Ka Nupepa Kuokoa, Volume V, Number 25, 23 June 1866 — Kau Ahaolelo O ka M. H. 1866. [ARTICLE]

Kau Ahaolelo O ka M. H. 1866.

i'oAKAin. Inne 1 1. Ilalawai ka [lale ma ka lu>ra mau. Ka Hope Per«jsiilLM)a Knpena Loke nia ka »w»ho. Muhupe iho o ka pnle nna, ua heluhelu ia ka moolelo o ku Male n aopuno ia. Heluheiu niai o Kaunamano i kekahi palapaia hoopii inai Hamakua mai e noi ! »na e ae ia i awa komo ma Hamnkua, iiui, "«.» ka papa. Heluhelu ia mai kekahi palaj)ala lioopii, mai Kona Hema mai e noi mai ann e hoemi i ka auiiau o ka lio i hapaiua, a e hoopii ae i ko ka ilio i elima ilala, a e ae ia na kai lawaia o ke Aupuni e Inwnia ia, a e hoouku ia na kahuna kannka, ina e make kekahi mai nna e hana'i, alaila, e uku i $ 10., no ka mea hookahi ke make, hoomoeia ma ka papa. Heluhelu mai o Ukeke i kekahi polapala e noi nna e ae ia na kai lawaia o ke Konohiki e lawaia wale ia, aole e ne ia na wahine o keia Aupuni e mare me kekahi kauaka o ka aina e i kuikahi ole me keia Aupuni, nol« e ae ia na knnaka e kuai i ko lakou mau aiua i na haole, a me kekahi poe e ae o na aina e ; a e hooniakaukau ke Aupuni i hale kula lapnau ma a o na holoholona i oi ae na makahiki mnmua o elua makahiki. e hoopaaia ana ma ka Pa Aupuni, n e hoouku ia ka mea nona ka holohulona i no ke poo hookahi. A e noi ana no hoi e hoomama ia oe ka uku hoopanee o ke kii ana'ku i ke elala o ke Aupuni, ao na Misionnri kahiko a pau e hnawi mai i ;£6,000. Noi mai o Keliipio e hoomoe loa ia ka Bila ma ka papa. Kue o Ukeke i kn hoomoe in o ka Biln ma ka papa, oiai he mau mea kupono kekahi maloko o ua Hila 'a. Noi mai o Aholo e lioomoe ia ka Bi!a ma ka papa. Noi ai o Lunahlo e hapai hou ia ka noonoo ana no ua Bi)a la. Lawe mai o Mahelona i ka olelo a ke Komile Koho e pili ana no ka poe mai lepem, a ua hooiaio ae ia $ ka malama pono ia o ka Papn Oia. a ua noi rn u ia e hooinoe ia ka paiapala hoopii m:i ka papa. Lawe mai o Keohokaua i ka oleio a ke Komite Kohn. e pili ana no ke awa komo o Kahului ma Maui, a ua noi mai ia e hooponee ia ka noonoo ana. Noi mai o Lunalilo e hookomo iho maloko o ka Biia Haawina o ka Moiwahine kaneinake o Kaiama i $8,000. Noi mai ke Kuhina Kalaiaina e haawi i ke Komite waiwai. Hoomaopopo hou mai o Lunaliio no ia mea. Kamailio hou mai ke Kuhina Kalaiaina na ke Komite Koho a me ke Komile Binance e noouoo, a na laua e hooholo, a hooinoe paha, ke ae ia nae e ka Hale e hooholo, a hoohoio ote, kamailio mni ke

