hoailona iho la lakou ia. la lesu e hoomnnawanui nna i ka pilihua o ka make, hoou\ae\vāe\va aku (a ka poe iudaio iaia, me ka olelo aku : » Ina o oe ke Keiki a ke Akua, e īho mai oe mai luna mai o ke kea." iS'uku pu aku la no hoi ka poe kahuna nui a me ka poe kakau olelo »»ia, me ka olelo nku : " O hai ka kau e hoola ai, a aohe ka hoi e hiki ia oe ke hoola ia 6e iho. M Olelo aku la ke kau wahi powa i kau pu ia ai rae ia, ' lna o oe ka \le«ia, e hoola ia oe iho a rae mnua pu aka olelo mai la kekahi powa» me koua hilinai nu* ana maluna o leau, penei: " E hoomaitao ms 1 ia*u kc komo oc i kou aupuni." Alnila olelo inai la o lesu : "1 keia la o oe pu me a'u ma ko'u Paredaiso."

ia lesu e kau ana iluua o ke kea, pouii iho la ka honua a ike ia'ku I» nahoku tke a«ra~ kea, & weliweli loa iho la ka poe ludaio. A ia Tesu e kau nnA me ka hoomanawanui i ka eha. kahea'ku la oia nio ka leo nahenahe: " £ ko*u Akua, e ko'u Akua, oo ke aha la oe i haalele mai ai ia»u," alaila nonoi rtiai la oia i mea e inu ai, haawi aku la kekahi huahuakai i lio-u ia i ka noega, aka aole o iesa i ialau roai. A i ka hofa ek&hl o kn auwina lele loa'e la kona aho, a ia wa no, lohe ia'ku h kekahi olai nui \re!i*reli, a nahaha •ela na pohaku, opaij«i, ka mauna, a kuiaoaiaoa ka hooua, a om hoailona m i loho» a i ikeia i ko lesu inaw ana, a o k* hope ia o ka make ana o ko leakou Hooia.

N_* BC-QJIAAU XVA ISAWA LA NISO. I ke kau ia Nero ke alii Domiiius). J A eono o Koma ua hoomaaa ia na ekaiesia i ia wa, oia ka makahikī oka Haku 67. Ca I noho aiii keia aiii no na inakahiki elima, me ; ka paulele ina ia ia iho, aka, hana aku ia ' oia i kekahi manaoe hoomaunauna waie aku i ka waiwai me kekahi mau hana lokoino I hewa ioa. Ma kekahi mau hana uko ole , ana, ua olelo oia e puhiia i ke ahi ke ku'anakauhaie o Koma, aiaila heie aku ia kona poe i koa, na kiai, a me na kauwa e kuni i ua : kuianakaohaie'la ike ahi. I ka vrae iapa- | iapa ana ke ahi i ke kulanakauhaie, pii aku j i a oia a maluoa o kekahi hale kiekie o Mae- | kena (Maecenas,J a maiuna olaiia oia i hoo- | kaoakani ai me kana ukeke, a himeni aku ia { i ka himeni o ka pau ana o Taroe (Troy) i j ke ahi, a hoakaka aku ia nia, *• Ua make- j make oia e ike i ka hoohioloia ana o na mea j a pau ioa mamua o kona make ana." M.i | waena o na hale hanohano a pau i a ia e ke |

