Ka Nupepa Kuokoa, Volume V, Number 27, 7 July 1866 — HUNAHUNA MEA HOU O HAWAII NEI. [ARTICLE]

HUNAHUNA MEA HOU O HAWAII NEI.

Ua palapala mai o D. H. W. Ezekiela o Honaunau, Hawaii ia makou, no kona ike ana i na hana a na Katolika malaila, ma ka la Helemalihini, pii aku la no hoi kou loaa. NO NA LETA. - Ma ka la elua o keia malama, ua hoounaia aku e ka Luna Leta Nui 393 leta a na kanaka maoli i na mokupuni e aku; a e 290 a oi na leta a na haole. Ma kena maoli ua mea he leta. UA HIKI MAI. - Ma ka Poakolu i naue ae nei ua hiki mai ka mea Hanohano R. Keelikolani mai Hilo mai, maluna mai o ka moku Alabani.

MAKE EMOOLE. - Ma ka Poakahi i hala ae nei, ua kikooia mai e na lima menemene ole o ka make o Luka ka Haole kahulio o ka Moi wahine kane make Kalama. Aloha ino. MOKU I KA WILI-KO. - Ma ke ahiahi o ka la 29 o Iune iho nei, ua moku ka lima o kekahi keiki paahana o ka hale wili-ko o Waikapu. O kona inoa o Kaili. UA HIKI MAI KA WAI. - Ua hai aku makou mamua iho nei, ua eliia he auwai mai Waiehu a Waihee, a i keia mau la aku nei, ua hiki aku ka wai e like me ka manaolana. O ka mea nana i imi i ke ala e hiki ai o ka wai, o ko kakou kumu ahonui no W. P. Alekanedero. KA MOOLELO O KAPIOLANI. - Ua kakau o Anesona i keia moolelo, ua paiia ma ka olelo Enelani, a ua loaa mai ia makou kekahi kope o ua moolelo nei. Malaila, ua maopopo loa ke aloha o Anesona ia kakou, i kona hoolilo ana i kona manawa i keia hana. Ua make emoole ma Wailuku, Maui o Pohano wahine. He hoahanau oia no ka ekalesia malaila, a ua aloha nui ia oia e na poe a pau i pili iaia. "He mahu no ke ola o ke kanaka." Ua limalima he wahi keiki uuku i kekahi dala mai ke pakaukau kuai ia mai o Ulakoheo, aua huna a holo me ka manao e nalo, ua miki mai no ke o wau, a ua kaili ia aku, a ku iho i ka homahoma ua wahi keiki la. HALE HAULE I LOKO O KE KAI. - Ma ke ku ana mai nei o ka moku Kuna o Moi i ka Poakolu iho nei ua lohe mai makou, ua haule iloko o ke kai kekahi haole, a ia wa koke no ka huli koke ana o ka moku ma kahi i holo mai ai, a i imi wale a aole wahi mea a loaa iki. Aloha wale ia haole. Ma ke ahiahi Poalua iho nei, ua lawe ia ae he mau pahu ka malalo iho o Puowaina, ma kahi puu oioi maluna pono iho, a ua hoa ia i ke ahi. O ko makou lohe mai, e hoohenehen ana ia no ka hoohoka ia ana o ka mea nana ke kupapau make i hoolewa ia ai i ka auina la o ka Poalua, oia ka bila dala pepa. NO NA KAUOHA HOU HAPAHAOLE. - Ua pau loa na Kauoha Hou hapahaole o ke Keena Kuokoa i keia wa; a eia ae no nae ke lawe ia mai nei mai Amerika mai. Aia no hoi ka hiki, e hoike hou aku ana makou, alaila hoonaue mai oukou e ka poe e manao ana e kuai ia ano buke.

