Ka Nupepa Kuokoa, Volume V, Number 26, 30 June 1866 — Page 2

Page PDF (1.54 MB)

Ka Nupepa Kuokoa.

                O ke noi e hoopii ae i $9,000—ua haule.

                O ke noi i $6,000—ua hooholoia.

                Hoopanee ia ka Ahaolelo.

POAHA. Iune 21.

                Halawai ka Ahaolelo i ka hora mau.

                O Kapena Roke ma ka noho Luna Hoomalu. Heluheluia na hana, a apono ia.

                Hoike mai ka Lunahoomalu o ke Komi t e i waihoia'i ka palapala hoopii o ka Apana o Hamakua, e waiho ia ka Pauku 1 o ka palapala hoopii i ke Kuhina Kalaiaina, a o ka nui iho, e hoomoe ma ka papa—hooholoia.

                Hoike mai ke Komi t e i waiho ia ai ka Bila e hoololi ana i ka Pauku 92 a me ka Pauku 91 o ke Kanawai Ki vila , e pili ana i ka laikini kuai bipi, a he bil a kupono no ia.

                Noi mai o Hon. Mr. Kanaina e heluhelu mai i ka Pauku 337 o ke Kanawai Ki vi la , a ua waihoia ka Bila i ke Komi t e Wae.

                Hoolaha mai Ka Mea Kiekie W. C. Lunalilo, e kena ia ka Makai o ka Hale e kuai i kanikau e kau ai ma ka lima no na hoa o ka Hale, a e laweia i $50., noloko mai o ka $6,000, i hookaawale ia ai no ka Ahaolelo, hoomoe ia.

                Hoopaapaa ka Hale no ka Bila e pili ana i na kuleana aina, i ka heluhelu alua ia ana.

                Noi mai o Hon. Mr. Kamalo, i ka olelo hooholo o ka Bila i ka heluhelu ana.

                Noi mai o Hon. Mr. Kahanu, e hoopanee ia ka B ila .

                Ku mai o Hon. Mr. Kamalo a wehewehe iki mai i na mea pili i na kuleana.

                Kokua o Hon. Mr. Kakani i ka hoopanee i ka Bila, no ka mea, ua haawiia no e Kamehameha III., i na mea a pau i mau kuleana aina i ka makahiki 1847.

                Kokua o Hon. Mr. Hart i ka Hon. Mr. Kakani manao.

                Ku mai o Hon. Mr. Ukeke a i mai, he B ilu maikai loa keia.

                Ku mai ke Kiaaina o Oahu, a i mai, e hoopololeiia ka hemahema o kahi mau luna ma ko lakoumanao ana, no ka mea, o kahi mau aina noho i kuleana ia, nolaila, he pono ke wehe ia i puka e pono ai ia mea.

                Kokua o Hon. Mr. Kamakau e hooholo ia ka Bila. Pela no hoi o Hon. Mr. Kalakaua.

                Ku mai o Hon. C. R. Bishop a wehewehe iki mai i ka pono ke hooholoia keia Bila e pili ana i na Kuleana aina.

                Ku mai o Hon. Mr. Kamalo, a noi mai, e hoololiia ma ke kapae ana i ka huaolelo " Waiwaipaa."

                Kokua o Hon. Mr. Kaunamano.

                Ku mai o Hon. Mr. Keawehunahala, a kokua mai i ka Bila.

                Ku mai ke Kuhina o na aina e, a noi mai o noonoo ia ka Bila, a mahope iho o ka hoopaapaa ana, hooholoia ka Bila, a ua kauohaia e kakau poepoe ia.

                Hoopanee ka Ahaolelo.

POALIMA. Iune 22.

                Halawai ka Ahaolelo i ka hora mau. O ka Hope Peresidena ma ka noho.

                Mahope iho o ka pule ana, heluheluia na hana i hanaia, a aponoia.

                Lawe mai o Hon. Mr. Kaapa i ka olelo hoike a ke Komi t e o ka Papa Ola, e pili ana i ka olelo hooholo, e kohoia i kumuao lapaau, a i kumuao holomoku ma Lahainaluna, e waihoia ma ka papa.

                Olelo hooholo, e waihoia ka olelo hoike i ke Komi t e o ka Hale—laweia.

                Hapaiia ka noonoo ana i ka haawina o Ka Moiwahine kanemake Kalama.

