Ka Nupepa Kuokoa, Volume V, Number 25, 23 June 1866 — Moolelo o ka Ahahui Euanelio o Hawaii nei. [ARTICLE]

Moolelo o ka Ahahui Euanelio o Hawaii nei.

Honolilu, Oaht, Kawauhao. Poasahi. lune 11. Haiauai hou ka Aha ma ka hona 9. A. M. e like rne ka hoopanee eiia. kahea ia ka inoa. Pu!e o Rev. J. H. Moku, iilo ka h bom i ka puleHeluhelu ia ka mooleio ma na oie'o elua a aponoia. Hoopoka mai o Rev. H. H. Pareka i kekahi olelo hooholo e pili ana no ka make ana o Ka Mea Kiekie V"i.;toria Kamainalu Kaahuinanu. Aua aponoia ka oielo hooho!o. Hoohoioia. E hoouna i Kekahi kope o keia oleio hooholo i Ka Moi Kamehameha V. a o kekahi hoi i Ka Mea Kiekie M. Kekuanaoa, a oke kolu hoi o na kope ma ka Nupepa Kuokoa. Helahelu mai o Rev. S. Waiwaiole i kana hoike Kiluipai no ka Ekalesia o Waimanaio, Koolaupoko, Onhu. Waihoia .\a Hoike Kihapai. A lohe ka Ah.i i ka Hoike a ke Komite i kohoia e hoike mai i ka manao iinua o keia Aha. A heluhelu mai la o Rev. W. P. Alekanedero ka Lunahoomalu o ua Komiie la i ka palapaia Hoike a lakou i hoomakaukau ai. Hooponoponoia e ka Aha. Hooiioloia mahope iho o ke kukakuka ana e hoike aku ka hoike i ke Komite e hooponopono hou. Heluhelu mai o Rev. L. H. Kulika i ka Hoike Kihap.ii o ka Ekalesia o Kaumakapili, Honolulu. Heluhelu mai o Rev. Z. Poli i ka Hoike no ka Ekale?ia o Wailupe i kona noho Lunohaiolelo ana ma ia Kihapai. Heluheiu mai o Rev. E. loane i kanu Hoike Kihapai no ka Ekalcsiao Waioli, Kauai. Heluhelu mai o Rev. E. Helekunihi i kana Hoike Kihapai no ka Ekalesia o Anahola, Kooiau, Kauai. Heluhelu mai ke Kakauolelo i ka palapapala Hoike Kihapai a Rev. J. W. Kamika no ka Ekalesia o Koloa, Kauai. Hoomaha ka Aha hookahi hora P. M. Pule o Rev. S. C. Luhiau. A'iuaiii, Hora 1 P. M. Hui hou ka Aha. Kohoia o Rev, J. Kauhane i Lunahoomalu e pani a hiki mai ka Lunahoomalu n)au oka Aha. Pule iho la ka Lunahoomalu. Heluhelu mai ke Kakauolelo ī ka palapala Hoike Kihapai a Rev. J. W. Kamika no ka Ekatesia o Waimea, Kauai. Heluhelu mai o Rev. D. Dole i kana Hoike makahiki. Heluhelu mai o Mr. A. Wilikoki i kana Huike makahiki no kana mau hana ma ke Kulanui o Waioh, Kauai. Heluhelu inai o Mr. D. S. Kupahu he Lunahaiolelo i ka Hoike Kihapai no ka Ekalesia o Niihau. No ka noho pu ana mai o Rev. J. S. Rising o ka Ekalesia Episekopa Perotesetane, Kaliponia. A ua hooholo'm, e iilo oia i hoa kuka no keia Aha. Heluhelu mai o Mr. S. V. Naumu he Lunahaiolelo i kana Hoike Kihapai no ka EkaJesia o Hanapepe, Kauai. Heluhelu mai o Rev. J. Kauhane i kana Hoike Kihapai no ka Ekalesia o Kapaliiuka Kau, Hawaii. Heluhelu mai o Rev. J. F. Pogue i kana Hoike Kihapai no ka Ekalesia o Waiohinu, Kau, Hawaii. Hoopanee ia ka hana a halawai hou ma ka honi 9 A. M. o ka Poaha. Poaha, luue 14. Halawai hou ka Aha ma ka honi 9. A. M. noho o Rev. B. W. Pareka ma ka noho Lunahoomalu, kahea ia ka Pepa inoa. Pule o Rev. J. Waiamau, a inalama iho la ka Aha i ka A hora haipule.