Hookeekee.ka Bihopa. —Ua lohe wale ia, ua olelo ka Bihopa aole e komo kekahi mea i poni heinoieie oie ia e puie maioko 0 ka Ilina Alii ma Maunaala Nuuanu, nolaila.aole i puie o Rev. H. H. Pareka maioko o ua liina a!a. Ua pule hookuu wale no ua Bihopa Ia a hoi aku la. Ina pela. alaila. ua li] o kela Ilina Alii oke Aupuni 0 Hawaii nei no ka Bihopa mai Eneiani mai. \a Ke Auku e Hoike* Mai.-—Ua palapala mai nei kekahi wahi hoa kakau nupef*i 0 kakou o Lahaina, oia o Pehu Kukahi e poloai mai ana oia o kona wahi Keiki o L. Kaiwa Ka inoa, ua holo i ke okohola i ka makahiki 1564» a ua lohe wale ia, ua hoi roat a eia ke noho mat nei ma kekahi o na moknpuni Hawaii nei. Ke makeinake loa nei oia e hoi mai kana keiki a ike mai i kona makoa elike me ka hoi ana mai a ke keiki uhauha i mua o kooa makuakane. Lia 4, o luLAi:-Ala ka Poakoiu i naue iho nei. ua ikeia aku ka malama ana o na pouwai Amenka, i ko lakou U i loaa »i ke Kuokoa tnai ke kaua nui ana me ko Beritania nui. Hoohehelo laa ua hae maluna ona kaa» i ka laweana aku hoi oka la i kona nani, uhi mai hoi ka nani o ka po, onioni mai ana oa ahi kao, i ka , nana ana aka maiki» maoli. ta raabmi in no hoi h* ahaama ma Waikik: kai

Ma-::-: \m. —O kekahi ,v.akamaka o ka c nm, o ka ka;a»ua La. <_ » !vi_\-eN: :t.m ; na maikaunka ji nu» m pi«i kona m.i k» -1 o lui:\i neu hki Aona wah: noho m Kik:haie. ."e 7 " He '.nu\ he n:nau ii 00. ho pono anei i kekah: K?»i';i.:nnp ?!•» EiMne-io k? hwe ol* i mipopa ? M.i;ia pih.i o ckm kekahi pono e hiki ai ī ke Knhumpuio ke hai i-r.ui o kona īr..-\u hipa. h ia o hiki r.i ke ekeinu : 0 ka hamo anei i ka laaa a Kekuokaiaiū, o keaha .Makk >iai.oko o Halkalii.—U.i haiia mai ia mākoa kn lohe. »a m.ike nialoko o Haleahi kekahi koiki oniopio i hehi ia e n« «'»• wae paiu o ka lehulohu ina ka po Ponlima 1 hah'ku nei. A t:\ve menemene ino fee ola 0 ka malihini opiopio e ake ana e hookahua iho ma ke one a Kakuihewa, aka, ua kii e ia mai !a no e ka mea nana ia, a laweia aku ia. He leo kakea .na Levi Kaiwi.—l'a hiki mai ma ko makou nei keena hana, he palapala kahea na ka mea nona kela inoa i haiia ne la maluna, e knhhea ana i na kanaka ma « Hamakua loa, Maui e lawe nui i ke Knokoa 1 ike i n* mea hou o Hawaii nei a me na aina haole e noho niai la i ka iuiu o loko lilo. Palapala.— L T a ioaa mai he palapala mai Punahoa i.iai o Hilo Hawaii, na A. W. P. Mahoe e hai mai ana i ka pakele ana o na haule he 15 a kakou i lohe mua iho nei. A no ko mnkou lohe pono nna nolaila, mai manao mai oe e puka aku ana kau palnpala. He poe kl'e i ka la Sabati.—Ua po'oai 1 tnai o S. Boy o \\ ailuku, Maui, ia makou ma kana paiapaia no kona ike ana i kekahi | poe e hookahekahe wai ana i ka la Sabat». U hoi ! heaba iho la no hoi na la eono kau : kai keia a ka la o ke Akua nui, hana hookano ino kein. He manaolana, — Ua hoouna mai noi o S. \V. Kaainoa he palapnla. e kuknla nnn i kona mnu pilikana a inakamnkaa hoalnuna , e noho la ma Kalaoa, Kona, Hawaii, e I«we i ke "Kilohana Pookela o ka Lahui Ha- : waii/' ; [L/ Ua k.iumaha makou ika ike nna'ku ; i kekahi mau lala o ka Ahaolelo, i he mau pukuniahi, o ona mni nna, a e hualala aua. Aua kaumaha pu no hoi mnkou no ka hapai ana o kekahi ona lala oka Aha« oielo i hiia e hoopau nna i ke kapu o ka rnma. Eao o lilo i alakni makapo no ka inakapo.