                Lawe mai o Hon. Mr. Keohokaua i ka olelo hoike a ke Komi te e kauoha ana i ke Kuhina Kalaiaina, e kohoia i ekolu mau luna, a i ekolu no hoi i laweia ke Kanawai ma ka Apana o Wailuku. Kue mai ke Kuhina o na aina e, me ke noi mai e hoihoi hou i ka olelo hooholo, laweia.

                Noi mai ke Kuhina o na aina e, aole mau b ila hou e waihoia mai mahope iho o ka la 28, aia wale no o ka mea i hooholo ia o ka elua hapakolu o ka Hale.

                Noi mai Ka Mea Kiekie W. C. Lunalilo e hoomoe ma ka papa i ka olelo hooholo, haule, laweia ka olelo hooholo.

                Olelo hooholo, e hoolakoia na hoa o k Hale i 100 poo le ta na kela hoa keia hoa e ka Makai o ka Hale—laweia.

                Noi mai o Hon. Mr. Ukeke, e hele ka Makai o ka Hale e kuai i lole eleele no na hoa o ka Hale, no ka hoolewa o ke Alii Wahine. Hoomoeia ma ka papa.

                Noi mai o Hon. Mr. Kepoikai e haawi na kela mai keia mai ma ka Halemai Lepera i 1 1/2 paona poi no ka aina hookahi.

Hoomoeia.

                Noi mai Ka Mea Kiekie W. C. Lunalilo e waiho mai no na hoa o ka Hale i na olelo hooholo he nui, a bila paha, ke makemake, a e noho no ka Ahaolelo i 12 mahina, ke makemake ia.

                I mai ke Kuhina o na aina e, aole mea makemake e noho loihi loa, nolaila, e hoomoe i keia olelo hooholo ma ka papa, laweia.

                Ku mai o Hon. Mr. Keawehunahala, a i mai e hoolakoia i elua kope Kanawai o keia Kau na kela hoa keia hoa, ke hookuu ia ka Ahaolelo.

                Noi mai o Hon. Mr. Ukeke, e noonoo ia ka palapala hoopii a na kanaka elua i hoopii mai ai e hoihoi ia na dala i ukuia ai no na aina aupuni, waiho ia i ke Komi t e Waiwai—lawe ia.

                Olelo mai o Hon. Mr. Kamika, ua ninau no ke Komi t e Waiwai no ia mea, a ma lakou e hoike mai, e kue auanei ia i ka palapala hoopii.

                Lilo ka Hale i na hana o ka la, ma ka noonoo ana i ka bila e pili ana i ke kumu ao lapaau a me ka holomoku ma Lahainaluna.

                Olelo hooholo, e hooholo ia ka olelo hoike a ke Komi t e o ka Papa Ola.

                Kue o Hon. Mr. Mahelona i ka hooholo, a hooikaika oia ma ke koho i kumu no Lahainaluna.

                Wehewehe mai o Hon. Mr. Kapena Roke, me ku i ana, he makemake loa iai keia b ila Kauka lapaau, ke hiki io i na kanaka ke ao a loaa, aka, aole nae e hiki, oiai he nui na alanui e hiki ai i ke kanaka ke lilo i Kauka. A pela no hoi ka holomoku, ina he mea hiki i kanaka Hawaii ke heluhelu ma ka olelo haole, alaila, e loaa no, aka, aole nae nolaila, pono ole.

                Kokua o Hon. Mr. Aholo i ka hooholo i ka olelo hoike. A pela no hoi o Hon. Mr. Kakani.

                Hooikaika loa o Hon. Mr. Mahelona e kukuluia i kula Kauka ma Lahainaluna.

                Makemake o Hon. Mr. Keohokaua e unuhiia ka b uke Kauka ma ka olelo Hawaii.

                Kokua o Hon. Mr. Kaunamano i ka hooholo i ka olelo hoike.

                Wehewehe loihi mai o Hon. Mr. Hoika me ka i ana, he nui kona mahalo i ka b ila , aka, no ka loaa ole o na kumu kupono e loaa io ai ka ike, nolaila, nele no.

                Ninau ia ka hooholo i ka olelo hoike a ke Komi t e , laweia, a hoomoe ia ma kapapa ka olelo hooholo.
                Hoopanee ka Ahaolelo.

POAONO, Iune 23.

                Halawai ka Ahaolelo i ka ko ra mau.