Heluhelu ia ka inoolelo, me ka hooponopono pu, a nponoia. Heluhelu mai o Kev. W. P. Alekanedero ka Lunahoomalu o ke Komite no ka hoonaauao i ka lakou palapala no na Kula Aupuni. Ua lawe ia mai ka Hoike a ke Komite imua o ka Aha, a ua noonoo ia ine ka hoo(X)nopono pu mahope iho o ke kukakuka ana, a ua apononoia kn Hoike a ke Komite. Hooholoia. O G. P. Kauka, (Judd) Kev. B. W. Pareka, Kev. M. Kuaea ke Komile e hele a e kuka pu me ke Komite hoonaauao o ka Hale Ahaolelo. Hooholoia. E palnpala'ku ke Kakauolelo o keia Aha ta Kev. T. Koana, īne ka hai aku iaia i ka ktia Aha i hooholo ai uo na oihana kula, a nana no e waiho aku imua o ka Papa Hoonaauao e like me kona manao. Heluhelu mai ke Kakauolelo i kekahi lapala mai ke Keena mai o ka Papa Hoonaauao, a ua hooholom na ke Kakauolelo no o keia Aba e pane aku no ia palapaia. Heluheiu maio Kev.S. W. Papaula i kana Hoike Kihapai no ka Ekalesia o Kapaliloa, Kona Hema, Hawaii. Heluhelu mai o Kev. J. F. Pogue i ka palapala Hoike Kihapai a Kev. J. D. Parisa no ka Ekaleaia o Kona Hema, Hawaii» Hooholoia. No ka pilikla o na I4IU 0 keia Aha, noiaila, ua kohoia 0 Kev. 0. Dole, & me Kev. J. S. Emesona e hele aku a e nana i ka Hoike kula e like me ka mea i koi ia mai. Heluhelu tt>a» 0 ReT. \V. PiHpo i kn

pa.apaia Ho ke K;hapa:a Rer. J. \\ . Kupak'h: no ki o HeĀan:. Ko:ī.i. Hav\aī3. Heiuhe.'u niai o Rev. G. W. Pil;po i kura Hoiwe K:aapai no ka Ekaieaia o Kauua, KoAkau, Hawaii. Heiuheiu mai o Rev. G. B. Kaonohimaka i kana Hoske Kihapai ko ka Ekaiesia o Kekr.ha. Kona Akau, Hawaii. Hoike waha mai o Rev. J. S. Emesona no fca Eknlesia o Hauuīa. Heluheiu raai o Mr. E. Kekoa he Lunahaiolelo i kana Hoike hapa makahiki oo ka Ekalesia o Hauula. Heluhelu inai ke Kakauolelo i ka palapala a D. Puhi he Lunahaiolelo i kana palapala Hoike no ka Eka!esia o Hana, Maui Hikina. Hoomaha i nookahi hora. • Puie o Rev. S. E. Bihopa. Ahiahi, Hora 1 P. M. Halawai hou i ka pau ana o ka hora 1. Pule o Mr. D. S. Kupahu. ■ Heluhelu mai o Rev. A. Kaoiiko i kana' Hoike Kinapai oo ka Eka!esia o Waianae,' Oahu. • Heluhelu mai o Rev. J. Waiamau i kana Hoike Kihapai no ka Ekalesia o Lihue, Kauai. Hoike mai o Rev. L. Kamika i ke ano o kona hele ana'ku nei i Amenka. Ua hai mai oia imua o ka Aha i ka oiuolu maikai o kona kino a me ka ohana, aohe pilikiu ma ke alanui hele. Ke ano o ka noho ana o na kanaka Hawaii nia Kaleponi, a ine ka hana hoi a ka Bihopa o Honoluiu ina Amerika Huipuia. Heluhelu mai ke Kakauoklo i kekahi palapala mai Nu loka mai, Aperila 12, 18(56, na Rev. E. W. Kalaka mai : keia Ahahui. Heluhelu mai o Rev. E. Bond ka Lunahoomalu mau o ka Aha ī kekahi palapala aloha na ka Ahahui Ekalesi.