Kiaama o Kn'iai. ua haiiaia no la hmni o h .-\ivVM.kr»iraiu. a ua kanalua «>ia i ka !.ur;a!i!o me:i e kanuiil.o ana ia manann. O!tio :um Ku!ii?.a o ko n*a aina e. anoai pi!; i no ke k.>koke loa o ko l.analilo kulana i ka Moiwaiiine kanemake, nol.iila oia i nian.io ai e kamaiiio ma ia niea. a i na e waiho iu keia i ke Kon\ite Koho uiai a ia kakou. e ike inanpooo oi i ka tio[o pono o kt.ia niea. Noi mni o Knapa e lioopanee ka Hale a hiki i ka \\ o lune. N«.i mai o Keawehunahala c hoomoe ia ka m*-a i hoiki ia inai imua o ka Hale. Kd uiai o Kepoikai, a knmailio mai no na hua. H'iomoe ia ka mea i heluhelu ia ma ka j »(pa. Kauimiio nmi ka Hope lVresidena no keknlu inau mea e piii ana no ka haiolelo a Ka Moi. Ku mni ke Kuhina o na aina e, a hai mai ia i kona manao. e hai mai ana ia i kekahi mau wehewehe imua o ka Hale i kekahi «nau la'e. Hapai ka Hale i na hani o ka la, a hoike »a mai kekahi Bila e pih ana no na kumeku kamaa c auhau ia i .§2O. N«»i mai o Ukeke e ho >panee ia ka Bila holookoa. Noi mai o Keawehunahila c hooholo ia ka liiia. Olelo mai o Kakani. i na me ia, alaila c kau ia i auhau mahiua o kn poe humu nouo lio a me na haua e pili ana ia mea. Wehewehe mai ka Hope lVres:ilena i kekahi ih;uj mea e pili ana no ia mau hana Olelo niai o Keawehunahala, i laweia mai ka i.i Uila m> ka ike ia «na'ku mnloko o na hale kumeka, e kau mni ana na kanina o ka aina e maloko o na hale o I\U mai O lieueK a Oieu» uiai, ik; liiakehewa ko kau ia i auhau maluna o na mea liilii e na hoa o ka Hale. A hai ma» oia ina ka e kau ia ka anhau maluna o ka poe e maaunuwu poi nei, ulaila kupono no, a o ke kau ana i nuhau maluna o nn kumeka kamaa. no kn lawe ana mai i> lakou i na mea hiii maloko o ko lakou mau hale kumekn. aole ia o ka mea kupono e kau ia'i i auhnu maluna o lakou, oiai mai na aina e mai i Inwa ai ka oihana kumeka kamaa. Kokua o Nahaku e kau ia i $13 daia no ka laikini kumeka kamaa. Kokua o Aholoe hoopanee hou ia ka noonoo ana i ka Uila. Kauoha mai ke Kuhina Waiwai e uana i ka rula 3G. A hapai hou mai oiu i ka hana o ka la ma ka hoololi aua i ka Pauku o kc Knn uvai Kivila. A hoiUe pu nvai oia i Bi!a e piii ana no ka Lunnkanawai Hoomalu o Waialua, a me ka Lu nak■-) nawni A pana. Noi mai o Nahaku e hooholo ia kn Bila. Knmailio mai o Kamalo i kekahi mea e f>ih ana no ke awa o Kahului. Huomao;>opo mai o Knumoa i ua Biia li. !!