Ka Nupepa Kuokoa, Volume V, Number 21, 26 May 1866 — Page 3

Page PDF (1.64 MB)

Ka Nupepa Kuokoa.

            He kanakolu mau moku lawe ohua i hele aku ia Livapulu, Enelani, i ka malama o Maraki i hala aku nei. A ua lawe mai mai ia mau moku i na ohua i Amerika he umi tausani.

         
LA HANAU O KA MOI WAHINE VICTORIA . - Ma ka Poaha iho nei, ua kau ae na hae he kinikini wale ma na pahu hae o ke Kaona nei, no ka hoomanao ana i ka la hanau o ka Moi Wahine Beritania.

         
HE WAHI AHAAINA. - Ua malama ae o Hon. Kapena Loke i wahi paina ma kona hale i ka po o ka Poaha i hala ae nei, me ke kono ana i na hoa o ka Ahaolelo, e komo mai e paina pu; a ua hele aku no kekahi poe ma ia paina, a ua ai nui iho, a ua noho mai o Laka iluna o kekahi poe.

         
NA KINO KUPAPAU O KEONIANA MA. - I ka Poakolu o ka pule i hala mua aku nei, ua hoihoi ia aku maluna o ke kaa kikane i ka Hooilina Moi ma Nuuanu na kino kupapau o Keoniana, ka punahele kaulana a ka Moi Kamehameha Nui, a Kuhina Nui hoi o ke Aupuni no kekahi mau makahiki. O kana alii wahine no hoi kekahi i hoihoi pu ia aku, a aia laua ke waiho la ma ua Ilina Moi la.

         
KEKAHI MAU ME HOU O KA EKALESIA O KEKAHA - Ua loaa mai ia makou kekahi palapala loihi mai a D. P. Pohupali mai o Ka-, Kekaha, o Kona mai, nona ke poo e kau ae la maluna. E hahai mai ana i ka hana ana ikaika o na hoahanau o ia wahi, ma ka hoomanawanui ana e kapili i hale no ka inoa o Iehova. I na la hope o ka malama o Aperila, ua kapiliia he hale halawai hou ma Kaloko. He 30 kapuai ka loa o ua hale la, a he 16 a me ka hapa kapuai ka la ula. A ma ka la 30 o Aperila, ua hoolaaia ua hale halawai la e Rev. G. B. Kaonohimaka, a ua kapaia kona inoa o Malihini hou. He 12 na la o ke kapili ia ana a paa loa. Holo io no ka hana a ia ekalesia.

No ka Ekalesia o Helani

            Ua ahaaina hou makou no ka lulu dala ana no ko makou aie o ka Luakini, a ua loaa mai na dala $263.50. Ua kaa ka aie, a ma ke Sabati, oia ka la 6 o Mei nei, ua hoolioliia ka hale no ka Haku, a ma ia la, ua akoakoa nui mai na kanaka, me he mea'la ekolu a eha paha haneri. Piha ka hale a noho iwaho. Malaila no hoi na Kahunapule a pau o ua Kona nei. A ia Parisa ka haiolelo o ia la, ma Kinohi mokuna 28:18. ka haiolelo, a pau kana, ua Rev. G. W. Pilipo he manao paipai, a pela no hoi o Rev. S. W. Papaula, a me Rev. G. P. Kaonohimaka. Maluhia na hana a ka Haku ma ia la. He kokua malama no hoi ko makou ma ia la he $32.35 keneka ke kokua ia la. Ke mau nei no ka nee malie ana aku o ko makou puali kaua imua me ke emi hope ole. A o ke diabolo ke emi hope nei, ua hoi aku nae a ka naau hoaiki mai.
J. W. KUPAKEE.

Hoike o ke Kulahanai ma Hilo .

            E KA NUPEPA KUOKOA E; ALOHA OE: - Ma ka la Poalua, oia ka la 8 o Mei, ua hoikeia ke Kulahanai a Rev. D. B. Laimana ma Hilo . Ua hoomaka ka hoike ana ma ka hora 9 o ke kakahiaka, a ua hookuuia ma ka hora 2 o ke ahiahi. Ua mahalo loa makou i na haumana o keia kula, no ke akamai ma ka mea helu, a me na mea no a pau i ao ia ia lakou. He kohu olioli ka hana ana mai ma na ninau o na mea helu ; o ka'u wahi okipau loa aku hoi ia i ike ai. A ke lana nei ko'u manao, e pii nui loa ae ana keia kula ma na mea hoonaauao, aole hoi e hoi hope, no ka mea, ua ikaika na koo. O kekahi mea a'u i mahalo loa ai, no ke akamai loa o na haumana o keia kula ma ke mele ana, a me ke puhi ohe ana, me he leo la o ka manu Oo hulupala e kiki-ko'uko'u ana i ka momona o ka wai o na pua lehua o Makaulele, me ka lealea o na pepeiao i ka hoolohe ana.
         