\ mai o Kaliponia ma o Rev. J. Rowela. Hooholoia. E hoomahuahua hou ae ina dala o ka Papa Hawaii a hi<i i ka 24. A koho iho la ka Aha ina ka halota ia Mr. Church, Mr. J. Bartlett, R'ev. M. Kuaea, Rev. A. Kaoliko i mau lala no ka Papa Hawaii. Hooholoia. Eao aku kakou ina hoahanau, na mea hoi i loohia i namaipake i akoakoa ma Waikolu, mokupur.i o Molokai, maloko o na ekalesia a pau mai Hawaii a Niihau, e noho lakou malalo o ka malu o ka Ahahui Lnnakahiko o na mokupuni o Maui. Hooholoia. E lilo o Rev. W. P. Alekanedero i Koinite e hoomakmikau i Hoike manaoio no keia Ahahui, a hoike mai i keia makahiki ae, (1567). Hapaiiu ka noonoo ana no ka Awa, i ka imi ana o na kanaka ia rr.ea ino, ke kanu ana a me ke kuai ana aku no hoi. Noi mai o Rev. J. F. Pogue, e hoapanee ka noonoo ana no keia mea ino o ka "Awa" a ka la apopo hora 9, A. M. Hoopaneeia ka halawa a ma ka la apopo, hora 9 A. M. Puleo Rev. A. O. Forebe. Poalina, lune 15* Hora 9A. M. Halawai hou ka Aha, noho o Rev. C. B. Aneru ma ka noho Lunahooinalu. Pule o Rev. A. Pali. Kahea ia ka papa inoa, a malama iho la ka Aha i ka hapalua hora e haipuleana e like me ka mea mau.

Helulieluia ka moolelo n nponom. Kooholoia. E lilo o Mr. J. Bartlett ame Rev. M. Kuaea i Lala no ka Papa ma ka Hapa aknhi. a o Mr. Church hoi no ka hapn elua, a o Rev. A. Kaoliko no ka hapa ekoiu. Noi mai o Rev. O. H. Kuiika, e hoololiia ka Papa Hoike Helu. Hooponoponoia eka Aha, a hooholoia ka hoololi a 0. W. Kulika. Heluhelu mai o Rev. O. Kulikn no ke Komike e hoike mai ana i ke ano ntii o na ekalesia ma kona hapa, a o Rev. E. loane hoi ma kekahi hapa oua Komiie In. Ua hooholoia, e apono aku i ka hoike a ke Komite. Hoike waha mai o Rev. E. Kowini ma ka olelo haole no kana mau hana ma kona kihapai, ka u Ekalesia Alanui Papu." a ua unuhiia mai kana hoike ma ka oielo Hawaii e Rev. VV. P. Alekanedero. A pela no hoi o Rev. J. S. Rising ke Kahunapule o kaaoao Perotesetane Episekopa o Amerika n»a ka olelo haole, e hai mai ana i kona aloha nui i keia "Ahnhui Euanelio Hawaii," a me kona manao hoi he hookahi no kakou iloko o ka Haku lesu Kristo. Aua unuhiia kana hoi«e ma ka olelo Hawaii e Rev. W. P. Alekanedero. A mahope iho o ka hoolohe oluolu ana o ka Aha i ka manao o Rev. J. S. Rising, ua hooholoia e pule o Rev. T. Koana roa ka olelo haole, a o Rev. W. P. Alekane*lero ma ka olelo Hawaii. © Heluhelu inai ke Kakauolelo i ka palnpai la a ke Komite e pme aku uo ka palapala a Re*. Dr. R. Anesona i keia Ahahui. Aua 5 hooholoia. e apono aktt ka Aha i ka hoike a ; ke Kooiite. i Heluhelu mai o Rev. H. Manuse i kana 1 hoike kihapai ao ka Ekalesia o Honuaula, | Maui. I Heiuhelu raai o Rev. S. W. Nueku i ka- | na hoike kiliapai no ka £kale-sia o Halawa, j Molokai. ' Hoomaha ka Aha hooieahi hora. | Pule q Rev. S. W. Nueku. Ahiahi. Honi 1, P. M. j Halawai hou ka Aha ika pau ana oka \ hora 1. Noho o Rev. J. H. Moka tna ka I noho Lunahoomaiu. Hapai.ni ka noonoo ana i