                Ku mai o Hon. Mr. Kamalo, ka Luna Hoomalu o ke Komi t e i waihoia ai ka noonoo ana i ka olelo hooholo e haawiia i $ 1,000., no Ka Moiwahine kanemake Kalama no ka makahiki, a hai mai ua noonoo ke Komi t e , a ua apono i ka olelo hooholo; a $8,000., e hookomoia malalo o ke poo, uku o Ka Moiwahine kanemake Kalama.

                Noi mai ke Kuhina Waiwai e hoomoe ia ka hoike a ke Komi t e ma ka papa, oiai ekolu wale no i ae, aia a pau loa i ke kau inoa alaila pono. A mahope o ka hoopaapaa ana, ua noiia e hoopanee a ka Poalua o keia pule aku, laweia.

                Waiho mai o Hon. Mr. Kupau he olelo hooholo e hookaawaleia i $3,600 no ke Kakauolelo o ka Makeke.

                Hoolaha mai ke Kuhina Kalaiaina, he B ila e hoololi ana i ke Kanawai e pili ana i ke koho barota ana.

                He olelo hooholo na Hon. Mr. Kamalo e hoomakaukau ia na B ila e heluhelu akolu ia, e kauohaia e heluheluia ke poo.

                O ke Kanawai e pili ana i na Kuleana aina, ua hooholoia ma ka heluhelu akolu ia ana.

                O ke Kanawai e kala ia ke Kuhina Waiwai mai ke poho ae i oleloia iho nei, hooholoia—he 27 i ae, a 8 i hoole.

                Ka olelo hooholo a Hon. Mr. Kamalo, oia hui ka Bila e hoololi ana i ka Pauku 416 a me ka Pauku 487, i ka heluhelu alua ana, laweia e ka Hale, heluhelu ia ka Pauku akahi.

                Noi mai o Hon. Mr. Wana i ka hoopaneeia ana o ka Pauku akahi a me kahi mau Pauku e ae o ka Bila.

                Kokua ke Kuhina Waiwai, i ka hoopanee,i ka B ila , a he mea hoopilikia wale ia, i na Luna Helu a me na Loio.

                Kokua o Hon. Mr. Kahaulelio i ka Bila.

                Kue ke Kuhina o na aina e i ka Bila, me ka wehewehe iki ana i na kumu i kue ai oia.

                Olelo hooholo, e hoomoe i ka Bila ma ka papa, ma ka ninau ana, ua laweia.

                He Bila e noi ana e paiia ma ka olelo Hawaii ka Buke mua a me ka Buke eluao na olelo hoike a ka Aha Kiekie, ua laweia.

                Noi mai ke Kuhina Kalaiaina e hoopanee ia ka Bila , oiai aole i lawa pono

ka uku no ka uunuhi ana a me ke pai ana .

                Ku mai o Hon. Mr. Ukeke a i mai , i na pela, aole e unuhi ma ka olelo Hawaii, alaila, ua like no ia me ka hoonoho ana i ka lahui Hawaii iloko o ka naaupo i na mea e pili ana i ke Aupuni, a i haole wale no ka mea e maopopo, a o lakou wale no ke holo mua ; ina ia i paiia ma ka olelo Hawaii la ea, i na ua ike kakou i ka wikiwiki o ua Kuhina nei e pai ma ka olelo haole.

                Kokua mai o Hon. Mr. Keawehunahala i ka b ila , me ka hoike ana, i ka makahiki 1864, ua hookaawale ia i puu dala no ka unuhi a me ke pai ana.

                Ku mai ke Kuhina Waiwai a i mai, ua aneane no e pau loa na mea maloko o ka buke akahi, i ka unuhiia ma ka olelo Hawaii.

                Pane mai o Hon. Mr. Ukeke, he manao nui loa oia i ka bila.

                Olelo hooholo, e hooholoia ka Pauku akahi o ka b ila , laweia.

                Heluheluia ka Pauku akahi.

                Ku mai ke Kuhina Waiwai a i mai, he nui na lilo o ke Aupuni ke unuhiia a pai hoi ia olelo hoike, ua oi aku paha mamua o ka $1200 ; a o ka humuhumu ana he $400., a oi aku ka uku. Ina he ike ka mea nana keia bila i ke pai palapala, alaila ua like no a like ka lilo me ke kukulu ana i ka hale. A i mai no hoi oia, he makemake loa oia e waiho ia ka bila i ke Komi t e .