Eia hoi kekahi; he mea malihini ia'u ma ia la, i ko'u ike ana, ua waiho iho i ka olelo kamaaina ia kakou, a ua namu mai ma ka olelo i maa ole ia kakou. Nana iho no hoi i kekahi poe, kapeke lua no hoi ia ihona mai ma ka olelo haole, "ku ka liki o Nuuanu i ka makani," he hi-ka-palale ka makou e lohe aku, aka nae, i ka nana ana aku nae i na haole e paipai ana na lima me ka olioli; na lakou la hoi e aka, hookahi ka hehe like ana. Nolaila, ma ka nana ana mai ka mua a ka hope o ka hoike ana, ua ku wale no i ka iini na mea i hanaia mai e na iwa o Paliuli, ma ko lakou huaipau ana mai i ka ipu makani o nei mea he naauao, o ka noho kuaaina wale iho no, a ike maka iho nei i ka hana a ka naauao, ma ka waha mai o na keiki o ka Atita Haulani. Heaha la ia , he uleu paha.

JOSEHP PILIALOHA.
            Honomalino, Kona H., Mei 14, 1866.


         
NO TIBETA MA ASIA: - Mahope iho o ka hala ana o na makahiki he umikumamalua o ka noho hoomanawanui ana o ka poe Meroviana i ka hoohuli i kanaka ma ka pono lani, ma ke komohana o Himele, hoi mai nei lakou a hoike mai la, elua wale no mau uhane i loaa ke ola, oia hoi, i huli mai ma ko lakou aoao, he makuakane a he keiki. Ua hoike mai laua aohe ola iloko o ko lakou Akua kahiko, e haawi mai ai i ka uhane, aka, ua manaoio laua, o Iesu ka Hoola, oia wale no, aohe mea e ae.

English Column.
Telegraphic.

            A disease resembling rinderpest has appeared along the Panama railroad. The War Department directs the muster out of all but twenty regiments of colored troops. Gen. Meade and staff have gone to Eastport , Me. , to look after the Fenians. C. C. Clay has been released on parole. Thirty ships left Liverpool for New York in the month of March, bringing 10,000 steerage passengers. The Pacific Railroad has been completed twenty-three miles west of Topeka . Awards for the arrest of Booth have been divided. Detective Baker gets a good share. The New York Legislature has passed the Niagara Ship Canal bill, but with amendments that effectually kill it. The steamer England which arrived at Halifax , reports 170 deaths among her passengers, by ship fever.
            There are still 25,000 freedmen in the District of Columbia ; more than twice as many as can be emplyed there, and Gen. Howard wants places for them either at the North or South. Gen. Howard has ordered all of them to clean and whitewash their houses, and keep themselves in a clean and healthy condition; and he tells those who refuse opportunities to work, that they will not much longer be fed on government rations.
         
Dr. Cullen, Catholic bishop of Ireland , thus prescribes for the cattle plague: "I recommend the use, each day, of the prayers against pestilence, which are found in all prayer books, or those contained in the missal. I would also recommend them to get their parks and fields blessed with prayers given in the Roman ritual, and also to erect crosses on their lands, and keep them in their dwellings, in the hope that this emblem of the triumph of Christ over his enemies may put to flight the powers of darkness, and preserve us from their wicked influence." Strenuous efforts are being made in Cuba to revive the slave trade, which for some years past has been declining. The Captain General is said to have sent in his resignation, being dissatisfied with a decree of the Colonial Minister at Madrid concerning the negroes captured from slave expeditions.
         
The New York Tribune says the Navy Department is about organizing squadrons for the South Pacific and Indian Oceans - the former of seven vessels, with the Pensacola as flag-ship, and the latter of five vessels.
         
The telegraph furnishes Eastern advices to the 20th of April. Glonoine, or nitroglycerine, is the calamitous sensation of the day, on the Atlantic side of the continent, as well as on the Pacific coast. By the arrival of the steamer Arizona at New York information was received of an appalling disaster at Aspinwall, caused by this perilous compound. The steamer European, which had a quantity of the blasting oil on board, shipped from Liverpool , was destroyed by an explosion on the 13th, three days before the explosion at San Francisco . Fifty persons, including the Captain and other officers of the ship, were killed. About four hundred feet of the wharf, belonging to the Panama Railroad Company was destroyed. The total loss of property is estimated at $1000 ,000 . These terrible explosions induced Mayor Hoffman of New York to instruct the Fire Marshal to seize all of the nitro glycerine that could be found in the city or on the shipping in the harbor. Colonel Burstenbinder, formerly commander of an Ohio regiment, has been arrested for shipping the blasting oil to California .
         
The rewards offered for the apprehension of Wilkes Booth have been divided, by order of the War Department, among the detectives and sodiers who traced the assassin and sent him to his final account.
         
Another person who was wounded by the explosion of nitro glycerine at San Francisco is dead. This makes a total of twelve deaths caused by the calamity.
         
The Old World is in a fever of excitement. In England a vigorous reform agitation is in progress. Gladstone delivered two brilliant and liberal speeches at Liverpool , eulogizing the popular institutions of America , and declaring that the Minsitry would stand or fall by the Reform bill. The estimate of the Ministerial party is that the majority for the bill in the House will exceed twenty.
         
On the continent, the quarrel between Prussia and Austria seems to render war inevitable. The minor States of Germany are arming. The attitude of Prussia is uncomprmising. France is excited, and it is again asserted that an army of observation will be assembled near the frontier. The Moniteur announces the completion of arrangements for withdrawing the French troops from Mexico .
         
The infected steamer England has arrived from Halifax, and the steamer Virginia has also arrived with cholera on board. There are seventy-three cases on the hospital ship at quarantine. Three cases of cholera are reported as far inland as Cincinnati . These sporadic cases usually herald the advent of the fearful epidemic.

