Ka Nupepa Kuokoa, Volume V, Number 33, 18 August 1866 — Page 2

Ka Nupepa Kuokoa.

hou mai ai o Iakoba, ka mea i ninauia, pehea la e ku hou mai ai o Iakoba, no ka mea uuku ia? Aka, he oiaio no ia ninau, no ka mea ua uuku io no oia o ka malama ana i na hewa a pau a Iehova ke Akua o ua Iakoba la i papa mai i kana mau mamo i kapa hou ia kona inoa o Iseraela, he inoa lanakila ke ano, no ka mea, ua paa loa i ua Iakoba la kona hoa hakaka aole e hemo ae mai ona ae la, a haawiia mai la ia ia ka lanakila mamua o ko ia la hookuuia ana, no ka mea, ua haawi mai la kela i ka lanakila ia Iakoba maluna o Esau kona kaikuaana ka mea e oi ae ka ikaika o laua mamua o ia nei.
          A no keia mau haina i loaa ai ia Iakoba ka lanakila o keia ninau, nohea mai ko ia nei lanakila ana? Nowai mai hoi? Malama paha ma kona ikaika maoli no, wahi mai a ia la. Pela io paha, aka, heaha ke kumu o kona mahuka ana? No kona ikaika anei? A ike ka mea hai mai, ua like ole kana haina, a pane hou mai paha, aole. A o ka mea noonoo pono, e hai ae oia penei; no ko Iakoba manaoio ana ia Iehova ma kona naau, i ke Akua o kona kupuna Aberahama, ke Akua o Isaaka, kona makuakane, oiai ua mahuka aku la ia mai ka hale aku o kona mau makua no ka make i kona kaikuaana. A moe iho la i ka po ma ka aina waonahele me kahi uluna pohaku ma kona poo. A ike ae la ia ma kona hihio ia po i ka puka ma ka lani e hamama mai ana imua ona a he alahaka e ku ana i ka honua a i ua puka la kona welau, a e ike ana i na anela e pii aku ana a e iho mai ana ma ua alahaka la, a pela ia i ike ai a kapa ae la ia wahi o Betela, no ka mea, o ka ipuka keia o ka lani, a o ka hale wale no keia o ke Akua.
            A ma kona mahuka ana, e pono kakou paha e noonoo hou ae no kela ninau, Pehea la e kau hou mai ai o Iakoba, no ka mea, he uuku ia,? A he oiaio no hoi ia ninau, no ka mea, hele wale iho la no ua Iakoba nei aohe malu i ka ua, a halawai wale me ka la i Leleao e. Pela no ko kakou ike ana e hele hookahi ana oia wale no, aohe kanaka a mau kanaka e la hoi paha, he ole loa no. Aka o ke Akua o kona mau makua ka mea i kokua nui mai ia ia e like me na haina maluna, a he oiaio no, o ka manaoio ana o ua Iakoba la ia Iehova kona mea i lanakila nui ai. Pela ka haina like ma keia mau haina, penei, o ka pule o ka manaoio a ke kanaka pono, e lanakila nui oia. Iakopa 5, 15-18 e maopoopo ai keia kuhikuhi ana.
            E waiho nae kakou ia, no ka mea, ua akaaka oia ke kumu o ka manao e hiki ai ia kakou e Hawaii ke poo o ka pae aina a hiki i Kauai ke hoomaopopo ae, a me he ane hiki io la ia kakou ke hoomahuahua i ka noho ana lahui ma nei hope ae ke lokahi ka manao, e like me keia mau kumu manao a pau i haiia maluna.
            A no ka mea, o ka mea i ninauia ua uuku ia, aka, ua hooholo ae ka mea mana ia Iakoba he mea nui, no ka mea, ua loaa ia ia ma kona puhaka iho na keiki 12, a ua lilo keia mea uuku i mea nui, a he lahui nui loa iwaena o na lahui, a he lahui hoi nona ke Akua ma o Sema la ko lakou moo kupuna mai a Noa mai, a e like me kana wanana no ua Sema la a me ko laua muli loa o Iapeta. Aka, me he mea uuku io la nae ua Iakoba nei ka mea i oleloia he lahui nui a ua kapaia he Iseraela, na Iehova mai ke Akua o Sema, pela no ia i ae oluolu ae ai ke kapaia oia ke Akua o ka Iseraela no ka pono o ko lakou mau kupuna, no ka mea, o na kupuna no lakou no ka poe manaoio a pau o ke ao nei ia Iehova, wahi hoi a ka Haku i ka luna haneri, Luka 7:9.