Ma lia la l o lulai, ua mnkemako loa ka hapanui o ka Ahaoleloe hoopanee ka Imna, 110 ka pilikia i na hma hoohauoli a na puuwai Amorika, no ka la i kuokoa ai o Amerika. Ako, kue na Kuhina, me ka oielo ana, aohe ia he la nui no Hawaii nei. Aohe uae i liooloaeia ka lakou, ua lioopaneeia no j ka Ahaolelo. — Ma nehinei, ua komo aku he umi mau Lunamakaainana iloko o Hale Alii, a malaila i hai mai ai ka iioi i koiui manao, • e hap.ii hou i ka, noonoo ana i ka Uila Dala Pepa. L'a hapai iiou ia iloko o ka liale Ahaoleio, a na hoomoe ioa ia maniuli o ka ae ana o ka h ipa nui o ka hale. Hk MAT.;n:Nt i: AO ,\NA K LU.O l K.UII NApcle. !\!a kekalii pilipaia 1 loaa malu niai nei i keknhi o makou, ua hni mai ka mea , kakau. ua komo nku ma ke kolakahunapule ō A\ai!uku I'iu'ini.a lie malihini lioi. "0 kona inoa o loane Makani. Ke mahalo nei makou i ke ake nui ani o keia maiihini e ; ike i ka kahunhpule. a me he mea la I aoie paha e ole leona hoi aku a ao aku i kona ! Lahui ilikini e noho Inhui mai !a i na ulu- ; ba\i o Amenka. | LaLau o Kahau-aiolaa.—CJa hiki mai he j p-ilapala hoohalahala na i>. G. W. Bele o ! Huelo Hamakun, ia Kawaiolaa no ko makou I hoopuka ana »H e Hui Laulima ma Hama- | kua," no na kaoe a ine na wahine. Eia ka- ! na, he okoa no ka na kane, he hui okoa no |ka na wahine. kai uoa pnha he palaualeio | kekahi poe e hewa ai o Kahawaiolaa, eia no | ka hoi he mahiai lih'eana no, aole oia ka mea j e hoahewa mai ai. j Pau ol». no Hoi kl hihewa —Ua loaa mai | ia makou he leta mai a D. Kaulainamoku, o j Hamakunpoko, Maui, e hai mai ana i ka li- ' ki huna ol« o kekahi wahine hoomanamaoa i ka mana o ke iiilii wahahee a kanaka i hooakua wale ai. A hea ia pau ka *vahahee o kanaka ma keia mea be hoomana- ; mana ? Eia ka manawa e pau ai ke hoopau, i oiai ke ola e waiho ana iioko o ke kino, o haple e auanei iioko o kahi hiki oie ke kaia- ; i* mai oo kou kue aoa i ke Kanawai akahl . o ke Akua \lana Loa, nana e ulupa mai na akua kii a tne na kahu hoonohonoho akua

Morc lawe ne* ĪELeoEHAPA,—Ma keia ni.u la i oniu ae nei, ui ko mai kekahī moku mawaho o ka noku o ke awa o Honolulu nei. Oka hana aia moku, Ke lawe mea telegerapa m.ii Kapalakiko a i Kukini. Penei e hoomoe ai. mai Kapalakiko a i New W est Minister, a mai lail, ,kn. komo iloko oke kowa o Berina,« hiki aku i Kukini. A me keia n.ea e loheia ai fca oielo mai na wah. lo.h. mai. E kokua ar.a o Hukini me Amerika, i ka Ahahui hoonioe m<-a te!egeraCni ? n Tele f rapl». C«mpanv) i hana nni»nu.