         
Aia ma ka Okana o Columebia ma Amerika Huipuia, he 25,000 tausani poe negero i hookuu wale ia, ua oi papalua ae ia helu mamua o ka poe i hoohanaia malaila, a ke makemake nei o Generala Haowaka e hoonoho ia lakou ma ka Akau a ma ka Hema paha. Ua kauoha aku o Gen. Haowaka ia lakou e hoomaemae, a e hamo i ka puna i ko lakou mau hale, a e hoomaemae no hoi ia lakou iho ma ke ano maikai; a ua hai aku no hoi oia i ka poe hoole i ka hana i ka wa kaawale, aole lakou e hanai mau ia aku e ke Aupuni.

         
KA WAEA OLELO. O ka hana ana o ka waea olelo hou i hoomoeia ai mai Beritania a hiki i Nu Founalani, ke holo nei, a e hiki ana paha i ka hookahi haneri mile i ka pule ke hoomoeia. Alua hoao ana iho nei mamua i keia hana, a elua no i ka hiki ole, a o ka waea e hana ia aku ana i ka malama'e o Iulai e hiki mai ana, ua manaoia, he waea oi aku ia o ka paa a me ka maikai.

NU HOU O NA AINA E MAI .
Nu Hou Hope loa no Kile.

            Ua lohe hou mai nei makou no ke kaua a makou i hai aku nei i kela pepa o kela pule, mawaena o na aumoku hui o Kile a me Peru , a me ke aupuni o Sepania. Ua hooiaio loa mai nei ka pepa hope loa mai nei, no ke auhee loa ana o ka enemi o Amerika Hema, oia hoi o Sepania. Ua hoao na moku kaua Sepania elua e alualu aku e hopu i na aumoku hui o Kile a me Peru, ma kahi kokoke i ke kowa o ka mokupuni Kiloe (Chiloe), aka nae, ia laua hoi e makaukau ana e lele aku maluna o na enemi, oia hoi na aumoku hui o Kile me Peru, a kaua ikaika mai la hoi na moku hui me ka ikaika loa, a ili mai la na poino maluna o na moku Sepania, i hiki ole ia laua ke kaua hou aku. Hoi aku la laua i Valaparaiso, a hana hou i ko laua mau poino. A o kekahi Alihikaua kokua hoi o na aumoku o Sepania, manao iho la ia e hiki ana ia ia ke hele aku imua e kaua ai me Kile a me Peru, ke lawe pu aku ia i kekahi moku i pale ia i ka hao a me kekahi moku kokua e iho. Nolaila, lawe ae la ia i kekahi moku pale hao a me kekahi moku e iho, a holo aku la e hoomakakiu i na Peru a me Kile ma ke kowa o Kiloe. No ka loaa ole ana aku o na enemi i ua mau moku Sepania la, nolaila, hookokoke loa aku la laua iloko loa o ke kowa, ma kahi i kapaia o Tabila-dada, a hookuu iho la i na heleuma. Ua hookokoke loa aku nae ka moku ukali o na Sepania ma kapakahakai. I ka po, ua lawe aku kekahi alii koa o Peru i na puali koa, me ka ike ole o ka poe kiai o na Sepania, a hiki ma kahi kiekiena i paapu i na pohaku, a malaila lakou i hooponopono ai i kahi kupono no ko lakou mau pu kuniahi, me ke kakali ana o ke ao ae, ike ia aku na kanaka maluna o na papa hele o na moku. A i ka wa e hoomakaukau ana na koa Sepania i ka lakou mau mea kaua maluna o ka moku, poi po mai la na Peru i na koa Sepania, me ka lele kupinai mai o na poka mai luna mai o na kiekiena pohaku, me ka lawe pu mai i ka make. He alua hora ke kaua hahana ana, a kipaku wale ia aku no na moku kaua Sepania mai ua wahi la. Aohe wahi poino iki i loaa aku i na poe Kile.

He Wai pa-hu ano hou.

            Ma ka la 3 o Aperila i hala, i ka wa a ka mokuahi Europa e kiola ana i kona mau ukana ma ka uwapo ma Asapinawola (Aspinwall), Panama, aia hoi, pa-hu ae la me ke akaka ole o ke kumu ka wai ano hou i imiia e kekahi kanaka akamai o Europa, i ka makahiki 1865 i hala iho nei. No ka ikaika loa o ke pahu ana o ua wai ano hou la, (nitrogly-cerine oil), nolaila, ua pa-ku liilii na apana o ka moku, a ua laweia ke ola o na kanaka he kanalima a keu e ka make mainoino no na apana laau a me kekahi mau mea e ae i pa mai i na kino. He ahulau nui keia, a he mea kamahao no hoi no keia makahiki. O ka hale i hooahuia'i na waiwai o ua moku nei, ua hoohioloia, a ua hanee me ka make o kekahi poe kanaka iloko o ua hale la. I ka wa i huliia ai ua hale waiwai la, ua loaa iho eha kino make, ua hele wale a paluhe liilii, a he manaonao no hoi ke ike aku. O ua moku la, ua lilo i mea ole, a o na waapa hoi, ua lilo i mea hiki ole ke hana. Aohe hale e ku koke mai ana malaila i loaa ole i keia pilikia, ua pau nae ana no a pau. Aohe no hoi he hale, e hiki ke hoike mai, he wahi pukaaniani kona e ku holookoa ana. Eha hoi mau kupakako e hana ana i ka lakou mau hana mau, o ka helu i na waiwai. Elua oia poe i make loa, oia na kupakako e kokoke ana i ka moku, a o na kupakako i ka hale hoahu waiwai elua, ua pakele no laua. O Capt. Cole kekahi i make pu , me kekahi mau alii moku iho a me na luina he lehulehu wale.
         
