Ka Nupepa Kuokoa, Volume V, Number 31, 4 August 1866 — He Moolelo no ka poe i pepehiia no ke kupaa i ka manaoio. [ARTICLE]

He Moolelo no ka poe i pepehiia no ke kupaa i ka manaoio.

Ke kolu o ku hoomaauia ana o ka poe Krisl 'uino i ka wa o na Emepeni o Eoma.

I k'» \> raw;i noho ana mn ko Domiliana wniii, u » lioomaha iki ka poe Kristiiinn. nk». iioho i loihi kona noho aiii ona, oini he uiuikiunainakoiu waie no wahi muhinn. a mahope iho ona, noho mai ia o Ternkntvi (Tnijan) kona pani hakahaka, a i ka umi hoi o na makahiki o kona noho ahi nna, «ūn ka M. 11. 103, alaila, hooinaka aku la oia i ka hnna hoomanau;ifitji ann i na Kristuno, a o ke kolu ia oko hikou lio<i;naauia ana. Ika wa e hoom.ieuiiewiiia ana ka poe Kristiano, kaknu nku la o Pilinio Sckunado (Piinius Sccundu.s) i ka Emepera, e kakau ana i ka poe Kristiano, a noia mea, palapaia mni l.i ki» ivi;epera Teraknna i kekahi manao lauwili wale penei; " Aohe he pono ke laualn waie aku i ka poe Kristiano, ;ika. ina o laweia mai iakou imua o ko'u noho hookolokolo, alaila, he mana ko'u h hoopai waie ia iakou/' A no keia «>lelo pane lapuwale, hai mai la o Tcn tnliana (Tertullian) i keia mau oleio. *• Nani ka olelo akamai auo lua lauwili. aohe e pono e lauahi waleia ka poe Knstiano ka poe hewa ole, aka, ina hoi i hoopii ia e hoopai aku ia iakou me he j>oe hewa la." A no ka olelo kanalua ano la»iiw»li a ka Emepem, nolail.i. i emi iki mai ai ka lioomaauia aua o ka fioe Kristiano, oiai aolie he ma<>poj)o i ka poe koa ka pouo ke hana'ku lakou me ka hnokaumaha wale aku, no ke ak.ika oka mnnao oke alii. Mahope iho, palapaia aku ka Emepera Terakana, 1 konn poe koa nm lerusaiema e anai loa ia na mamo n l)nvida ma ia wahi ; a noia men, na pepehii i ka poe a pau oka mnmo a l)avida. O Si;noporosa (Symphorosn) kekalii wiihine kanemake. a me kana poe keiki a pnu loa ehiku. (; like no hr»i me Salamona a me kr.ua poe keikiehiku a kakou i heluiielu mua ;ii, ua kauoiia ka Emepera ia Simopi<r>:sa, a me kana poe keiki ehiku, e mohai aku iakou i na akua kii o lakou. Hoole aku la iakou ia mea, me ku wiwo ole, a no ko lakou hoole ana, pii ne In ka ukmki o ke alii, a olelo aku la oia i ua Wi.hme nei, no kona hookuli, noi-.ila, e pepehiia oia a me kana poe keiki, i hooiaulen aku ai i ka huhu o kona poe akua hfyuualc. u noia mea, olelo aku la kn.wnhiue, ina e pepehiia oia a me kana poe keiki, iiiaila, hoowaiiawaha loa iu auauei ua akua kii aua e hoomana nei.

Piha lou iiio la ka Emepera i ka ukiuki, no|;»iia, knuoiia aku la oia e iawe ia ua wnMne ia iloko «» ka luakini o Helek>ile (Ilercules) a mnlaila oia i hiliia'i, a knu ia iluna ma ka lauoho o kona poo ka nakinaki ia aua a hala kekahi wa loihi, alaila, wehe ia mai la oia, a nakinaki ia iho la koknhi poiiaku nui a-Ia ma kona a-i, a iumni ia aku ia iloko o kekahi muliwai. a ut:tlaila oia \ waiho ai a hiki i kona niake aua. A o na keiki hoi ana ehiku, ua uakmaki .ia lakou a paa ina na pou ehiku. 9 iiuki ia iluna me na pokak«a, a luki i ka poloke ana o ko lakou mau nmi. Ua j>rj>el»ira lakou a pau no ka hOoko ole m»;» i ke alii makemake. O Kelekentsio (Oe?ccntuis) ka hunau mua o lakon, hmi ia aku la kona puu a iiiake iho I.i nia ; o luliana (Julian) hoi kona mul» aku, ua hou ia ma ka umaumn • o \emesio (Neinesius) ke kolu, ua hoii ia ma ka puuuni ; o Pilimitio (Primitius) ku eha o na keiki, ua hou ia ma ka piko ; o lukeiike (Justice) ka iima o na keiki, ua hou »«i ma ke kua ; o Setakelio (St»cte«s) ke mw, ma ka ao«io koiia hou w ana; n o K'igemo !*♦>! fta Imnan muli loa, ua 010 ia a kaa-

tra!e i elua apana. O PoK;i (Pin c.i?) ke kahu ekafcsia o Ponelo (Porjtus) ho kema hoole ana aohe e mohni ia Nepeiune (Neplune) a noia enea, u;i kau»>iin k<»kr ia oia e Terakana ka Emeper v, n uh ia iloko o kekahi iiiiu puun e (i ana ke ahi me ka wela loa, a huki iiou ia- u.ui ia iwaho» a hoolei hou ia aku la iloko o kn wai wela, a inalaila