<uke mai n Kepoikai i kekahi inea e piii ana uo ia Bila. wahi nna, he nui loa na mea i hana ia ma Wailuku. Hoopaneeia ka noonoo ana im ka Bi!a a ka h »ra II «> kekahi la ae. ( \o ke Au Okoa.) Poali'a, lune K\ Halawai ka Ahaoielo i ka l.ora mau. Noho o Kapena Rokc ma ka noho Lunahoomalu. Pule a pau, heluheiu ia na hana o ka Halawai o nehinei, a aponoia. Ku mai o Hon. L. Kaapa a noi uiai. e hoopanee ka Ahaoleloa Poakolu halawai, a e kauohaia ka Makai o ka Hule e hooUko i mau kaa e holo ai na hoa o ka Haie i ka nana hoike kuU o Kapunahou. Noiia mai e Ka Mea Kiekie W. C. Lunaiiio e hoomoe i ka olelo hooholo ma ka papa. !na noe makemake o Kaapa e pii. e ae no ka Hale iaia e pii, o ka ike iho i ka oielo haole, pono loa. Kokua o Hon. J. W. Keawehunahala i ka hoololi. Ku mai o Hon. L. Aholo a i mai, he pono no i na hoa o ka Hale ke pii e nana i ka hoike ana o Kapunahou. ! oiai hoi o Hairakt, e hoike ana no hoi na kula haoie o ke Aupuni i ka Poaha a me ka Poalima ma ka hora 9 o ka-

kahnka. h!.»tU r.o li'-i « k;i na c tu'.ko'uak«* ai. HocKttoe loi i.i ka o!:io iwohoio !iift La |<h|M. \oi niai o Ho'i. Mr. K« v f»«">ikai. o u\» ih ka l.uiiukanuwai Ajvnia o Kaanapaii, Maui, ma ua koina. \«m mai o Hon. Mr. Kanpa o h»v.>nn>c i ka olv'u) hooholo ma ku l.nweiu. lleluheia akahi ma» o Mr. H»»ik.i i ka Bi!a Kanauai o lioo|kui :ina i ko Kannwai e pili an.i i ka uuhau o ka raikt o na aina e mui. \oi uiai o llon. Mr. Kaap.l v kuo i » Hil i. a o waiho t«va ia. Noi mai <> Hon. Mr. Kukani o hoo'a-.-io ia. Wehewthe lun» nui o Uo:i. Mr. lloika no ka pono ke hoonoa in ko ilnto o ka raiki o na aina o mai. 0 ka oloio hoohoio e wniho i»>a i k i Hila, ua lawoia. Lilo ka Uale i nn hana o ka ia—no na 01010 hoakaka a ke Kuhma »> ko na nina e. 1 konn ku nnn a hai mai, nolo o kana mai a ka loihi o ku wHn weiu» nna ma ua men e |>ili nna i kana oihnna. Lilo ka Hale i ka mmnoo ana i ka la e hooloii ona i kn l'auku 7(?0 o ko Kn» nawai Kivila. Noi mai Hon. Mr. Aiiolo o hoopanoo la a kahi wa aku noonoo hou. Kokua o Hon. Mr. Keohokaua i ka Hila. a pola no hoi o Hon. Mr. Koawohunahala, a mo Mr. Maholo<ua. Ku mai o Mr. Hoika a i mni, ua kulike k*t oloh» hoaknka a kn Luna o l.auai mo ke kuhikini (>() o ke Kumukanawim" * Ku mai o Mr. Kakani a i mni, o kn linoholo nnn i koia Hiln, nolo kuo iki i ke kuhikulii 60 o ke Kumuknnnwni. Kue o Hon. Mr. l'keko i ka IM i. kekuiii \va i lawe ia'i—haule ka IMa. Ku mai ku I\omi«e a l.oik** mai mma o ka Hale. A hooholoia ka i»loh> hoike. Noi mai o Hon. Mr. Keawehunahuin, e noonoo hou—hauio. Nmau ia e Hon. Mr. Koaw» hmiahala na ne a me na lioole—lawe i i,—ll i ae, he 23 i lioole. Lilo ka Hale i ka noonoo ana i ka Hila Kanawai e hoopau ana i ku Kanawai kolea. Noi mai o lloii. Mr. Hart, e hooliolo ia ka Bila. Ku mai no hoi o Ke|>nikni a i niui, aolo pomaikai i koia Knnawai Koloa. Kokua o Hou. Mr. Nnlmku i ka Ihla. Kokua hoi o Mr. Mnheloi n, e ho««|>anee a kahi wa i ka Bila. Hooie loa mai o