Aole hoi pau iho ka manaonao no kela ahulau ma Panama , aia hoi, ma ka la 16 no oia malama, pahu hou no ua ano wai hou nei ma Kapalakiko. Ua lawe mua ia no ua ano wai hou nei a kekahi mau hale waiho waiwai malaila, waiho ia, aka, e like no me ke akaaka ole o kela pahu mua ana, pela no hoi keia, aohe akaka o ke kumu a pa-hu wale ae no. Ua lele liilii i o a ianei na kino make o na kanaka he 12, no ka ikaika loa o ke pa-hu ana. A ua hoehaia no hoi kekahi poe e ae he nui wale. O na hale hoi e ku kokoke mai ana i ua hale hooahu waiwai nei, ua hooneeia a lilo i mea ole. Ua oi ae ka nui o ka poino i loohia i keia mea pa-hu, mamuli o ka poino i ulia wale mai i ke olai. O ke kaikaina kekahi o ka haole nana i imi mua i keia wai ano hou, ua make ma keia paha ana ma Kapalakiko. He mea kupanaha keia i ka makahiki 1866, a he hooailona hiki ole hoi ke huna ia ma ka moolelo o Amerika.

         
HANA MAKA KAULANA. O kekahi kanaka e noho ana ma Parisa, ua hai mai oia i ka hana ia ana o na maka kanaka ma ia wahi, ma ka pakui ana aku i mau maka aniani. O ka averika o na maka e kuai ia nei malaila i ka pule hookahi, a i manao ia hoi he kupono no na poo kanaka, he hookahi haneri. He mea kamahao loa keia hana malihini ma Parisa. He umikumamalua mau hale hana maka e kukuluia nei malaila, a he iwakalua mau kanaka no kela hale keia hale hana.

HUNAHUNA MEA HOU O NA AINA E.

            HE TABU WAI NUI. Mawaena o na mea hoikeike o ka Hoike Nui o Parisa, he tabu wai nui hohonu, i hiki aku i ke kanaha kapuai ka hohonu. O na i-a nui a me na ano i-a a pau o ka wai, he hiki no ke hooholo ia iloko.
         
O ka makana i hoolaha ia ai no ka hopu ana i ke kino o KEONI BU, ke kanaka kipi ia Linekona, ua haawi ia iho nei i ka poe nana i hai mai, a me na koa nana i alualu, mamuli o ke kauoha a ke keena o ka Oihana Kaua.
         
Ua holo aku nei o Generala Meade me kona mau ukali o ka Akau, i ka mokuaina o Maine , e nana a e hakilo i na kipiki pi a ka poe Feniana hoohaunaele o ka puana hele ana mai a keia aoao o ka Moana Atelanika.
         
O ka mailele maluna o na pibi ma Enelani, a makou i hoolaha aku nei i kekahi mau pule i kaahope aku nei, eia, ua nee mai nei a ma Panama , i Amerika. A ina e laulaha loa mai, o ka hiki mai paha koe i Hawaii nei.
         
Ke haalulu nei, a ke kuululu nei ke Aupuni kahiko. Ma Enelani, ua pii nui ae ka hoopaapaa. Ua hai iho nei kekahi o na Lunamakaainana elua mau haiolelo ikaika ana, a naauao no hoi, e mahalo ana i na Kumukanawai o Amerika.
         
O ke kaua mawaena o Perusia a me Ausetaria, ke laulaha loa ae nei, aohe mea e hiki ai ke papa aku, ua oki. O na mokuaina mawaena o Geremania, ua lalau lakou i na mea kaua. Ke haalulu e nei ke aupuni o Farani, a ke hoomakaukau nei e lawe ae i na puali koa mamua ponoi iho o ke alo.

         
KA PII NUI ANA AE O KO RUSIA IKAIKA: - Mai ka wa mai i noho Alii ai o Petero ka Nui, ua hele laula aku o Rusia mamua o kona alo, he 700 mau mile a hiki aku i Vienna , a me Balina, a he 300 mile a hiki aku i Lahore , a me Kurachee, ma Inia. Ua lawe mai oia mailoko mai o Suekena i ka akahi hapalua o ka aina, a mai Polani mai, he mau kalana e like me Ausetaria, a mai loko mai o Tureke, he mau iliaina e like me Rine, Belegiuma, a me Holani. A ua lawe mai oi mai Beresia mai he mau ili aina e like me Beritania Nui; a mai Takari a me Kina mai, he mau aina nui i oi ae mamua o Europa. O ka helu ia ana o kona mau kanaka, ua pii papaono ae, a ke laha nui loa ae nei.
         