                Olelo hooholo, ku mai ke Komi t e a hoike mai, ua hooholo ia ka Pauku akahi.

                Ku mai ke Komite a hoike mai i ka olelo hoike, hooholoia.

                Hoopanee ia ka Ahaolelo.

POAKAHI, Iune 25, 1866,

                Halawai ka Ahaolelo e like me ka hoopanee ana.

                Heluhelu mai o Hon. Huluiki, he palapala hoopii no ka apana o Puna, Kauai, e noi ana e hookaawaleia i $1,000 no ka hana ana i hale oihana no ke Kiaaina o Kauai. Haawiia i ke Komite o na Oihana Kuloko.

                He palapala hoopii mai no Wailuku e noi ana e hoemi ia na la hana alanui, e hookuu loa ia ka auhau kula o ka poe keiki ole, e hoopau loa ia ke kapu o na ia a na Konohiki e hookuu wale ia na kula aupuni, e kipakuia na pake, e hanaia o Kahului i awa ku moku, a e hoemiia na auhau o ka lio a me ka ilio, he 150 ka nui o na inoa. Hoomoeia.

                Heluhelu mai o Hon. Nahaku, he palapala hoopii no Kaanapali e noi ana e ae ia na kanaka e mare, a e kohoia i kahunapule no ia apana.

                Hoole mai ka Hope Peresidena i ke kupono ole oia palapala hoopii.

                He palapala hoopii no Ewa mai, e noi ana e hoopau ia ke kapu o na huia. Hoomoe ia.

                Hoolaha mai o Hon. Mahelona he olelo hooholo e lilo ka hale o ka noonoo ana i ka bila dala pepa. Ma ke noi a ke Kuhina o ko na Aina e ua paipai ia na hana o ka la, oia ka b ila e ae ana i ke pai ana i na olelo hooholo o ka Aha Kiekie.

                Ku mai o Hon. Kamika a olelo mai i ka hoopau dala wale iho no ia buke, ua hona no ka unuhi ana a pai iloko o ke Au Okoa.

                Kue mai ke Kuhina Waiwai i ke pai ia o ia buke.

                Aia o Hon. Aholo i ka haawi i ka bila na ke Komi t e wae e noonoo.

                O ke noi a Hon. Aholo, ua haule.

                Ku mai o Go v . Nahaolelua, a olelo mai he makemakeia e ike pono i ke kumu o ke pai ana ia b uke .

                Hai mai ke Kuhina Waiwai i mea e maopopo ai i na Loio a me na Lunakanawai na hana o na aha.

                Olelo mai o Gov. Nahaolelua, ina pela ua pono ke pai ana oia buke.

                Hon. C. R. Bihopa he kanalua ia i ka lilo oia b uke i buke e pomaikai ai kanaka.

                Noi mai o Hon. Nahaku e hooholoia ka pauku elua o ka b ila .

                Hon. Aholo makemake ia e haawiia i ke Komite wae.

                O ke noi e waihoia ka pauku alua a me ke koena aku o ka bila i ke komi t e wae, ua aeia, a eia na mea i kohoia Mes sr s . Aholo, Keawehunahala, Kakani, Kaunamano, Waina, a me Kahanu.

                Noi mai ke Kuhina Waiwai e hoo aka ia Gov. Nahaolelua oia kekahi o na komi t e , a-e ia,

                Ma ke noi a Hon. Nahaku, ua koho ka hale ia Mr. Kamakau i Lunahoomalu no ka noonoo i ka palapala noi a Maeha me Kanakaole.

                Noi mai o Hon. Nahaku e haawiia ka palapala hoopii i ke komi t e wae.

                Noi mai ke Kuhina Kalaiaina e hoopanee loa. Ninau mai o W. Kamalo, heaha ke kumu o kou noi ana pela ?

                Kokua mai o Hon. Heleluhi i ka haawiia i ke komi t e wae.

                Kue nui loa mai o Mr. Kamalo i ke Ku hina . Ua wehewehe loihi mai ke Kuhina Kalaiaina.

                Kokua mai o Hon. Hoika i ka ke Kuhina . Noi mai o Hon. Ukeke i ka Peresidena e

hoonoho i ka mea e kamailio ana ia wa , oiai 2 malama o ka waiho ana iaia .