            Aka ua uuku io no nae ua lahui nui la, no kona haalele ana i ka manao ia Iehova, aole lakou malama i kana mau kauoha a me kona mau kanawai hemolele, no ka mea, ua huli ae la lakou a hoomana i na mea i hanaia a kapa'e la ia mau mea i akua no lakou. A ma ia ano i lilo mai ai ko kakou mau kupuna i poe hana e like me lakou la, a noho kauliilii ma na moku puni o keia moana nui mai Asia mai, wahi a ka Iapeta e ao mai nei ia kakou i keia mau makahiki, ma hope kokoke loa o ka haaleleia o na kii akua o keia pae aina, i hoomakaia ka noho kauwale i ka ae pu me ka wahine mai a wakea laua o Papa kana wahine mai. No ko Wakea manao hewa ia hana ana pela a hiki mai nei ia Kamehameha elua i ike maka aku ai e ka poe kahiko o lakou. A ua maopopo ia ma na moolelo Hawaii a na keiki o kakou i heluhelu mai ai ma ka la 29 o Iune o keia A. D. 1866. A mai ka la 20 o Maraki o A. D. 1820, ua hiki mai i o kakou nei ka Baibala ka olelo hemolele a Iesu Kristo i mea hoonaauao ia kakou a me kahi mau moku puni e aku, a nolaila o ka hui ana o na makahiki mai kona hiki ana a keia wa, he 46 me akolu malama a me na keu he 27. Mai ka laha ana mai o ua olelo la ma keia pae aina, he 43 me 27 la. A o ka laha ana'e o ka naauao ma ke kula nui o Lahainaluna, he 35 me 27 la. Mai ke ao ana o na 'lii ma ka olelo haole he 26 me 27 la. Kumukanwai o ke aupuni Hawaii nei, he 25 me 27 la. Kuokoa ana o ke aupuni Hawaii 23 me 27 la. Haawi ana i mau pono a pomaikai i na makaainana he 20 me 27 la.
            Pela a penei no hoi kakou e ike ai i ka pii ana o ka naauao a me ka pono pu no ka Baibala mai, ua huiia mai me na pono kino ma naauao. A nolaila ke ninau nei nae No Hawaii ae no paha keia mau pomaikai hou o kana mai.? A no ka mea, ke olelo nei kekahi poe, He oi no ka ka pomaikai o ka wa ia Kamehameha I. i ko keia wa ka-Aka, ma ia mau pane ana, aole loa e hiki ia kakou e olelo ae ua oiaio ia haina, no ka mea, he pane kino uhane ole no ia mea. A pela na mea uhane ole a pau i ka kakou ike ana. A no ka mea, ke ulu mai nei na hana hou e lako ai o kana mai, e pakui mai ana maluna'e o kela mau mea, no ka hoomauia o ka pono a me ka hoonaauao ano, mai keia a kela hanauna aku a pela wale aku.
            Aka nae hoi, heaha la ia'u keia mau haina hoihoi a me ka hauoli moli? heaha la, a heaha hoi? I ka mea o ka holo kiki o na makamaka i ka make, a ua oi mau ka make mamua o ke ola, a o ka poe holo kiki e oi ae ka make, o na mea opiopio. Mai ka wa ia Kaahumanu I. mai a keia wa, ua piha no paha ke kulanakauhale Honolulu nei i na He o ia ano. Eia nae ka mea kupaianaha maoli, ua olelo ka kekahi o na hoa o ka poe elele o ka Aha kuka kumukanawai o Iulai A. D. 1864. "Aole ka e komo ma kekahi pauku o ua kumukanawai la ka inoa (o Iehova) no ka mea, he inoa make nui ia o na kanaka ma keia pae aina."
            Aole no paha e ole ana na kanaka ike ole ia Iehova i ka olelo ae pela, no ka mea, he mea paakiki loa ma ko lakou manao ka imi ana ia Iehova me ko lakou naau. No Ke aha la? No ke aha hoi, malama paha no ka nui o na manao ana, he akua kela mea a me keia mea i ko lakou noonoo. Aka nae hoi, oia maoli no na kumu o ka poino mau ana o keia Lahui, nolaila puka mai na mai ino no ko na aina e mai, a ke pii mai nei i ka nui loa ana i keia manawa me he mai aai la.