Iloii. Mr, Kaknm t ka pomaikai o na mahun i keia Knnnwni, Hoike mai o li, i hooiioloia koui Kanawai i men e pomaik.u ai na mahiai. Honle m >i o Mr. Keohokoua, aolr po. maikni iki o konn Apnna i keia Kanawai Ku mai o Kenweh.inahnla, a fl r„ e kapae i ka huif>fefo " Kolo » '' mn iia Pauku. Noi mai o W. t\ Lunahlo e knpu<» loa ia ka hoololi—a hoopnapaa iki. Ku mai ke Komil'.' a hoopau, hoiipa* uee ka AhaolHo. ! > «*%koi.i-, lune 1.3. Halawai ka Hale i ka hora mau. |» u |,. a pau, hehihehiia na hana o ka h i hala, a aponoia. Noi niai o 1., Kao|m e hoopanee ha ule. Hoike mai o Mr. Kaunamano i ka olelo lioike a ke Komile Wae, no ka o.h >n a ka Papa Ola. Hoike mo, ka Hof»e IVre«aJt»a i ka loaa ana nmi o kahi j«lapal i ma« n Wini mai e noi ana e kope »n k i hoop,, a na kalepa a me na kamnamn o Honolulu nei e kue ana i ka hoopuka anu i ke (Jala pepa—Ae ia. Lih» ka Hale i na hana o ka la, i ka noonoo hou ana i ka B.la e hoopau ana ! ke Kanawa» Kolea. Noi mai o Hon. Mr. G. B. Ukeke e hoopanee. Noi mai hoi o Hon. Mr. Keohokaua e hooholoia. I mai hoi o Mr. Keawehunahala e wi« ihoia a ke Koniite Wae* O ke noi e hoopanee ua haule, he 13 » ae, a he 17 i hoole. O ke no » **oi e wailio ia i kt» Koimie

W n<;, )too)H/U'ia—Kohf> ia na Koinile. Hapai hou in ka nooneo anf? t Ka f>ila Har<mnn. .\<,iia e kapne ia k.i noonoo nna, a ina?K»(fO o Ka n<K>n<>#» ana i ka Bi)a <lala pe{>a —!aweit. /,1)0 ka Ilale i Komite. Ikluheluia a ke Kakauolelo ke Kanawai e ae ana » ka )jonj)uka ana i tia elala popa. Noi n»ai o \V. C. Lunniilo e hoopanee in. Noi inai o Hairaki e heluheluia ka paInpala lioopii e kue a»a i ka l>i!a elala pe* p;» ma ka olelo Huwaii. r.awcia, a he-!uli'-loia ka (uilapala lioopii. \Vc:!»ewffhc loilii niai ke Kuhina Waiwai iua na mea e pili ai>a i ka pono o ke ei.il» pupa. Kokua o Mr. Hoika i ka wehewehe an-i. Aka, oole nae ona makemake ia B»!a ; a ua l«j.lii no kona wehewehe ana 111:1 ka mea e ku nna i ka poino ke hooholo ia ka L»i!a. Hoopanee ia aka Poaluna noonoo hc»u. Nui mni o Hairaki e noonoo hou i ka Hil.i e hoololi ann i ke Kanawai dute o ka miki. Iloopani'e ia ka Almolelo. Poaua, lune 14. Hnlawai kei Ahaolelo ma ka hora 11 knkalnaka. Hon. Kapena Loke ma ka Noho. Pule ke Kahuunpule a pau. Heluheluia ka n>ool»-lo o ka la i hala a tm aponoia. H' luh« lu inai q Hoii. Kupau he bila, e ukuia n:\ nlii 0 ka Ahaolelo \ $150 pakahi no ke kau Ahaolelo, ua hooholoia ma ka heuhelu akahi ana. Waihoia mni he olelo hooholo e kauoha nna i ka Makai 0 ka hale, e hoolako i mau kna no keia hnle. no ka hele ana e ike i ka hoike jh» o Punahou. Ua hoomoeia.