no ki man-io o Kev. D. B. Lauiiana. e koho. ke;\ An3 Kev. J. F. i Kahu no ke Kuiuhan::; o Hi'o. Hooho!out. flooh>.'<•.o Kev. C. B. Aneru ke Kaknuo'eio r»<> ka manawa ma kahi o ke Kakaoo'e* !o W :i Ah;i. Hapaiia ka iioonoo ar.3 e iike me ka mea i hoohoioia hm ka haiiwai o ka !i 14 no na mea e pi,i aiu i ka tifra. ke kanu ana. kuai ana a me ka nui ana hoi o na hoahanau iwaena o ka Eku!esia, A mahope īho o ke kuka ioihi ana p.o Leia mea ino, no!ai!a, ua hoohoio ka Aha 1 keia mau oielo hoohelo maiaio iho nei. 1. E hooholoia. Na keia Aha uo e noi aku i ka Papn Hawaii, e hoomakaukau i wahi luke e hoo'aha iwaena o na hoahanau, e hoakaka ana i ku hewa a ine ke ino o ka mahi ana, ka iuu ani a me ke kuai ana hoi 0 ka awa. I ka manao o keia Aha, he kumu hihia nui ka awa iwaena 0 na Ekalesia 0 ka Ha- ; liu fcMJ K'riāto ma ke!a pae ama, a noiaila : hoi, ke hooholo nei makou penei: ! 2. E O ke kanu ana, kuai ana a me ka inu wa!e ia ana hoi 0 ka awa iwaena o na hoahaniu o ka Ekaie?ia. a he inea kue ioa keia 1 ka nuiluhia a me ka pouo 0 ka Ekalesia 0 lesu Kristo ma iiawaii nei, a noiaiia hoi, he pono ke noaku, ke hookoio- i ko!o aku ; a ina e hooiohe ole mai, aiaila, e , hookaawale aku mai waena aku o ka Ekalesia. , Hoopuka mni 0 l\ev. B. \Y. Pareka i ke- ■ kahi olelo hooholo, n ua aponoia e ka Aha. , Olelo hoohoio. Ke hoike aku nei keia j Aha i ko lakou mahulo nui i ka mea nana e i hooponopono a e hoopuka nei hoi i ka nupe- | pa Auokoa. no kona hooinanawanui nna ina : keia hana, a ke mnnao like nei na lala a pau | 0 keia Aha, e liooikaika a e paipai aku hoi i \ mahuahua ka laha nui ana o ke Kuokoa a j me ke Aleula iwaena o na kanaka.makua a ' me na kamalii 0 keia Pae Aina. ! Heluheiu mai o Kev. D. Baluina, ke Ko- \ mite i koho ia e noonoo i ka hoike a ka Pa- 1 pa Hawaii. A ua aponoia ka hoike a ke | Komite. | Hoike mai 0 Kev. J. S. Emesona 110 ka Pne Aina 0 ;\laikonisia. r»o ka hoouna hou ana i mau elele e hele ia Pae Aina. Hooholoia. E imi ka Papa Hawaii i mau ' Misionari no Maikonisia, 4a i 5 paha me na i wahine kupono e holo aku ma Hol.uao hou i kona manawa e hiki mai ai. Hoopuka mai o Kev. O. H. Kuiika i kekahi mnu oleio hooholo, a ua aponoia e ka Aha. 1. Hooholoia. Ke paipaiia nei na Kahu a me na Ekalesia e mainina i ka Poaha hope 0 Feberuari, i la pnle no na kula o kela ano keia ano, a me na kula nuimakeia Pae aina. 2. Hoohoioia. Ke pnipai aloha nku nei keia i na Kahu Ekalesta a pau i huiia malalo iho 0 ka mniu o keia Aha, e m «iama i ka hebedon.a in ia 0 ianuari, A. D. 1567, e hoomaka an-a mai ka la Sabati niua oia ka la 6. a hiki i ke Sabnti hope, oin ka la 13, i hebedoma puie homnau me ka nonoi aku i ke Akua e kukuiu i konaaupuni ina ko Hawaii nei Pae Aina. a ma ka hnnua hoi a