Ka Nupepa Kuokoa, Volume V, Number 32, 11 August 1866 — Kau Ahaolelo O ka M. H. 1866. [ARTICLE]

Kau Ahaolelo O ka M. H. 1866.

P«»aha, (ul\i Hai\w:\i ka Ahaolel » ma ka hr>ra i. Ka Hoih' Peresi<ieiio Kapena l.oke ma ka n >lio. Hoīke mai o Mr. W. i\ K vn ikau ka Luni Hoo nalu o ke Ko:n;te kope. ui hoi'lo f\a M«»i i ke knknu ana i kona i u=n n » ke Kanawai e papa aku ann i ka : i'iwe ana mai i ni moo nahu ma keia \u Mini. il->ike mni o ilon. Ukeke i ka hoike a ka hapi uuku o ke Kon»ite i w.uho la'ku ai e iioonoo no ka olelo ho<»ho|o. e kakau la ka mooiel » <> nn'hi—.»a apono ia . ka oleio hoo!io|o. Hoike m ii o Mr. Ka*nikn nn ke ano Ko.-niie i ko!j<»ia ni e lu*!e i Ka Moi, e lauua ai no ka hooki ana i ka Ai»a<»lelo, a ■ ua hai ui;ii ia. ua hni aku lakou i Ka Moi ma o ka Pnuku la. a e hai ia akn i ke Kuhina Kalaiaina ka men launa inaii me Ka Moi. H )i:\e m:!i ke Kuliiua Kalniaina, ua : oluohi Ka M«»i v hoopnu i ka Ahaiih-h» m t ka Puaono e inki mai ana, lul.tt ina ka h«»ra I Ma ke noi a .\!r. Kamnlo, ua heinhelu ia ma ke poo k i i»i!a e hooh»h ana i ke Kanawai o ke koho ba|ota nua, a in I»ooho!o ia iiki ka h»'luiu'hi akohi a;:a. Noi uiai o N|r. K ii.ikaua, (! hnpai hou ia ka uoonoo aua no ka hila e pih aua i na pake. Noi mai ke Kuhina Kalniainn e hnoh i |o:i—un hnule ke n«u, he IP e koe nna \ ka IH. K«»n!te ka hahr no ka noonoo ana i |\<| lIW.IW, fl l\(| ,»v l.l' !>a pouo »i kt: k ikau aua i ka mooh lo pololei h»a n«» na'in. Noi mai Ui: l\ui;iua o ko ua amn e, e ae nku i ka ho:ke a ka hnpa nui. Iliii'ihlo loihi mai <» Hon. Kapena L'.»ke. mo ka i ana, iua uo e h ipni uiai kekaiii nian alii i ko lakou mau kuauhau ( a!n. owai auanei ka Lunakanawai nana e , hookolokolo aku. lua no e kakaii kek«hi mau ahi i ko lakou mau moo ahi, ma k«» lakou (l kl.i uo lakou e uku iho ai, ito- ; he ma ke kau i ka nolio maluna o ke i Aupiini. | Wehewehn loihi mai o Mr. Kaiakaua ' ma ka pono o ka oleh» hooholo. a lie I<»i--!n I >a koni ku ana, ine ka hooikaikn m ii i na hoa o ka Ahaoleh» e hooholo i ka olelo hoohoh». Ma ke noiia ana mai, ua lioopanee in . ka Ahaolelo. Poauma. lulai 27. Haliwni ka Aha<>h lo ma ka hora m;<u. Ikluhelu uiiii o Mr. Kupiu he olelo h » »!iolo, e uku i i o W. P. Bila i «» \ ka l i. uiai ka l(> o luiai mai n hiki i ka ; la ap(»po, no ko;»a hnua nna i ka ke Ka- . kauolelo n nie ka nnuhi oleh»—Ae ia ko i <• ' o!eh> hoolmlo. ! ' Hookoni'» mni o Mr. Nahaku he olelo hooholo. e kamJia ana i ka m.ikai e» ka ! h ile e honhmah.na i mau kai\ lio »»o ka ! . he!