a uia kalii i hoomanawanui ai i ka wela. me ka eha he nui, i ili ir.ai maluna ona, a hiki i ka lele Icki ona o kona aho. Kanoha hou akti lu o Teraknna ka Eme;>ern e pe[»ehi ia o u>* ke kahu ekalesia o Anetioka. O keia kanaka Hemolele, oia no ka niea a lesu i hii ni ma kona mau lima i ka wa kamaiii o lijenet»o. a hoike aku ai o lesu i knna haumana. rne kona hai uku, he keiki keia e hlo ana i kanaka haahaa a hemolele. Mahope mai, hoike aku la o loane ka Euanelio (John the Evancelist) ia lgenati«> i ka euanelio, a lilo ae la oia i kannka ikoika loa mn ia oihann. Hni wiwo ole aku la ia i ko Kristo aupuni imua o ka Emepera. a noia mea, hoolei ia nku la oia iloko o ka halepanhno, a hoomaewaewa ia aku la ma ke ano lokoino ion, no ka mea, mahope iho o kona hili ia ann i ke kaula. ua hnawi ia aku ke alii ia ia e paa ai ma kona limn, a ia wa hooknhi no, ua hoopulu ia kekahi pepa iloko o ka nila. a ua kuniia kona noao me ia mea. Ua haehae ia kona i<»'rne na upa ahi wela, a mahope iho, hoolei ia aku la oia na na iiolohoiona hihiu, maknnahelehele i hnehne in ia a okaokn liilii, a o ka hopeim ia oia knnnka hemolele.

I ko Aderinna (Adrian) lilo nnn i Emepem, hoomaau aku )a oia i keia hnna lokoino e like 110 me ka Terakana hana ana. Ia \va no, un pepehiia o Aleknnedero ke kaliu ekalesia o Iloma, o Kuiriko (Quirinus) a n»e llareine (Mcrmes) a me ko laim mnu ohana pu kekahi i pepehi ia ; o Zenona kekahi alii o Homn kekahi i pepehiia, a me kekahi poe Kristiano e ae he umi lausani. He nui ka poe Kristiano i kau in ma ke kea, n i hooleiin hoi i nn lei knkalaioa, a hou ia ko lakou mau aono ma kn Mauna o Ararata, i hoohnlike in kn linnn ana me ko Icsu. O Eusetatio (Eustach'ms) kekahi nlihikaua ikaikn, n wiwo ole o ka poe lloma, ua kauohn ka Emepem iain, e mohni aku i na akua kii lapuwale o lakou. 110 ka hoomnnao nnn i keknhi o konn mnu lannkila ann, aka, no kono manaoio, oini he Kristiano oia mn konn nanu, hoole wiwo ole aku la oin i ke knuohn n kn Emepem, no ka mohni nnn i nn akua kii (» lakou. Ano keia hool« nnn n keia alihiknna, piha loa iho la ke alii i kn huhu, a poina iho la ke alii i na hana a kona alihikaun, nohula, kauoha uku la oia e pepehi ia n Ausetatio a me kona ohana. I ka pepehiianna o Fosetino a me lovita (Faustinus and Jovita) he mau hoa hanau, he mau kupa no Beresia, he nui ko |,iua hoomaewaewaia ana, n he nui no hoi ko luua hoomnnawanui ana, a i ko Kalokelio (Calocer.us.) he pegana, ike ana aku i ko inua hoopopilikia ia ann, komo mai la iloko ona ke aloha, a no ia mea, kuhea leo nui ae la ia me kn piha i ka olioli penei: " Nani io no ka nani o ke Akua o ka poe Krisiiano ;a no ia niea, un hopu in oia a ua hnnn ia e like me lovita ma.

Hu nui wale na hana lokoino a nie na h.ma hooknumnha i hann ia i ka poe Kri stiano, a hiki wnle i ka wa ia Kuaderato (Qundrat»fi) kekahi ckalcsia o Atenaia, nana i hana i keknhi olelo hoakaka nnauao 3 no ha inea i nianao ia he heWa, iniua o ka Emepera, oiai malaila oia ia wa ; alaila kakau aku la o Arisetide (Aristidps) kekahi ona kanaka akamai oia kulano* kauhnle hookahi no, i kekahi cpisetole nani; a na ia mea i hooluolu iki mai ina hana lokoino a Aderiana c pili ana i ka poe Kristiano. Euii loa inai la ka Aderiana mau hana ino, aohe e pono ke hoopaiia kekahi Kristiano no kana hoomana a me ka manno wale no, oka, hoomaka mai la kekahi poe ludaio a me ka poe pcgana, nlaila, hoohiki wahahee aku 1a lakou, rne ka hoahewa oku ia lakou no ke kanawai o ke Aupuni. Make iho la o Aderiana i ka M. H. 138. a lilo ne la ka noho «lii m Anetoni« no (Antoninus) Pio (Pius) oia kekohi o na'līi i aloha ia, i noho ma kela noho «lii, a no ia mea, kapa aku la na kanaka iaia, u O ka makuakane oka pono maoli/' Mahope koke iho o kona pii ana ma ka noho alii nui t hooiaha aku (a oia ma ke akea i kekahi olelo kauoha, e papa ana i ka hoomaau ana i ka poe Kiristiam», a penei kana i hoolahn ni. īna e hoopilikia, a e hoonaukiuki wale ia aku kekahi mea, a mau mea paha, ma keia hope aku, ina aohe kumu e ae, aka o kona ano, he poe Kristiano wale no lakou, alaila, e hookuu ia ka mea i hoopii ia, a o ka mea nana i hoohewa, e hoopaiia oia. Ana keia olelo kuahaua i hooemi loa i ka hoomaau ia aua o ka poe Kristiano, a he oluoiu loa ka noho ana o ka poe Kristiano i ka wa e noho alii ana o Anelonino Pio, aka, imi inai la ka poe manoo ino i na liilii loa i mea e hoohewa ia ni ka poe Kristiano. (Aole i pau.)