Kev. T. Kakima Uno.—Ua poloai r\ iiiakou e VV, P. kuhaW. Esq., o Wa r , K , M;v:i. ike k.\. hi ana ona H«.>ahannu V. iaku ia Ta{ifia opto i Kahunspu!e i;,i :, v inn kn l.\ i naue ae nei me ka hu.. ana i kona «~\hi o!a. ho $100 no !>;» r.\ i,; ki. .1 o k«Mli w nh: m:n* \na h \o;-\ \ noi no ka o \Va;!aku. «nai ka imin\rai o k« Aha Laonknh ko <> ii ui, i ka nuiuma o Ok:\tob.i o liui r. u Makk emoolk.— l'ii hni mni ii r, u W. S. Kil:iura, o (1 ii. i ka p»i #na o kokahi kannU m » A kou uk« i k» mahiai, ma ka !,i ],*> p {, aku nei. amaka !a a»>. p r . t.!; , . na wahine me kekahi ;\-o o ae, a : v% - - : ia lakou o \v.iiho a mako mai nna n :i,.; ka pue uwnia. Aloh« wale m. K.analuma galani aila \ir no k.v !\*: r HOOKAHI.—Ua makemake loa na knu-u. keknhi mau mokupuni liilii e pili nr,.a • Samoa i ka malamalama Ta ko: ;ke alii o kekahi mokupum iko K";Ty> r:i , kekahi moku Perekane i Riiha,'a iunn . A |no hoopii ino oua Kapona makeo u wni nei, aoie kela i nr.a i na »■;, kanalima, a loaa n.> ia ia ki HailviK\ I ,- ni. 0 kekahi Kapona Porokaue i\n^\ r . i ka pono o na kauaku. a ua knmniiio ; ! ia lakou i ka pono o ka hnn!ol<» «na i k . kou mau nktia kii. No K \ Oihana M Am. —Ko no!io i ■ ' nei paha kekahi poe hwelawe i ka mare me i%a ike ole i kau wahi men i i. ka noho nna o na aina naauao, n peui'i <; ln\ o mare ana kekalu kanaka i keūahi inea e makemake nna e hoohui ia h: U ka berita maro, nlaila, o ka uku e io:;» - . ana i ua Luna mnro la, e haawi ia n,> kana wahine m ire. ]V!a ka noho ;)1 i , kekaln mau leahun.ipule ma nn ninn n inu \ ho rula maa mai ia m\ lakou o nu\!am.\ . kekalii poe. M ANAO PANK IKA Li-NAMAKAAINAN.a.-l . loaa mai ia niakou ke'enhi pnlnpnla uo n i > poo e knu ne la malunn, nn ka mea iumi.i moa \V. S. Ike Nupepa o Hnnapopoio. i . ne mai ana i na Lunamaknaiiuma no i.a pai ana i kekahi hila e hoopai nua i na :r m i mnreia a hanau keiki 010, n no U Ho : Kahaulelio hapai nna i bila o j\jnia i:\ !, , na hoa oka Ahnulolo. No ko makou li,- ;i kuhihewa loa ua mea kakau manao ii. laila, ko papa aku nei mnkou e pa.u , „ , waha. Eia mai kk Kilohana Pookkla.—Ke | aku la e iko a o kukamoni i na n\ea a p» i > kulou lenloa nu\i ana imua o konn ar , ka pepa mua keiu o keia hapa mnki ,i: v .i ke liilinai nei no makou, aole no oiil, i opukekeue mai, a maka inoino mai h«; . I.•» ; oukou nhailono hiki wawe o nn m"n h■« ; i kola wahi keia wahi. A k«; knu iu>i i• > ;> luna o ko makou mau honmnnao nin. • nko nui nna e hooikaika ana makou r> : ae iko keia \vu ,\ku e hiki inai ana, ma i ne oka wa iau wn!e nku la ka |a. h! i kukainoni uuanei oukou. Biī.a I)ala Pepa.—Ma k.i nnina la .» \ Poalua iho n- i. ua liooiiokaia k.i iikm n » - lawe iuai tka H,|n nTI „ :T n Hale Ahaoleio, a ua hoo|<?w\ ia ua \<> i mamuli o ka awiwi like nua a na hoa n hano oka Ahao lelo. Ika ninau in :ui.i • : \ Knhiua ma ka hna ti mo Nnh;io!''!'i:' ■. * kekahi Kuhina nolo i hiki mai ia wa. 1. m.-;u lala nole i knu-limn o Kanpn □ tt • i\' uulo. ō kn nui iho ni« w.ilo tu> mn » i ,o " moe malie ike kai o k<» hal.u." \ , kn pomaikai o kakou ika hoio oii' a. r ;-\ 1 hila da!a pepa pepo,o wa!.\

i lAT KA I'IUWIA. M-4 UeiM p;\ |\ar.fl, K " ■ kulu fIC O G. G. MmS\CC 1 IKI h;i lo (w ■, •( i na punawai hohonu ma nw haknia o r.: laau. La prtu kn pihkia ona Knn ik. , na wahine ina keia p:i hnna. ua - , maoli i U wai. O keia aina »ka u, ( , . ko, he kula panoa wale no, he a-n, ; > aohe wai e ioaa. Uko wai oUia n . wa ninmua. he pu.maia. he lau • rt i kria wa, limua ka wai, p a „ uf, Me l<a maht\io. li wiki oe ke K>i Keuikana a \. Ulupalakua, Maui, ]ui:e li_\ ]*0).