Ka Nupepa Kuokoa, Volume V, Number 27, 7 July 1866 — Kau Ahaolelo O ka M. H. 1866. [ARTICLE]

Kau Ahaolelo O ka M. H. 1866.

Pimi.i *. lune \*f?. llaKiu.ii ka .Nīin«>īo?«* i kn kora n»sti, Hoike mai oCi-n\ I)ofninis i kn hoike a ka lupa nui o ke Komik' i oaiho i.i ku ai e iuhiiioo no k« o'eio fH>«»fp»lo e pih nna ;a Kalam». c hai ana e hoonioe >a ma ka papa—ae ia. Hoike mni o U»>n. l'keke i ka |>ono o ka palapili hoopii h k«> H<>.tuaula p«*e, • knuoha mai i ke Kuhina Kuluinii.n e kolio i ekoiu mau Kon)isina nana e nana na alanui hele. Hiki mai lie [»alapala na Ka Moi, e kauoha mai ana e hoopii ae i ka uku o na Kuluua. Mnkemake o Hon. l'keke e waiho i ka pnlapaU npopo. alaila liap.ii h«ai. Xoi mai o Hon. Mahelona e waihoia i ke Komile Wae, a , n;i i,i Komte e hm oku i Ka Moi i ka loau una mai o kun» palapila, a e noouoo una keia hale ia pa* lapala—ae ia. I a kohoia o Mahelonn, Kaapn. Kahauleho, Hoik>< a me Nahnku i poe pane nku i ka palapala a Ka Moi. Noi mui Hon. Kamika e huawi ia ka palapala n Ka Moi » ke Komiie Wae. A ua Kohoia o Kamika, Keaueliiinaliiila, Aliolo, Kam.-.10, a me Ailuene. Ileluhelu mai Hon. Kunpa he olt lo hooholo e kauoha nnn i ka makai o ka hale e hoolako mai i na ho;t pnknhi i mnu kanikau a i mau kaa e heie ni i ka iioolev\a i ka Poaono. Noi mai ke Kuhina o ko na ninn e. e oe aku i ka hnpn nma, n ole i kn hapa hope, «>i>ii n»»lr v. ae ia na kna ia ln. Noi mai o Hon. Kakani e hooii.oe i ka olelo liooholo n p iu ma ka papa. Ile hoololi ka Hon, Mahelonn, n eia kana e hoolako n ni i na hoa o keio luile me nn nahu eh ele. O ke noi e ne nku i ka olelo hooholo e like me ka hoololi—un lawe in. Heluhelu inai o Hon. Kamalo he olelo hooholo e olelo unu, o na ilula i hookun\Nale ia uo ka unuhi aua n me ke pai nna no ka Buke o ka Aha Kiekie e lioohlo ia no na lilo ponoi wnleihono. Ku mai kekalii poe he nui waleoolelo mai e hoomoe 1.1 ma kn pnpu ka oleio hooholo. Heluhelu mai <i Hon. Mahelona he olelo hooholo e hoolukoia nn lioa n pau o ki iii h;»le me na aahu eleele me nn kainaa, papale, a e uku ia ina na dala i hookaawnle ia—haule. Noi mai Hon. Kenwe/iunahaia e ka pae ia na rula, a e noonoo ia ka hila e lawe mai ana i na moo nahu ma keia aupuni. Wahia Hon. Ukeke, hemaikai ke kanawai, a pokole nue, a he h<>oloh kana ma ka Pauku mun, e hoopnim a»>le e oi aku ."»<5,000., a ma ka haun ooh a i J() makahiki. O ke noi e like me ka Pauku o ka bila, ua hooholo«a. lieluheluia ka Pauku elua. Kue mai ke Kuhina Kuiaiaiua. Ninau nku o Hon. Kaapa, un hoopai ia anei ka haoie nana i lawe mai i ka Bea. W'ehewehe loihi mai ke Kuhma. Aiaollon. Kamalo ma ka aoao hoohoto i ka bila. He mau ninau ka Hon. Keav»ehunahala i īiinau aku ai i ke Kuhina Kalaiaina, a maia mau mnau i mahuahua'i konn |M>no. Kokua mai o lion. Bihopa i ka lawe mai i kela mau moo nahu i keia