puni. Hoopuka mai 0 Rev. T. Koan » i kekahi oieielo hooholo e piii ana no ka 4, Mare f ? ' a ma ke kukakuka ana 0 ka Aha, ua hoopanee a ka noonoo ana no ia mea, a halawai hou ka Aha ma ka hora 9 A. M. o ka Poakahi. Hoopaneeia ka hana n haiawni hnu ma ka Poakahi, lune 18. i ka hora 9 A. M. Pule o Rev. J. Kauhane. Poak'ahi June 17, 18(36. Halawai hou ka Aha ma ka hora 9 A. M. noho o Kev. B. W. Bareka ma ka noho Lunahoomalu, pule 0 Rev. G. W. i J ilipo, kahea ia na inoa. u maldma iho la ka aha i ka \ hora haipule. Heluheluia ka moolelo ma nn olelo elua, a apom»ia. Hoohoioia, na Kev. Daimana e poi i ka palapala pane a keia ahn ia Rev. Dr. R. Anrsona, ma ka nupepa Friend. Hoohoioia. E pai ia ka palapala a ke Komhe o kem Aha 110 na kula ma ka " Nupepa Kuokoa.' Hooholoia. E pai la ma ka Nupepa Kuokoa ka palapala a Kev. iosepa Rowell o ka Ahahui o Kalifonia. Hooholoia. E pai ia ma ka nupepa naole " Friend." na hai ao a Rev. Daiinana, a me Kev. E. Bond. ! Hoopuka mai 0 C. B. Anaru i kekahi mau oielo hooholo, a ua aponoia. 1. E hooholoia. £ noi kakou i ka Pnpa Hawaii, e hoolako m».i i na Baibala, a me na Buke liiiii oleio pake. 2. E hoohoioia. Na na kahu Ekalesia kahi i akoakoa ai ua pake e noho ai e koho i kekahi mau hoahannu haipuie io, kuponoe | hoelaha i keia mau B<iibala iwaeoa o na pa» | ke, a e kaiuailio e hoohuli hui ia lakou 1 ka ' pono o Kmio. Hapai la ka noonoo ana no ka mare e li--1 ke me ka m*a i hoopanee ia. Hoopuka mai o Re». H. H. Pareka i kekahi mau oielo hooholo, a ua aponoia. 1. E h»»oholoia. Aoleeahewaia kekahi : o keia Aha, ke hooie oia i ka mare aku i k& poe i ae la e mare ke ike ia he hewa ia roa- ; re ana. 2. E hoohoiow. He raea pooo ole i ke- : kahi 0 keta Aha ke mare aku 1 ka poe 1 imi i ka puapala oki a)are o ka manao koiohe ; waie iho no 1 ioaa ai kekahi hoa e ae. S Noi mai o ReT. J. F. Pogue, he inea pono

i keui Ahi e koho ao i wahl Koinite. a e n00:100 no keui mva. a hoiWe m.-\i i Wo iaWou :v. \nno imua o keia Aha s keia makahiki aku A. D. 1567. Hooholo;a ke koho Kom;te ana. Aei\ ra Komite Kev. W. l'. Aleka-tu-«iero. Kev. J. F. Pogue. a me K»:v. D. Baiuina. Noi mai 0 Kev. T. Koana, e hoo'ilo keia Aha i hapalua hora haipule i ke Akua m;\« miii o k;t hookuu ana o ka aha, ala)!a e hokeia aha, a haiawai hou ma ka Poa!ua mua o June, A. D. 1567. Hooholoia. A ma'ama iho la ka aha 1 ka i hora haipule i ke Akua. e like me ke noi a Rev. T. Koana. A mamua aku o ka maiama ana, hoopuka mai Ja o Kev. E. loane i kekahi olelo hooholo, a ua nponoia. Hooho!oia ke aloiia nku nei keiu Ahahui i na hoahanau kamaaino o Honolulu, a me na wain e kokoke mai ana. no ko hikeu hookipa maikai ann mai i na lala o ka Aha, oiai lakoii e halawai makahiki ar.a. Hoopanee īa a halawai hou ma ka Poalua mua o June, o ka A. D. ISG7.