                Wehewehe hou mai o Hon. Hoika i ke kumu oia waiho loihi ana . Hon. Kapena Loke, aia wau ma ka aoao e haawi ana i ka palapala i ke komite wae .

                Noi mai o Hon. Kamalo e hoomoe i ka palapala hoopii ma ka papa.

                Hon. Ukeke ua lele loa kona oili no ka hoopilimea'i o kekahi poe Lunamakaainana .

                Kokua mai o Gov. Nahaolelua i ka hoomoe i ka bila ma ka papa.

                Noi mai o Hon. Ukeke ia Hon. Kepoikai e hai mai i ka noho ana o na kanaka ma kona apana . Ku mai o Hon. Kepoikai , a olelo mai , he hoolimalima na kanaka i ka aina mai a Nahaolelua mai .

                Hon. Ukeke , e ae no anei oe e uku i ke ana ana i ka aina me ka loaa ole mai o ka palapala hoolimalima ?

                Hon. Kepoikai , ae .

                Hon. Ukeke , aole au e manaoio i kau . O ke noi e hoomoe i ka bila ma ka papa, ua ae ia e ko ka Hale.

                Ma ke noi ia ana mai, ua noonoo ka Hale i ka bila e hoopau ana i ka pauku 497 o ke Kanawai Ki vila .

                Heluhelu ia ka bila a pau. Ku mai ke Kuhina o ko na Aina e a olelo mai he Kanawai maikai loa keia.

                Noi mai o Wana he b ila ino loa keia, a e hoopanee loa i ka noonoo ana a ua a-e ia.

                Ua heluhelu alua ia ka bila e hookuu ana i na auhau o na koa pualu.

                Noi mai ke Kuhina o ko na Aina e e hooholo ua ae ia, a ua kauohaia e hoomaikai.

                Ua hapaiia ka noonoo no ke kanawai i kapaia, he kanawai e hoopau loa ai i ka Aha Hookolokolo Kaapuni Akahi, ua holo ma ka heluhelu alua.

                Ma ke noi ia ana mai, ua ku mai ke komi t e , a ua hui mai ua komi t e la i ke kanawai e hoopii ae ana i ka uku o ka Lunakanawai Apana o Oahu, a ma ke noi ia ana mai, ua lawe ia ka hoike.

                Noi hou ia mai e kekau poepoe ia ka bila.

                Ma ke noi ia ana mai ua lilo ka hale i ka hoololi o ka pauku 1, 2, 4, o ka mokuna 54 o ke kanawai Hoopai Ku ra ima .

                Noi mai o Hon. Ukeke e hoopanee loa i ka noonoo ana o ka pauku akahi.

                Kokua o Hon. Kapena Loke, a he nui ka hoopaapaa.

                Hoopau ia ke komi te a ua noi ia mai e hoopanee.

                Hoopanee ka Ahaolelo.

 

Ka Nupepa Kuokoa .

HONOLULU, IUNE 30, 1866.

Na Ekalesia o Amerika

                Ke wehewehe ia nei na maka o na kanaka he nui wale ma Ame ri ka , a ke ike nei lakou, aole ma keia honua nei wale no ko lakou pono. I ka hoi ana o na koa mai ke kana aku a i ko lakou mau home, ua kupu mai na manao he nui wale maloko o ko lakou keena uhane. A o kekahi manao, oia o ka hoomaikai aku i ke Akua aloha, nana i hoopakele ia lakou, a nana i hoohui ia lakou me na ohana, a me na makamaka pili kino. Ua hana lakou me ka wiwo ole imua o na enemi o ke Aupuni, a i keia manawa, ua makaukau lakou e ku iluna me ka hilahila ole ia Iesu.

                A o na Kahunapule no hoi, i ka pau ana o ka pilikia o ke Aupuni, ua huli nui ko lakou ikaika i ka imi ana i ka pono uhane o na kanaka.

                Nolaila, i keia manawa ua piha loa na nupepa Euanelio i ka nu hou o na Ekalesia,

i ka huli nui ana mai o na kanaka ma na wahi a pau. He mana io ko ka Uhane Hemolele, oia o ka mana o ke Akua nui, aole hiki i kanaka o ke ao nei ke hoole mai. No ia mea, ke lohe pinepine nei makou mai keia kulanakauhale a keia kulanakauhale, i ka hui ana o na kanaka me na ekale sia , he pa kanakolu, pa kanaha kekahi, a pela aku a ke kanaono, a ka hane ri , o ka ekalesia hookahi. A o keia poe he kinikini wale, e lilo ana lakou i mau hoa kulike me kakou nei, ma ka pono o Iesu, e hoolilo ana i ko lakou ikaika, a me ko lakou waiwai ma kana hana, oia o ka hoopomaikai ana i ka noho ana o na kanaka a pau o ka honua nei.