«? aua i ka nhaaina ma Waikiki-kai i \ ka la npopo, i haawi wnie ia inai e ke \ Kiaaina o Oafiu. j f Noi mai ke Kuhina o ko na nina e, e hoomoe i ka oielo hooholo ma ka pnpa, I ua ia. n uo hooholoia. N«>i mai o Mr. Ah«»Jo e hoopoina ia kana «»ielo hoohoio i noi mai ai, i ka pau , aua o ka Ahaolelo. e haawi ia i wahi (»a- -; iim jna ko Keena o keia hate. no ka mea, | ua kauoha niai ke Kiaaina o Oaliu nei, e ! ; hele na hoa a pao i kana ahaaina ina * Waiki\i-kai. ILluhelu mni o Mr. Kamalo he oleio hooholo, e hanwi ia he umi la mahope ] iho o ka pau nna o ka Ahaolelo i ke Ka- ' kauolelo no ka hooponnpono an . i kana i mau hana no ka Ahaoieio. r Oielo mai ke Kuhina Kalaiaina, e haa- , ; wi koke mai ana no ia i n* kope a pau e ! pai ia. • Knpae ia na rula, a ua noonoo iion ia ; , na ho'ike a ka iiapn nui a me ka hapa i uuku, i»o ka men, »• p»h ann i ka hana ia f i moo kuauhau no na ln. { Noi mai ke Kuliiua o ko na aina e, e : ! ae ako i ka hoike a ka hapa nui, oia hoi, ; ; ka hoo«noe k«a i ka oleio hoolniio, a e I

i' «•!?' .iK'i :* , i, . aU .4 i- u 11?ik i. 1 ! 'i 1 '» k i !)'.»; ai r ' , a i\ ;t, ut !>i; . 0 ko nai O Ar.' :*k-j ; h^s ka U-irv% u-.»nu —ui uinau »a a u\ ;ir ;i, 1 c o k īm>\ w ]♦». L s * h«p6ii kn H*l<? t kekiihi h»n,* aku oka 'a, om h'U. k.i h;U ».• papi n;;i ; «u p.tk" i ko. ho.'e wale ar»a iht» o ka l;or:i S o k« r ° \h ke n»M ia an\ nn<. i,:i k.ipj»o i4 ni I\. a ua ncK>ncKi r» k\ Kt* 1 o k \ ha'o. Mahope t:;o a'k.i iu> K>?hi »»■> lieopanee !oi i..i k\ r o.^'hm n". t. \U ke noi ta ;»rtt mai, m.\ ta k i Ahaol'-10. I ;!.i» 2S. Ha'.iwai ka Aha->:>::o u».\ k.» h.>r.i i;nt;, Ho k" ina» ke Kuh»r..i \\ :t:\vai ;ti?. k-> > ko-nit.-» k\kau ko{*\ ti.\ i Kn .Mi>: i !,♦« kukau a>n i kooa ino i » ;u K uunwi r»i.iu;.» niM ; He k:.;iivvai •• !i »oU»ii aru ik i puku 91 1o U Kiiiawil I\iv 'i, Ho Ktr >w<! »' hoololi ;\i iko w !io h :t»w. H<- K:tn t. wai r ;i«» ;\ua i kv« Kuuuia WaiAa» o n;»* iI,»U :tku. !!«• Kin; » v:n o !i'V.jVMo;>*»:!i> ai . k:1 L«mo Kuhina h:t!u. li.> Ki>.;n\n ,• f, o! >'i ai i kt pa uku.J**l u ko Kuiuuui K*v'!>. H» 4 K.iuaw.ii e iioo;oi» ;n»i i i» i Kiu»» m»»a i.i Aiua. a t»\" k.i o'oi.» o p.; t nt . , t ukt» in-'.kahiki o U;\ Lun".k.\tuw.ii K:t"\p : , m o Oahu ; s u t h 'OM* K i Moj i ko kak.tu «m i k<>n» i u>a » k«- l\annv;ii i» h<>o!ol» a» » ka j>4» uk\j *>S'J o k'* Kauawai K \i;.t. H' luholu m:ii o Mr. Knm.ili» i o!rlo ho<»ho!r» in.i I i!o nri ; 1 a lohe nui keia Ahaoit io ino ka olioli i ka p'>!»a!a ana " ki n »; o k.t \ik. u IV its >!i'. na. Ka -M'V» Ki ; *kto M. K-'kuanao». nni ko» na mai loihi ;uu u»n. a ko maiiaol'inn n»»j