Hi-lulu'lu inai kn Mea Kiekie W. C. Lunulilo lio olelo hooholo, e kena nna i k»i Mnkni o ka Hnlo, e hele e hoohapa iho i ka hae n ke kinpn Komctn. Noi inni o Gov. Dominis, e hoomoeia ma kn pnpa. Ku hou inai ka inea Kiekie a olelo mai, he hoololi knna mn ka huaolelo kena, ae hoo* koino malnila "kauoha." Noi mai ka Hon. Keawehunahnla, a me ke Kuhina Kalaiainn, e hoomoe ma ka papa, no ka men, he makamaka aloha o Kapena ['ete no keia Aupuni, a no na ona moku no Ninnuin no ka hoomoe i ka olelo hooholo, a un laweia e ka haln. Heluheluia mni he olelo hooholo, e kauoha ana i ke Koinūe o ke Kalepa, e hoike tnni. i kn MKinao no kn palnpaln hoopii no ka npana o Hnmakuu, no ke awa o Honomalino, a ua knpaein. ileluhelu mai o Ilon. Kupau he olelo hooholo no ua mea e pili ana i ka lalani Alii i kupono no ka Noho Moi. Kokun nui o Hon. Ukeke ia olelo hooholo. Kue mni ke Kuhika Knlainina no ka olelo hooholo, 110 ka men, wahi hoi ana, o ka Moi wnle no ka mea inana e koho i hooilinn, aole o na Lunamakaaiuana kekahi, oini e ola nna oir. Kokua nui loa o Hon. Ukeke i kn olelo hooholo, oiai he mea ia e hoomanao ai ka Moi. Ma ke noi ia ana mni, un ae in e hoihoi hou aku i ka olelo hooholo. Heluhelu mni o Hon. Kaknni he oleio hooholo, e hai nku keia Ahnolelo ina o ke Komite la i ka Moi. e mare ia i wahine, i mau ai kona Olmna Alii. Ku mai o Hon. Hoika a hoiko mni, i mea e maum ai ka manao ona Lunamakaainana, e uana i ka hoike a ko Komito i wnihoin ku ni e noonoo i ka olelo hooholo a ka Luna llanohano o Koolaupoko. ua hoopanee loa ia ka noonoo ana ia olelo hooholo. Ma ke noi ana mai a Hon. Kanpa, ua hapaiia ka hana o ka la, oia ka B.ila Haawina. Ma ke noi ia ana mai e Hon. Keawehuna* iuila, ua kapaeia na hana o ka )a, a ua noo noo ka hnle no kekahi mnu mea e ae. Ua koho kn hale i Komitc no ka hale a j\iu, no kA noonoo afta i ka bila e kala aku ni i ke Kuhina Waiwai ma ka heluhelu alua nna. Ku mai o Hon. Keawehunahala, a olelo mai, ina he mau dala kela i hooliloia mamu* }i o ke Kanawai, alaila, ua make pono ke noi ana mai e kala aku. Olelo mai ke Kuhina Waiwai, ua haawiia no keia mau da)a e ko Knnawni, aole nae i hooia i ka Bila Haawina. ?ano hou mai o Hon. Keawehunahala, aohe maopopo iki ia'u o ka b:la, a ina aole e )\iuiia keia puka, alaila, e hamama noauanei ka puka a lakou *e hoolilo hou aku ai i oi ae mamua o keia. Wehewehe ma\ ke Kuhina Waiwai, ua nana a ua huii no ke Komue Kalepa i ka buk« a ua ike no. Wehewuhe mai ke Kuhina Kalaiaina, i kona wa i hoi ae ai i ka oihana', ua loaa he 89,000 ka aie o ke Kiiauea, a pela aku. | Ku mai o Hon. Kamalo, a kokua i ka bila , e kala aku i ke Kuhina Waiwai. ] Eia ka Hon. Kakani, ina ua hooliloia keia tnau da!a mamuli o ko Kanawai, heaha ka pono o ke kala aku ia ia, ua pono no. Ina