            A mai makaukau wale kakou no ia mau mea, no ka mea, ua nui no na pono a me na pomaikai e pii nei i haiia maluna, a ke hai hou ia'ku nei, he mau kula nui e ae ma Hilo a me Waioli, a he mau kula olelo haole ma ua Waioli la, a me Koloa, a nui wale ma Honolulu nei, a ma kau wahi e ae a nui wale aku e malama pono ia ana, a he mau kula hanai kaikamahine ma kahi mau wahi, aia ma Makawao a me Waialua, e malama pono ia ana no na keiki kane.
            Pela hoi ke kula kahuna ma Wailuku, Maui e malama pono ia ana, a me na kahu ekalesia kanaka maoli, e malama nui ia oihana maikai loa, e hoopuipui mai ana i na pono kuloko, pela hoi na pono kuwaho i hoounaia ma na aina e mai o kakou aku nei. A me ka hoomau ana i na haawina manawalea no ke aupuni o ke Akua, e like me ka i ana a ka Haku, e haawi ka Kaisara ia Kaisara, a o ka ke Akua i ke Akua. Maloko o keia mau mea, ua kukuluia ka hale hookipa Luina, a me ka Halemai Moiwahine, a me ka Hale-paahao maikai ae. A o ka Ahahui Kaahumanu, a me na halemai Lepera i mea e laha nui ole ae ai ia mai ino. Aia no nae ma ka malama pono ana e emi ai ia mai ino hooweliweli ke nana'ku.
            Aka he mea ole no ia ke noonoo iho kakou i na mea e hanaia nei, o na ahahui mahiai, a me na ahahui e ae e pii mai nei ma na mea e ulakolako ai ka noho ana ma ke ano paahana, a me ka malama waiwai ana, a me he la e haele ana no kakou a kau ae ma ke ano o ka imi loaa ke haalele nae kakou i ka ona, a me ka ulala ana ma ia mea, a pela'ku, no ka mea, o ka poe imi ikaika ma ia ano, aohe pomaikai. Aka o na ahahui paahana e haalele ana i ua mea ona la a malama pono, aole no e nui ana ka aie.
            Eia kekahi ahahui maikai, ua hoomakaia iho nei ma Kawaiahao, oia ka ahahui kula Sabati kamalii, a e hele ana ia ahahui ma na wahi e ae, he mau lala no ia ahahui, a ua oi ae ka maikai o keia ahahui ke malama pono na makua i na keiki, i ko lakou alakai mau ana i na keiki ma ke kula Sabati, a me ke anaina pule o ia la, a me na la e ae, ma ka malama ohana ana a me na halawai e ae. A o keia mau mea e hanaia nei e kakou, no ka lani mai no ia, no ka mea, e kokua mai ana no ko ka lani ke hoomau aku kakou ma na hana e ku ana ma ka mihi e like me ka makemake o ka mea nana i hana ke ao nei, oiai ua kokoke mai ka manawa e hanaia ae ai kakou e like me kana.
            Ua kaliia nae ka manaolana e ike i kahi e ulu ai ua Lahui nei i na komite ma ke koho ana a ka Moi Kamehameha IV i na Kauka, ma ka Ahakukamalu o ka A. D. 1862, aohe no noi he wahi mea a lohea mai o keia manawa, penei a pela e ulu ai la hoi, a no ka nele ia mau mea keia moolelo e waihoia aku la ia oukou na makua, a me na kumu, a me na keiki, no ka mea, o oukou no na makua o na hanauna e hele nei a hele aku, puka mai no a hele aku.
            A nolaila e lana maikai ae ko kakou mau manao i ka hooulu ana i ka Lahui ma ka hoomaemae ana i na hanauna hou i na mai ino a pau a keia mau kau e hele nei, i mea e emi ai ia mau mea ino a ulu ae na mea nani ohaha a maikai maoli, a makaukau no hoi, a maluhia na ohana, no ka mea, eia iwaena o kakou ke kokua maikai loa, a ke hooko nei au i kau mau haina me ke noi aku ia ia i aloha mai ia kakou ka Lahui ana e malama mai nei nona iho.
ALOHALAHUI.