aina. Kokua o Hon. Kapena Loke i ka (a«rc mai i na n>oo nahu. Kue maio Hon. Kalakaua i ke kapae loa i ka Pauku i hooholoia. Noi mai o Hon. Kamalo e hooholo i ka bila, oiai e wae mni ana no o Kauka Hi!ibaram i mi moo ino loa, e like me na pake ana i hoouna mai ne». Uon. Ukeke, ua auo e loa ia i ka ike ana i nn'Lu e hana nna e like me ka n« Kuhina. A ua koho ia ma ka hooholo i ka bila. Noi mei o Hon. Hoika e waiho i ke Kom.ie Wae. Makemake o Wana e lawe mai na moo i Hawan nei. Kokua o Hon. Oihopa i ka iawe mai i na moo nahu. Wahi a ke Kuhina Kalaiaina, he mea

[}()mu'v.i nui n.-» (Liwa:< n*i ke liwe h il) h < u»'hj i.nhu. Kokua o Hu'. Mr. Knhni'elio i kao bih (> ke nr.s r Si•■.<v«in»;e I*»*» — <ia hau!«'. O kei noi v i ka I'auku C'iua.r I'iwe i i. lie hooioh ka Hou. Kapena f.oke-—{ lloopauia ke Kouole, a hoike mai i na Pauku i hooiio!r»ia. Kue mai o Hi.x. Kx. H »rris* i ka h<»o. holon. Noi ma: o Hon. N;» l taviu e nwnuki n ninnu inua—iawe ia. U ke noi e hoole aku i ka hoike a ke Komile-—hauie. < > ke noi e lawe i ka Uoike—ua ae ia. lloopaneeia ka Aiiaoleio. I'o.NKOi.e, lune *27. Hal iwai ka Ahaolelo n.a ka hora mau., Kawe mii o Hon. Kaapa i ka hoike a i ke Komile e hai aua o ka palapala hoopii; a ko Puna poe e koiioia i iimu Kahuna ; !.nj»a ni no ke!a apana keia opana, ua hoomoe ia uiii ka papa—ae ia. N«ii m iioHon. Mnhelona, ua niakaukau ke Komite e hoikeaku i ka hale i ka p i! i|):il i j>ane aku i Ka Moi nokana pal.ipal.i. ()l< !omii ka Hope Pere*iik'na, aohe k11j»•■»11o iki, ih) ka mea, no ka Hale a pau k i palaj>ala a Ka Moi, a ua ka Hale uo e h.ii aku. \oi ui.i o Hon. Kamika e ae aku i ka • hoike, a e kope maikai ia, a e kakau ia e ka Hoj)e Peri'siilena a hoouna aku i Ka Moi. Kauoha mai ka Luna Hoomalu na ka Puuku o Ka Moi, e ko'io i na mea ku|»OUO. Hapui ia na haun o ka la, n ua lilo ka linle i ke Komile, no ka noonoo nna i ka b,!.i «; lioo|<>|i ;i j j j,n Mokuua 01 o ke Kanawai lluopai Karuima. i\oi mni o Hou. Keawehunahala e; hoopau h»a ia ia Mokuua o-l. Olelo mai o Ilon* Kainalo, o ke Kauawai e waiiho nei, ua maikai ia mamua «e o ka bila e mauao wale ia m i. Niiiau mai ke Kuhina o ko na Aina e, henha kn hewa ke uku ia na Makai ma na il il i hoof);ii ? Noi mai lloii. Kamalo e hooknawale in i uku paa uo na Makai. "\Vahi a llou. Keawehunahala o ka hoopau ia finh o keia Kanawai, oia ku inea e maikai h>a ai. Kokua o Hon. Wiiiin e mau no ke Knnawai peia. Kokna mai o Uon. K j>ena I. »ke, i ka hoololi i ka Aoopau lon i keia Mokuna. • Noi mai o llou. Keawehunahala e hooj)aueo iu ka noonoo ana ia wa. ' Kue o Hou. Kapuniai i ka bila. Waln a Hon. Kakani, nole iu i ike i ka pihkin o keia Kanawai mua. N<M luai o H »n. Nahaku e hoihoi hou aku i ka jnhi, e olelo una e hooioli a e lii>opau h»a i ku mokuna 51 o ke Knnuwi Hoopai Knraima ke jumo. Kokua u.ai