i!)-i!\tui o h.MiliuP.i liou ia k't»riu oj«, inalun.i o Ui iKoii i tia ii!:ik.»!pki »• liiki tnni nnn—ue i.i. Ika ltoii!io!o::\ !irt;i «> K<• i.t (ilolu liooholn nin'oii t !i'-!t>h"lu h<w in.ll ln o ua n .Mr Kutn:»So, l.t> i lt'!n lw k olui!o, pi'uei ; I\«> hiuwi iiu 11 n»'i k' ii l.alo i Kn Mea ll.iīi-'lniio K-i (>••?)* liom IVrrMiJcnn o k:i Ahaok'lo, no knnn hno i ooomnni wniuil, oiikiaii, n oluolo. \,\\>\ i iiolio ni mulukoo ke« i l K.)O .Mi:'o!f>|«) — ;n» 1,1. Lia '»;\ ||on, K:i|>«'nn Loko p\nr : K n.i 'Lii n tno kn'u nviu lloi L.unamnk*n»n:iMA ; nio Ku in.tn.io ol.oli a hookiokie oie. Uo ku n.\'olelo hnohnih.\i a oukou ī hnoiuio n»ni ni i ko'u pono i«nn i kn noho o kn Ho« P'» I Vre>i<.lon«. a nokou i koho mo.i ni.n ni īa'u mn k.i hoomakn ain mai o kri;\ Knu A!v\i.lc!o. l'a in.uuo-.o au, a k»* o < :<i nei tno !»:\ lapuw.'.!" o|r a mo k:\ ho.ikiokio oi<\ i:;i iioo:\iiin;\\v;inui nu o hooko i na hann n p:\w i haawi la tn:ti ia'u e l;t,c ti;c ki um'h i hik'i ia'o. lik'- tlif k;i 0 lIM .1 o ];()(.,t)i ii;ni) iil'l, ua noho mau no ;iu i na \v;\ :\ pau ».■ hoo. p:\npi\H in nnn nn kumn i !nwc i* inni imun 0 kci>i Ahaoielo, a un nlakni mau no hoi nu ma na ruln iko ka halo n» i u pau. No ke koknke lo.i nnn tnat e kou ko k iknu muu lu« hi, n e pau kn kakou hnnn. nn kn oukou inau lunniki hnU no o hookolokolo I*l oukou iho, n e knnann no kn hanohnno nui a oukou i hooknu n? .11 ia'u mn ke Kulnna Kiekie. lloko <i n# maiainn < i kolu i nui ae, uu hehi aku knkou ma na a!nnui nwauwan a nenelu o ka hoop.inpna pih i ka lahui, inn p.ihi inn kpknhi mnu mea e ne, i un U ti»\ pau ko knkou mnu iko i nn pn hu hopn o knkou, n ina la ua nuunua W/ile aku umi ko al.mui pololei nmi. Iria palia, un hoohnla kakou i kekahi la ho\>oko.i i ka hoopa»j>{»n ma na mei piii i ko kakmi mnu kino ifio, i im l.i. ua hookolokoiui.i knkou e ko ao n<*i. akn. mn ka pono lahui ka kakou i ku ai. Ke ne nku ne» knkou i ka hoo|»nu i ke Knu Almo!c!o, « in knkou e pukn nku ni, u» hoik« mni ka inuknnla i ka knk«u iunu hana i na Ahnoh-lo e hiUi hope run arn ; ke kokoke nei kakou e kaawale nku keknhi rnni kekahi nku. a