          UA HOI MAI NEI. - Ma ke kakahiaka o ka Poalua i naue iho nei, ua hoi mai o Rev. O. H. Gulick me kona koolua, maluna mai o Helene, mai ko laua hele ana aku nei i ka hoolanalana ma Maui.

Ka Nupepa Kuokoa.
HONOLULU, AUGATE 18, 1866.
Ka Waea Telegarapa Moana Akelanita.

            Ua hoao mua ia ka imi ana i keia waea Telegarapa e kekahi haole Amerika, o Cyrus W. Fila (Field) kona inoa. Ma ka makahiki 1858, ua hoao ia ka hoomoe ana ma kahi kokoke mai Irelani aku a Na Founalani. Ua hooili ia ka waea maluna o na moku elua, a ua holo like laua a waena-konu o ka moana, na hookui i na waea a holo aku kekahi i Amerika, a o kekahi hoi i Irelani. Ua ku like no na moku a elua ma ka aina, a ua hai ia mai, ua hiki pono no kekahi mau huaolelo, aka, ua moku koke no nae no ka hana noiau ole ia ana o ka hoomoe ia ana iloko o ke kai.
          Mai ia manawa mai ka imi hou ana o ua haole nei i mea e hololea ai kana hana, a ma ka malama o Iulai o ka makahiki 1865, ua hooili ia ka waea maluna o ka moku Hikina Nui wale no, a ua hoao ia ka hoomoe ana i ka waea mai Irelani mai a holo pololei aku i Nu Founalani ma Amerika. I ka holo ana o ua Hikina Nui nei a waena moana, moku iho la ka waea, a poho iho la ka luhi. O ka hohonu o kahi i moku ai, he elua tausani anana. I ka moku ana o ka waea, ua uwe waimaka ka mea nana i imi, aka, aole nae i pau kona manaolana e hooko i kana hana kaulana.
            I keia makahiki, ua imi hou ua haole nei i waea hou, a ma ka malama o Iulai i hala aku nei, ua hoomoe hou ia ma kahi i hoomaka mua ai, a ma ka nu hou hope loa mai nei, ua ike iho makou, ua holopono kana hana, a ua hiki aku ma kahi i manao ia ma Amerika.
            O ka nu hou mua loa i hiki mai maloko o ua waea taregarapa nei mahope iho o ka paa ana, oia no ka hai ia ana mai o ke Kuikahi mawaena o Auseturia a me Perusia. O na mea i hana ia ma Inia a ma Europa, ua hiki koke ae ma Kapalakiko iloko o ka hora hookahi.
          O ka loihi o kahi i hoomoe ia mai nei ka waea. mai Irelani a Nu Founalani, he akahi tausani eiwa haneri mile, oia hoi, he aneane pa umi ka loihi mai Honolulu aku a hiki i Kailua ma Hawaii. Oia paha ka mea hiki iki ia kakou ke hoohalike ae.
            He waea taregarapa hou kekahi e hana hou ia nei i keia wa, a e hoomoe ia ana mai Kapalakiko aku a Keomolewa, a malaila aku a Rukini ma Amerika, malaila ae maloko o ke kai a hiki ma Siberia ma Asia, mailaila ae e moe ai a hiki i Kina, malaila aku hui me na waea taregarapa mai Europa mai, a o ka palekana no ia, a o ka hiki wawe no ia o ka holo ana o ka lohe ma o a ma o.
            I keia wa, ua puni ka elua hapakolu o ka poepoe honua i ka waea taregarapa, a he mea kupanaha loa ka hui ana o na lahuikanaka a pau iloko o ka hora hookahi, mamuli o ke akamai lua ole o ka noonoo ana a me ka hooikaika a ka poe naauao a waiwai hoi o Amerika a me Enelani.
            Ia makou o kamailio nei, ke kau nei maluna o makou ka hoomanao ana no C. W. Fila, no kona hoomanawanui a molowa ole iloko o kona mau luhi nui ana elua. Aka, no kona hoomanawanui, nolaila, e lilo ana kona inoa, mamuli o keia hana kaulana ana i mea e kamailio nui ia ai mai keia hanauna aku a ia hanauna aku a hiki aku i ka hanauna hope.