O kekahi o na haole i komo loa iloko o ke alakai ana i ka Hema holookoa i ke kipi i ko lakou aina makua, ua hookuuia'e nei ma ka palapala parole, oia hoi kuu kino. O ka inoa o ua haole la, o C. C. Kele (Clay). O ka haole keia i kamailio ai me Jeff. Davis ma ka olelo Farani, i ka wa i kuhihewa ai na koa kiai, aole laua e hui pu ana ma kekahi la maloko o ka papu. Oiai he mea mau hoi ia laua, he hookuuia i kekahi wa e holoholo, a iloko o ko laua hookuuia ana, e ulele iho ana laua'la ma ka olelo Farani, pilikia iho la ka poe kiai. Ike aku nae hoi ua mea he kii hou e hookaawale.
         
UA MAKE AKU LA. Ma Piledelapia, Mokuaina o Peniselavania, ua make aku la o Kauka Jaine (Dr. Jayne), ka mea nana na laau lapaau kaulana o ke ola a kakou e hiipoi nui nei ma kahi o Kakela me Kuke. A o na laau lapaau ana, aia no ke waiho la malalo iho o ka hooponopono ana a kana keiki. A ke lana nei ka manao, ua hooiliia iho no maluna o ke keiki a ka mea akamai, aohe no hoi kakou e kanalua i ka mahalo ia o kana laau lapaau. Mamuli ae o kona make ana, ua kapili oia he hale nui no na $300,000 me ka manao e ola loihi ana, aka, ua make e aku la kela, a ua waiho iho i ka hale i hope nei o Muliwaa.

NO NA MEA E PILI ANA I KE OLA O KANAKA.

            O ka huina nui o na kanaka a pau ma ka honua nei, ua heluia ma ke ano hana akamai, a ua hiki aku i ka ekolu tausani miliona (300,000,000), a ke kamailio nei lakou i na olelo ano like ole he ekolu tausani me ke kanaono kumamaha (3064). O ka averika o ke ola ana o ke kanaka, he kanakolu kumamakolu me akahi hapakolu makahiki. He akahi hapaha o na kanaka i hanauia e make e ana mamua o ka ahiku makahiki, a hookahi hapalua o na kanaka e make e ana mamua o ka umikumamahiku makahiki. A mai loko mai o ka akahi haneri kanaka, he eono wale no o lakou e hiki aku i ke kanaono makahiki. Mai loko ae hoi o alima haneri kanaka, hookahi wale no o lakou i hiki aku i ke kanawalu makahiki. He kanaono kanaka e make ana i kela minute keia minute. O na kanaka loloa, paioa, loloiahili, e ola loihi ana lakou mamua ae o ka poe poupou a walawala. O ka poe mare, ua oi ae ko lakou ola ana mamua o ka poe noho wale iho no aohe mare. O ka averika o ke ola ana o ka poe waiwai, he kanahakumamalua makahiki, a o ka poe ilihune hoi, he kanakolu wale no mau makahiki. Mai, loko ae o na kane he kanahiku kumamaha, i hiki aku i ka iwakalua makahiki, hookahi o lakou kanaka ona rama. A mai loko ae hoi o eha haneri kanakolu kumamaha mau wahine, i like aku na makahiki me ko na kane, hookahi wahine ona rama. He pakole ke ola ana o na Kakauolelo mamua ae o ke ola ana o na kanaka e ae ma ka honua nei.

Na mea hou o ka Apana o Koloa.

E ka Nupepa Kuokoa e; Aloha oe:
         
E oluolu oe e hookomo iho i na mea hou a'u i ike ai o keia Apana, a nau hoi ia e ahai hele aku ma a wahi au e hele ai.
         
NA MOKU OKOHOLA: - Ua nui na moku Okohola i ku iho nei ma ke awa o Koloa nei, iloko o keia mau mahina i hala ae nei. A ua nui no ka pomaikai i loaa mai i na kanaka, no ka aila, no kahi lole, a me ke dala no hoi. Ua pii loa ke kumukuai o ka pahu uala i keia kau ulu moku i ku mai nei. A he waiwai nui no ia o keia aina, ke hooikaika nui na kanaka ma ia hana.
         
UA MAHUKA AKU: - Ma keia kau ulumoku i ku mai nei, ua mahuka aku eono kanaka, a hookahi o lakou he keiki, o Porepe kona inoa. Ua holo aku ia me ka ike ole o kona mau makua. Nolaila, ke kauleo aku nei au i na makua mea keiki, mai hookuuwale i na keiki e hele wale ma na Uapo, i ka wa e ku mai ai na moku Okohola, o hiu auanei na keiki o ke kai, hopu oe ia Hamohamo i kahi o ke ahuawa.
         
KANU LAIKI: - Iloko o keia makahiki, ke ike nei au i na kanaka o keia Apana, ke huliamahi nei i ke kanu laiki, ma Lawai nae kahi a'u i ike nui ai, ua nui ka laiki i kanu ia, ua hooikaika nui na kane, a me na keiki, a me na haku nona ia aina, oia hoi o J. Kupele, a me kana wahine o Mrs. Hikoni, i ke kanu ana i ka laiki. Aole o kana mai ua mea he laiki e ulu nei. E ohi no auanei i ka hua o ka hana.
         