e hoi aku kelu n o keia o knkou i ko» na heme iho. 1 kn hnawi ana aku ike aluha hope ia oukou, e ini>n uku no au ttu\ k«*ia ho{>> i na mnk. ; .hiki e k.ia lu i, no ka loa i i ana in'u o k« noho Innohnno m« ko «oikou koho lokaht ana. a e lilo ann ia i hkm hnn* heo oa'u t:o ko'u ola ann ma keia no. Ke npo nku uri au i n i uian. o Dflknht o oukou a pau. a e l«lo ookou i un'i lw» n|nhfi oimo, ke manaolnn.i n*>i ao e iioihni ia mm no kein, a i\ oukou e kau: iknina i!:o ni no k< i i mnu nien m? ko ookou innu » i hoopulra ia ne kn'u in.vi, e mnnio iho ouko'i. he ol»*lo oiaio knm i hwpuka ai. " u«i alohu n:m ii ia kakou a ntv ko k-ikou aiua." Heluhelu hou mai o Mr. Kim ilo olelo hooholo, penei : Umihoioii : Oke Knk«uolelo hoi o keia hal r \ on o Uiki'ke H. Kaimlo, (Stau''.y) un heoko potio i\ i na hana i in nku ni.iluna "na ira kel.i m<M kf-ia tnea. n ina ia «» ana e hooKiwa hoo m mau hann 1 na Knu Ahnolelo e hiki mai arv\, ke hooi* keike aku nei makou i nana pono mai *»a Kau AhaoW*in « tuki inai nna. i ko m miki* ala mau—ae ia. llooholoia : Uka Unuhio.'elo a olelo hoi, oia o W. H. Kna , ke nuiha* lo nei mnkou i konn akamai iua ole ma kana mao hana a me kona eleu mau a inikiila no hoi m «ra i p«iu e haaui la aku ai inia o ka hana. a ke hooknoiana aku neiioa* kou iaia no ua Kau Ahaoielo a |>au e hiki mai ana. oa kupono oia no ia wnhi—ae la Hooholoia : Oka Mnkai loi o ka hnle. W. C. Partre E.«q., ua hooko pono ia i kana mao hana me lre akt»hefc e like me kona ano mau i na Kau Ahaolelo a pou i hnla ae, a aole e loaa i kekahi Kau Aha*Jel» Uou aku kekahi Makai e iike n»e kein—ae ia. Hoohaluia : O Joe. Uma ik? kiai-poko, ke hookaulana loa ia aku nei ia e keia Ahaolelo, a ano ke hoikeike !oa ia aku rei ia i na hoa o na Kuu Ahaolelo e hiki mai ana, he kanaka kopono ia—ae ».

Helaheh w*i o Mr. Kupau i ken olelo hoohoi« ro*i*lo nei: E ft«awi oluo!a aka nalii * me na Lunam»ksain;jna i ko lakou mahalo i na Kahina o Ka .Nioj ma k<* lakou mau hooponopono nm i k* A*pu«w • k« b*i akea aku oei īa lakou e halawai «loi \n Ukou rotu hana pili lnhui me ka hooapono iokahi i»ena Hawaii uiaio * pau—ae iu. Heluh<>iu mai ke Kuhina o ko na aina e, hc ot<?lo h<»oholo, penei : : Ano e haawi nku keia Ah*o!c(o i ko I.ihou aloha a me Wa mahalo i k<» Ukou Kahunapule kahiko—ae ia. Hoonnha l»a Ahaolelo. I kn hiki ana mai o Ka Moi, ua hai mai ia i Knna Haiolelo, a hnopanee loa inai i ka Ahaolelo.