o llon. Helehihe i ka hooj>au loa i ka'Mokuna 51. Kokua in.ii o H<>n. Kiijiau, a noi mai i ka halee waihoaku i Komile kupouo— l.iaein, . Km na ino.i o ko Komiie, <» Hon. Knapa. Keawehniuihala, Kupau, Kapuinui a me ke Kuhina Waiwui. Hapai hou ia ka nooa<»o no keknhi bila n<i kn hoohlo nna in Kailua i Awa ku moku. < Noi mai o IL#u. L e iiooholo i ka Uihi. Noi mai o II on. Nahaku e waiho i ke-, kahi Koiuile kup<mo. Nni mai ke Kuhiun o ko na Aina e, e hoopunee h»a. 1 Kokua mui o Hon. Keawehunahnla i ka hooholo i ka IMa. > ! Kue uiai ke Kuhiua o ko na Aina p. Noi mai o Ho:i. l/keke e hooko aku i ; ka Hilu malia o waiwai ae hoi kanaka \ a me ka auhau nn ia mea. ' Koku« aiai Hon. Kanialo i ka hooholo ikaUila. Noi uiai o Hon. Nahaku e wnilm aku j na keknhi Komite kupono e noonoo. Kuo lo'i mai ke Kuhina oko na Aina e, Hooj»anee ia ka Aliaolelo. Poaha, lune 4 25. . Halawai ka Ahaolelo i ka hora 1.4. 1 Heluhelu akahi mui o (lon. Mr.. Kau-i lia i ka Biln e uoi aua, e hanaia i awa kn • moku ma Kaalualu, Kau, llawaii, i komo «» na moku o na aina e nini, Kue ia ka Hila. ' ! Noi mai o Hon. Mr. Kuapa, e hoolako ka Makai o kti Hūle i mau inikini luna elMbc no kela hoa keia hoa o ka Hale. I Kue mai ka Hopu Peresideua. # Ku u»ai <» Hoh. Mr. Nahaku,n noi mai ■ « kapau U» ua ka olelo hooholo. • Tlooliohua, < l< | (leluhelu »»k«h» q Uou, Mr. Kupaii i Vu I|i)ii e noi ann, e kakauia ka « Mooahi o im Alii o H«waii «ei, e kek&hi * k«ji»lMii ike i UHinfuv anft o nn'l.ii.' ia. ' !

Ku mai ke Kuhinn Wniwai n h-iW-uai » Ka Papa i :>nna,n e, ka l<,un.i L)uio N\«i n » isi «niwai i ho<.••>r»aui uk;t i n!i:r\ e, nu ka ha«-aha i j>.iu i!ij i.ei i ka l;i .]tj •» M;»raki. onn (J j!a » !-;ja a<> ;;i hnpaha f,e .$.V20.730.00 ; a o kn I ,n i • i '» k;) 5 .a} 4 ah.'i (j ka nuik-Miiki i ne i '.'. i<C >" 1.00. A ke i;iar.--i«» iimi nei nne'ka luna o Wai.ilun. ar«le ka lie pono ia u ke ho.ke uku n e Li ae f»le o ka huKti :n;ū ka Percsulena a i nuu ua kupono nn ko ke Kuhina Waiwai. I hoii mai ke Kuhina W'aiwHi. i{io ua I eakea waie ia i ka manawa o ka H. : le. ala;I». oia e heh.'lielt). Ku mai o Hon. >fr. Kamal... n i n»ai hf- ('Ono i ka Ha'e k«j noon'>o i ktia kuniuiuanao. Noiia e hoohojo } a ua iioofu»!oin. Hoomaka hou mai ke Kuhina Waiwni e iioike mai i kshi i koe al.u o kana oleh» e pili ana i ka Pupa Kuhikuhi a ka IvUna Dule ;\ui. .\oi m?u o Hon. Mr. Nniiaku e hlo ka Ilaiu i na hana <» ka la no ka noonoo aua i ka Bila e noi ana i awa kumoku ma Kailua. iio na moku o na aiiui e mai. Ku n:ai o lloii. Mi*. K;>miiio, a i n>ai e hoopauee i ka llila, a mahope iho o ka hoopaapaa, ua hoopnm e ia ka Uiki, he •21 i ae, a he 13 i hoole. .\oi mni o Hon. .\fr. Kamika, e heluiielu la ka Bila e not aua, e ae i<t na huke i paiia ma na aiua e, e lawe ia ma keia Aupiiiii me ka auliau ole. Heluiieiu ia ka Pauku mu;i. .