E WI ANA : - Iloko o keia makahiki, ke hana mai nei ka wi ma na kuaaina nei. Eia ke kumu e nui loa ai o ka wi , no ka lilo nui loa o na kanaka i ka mahi laiki. Nokamea, ia'u i hoolei aku ai i ko'u mau kii onohi ma Hanapepe, ike iho la au ua nui loa ka laiki i kanuia, mai uka a hala i kai o ka aina, kakaikahi wale no na loikalo e ulu ana me ka ai. Pela no ma Wahiawa , a me Lawai, ua pau na loikalo i ka uhuki ia, a ua kanu i ka laiki. Nolaila ka nui loa mai o ka wi ma keia apana. I keia manawa ua liilii loa ke paiai e lawe ia mai nei ma Koloa e kuai ai. Nokeaha la ke kumu o ka liilii ana ? No ka nele maoli no o kuaaina nei i ka ai ole, ke kuai aku nei kuai mai ka ai ma na kuaaina nei, kakaikahi na wahi paiai e lawe ia nei ma ke kaona Koloa. Nolaila, ke manao nei au, ma keia makahiki aku, ua nui loa ka wi . A pii loa mai ke kumukuai o ke pai ai a ka poe mahiai. Nolaila, ke hooki nei au maanei. Me ka mahalo.
A. W. MAIOHO.
            Kalahea,
Kauai , Mei 17, 1866.

HANAU .

            Mei 1, ma Pawaa, Honolulu , hanau he keikikane, na Kealalaina me Lui kupa pahu.
         
Mei 21, ma Maemae, Honolulu , hanau o Kainoalehulehu Elisabeta w. na Waiamau me Kaopua.
         
Mei 17, ma Kawaiahae, Honolulu , hanau o Emalaina w. na G. Bell me Hana.
         
Mei 4, ma Keanaeli, Kawaihae uka, Hawaii , hanau o Kealoha w. na Kahili me Kauwa.
         
Mar. 27, ma Pakaalana, Waipio , Hawaii , hanau o Kekauwanui k. na Nehemia me Kahanauakua.
         
Apr. 17, ma Waipukua, Waihee, Maui , hanau o Keoni k. na Namakahikieha me Halo.
         
Apr. 22, ma Paleileiha, Waihee, hanau o Ioane k. na Kamanu me Punihaawi.
         
Apr. 30, ma Waikiki-waena, hanau he mau keikikane mahoe na Kailimai me Kaiaholomoku.
         
Apr. 13, ma Lamalii, Wailuku, Maui , hanau o Kanioe k. na Kekahuna me Hoopii.
         
Mei 7, ma Kapaloa, Wailuku, hanau o Lono k. na Palea me Napahuloloa.
         
Iulai 13, ma Paukukalo, Wailuku, hanau o Kamai w. na Aene me Nakahuna.
         
Aug. 31, ma Kahului, Wailuku, hanau o Kahuailua k. na Kahuailua me Kaka.
         
Oct. 4, ma Kapaaloa, Wailuku, hanau o Kawahinekaamoku w. na Kekalohe me Kuapuu.
         
Oct. 23, ma Kapapoko, Wailuku, hanau o Kapohaku w. na Kanoii me Puhiki.
         
Dec. 30, ma Kahului, Wailuku, hanau o Kaenaakalani w. na Kanohookoa me Loe.
         
Ian. 28, ma Kahului, Wailuku, hanau o Elua mahoe w. na Lilani he keiki kamehai.
         
Ian. 15, ma Kaihuwaa, Wailuku, hanau o Gower, Jr., na J. T. Gower me Mary C. Gower.
         
Ian. 19, ma Kapaloa, Wailuku, hanau o Keahi w. na Kaumana me Palaole.
         
Ian. 20, ma Kauapo, Wailuku, hanau o Kalani Liilii k. na Kolopapela me Kauwahine.
         
Mar. 5, ma Kapapoko, Wailuku, hanau o Kaiakahi k. na Ehu me Luka.
         
Apr. 7, ma Karaloa, Wailuku, hanau o Nawelu w. na Keanu me Lizepa.

NO KONA, HAWAII !

E HAALELE ANA KA Moku Ahi " KILAUEA " Ia Honolulu, ma ka Poakahi la 4 o IUNE, MA KA HORA 4 1/2. No KONA, A me na awa ku mau. WALKER, ALLEN. & Co. NA ENEGINI. 234-tf

OLELO HOOLAHA.
I ka Lahui Hawaii ! !

UA KOHO IA AU I LUNA HOOPONOPONO no ka Waiwai o KAMUELA (S. H. Dowsett) kuu kaikaina i make. Ke hai aku nei au i na makamaka, ua makaukau au e hoolawa aku i ka makemake ma na Lako kukulu Hale o kela ano keia ano, no ke kumukuai haahaa loa, oiai ua lawa ka LAAU, PAPA, KEPA, PILI, &c., &c., &c., &c., &c., He mau moku kekahi o'u nana e lawe aku ka mea i kuai ia. He hiki no hoi ia'u ke kuai aku i ka wahie o Kauai , a me Kona ma Hawaii , i na he wahie ka kekahi poe. E hele mai na Dala, a wahie paha, i ike i ka makepono o na lako e paa'i ka Hale. Na'u na KIMO PELEKANE (J. J. DOWSETT) Honolulu , Mei 25, 1866. 234-1m

Manao Kue i ka Kamakahewahewa
Mau Olelo Hoolaha !