pahi kikou e kala aku, n»anaoia maj ua hana hc--.v£ oia. Ku rr,ai 0 Hon. Kepoikai, a olelo mai hoi, e hoiiiia no ia p:i kaumaha maluna o ke Kuhina \\ajwai, a ua noi inai oia e haawiia i ko Komho no ioko ae o na Lunamakaainana waie no. £ia ka Hon. Kamika, ua buli aku ko ou- , kou Komile Waiwai i ka oiaio, aua ik*», a no ke aha ka n»ea e kala o!e aku ai i ke Kuhina Waiwai * Hnioleio mai o Kapena Loke, a kokua mai e iiuikaU aku i ke Kuhina Waiwai. Ma ke noiia ana mai, ua hoopanee ia ka Ahao'elo. , Poalima, lune 15i Halawai ka Ahaoleīo n)a ka hora mau. Heluhelu rnr»i ka Mea Kiekie Lunahlo i ka olelo hoike a ke Komite no k;i olelo hooholo e pili ana i ka noho ana o ka Moi Wahine kane make Kalama, a e uku ia oia i | 84.000, a e pau kona lawe ana i 82.000 mai ! na Ama Moi mai, a ua ae ia ka olelo hoike. | Hoike mai ke Komite ona Hana Kuloko I no na palapala hoopii rnai Hamakua a me I Nawihwili mai, a ua ae ia e hookaawale ia u»a ka Bila Haawina i S7OO no ke awa o Honomalino, a i $1.000 no ka uapo 0 Nawiliwili. lia ae ia ka olelo hoike. Ma ke noi ia nna mai. ua hapaiia na hana 0 ka la, oia ka bila e huikala uku ana i ke Kuhina Waiwai. $oi inai o Hon. Kaapa, e holoiia na huaolelo " a me na Luna Aupuni e ae," a e heluheluia, ke Kuhina Waiwai. Noi mai ka Mea Kiekie Lunalilo, e hoopanee loa ia ka noonoo ana i keia bila. Kue loa mai 0 Hon. Kakani i ka hooholoja 0 keia bila. Noi mai o HOll. Ukeke, ua kokua oia i ka manao 0 ka Mea Kiekie, a e waiho a hoi mai ke Kuhina Kalaiaina hope iho nei, inalia paha oia kai hewa. Hoike mai ke Kuhina 0 ko na Aina 0, 0 na mea i hoikeia, ua pololei wale no. Hon. Ukeke, ua oi loa aku ka maikai Ue laweia mai ia Keonimana imua 0 keia hale, a e hui he niho no he niho. Kuhina Kalaiaina. ua makaukau no wau e hana i knna inau hana a pau. Ein ka Hon. Ukeke, ina e li ia kela Kuhina, li pu ia noanei oe ? A ina e olelo aku keia hale e uku mai ia i S 10,000, uku mai nooe? Hu ka aka a haalele wale. Noi mai 0 Kainalo, e hooholoia ka pauku mua e like me ka hoololi. O ke noi e hooholo i ka pauku mua e like | kope maikni. | Ma ke noiia ana mai, ua koho ka hale i j Komite no ka noonoo ana i ka Bila Dala ' Pepa.

Noi mui ka Mea Kiekie Lunalilo, e hoopanee i ka noonoo ana i keia bila a ka Poakahi, ua hooleia. Eia ka Harris, ua makemakeia e lohe i ka manao o kela mea keia inea no ka bila, a pela no hoi ke alii Lunalilo. Hai nmi ke Alii, he hiki no in ia ke olelo no keia hilu, ke ike nae ia i ka manao oka nupepa a Wmi. Kue mai o Hon. Ukeke i ka hoopukaia o ke dala pepa, e like me ka elelo o ka \va kahiko, lilo wale iho no i mea naunau na ka puaa a me na ilio, ua ahona no.na niho o ka ilio ame ka puaa. A e knuohn ia ka Makai o ka halo e kii i pahu kupapau, a e hookomo īa Hila maloko. Wehewehe loihi mai ke Kuhina o ko na Aina e i ka pono o ke elala pepa. I ko D. Kalakaua lohe ana paha i kekahi manao mai ke Kuhina o ko na Aina e mai, ku mai ana kela a kokua mai me ke kuhikuhi i Amorika.