                Pehea kakou nei ? Eia no ke Akua mana, ke Akua aloha, ua makaukau wale kela e hele mai, e hoeueu i ko kakou manao, ke loaa ia kakou kekahi iini aku iaia, a me kekahi pule oiaio iaia. Aole ma ke ano hoomana wale no ko kakou e hooponopono ai, aia maloko kahi e kupu mai ai o ka manao mihi, o ka manao aloha ia Iesu, a me ka manao aloha i ka hoalauna, hoahele o keia ola nei.

 

Ke kaua o Au seturia me Pe rusia .

                Ke huli nei na maka o ka honua nei i na aina o waenakonu o Europa , oia o Pe rusia , a me Auseturia. No keaha la ka huhu o kekahi i kekahi, a o ke kaua aku koe ? Eia paha na kumu.

                Maloko o Geremania, he nui wale na mokuaina, a me na aupuni liilii . Aole i hui maoli ia lakou e like me na mokuaina o Ame rika Huipuia. He Ahaolelo nae ka lakou, kahi e kuka like ai i ko lakou mau pono. O Pe rusia , a me Au seturia , o laua na mea ikaika loa o lakou a pau, o laua na poo o ka Ahaolelo, a me keia Ahahui Aupuni. I keia mau makahiki iho nei, ua komo hou mai kekahi mau mokuaina iloko o Geremania, oia o Schleswig, a me Holstein, (he keu keia o ka inoa palale paakiki.) A ke ake nei o Perusia e lilo loa iaia keia mau aina, a ke hoole mai nei o Ause t uria , me ka manao e kuokoa no ia mau mokuaina, o ikaika loa auanei o Perusia, a pau na mokuaina liilii i ka moni okoa ia eia. A pela na aupuni liilii o Geremania, hookahi noo lakou makau like ana ia Perusia, a e hui ana paha lakou me Auseturia ma ke kaua ana aku.

                O ke Kuhina nui o Perusia, oia o Bimaka (Count Bisma r ck ), he kanaka ikaika loa oia ma na hana pili Aupuni, e imi ana i ka pono o kona Alii. Ua ake nui kela e hoohio ia Geremania i hookahi Aupuni holookoa, mai o a o, e like me Farani, a me Rusia.

                O keia mau mokuaina, o Schleswig, a me Holstein, na Ausetu ria , a me Perusia i kaili like aku mai ka lima aku o De nemaka i ka wa mamua iho nei. A eia laua ke hakaka nei no ka waiwai i aihue ia e laua, i lawe powa ia me ka lima ikaika.

                He mea mau ia i ka poe aihue, o ka hui nui ana aku ma ka aihue ana, a i mahele aku ka hana i ka waiwai i loaa hewa ia mai, he hakaka ka hope.

                Eia hoi kekahi. O I talia , oia kekahi Aupuni kue loa ia Auseturia no kona aua ana i kekahi hapa o I t alia , oia o Venetiia. A ina kaua o Perusia me Auseturia, o ke komo mai koe o I t alia ma kona aoao, e iini e hoihoi i kona pono ma Vene t ia , a e hoohui hou ia Venetia me ke aupuni kuokoa o I t alia . Hauhili lua ka hana o na'lii o Europa.

 

Ke Kilohana Pookela o ka Lahui
Hawaii.

                Ma kela helu i hala iho nei, ua waiho akea ia aku he mau wahi manao paipai i na Luna o ka Nupepa Kuokoa. A ma ka helu hoi o keia pule, ke kuu hou ia aku nei no imua o oukou na makamaka o ke Kilohana Pookela o ka Lahui Hawaii, i palak a ole ai oukou i ka hoike mai i ka nui o na inoa o ka poe i makemake mai, oiai hookahi helu i koe pau keia hapa makahiki mua, kau aku kakou i ka hapa hope.