KE KUE AKEA'KU NEI au i kana hoolaha lalau ana, me kona kakau iho i kona inoa maoli ma ka hope o kona manao hoolaha. E hooia ana nona maoli ka LOKOIA hoolimalima O Makalapa, Aka, aole pela ka pololei maoli. Owau ka mea i hoolimalima me KAHAUOLONO no ka Lokoia o Makalapa ma Halawa i Ewa, kahi hoi a ua Kamakahewahewa nei e hoolaha nei nona. Na'u no i hoonoho aku ia ia e malama a e hana a me ke KIAI. He kanaka o Kamakahewahewa malalo mai o'u, aole no hoi au i kauoha'ku e hoolaha lalau ia , nolaila, mai manao oukou e ka poe heluhelu hoolaha he oiaio kana, aohe oiaio. MR. KEKUAILIAHI. Honolulu , Mei 23, 1866. 234-4t

MARE.

            Ian. 11, ma Waineho, Kawaihae-uka , Hawaii , mare o Keliohuaole me Wahanui. Na A. Pali i mare.

MAKE.

            Mei 11, ma Kamoiliili, Oahu, make o Kaikeaola w.
         
Mei 18, maia wahi no make o Kamano w.
         
Mei 21, malaila no make o Kumupala w.
         
Apr. 26, ma Halaula, Kohala Akau, make o E. Napualei w.
         
Apr. 30, ma Aigupita, Honolulu, make o E. Alapai k.
         
Mei 2, ma Kalia, Waikiki-kai, make o Wahiahu k.
         
Mei 3, maia wahi no make o Mapulauhoe k.
         
Apr. 23, ma Waimanalo, Oahu, make emoole o Waikiki w.
         
Apr. 9, ma Lahaina, Maui, make o W. N. Kaluna k.
         
Apr. 17, ma Kapoho, Puna, Hawaii, make o Naolalo k.
         
Apr. 17, ma Palolo, Oahu, make o Nakai w.
         
Apr. 28, ma Kaaawa, Koolauloa, make o Kuheleloa k.
         
Apr. 21, maia wahi no make o Kamaha w.
         
Mei 5, ma Kamooloa, Kauai, make o Miss. Rose Samuela w.
         
Apr. 15, ma Waihee, Maui, make o Paiki k.
         
Apr. 15, maia wahi no, make o Kekahana k.
         
Apr. 30, ma Paleileiha, Waihee, make o Ahou k.
         
Mei 1, ma Waimalo, Kawaihae, make o Pau Leleahana k.
         
Mei 7, ma Kalae, Molokai, make o Pete Misamai.
         
Mei 8, ma Kalae, Molokai, make o Hoopii w.
         
Feb. 19, ma Weloka, Hilo, Hawaii, make o Mose k.
         
Mar. 22, ma Kaalau, Hilo, Hawaii, make o Kaanaena k.
         
Apr. 27, ma Pauoa, make o Hoolulu w.
         
Apr. 7, ma Kapehu, Hilo, Hawaii, make o Popoi w.
         
Apr. 10, ma Maulua, Hilo, Hawaii, make o Opunui w.
         
Apr. 14, ma Kaiaakea, Hilo, Hawaii, make o Akuku w.
         
Apr. 20, ma Waimea, Hawaii, make o Kanakamahiai w.
         
Apr. 15, ma Waialae, make o Kaailoli k.
         
Apr. 16, maia wahi no, make o Ahia k.
         
Apr. 23, ma Wailupe, make o Paaniani k.
         
Apr. 2, ma Kaalawai, make o Kalama k.
         
Dec. 26, ma Kanepuniu, Waianae, make o F. C. Kamaka w.
         
Dec. 26, ma Makaha, Waianae, make o Lono k.
         
Mar. 29, ma Waianae-kai, make o Pooloa k.

OLELO HOOLAHA.

E IKE MAI NA MEA A PAU, OWAU O KELUIA, ke hoolaha aku nei au ma ke akea, no ka pilikia, e aneane ana e hoi aku i ka opu o ka honua. Nolaila, ua haawi aku au i kuu hooilina ia HOOLAU kuu kaikaina ponoi, i ke keiki i kapaia o KAUKALIU, nana kela keiki, aole na kuu kane, ua waiho mai oia ia'u i na makahiki elua. MRS. KELUIA Moanalua, Oahu , Mei 16, 1866. 234-3t

Olelo Hoolaha !

E IKE AUANEI NA KANAKA A PAU o na ano kanaka o ka honua. Owau o BILL KAMANAO. Ke hai aku nei au i ke akea, i ka poe kiekie a me ka poe haahaa, mai hoaie mai oukou i kuu wahine Ia Keokibine, E noho la ma Kaumakapili i Honolulu . Ina o ka mea hoaie aku i ua wahine la a'u, no oukou no ia poho. Aohe kuleana o keia wahine i koe maluna o'u, i keia wa e kaawale ana, aole no hoi e haawiia kuu dala ia KAIHEIMILIA i keia wahine. BILL KAMANAO. Kealia, Kona Hema , Hawaii , Apr. 25, 1866 . 234-1t

OLELO HOOLAHA.

E IKE AUANEI OUKOU A PAU LOA e na kanaka o kela ano keia ano. Mai ka poe waiwai, a me ka poe i hoowaiwai ia, e nana mai oukou. Owau o KUIKI, ke papa aku nei au ia oukou, mai hoaie aku oukou Ia Ihuole Ka'u wahine mare, no ka mea, ua haalele kumu ole mai oia ia'u, ina e hoaie mai oukou maluna o na ko oukou poho, aole au e hookaa i kona aie, aole ona kuleana iloko o ko'u waiwai paa a waiwai lewa, ua peku kahi ia aku ia. KUIKI. Wailua-nui, Koolau, Maui , Mei 17, 1866. 234-1t

OLELO HOOLAHA.