ahi, he mau hale keaka lio kekahi i pau pu ika a ia. He hapa mile ka loa oua hale la, nie na papa noho, malalo iho kekahi, a maluoa ae hoi kekahi, a pela aku. A o ka nui o na knnaka e pau iioko o ua hale }a me ka hookeke ole, he 100,000. He nui na hale alii a me kekahi mau hale e ae i pau i ka a ia, a he mau tausani kanaka i pilikia i ka ula o ke ahi, a ua uhiia lakou e na hale i hiolo maluna o lakou. Ua mau ka a ana o keia ahi nui weliweli a hah na ia eiwa; iko Nero ike ana ua hewa loa kana hana ana, a U3 hoowahawaha loa ia oia, paa ]ho la kona manao e hoahewa wale. a e hooili ia hewa maluna o ka poe Kristiano, a e hookuu ia ia iho me ka manno e iiana hou no i mau hana lokoino hou. I ka wa o ka hoomaau mua ana, ua hana lokoino loa ia ka poe Kristiano, a na ia mea i hookomo mai i ka manao aloha ika poe Koma no lakou iho. Imi iho la o Nero i na ano hoopai a pau no ka poe Kris« tiano. O kekahi o kana mau hoopai i hana ai, oia no ka humuhumu ana i kekahi o ka poe Kristiano iloko o ka ili o na holoholona hihiu, a na na ilio e alako i o a ianei a hiki ika make ana. O kekahi poe hoi hookomo ia i na palule i hnna ia a wikani, hele kela a uanii i ka lppo nalomeli (wax,) alaila, hoopaa ia īho la ma ka iho o ka huila o ke kaa, a puhi ia'aku la i ke ahi ma kona mau mala. Ua holo aku keia hana hoomaau a puni ka aina o Koma, aka, iloko o keia hoomaau ana aole i emi mai ka Hoomana Kristiario. Aole o Paulo a me Petero ma wale no, aka, he nui ka poe e ae, aole i haiia ko lakou mau inoa i pepehiia, a penei iho ke nno a me ka make ana o ka poe kaulana o lakou. No Eraseto (Erastus). O keia ke kanaka a Paulo i hoohuli ai ma Korineto, a o ko [aila puuku no hoi ia, a i paa no hoi ka manao e hahai ika Paulo mau hana. Ano ia mea, haalele aku la ia i kana oihana, a hoolaukanaka aku la ia Paulo ma kana mau holo ana ma ka moana, a me kana mau kaahele ana ma ka aina. A mahope iho, hoonohe aku la o Paulo ia ia ma iVlakedania, a malaila oia i kohoia'i e ko laiia poe Kristiano i kahu ekalesia no lakou, a mahope iho, pepehi ia iho la ia e ka poe pegana o Pilipi.

No Arisetakeko (Aristarchus). No Makedonia oia, ua hanauia ma Tesalonike, a i kona hoohuliia ana e Paulo, lilo ae la oia i hoa pili mau no Paulo. 0 laua pu no a 1 elua ma Epeso, i ka wa e piolokeia'na ke kulanakauhale e Decneterio (Demetrius) ke kahuna hanadaia. He nui ko laua hoinoia ana e na kanaka, a hooinanawanui like iho la iaua ia mea me ka poe Kristiano, a hana inai* kai aku ia lakou ika poe hana ino mai. A hoolaukanaka aku la o Arisesareko ic<iaa hiki wale laua i Helene mai Epeso aku. A ia laua malaiia, ua lanakiU laua ma ka hoolaha ana i ka Euanelio, a he nui ka laua poe i hooiiio i poe Kristiano. iko laua haaieie ana ia Helene, hele aku ia laua i o a ia nei a puni o Asia Uuku, a noho liuliu iho la laua ma ludea. a ua holopono no ka laua hana malaila ika hoohuli ana. Alahope iho o laila, hele pu aku ia o Arisetareko me Pauio a hiki i Koma, a malaila laua i make pu ai, a no ka mea hoi, he Kristiano oia, ua kauoha o Nero e okiia kona poo, a o kona make ibo la no ia.

| Ko Teropima (Trophimus). He Epeso oia ma ka hanau ana, a he kanaWa ike ole i ke Akua ina ka hoomana ana, & na Paulo oia i hoohuli ma ka manaoio Kristmno, a oīa no hoi kekahi o ko Paolo mau hoa he!e ma \ kana kaahele ana. No kana olelo ana, hoo- ! haunaele iho la ka poe ludaio tna ka luak'ini | o lerusalema. a o ka hope ia o ka Paulo hele ! ana ma ia kulan&kauhale. Man&o iho la no ( 1 hoi lakou e pepehi ia Paulo. no kona hookoI nw> ana i kela kanaka. iloko oka luakini, j ohu he Helene oia. lfwao ae la o Lisia (Lysia») % ke kapena oka papa koa kiai ia lerusalemt, a hookuu aku la ia Paolo mai ko lakou mau lima aku> Ika haalele ana o Paulo ia lemsaieraa, ukali pu aku la hoi o Teropima ia ia a hiki mua i Koma, a mai : laila aku & i Sepania. Ia laua i hiki ai ma v Gauto, hoolilo iho k o Paulo ia Teropima i kahu ekalesia no ke kulaoaknuhale o Arela (Arles). a i ka 12 o fca malama mahope iho, hei* aku la ia e ike ia Paulo raa Asia, a he* ie pu aku la me Paulo, no ka «ra hope loa i Roma, a hopu ia iho ia oia no kona mnnaoio» a kaooha akn la o Nero e okiia kona poo, a i o koaa hiamoe aku la no ia.