                Nolaila e uleu wikiwiki mai oukou, i hiki ai i ka Luna Hooponopono ke hoomaopopo i ka nui o na pepa e pai ai, o hala wale aku, a emi mai paha malalo o ka nui i makemake ia.

                E na makamaka, e like me ke ano o ka inoa o ko kakou nupepa " Kuokoa," pela no hoi makou e kuokoa ai ma ka hoike ana akui na pono e pili ana i keia lahui a me na lahui e ae.

 

Aloha Alii,

I KA MAKUA

KAMEHAMEHA V KA Moi.

E OLA MAU LOA OE :

                No ka lono koikoi i pa-e ae nei ma na welelau o kou Aupuni, no ka mea, o Kou Kaikuahine ka Hooilina Moi o ke Aupuni,o ka Mea Kiekie V ITOLIA KAMAMALU KAAHUMANU, ua make oia. A no ia mea ua ili mai maluna o makou ka minamina, a me ke kaumaha kuhohonu no kona hala ana i ke alanui hoi ole mai.

                A ke waiho pu aku nei makou ia makou iho malalo o na aahu kanikau i moopuu no kou kumakena ana no Kou Kaikuahine. He oluolu pu mai paha ka Makua Imi Lani ia makou e kaukoo pu aku me ia no keia luuluu i ilihia iho nei maluna ona.

                A o ka makou nonoi i ko Akua lua ole. " E Ola ka Makua ka MOI KAMEHAMEHA V. i ke Akua."

                Na na wahine o ka Ahahui Mokuaikaua, o Kailua, Hawaii.

 

Mahunehune ke ola o kekahi keiki Kumakahiki.

                Ma ke ahiahi o ka la 14 o Mei, oiai ua huna aku ka la i kona malamalama nani; ia wa no i ilihia mai ai ke kino o keia keiki e ka pilikia. Oiai hoi ua keiki la e lawelawe ana i ka hana a kona haku hana; maloko o ka hale wili ko ma Wailuku; ma kahi kokoke i na ipuhao hoomoa ko. A no ka pahee paha o ka papa hele, nolaila ua pakika oia; a komo kekahi wawae iloko o ka ipuhao; hao ae la ka wela o ke ko, moa kekahi hapa o ka wawae hema; mai ke kuli a ka palena olalo o ka wawae kahi i poino.

                He mea manaonao i ko'u mau maka i ka nana ako i ka pilikia i loaa i keia keiki. Auwe ! Aloha ino!!. Nolaila, e na hoa kumakahiki, e akahele ma ka hana ana, mai mililani i ke kino ma ka ikaika, no ka mea, he nui na pilikia maloko o na hale wili.

W. K. PONIUNIU.

Wailuku, Maui, Mei 15,1866.

 

HUNAHUNA MEA HOU O HAWAII NEI.

                PAU AHI HOU NO : — Kumakena pau ahi ka hoi o keia pule. Ua hai ia mai makou, ua pau kekahi hale ma Puueo i ke ahi.

 

                Ma ka Poakolu iho nei, ua hoikeia maloko o ka luakini o Kaumakapili kekahi mau kula, a aohe a makou mea e kamailio ae ai, oiai, ua hala wale ka wa pono.

 

                Ma ka Poaha, ua hoike ia ke kula kaikamahine o Kawaiahao, a me kekahi mau kula keikikane e ae maloko o ka luakini o Kaumakapili.

 

                Ma ka Poalima ae, ua hoike ia ke koena o na kula o keia apana. Iloko o na hoike, ua kipa mai ke kakauolelo a ke Kahukula, e nana i ka hana a na keiki.

 

                UA ILI KE KUNA "ONWARD."—Ua ili ma Wahiawa, Kauai, ke kuna Onwa rd, Kapena Lambert. O keia kuna, no ka Hui o Green ma no ia.

 

                HOIKE O NA KULA AUPUNI O KONA NEI: —Ma ka Poakahi iho nei, ua hoike ia na kula kaikamahine o Waikiki kai, ke kula o Palolo, a me ke kula o Waialae.

 

                PAI HEWA:—Ua hoolaha aku makou ma kela pepa i hala aku nei, a hookahi holo ana o Kilauea i koe alaila hoomaha eha pule. Aole pela ka oiaio, e holo mau ana no oia i kela Poakahi keia Poakahi.