E IKE AUANEI NA MEA A PAU. O ka'u wahine mare O Kamakaimoku. Ua haalele mai oia ia'u a me ka maua mau keiki, ua imi aku oia i noiho kapae hou nona. Nolaila, ke papa aku nei au i ka poe waiwai, mai hoaie mai, ina oukou e hoaie, maluna ona ko oukou poho, aole au e hookaa i kona aie. S. L. KILA. Honaunau, Kona Hema , Hawaii , Mei 19, 1866. 234-2t

OLELO HOOLAHA.

E IKE AUANEI OUKOU A PAU LOA e na haole, na pake a me na kanaka, mai hoaie mai oukou Ia KAHUE Kuu wahine mare, ua haalele kumu ole mai oia ia'u, ua hele oia i ka hewa moekolohe, a ke hele auana nei no oia, i na e hoaie oukou maluna ona ko oukou poho, aole au e hookaa i kona aie. KUHELEAUMOKU. Wailua-nui, Koolau, Maui , Mei 17, 1866. 234-1t

OLELO HOOLAHA.

E IKE AUANEI NA KANAKA A PAU . Ke papa aku nei au i na kanaka, mai komohewa ma Kamanaiki Ma KALIHI-UKA, ua lilo ka aina ia'u i ka hoolimalima, i na e komohewa ke kanaka $5. ka uku, mai uka loa mai a hiki i ka hale o Puniwai, ma kai nei o ka pa aina o ka palena. Komohewa na holoholona, Lio, Bipi, Hoki, Miula, Puaa, he $1. no ke poo. Ke haawi nei au i kuu mana i kuu Luna ia N. HAO NAONE, iaia ka mana, ha hooponopono, a me ka malu ,e hana e like me ka'u olelo. MANUELA PUKIKI. Kalihi, Oahu , Mei 17, 1866. 233-2t

OLELO HOOLAHA.

O MAUA O NA MEA NONA NA INOA malalo nei. Ke hookapu aku nei maua i ko maua mau aina e waiho nei MA PAALAA-UKA, Waialua, Oahu . Aole e komo wale na holoholona, Bipi, Lio, Hoki, Kekake, a me ia mea'ku ia mea'ku, maluna o ua mau aina ia, ina e komo, e uku ia no $1., no ke poo. Aole no hoi he kuleana o na mea e ae e kukulu maluna o ua wahi la, e lilo keia i Kanawai paa mai keia la'ku. DANIELA KALUHIA. A. WAHINEAEA. Paalaa-uka, Waialua, Oahu , Apr. 24, 1866 . 23

Ma ke Alanui Nuuanu
- O -
IAKOBO ESTALL !
- MEA -
Hana Tini a hana Hao Apana.
- MEA -
HANA KAPUAHI HAO !

KE HAAWI AKU NEI I KE ALOHA I na kanaka o Hawaii nei, no ko lakou launa oluolu ana mai i ka wa i hala, a ke lana nei ka manao e mau mai no ko oukou kipa ana mai. O ka poe e makemake ana e kuai kapuahi hao, a mea pili paha i na Tini, e kipa mai ia nei mamua o ka hele ana aku i kahi e. 231-3m

OLELO HOOLAHA !

E IKE AUANEI NA KANAKA A PAU ke nana mai i keia. Owau o ka mea nona ka inoa malalo nei, ke hai aku nei au ma ke akea, o ka aina o Kawaiki ma Kunawai, Oahu . Ua lilo ia'u ma ka Hoolimalima, nolaila, e pono oukou e malama i ko oukou mau holoholona, Lio, Bipi, Hoki, Miula, Puaa, a pela aku. Oiai ua hookohu au ia Keomoku i Luna nana maluna o ua aina la, iaia ka mana. Ina e komo kekahi o keia mau holoholona i haiia maluna, maloko o ka aina, alaila, e uku no $2. o ke poo hookahi o kela a me keia holoholona. A aia i kuu Luna wale no ka mana, a e lilo keia i Kaanawai paa mai keia la aku o ka puka ana. H. MACFARLANE (HENELE.) 231-1m

J. W. KEAWEHUNAHALA.
Loio ! Loio !!

O KA POE MAKEMAKE I LOIO E KOKUA ma ka Hoopii ana, a pale ana ma ke Kanawai imua o o na Aha Hookolokolo o kela Aupuni, e kii koke i ka mea nona ka inoa e kau ae la maluna ; a e loaa no oia ma kona Hale noho i Kikihale, ma uka o kahi o J. KAHAI Esqr., a i ole ia, e loaa no ma ka Hale Hookolokolo i Honolulu, Oahu. Honolulu , Feb 9, 1866 . 219-1y

HALEKUAI PULUPULU !

UA MAKAUKAU AU E KUAI aku i ka Pulupulu Hawaii , o kela ano keia ano, penei: Ki Ailana, Helu 1. - Waeia a me na hua. Georgia, Helu 2. - Waeia a me na hua. A e haawi aku no au i ke kumukuai i oi aku. H. M. WHITENY. Honolulu , Mei 5, 1866. 231-6m