Ka mea Kiekie Lunalilo, e hoopanee loa i keia bila, no ka mea, aole paha i maopopo loa ina hoa Lunamakoainana. 0 Kamika, Hoika. Col. Kalakaua a me a'u ka poe-mao-popo pono iki. E kauohaia ke Kakauolelo e heluhelu maimailoko uiai o ka nupepa a W ini i kekahi manao. Eia ka Harris, ina he hoa ia no keia hale, pono ke heluheluia. Eia ka ka Mea Kiekie, ua ae oia nana e heluhelu i ua manao la f a ua heluhelu oia i kekahi mau manao no loko mai o ka nupepa j a Wini. I ka wa e heluhelu ana ka mea Kiekie i kekahi mea, ku mai la ka Hon. Ukeke, e hoolewnia no ka bila ana. Eia ka Hon. Hoika, ina e hoopukaia ke dala pepa ma keia Aupuni, e pau koke oo na (lala a ka poe >vai?vai e waiho nei i ka laweia aku ma kekahi mau aina e aku, a he loihi loa aku. A ina hoi kakou e hana like ana, aole mea nana e kokua i keia bila. Noi inai ke Kuhina Waiwai, e noonoo hou ia Lvßila i ka Poakahi. j Hoopanee ka Ahaolelo a Poaono. | Poaono, luoe 16. j Halawai ka Ahaolelo ma ka hcra mau, j Heluhelu roai o Hoo. Keawehunahala be | olelo hooholo e kauoha ana i ke Kuhina ; Waiwai e uku hou aku i $3,000., a hui aku I me ka puu daia i haawi mua ia, i lawa ai ; na l'ilo o koi» hele ana. (Aloiwahine Ema.) Noi mai o Hon. Ukeke e hoomoe ia ma ka }»pa. E waiho ia ma ka papa ka bila a hiki i ka wa « uoonoo hou ia ai ka Bila Haawina, alaila hapai wahi a Kamalo. Kokoa pu mai o Wana.

Noi mai o Hon. Keawehunahala, o ka w* pono keia e noonoo ai 1 keia bila. Noi msi 0 Hon. Ukeke e waihoia ka oielo heoholo ma ka papa, oiai ke hele la noia ma koria mau iilo iho. aole ma ko ke Aupuni, oiai aohe ia i he'e rna kekahi oihana Aupun i. l T 'i kokua 0 Gov. Dominis ika olelo hoohoio ina e pomaikai ana keia aioa ma kona hele ana. Hon. Mahelona, ua kupono no kona uku makuhiki no kona hele makahiki ana. Hon. Kupau, kokua no au i ka olelo hooholo, ina aole i kiola wale ia ka 51665.00. O ka pono waie no a kakou i hana iho nei no na Kuhina a nie na Alii, aole wahi pono iki a kakou i hana no ke Kuinukanawai. Eia ka Harris, ua kuhihewa paha ka luna o Koolauloa no kela SI66S, i hooliloia no e like me ka mea i hai ia. O ke noi e hoomoe i ka biia ma ka papa, hooleia. O ke noi e hoopanee i ka noonoo i keia bila olelo hooholo, ua haule. O ke noi e hoapono i keia olelo hooholo, ua aponoia. Heluheiu mai 0 Hon. Kamika i kana bila, aole e dute ia na buke i pii ia ma ka olelo Hawaii, ke lawe ia mai, mai na ama e mai. Hooholoia ma ka heluhelu mua ana. Heluhelu mai o Hon. Keawehunahala i kana Biia e papa ana i ka iawe ia ana mai o na moo nahu, a me na moo hoeha e ae i!oko 0 keia Aupuni, ua heluhelu akahi ia. Koho ka hnie i Komite no lakou iho, no ka noonoo ana i ke Kanawai e hoopau ana 1 na ia kapu a ke Konohiki, oia hoi e hoololi ana i ka pauku 359 0 ke Kanawai Kiwila. Heluheluia ka pauku akahi. Kue loa mai o Hon. li i ka bila. Noi mai 0 Hon. Ukeke, e hooholo i ka pauku 1. Kue mai 0 Hon. Kaunamano. Kokua m.ai 0 Kaapa a me kekahi poe e ae j ka hooholo loa i ka bila. Wehewehe loihi mai 0 Hon. G. B. Ukeke i ka pono o ka hooholo i ka bila, a iaia e olelo ana. Noi ia mai e hoopanee loa ika noonoo nna, n ua laweia. Hoopanee ka Ahaolelo a Poakahi.