 

                KULA SABATI : —Ua hai ia mai ka lono ia makou, ke pii nui ae nei ka mahuahua ana o na keiki kula Sa ba ti o Kahekuawa o Wailuku, malalo o ka hooponopono ana o Toma Kakina. O ko makou ake nui no ia o ka holo o na hana pono.

 

                WI NA WAIEHA:—O ko makou makamaka opiopio e noho mai la i Wailuku, ua poloai mai oia, ke hahana loa nei ka wi ma na Waieha i keia wa. Aole paha e liuliu pau ka pu-a ana o ka uahi imu malaila.

 

                AUMEUME KAHI WAI:—Ma Wailuku, Maui, ua aumeume kekahi mau haole o na wiliko, e ake ana paha kekahi e komo i kana wili ko, a pela no hoi kekahi, aka, o na puupuu kai wiliwili.

 

                WELA I KA IPUHAO KO:—Ma ke ahiahi o ka la 13 June, ua haule kekahi kanaka kumakahiki o ka Hui Mahiko o Wailuku, iloko o ka ipuhao hoomoa ko, a ua poholehole kona ili mai na wawae mai a hiki i ke kuli. O kona inoa o Morebe.

 

                PII KE KUMUKUAI O KA WAHIE :—I keia mau la i hala aku nei, ua pii loa ae ke kumukuai o ka wahie iluna, a nolaila, ua hoouna aku nei o Kimopelekane i kona Kiapa Maunakea, e holo i Kona, a e lawe mai i wahie.

 

                KE KUNA KA T E LEE :—Ua hana hou ia iho nei ke kuna Kate Lee, a ua paa maikai, a e hoomaka hou ana ia i ka ekueku i na ale o Pailolo, ma kona laina holo mau mawaena o Honolulu a me Makena.

 

                Ma ka Poalua ae, ua hoike ia na kula o Manoa, a me Kamoiliili, ma ka haanui mai a ka poe i hele aku e ike maka, aole ka i like me na hoike i kaa hope ae. O kekahi poe hoi, hai mai, ua ike ike no na wahi haumana liilii a Hale e no nei.

 

                HE HOOKIPA HANOHANO:—Ma ke ahiahi o ka Poaha o ka pule i hala aku nei, ua haawi ae ko kakou Kuhina he wahi paina ma kona Home, a ua hookipa ia aku na Kuhinoho o Amerika ekolu e akoakoa nei maanei. Malaila pu no hoi ka Lunakanawai Kiekie Allen a me kana wahine, a me Hon. D . Kalakaua.

 

                HALE PAU AHI :—Ua pau kekahi hale maikai ma Nehe, i Wailuku i ke ahi. O ke kumu o ka pau ana, no ka waiho wale ia no o ke ahi koe me ka hemahema, a no ia malama kupono ole no, lawe aku la ke ahi me ka menemene ole. E makaala e na hoa o like auanei me keia.

 

                HE LEO KAHE A :—Ua hai mai o J. Kaialoao Puna, Hawaii, ia makou ma kona palapala, o kona kaikuaana ua nalowale, eia paha oia ma Kauai, aole paha? He makemake loa oia e ike i kona wahi e noho nei. Ua make paha aole paha. O ka inoa o ka mea i nalowale o Kaale. E wiki mai hoi oukou o upehupehu loa hoi koi nei maka i ka uwe.

 

                LAWE IA AKU LA E KA LAPALAPA AHI :—Aohe i upuupu iho, e kakau ana no makou i ka hale pauahi maluna ae nei, hiki hou mai ana no ua palapala, a hamama mai la me na hua nui ma ke poo; " Hale Pau Ahi ma Kaalae." I nana aku ka hana, hai mai ana ua palapala la, he weluahi ka ma ka paia kahi i waiho ai, a na ua weluahi la i hoookumu ae i ua kumu ino la, a hoohoka mai la i ka mea hale.

 

                HE KEIKI NO IAPANA :—Ua launa mai nei ma ke keena Kuokoa kekahi keiki o keia aina ano like ole me na aina e ae o ka honua nei. O keia keiki, ua noho ma Amerika, a ua loaa ka ike i ka olelo Enelani, a ua haalele oia i ka hoomana o kona poe kupuna, a ua hapai i ka hoomana i ke Akua oiaio. O ka lua keia o kona kaa hele ana ma ka moana, a ke hoi nei ma ka moku Swallow, ma ke ano kapena boe ( cabin boy,) a i koaa one hanau. O Samuela Santharo kona inoa.