\inntj ri)3i o Hon. Mr. Keauehunahaln. i ka mea nana ka Ihln Kamikaj he mau buke ha.,vvi wale anei. he muu buke kuni paha. I insi o Hon. Mr. Kamika, '•' no ia mnu inea elua.' 5 Kne o Hon. Keawehuuaiiala. Ninau hoi o Hon. Mr. Knmalo i ke Kuhina Kalaiaina, i ka hiki a me ka liiki ole ke {>;»ī ia mau Lmke ma Hawaii nei. Iloole mai ke Kuhiua Kaiaiaina, aole oi.i i ike. Alaila ku mai o Hiin. Mr. Kamah>. a kue n:ai i ka ttiia. Olelo uiaj o Hon. Mr. Kamika, o ka u?iauao he irea nui ia, o na huke ka mea i "eh 1 , nolaila, e loaa na buke he uui pono ai. t Kokua o Hon. Mr. Ukeke i ka Bila, a : ka lohe ana i ka heluheiu ia nna o ka Pauku mua, kue hou, a mahope iho <» ko hoopaapaa ana, ua hooholoia ka liila ma ka he|uhelu alua ana. iioopanee ia ka Ahaolelo. I'oamma. lune '29. HulaWiii ka Ahnoleh» i ka h«ira 12. -Kii mai ka Lunahoomnlu o j.e Komile Wae i hnawiia ai ka pnlapala aKa Moi, a ua uoouoo in me ka ne an i i ka :§(5000., ka uku no ka makuhiki na kela Kuhiua ke»a Kuluna ; ua a'e no na Komite n koe no ka Lunn o Waialua.

i\oi inni o Hon. Mr. Hoik.n, l 1 liooukio i ku olelo hoike ina k<i j>ij>:i, n keia Po«knhi nku, hooholoia. Ku mai o Hon. Mr. Keawuliunahala a i un haawi e ia n» ko laknu uku um ka Uila llaawina, aku, iiia nu inakeinake ka llnle, u hoomahunlina hou ae i ka ilku o na Kuhina, aluihi, e noonoo ia ka IViin Hauwiun. Noi mai o Hon.Mr. N'ahaku e hooUH'O inu ka j>aj).i, a ka Poakahi noouo. Ma ke noi n Hon. Mr. Kamalo, e j»cluheiu akolu ia na Hila. O ke Kiiuawai e hoomahuahua ana i ka uku uiakahiki.o ka Lunakanawni. hooholoia ma ka heluhuiu ak<»lu ana. Ke p«:o o ke Knnawai e kue aua i kn lawe aua uiai i ua moo uahu a me na holoholona ino e ae maauei, hooholoia ma ka heluhelu akohi »,n«. Hooj>nnee ka Ahaolelo. Po\ono, huie .'5O. Halawai ka Ahaoh h» \ ka hora 10. A hoopanee ia na Imna oka Halo, no ka hoolewa o K v Mea Kikkie ke Kajia Ai.n Wahink. Hokuao Hot. — Ke knpiii ia nei raa Bose< tona he moku in:sionari hou, i ni hnkahafca no ka Hokuao mua iiio ne».i -kuai ia ai. A o kana hana o ka lawe i na olelo a ine na Misionari ma Patuhiwa a me Maikoni.sia, He 100 ka nui o kona mau lona, a e haaleie ana ia Bosetona ma ka maiama p Okaloha, a e holo mai i Hawaii nei. Ke haaivi la na Kamalii o laiii, he umi keneta no ka maheie hook:)hi a ina o ka mea . e haawi i 50 keneia no na mahele.ehma, e loaa no ia jj ka Palapala kuleana iloko oia moku. Ake uiuau uei makou, petu*a Ia ko enakou. u»vu puuwai Hawaii opiopio'aole auei lakou e komo pu aku, a e heomahui aku hoi ehke ine ka hana maikai a ko Ukou mau kuaaoa keokeo! -

ILe Brss HaiWiNA Kamaui uou,—Uapai hou la iho nei he mau buke Haawim» Kamahi hou, o ka Pajpa Hawaiiua kupooo loa i na Kamaūi. He mau mele inoakaaka iaa ko loko, e hooiuuwm ole ai i kn noonooo kamnoloko mai o na mea kuhina o k* Haikiia.