He Buke Kula Sabati Hou.

          O ka inoa o keia buke, he Haawina Kamalu, i maheleia i mau buke okoa, ka Buke I, a me ka Buke II. O ke kumukuai o keia mau buke, he hapawalu pakahi. A no ka manao ana e makemake ana paha kekahi poe, i ka huipu i ka Buke I a me ka Buke II, nolaila, ua humuhumu pu ia ka Buke I a me ke Buke II i hookahi buke, a o kona kumukuai he hapaha.
            O ka Buke I, ua haku ia na ninau a me na haina, mai ke Kauoha Kahiko mai ma ke ano moakaka loa i na kamalii liilii i hoholo ole ma ka heluhelu ana, a na pono loa no hoi i ka poe kamalii i hoholo loa i ka heluhelu.
            O ka Buke II hoi, noloko mai o ke Kauoha Hou, kona mau ninau a me na haina, ua like no ka moakaka me ka Buke I.
            No ka maopopo loa, o ka pono iwaena o na keiki ka mea e mau ai ke ea o ka aina, nolaila, ua hoopuka iho nei ka Papa Hawaii i keia mau buke, i mau kuhikuhi no na Hawaii opiopio ma ua mea e pili ana i keia noho ana, a ma kela noho ana hoi, oia ke Ao Mau Loa. No ka mea, i ole he mau buke kupono no na keiki opiopio e ao ai ia lakou ma keia pono i haiia ae nei, alaila, aole he hana pono ana, he helehewa wale no.
          E na makua mea keiki, mai hoomauakala i ka pono e loaa ana i na keiki a oukou ma ka hoouna ana ia lakou ma na Kula Sabati, oiai ua lako na panana no na uhane o lakou, me na makua no hoi kahi, ke huli a malama pono i na olelo o loko.
          A o ka Ui Kamalii, oia buke Kula Sabati no ia, aka, aole nae kupono loa no na keiki liilii loa, no na keiki wale no i hoholo loa i ka heluhelu ke kupono loa.
            Nolaila, e alu mai oukou e na makua, ma ka hapai ana i keia mea nui loa, oia hoi ke Kula Sabati. Aia o Rev. A. O. Forebe o Kaluaaha, Molokai, ua hoala'e oia i mau Kula Sabati ma Kaunakakai, Palaau a me Kawela; a ua kauoha mai oia, e hooili aku i mau buke o keia ano, ma ke kauoha mua he 50, a kauoha hou mai he 150 buke.
          A pehea o Honolulu nei, a me na wahi e ae o Hawaii nei; e hoomolowa no anei, i keia hana maikai e waiwai ai ka mea e hiipoi nui ia nei, oia hoi keia, "Ua mau ke ea o ka aina i ka pono."

HUNAHUNA MEA HOU O HAWAII NEI.

          HOEA LIKE LUA LA. - Ma ka auina la o ka Poakahi i Kikii ae nei, ua alawa ae makou iluna i ke aouli a ike aku la makou i ka mahina a me ka hoku e kakakau pu ana. O keia hoku oia no o Hokuloa.
          AIA O HAWAII LA. - I keia mau la, ke ikeia nei ke kukulu ana i halepohaku uwinihepa mai na uwinihepa e hanaia nei ma Manamana. A ua ano iwa no kahi hale e kukuluia nei, mauka iho o ka hale kuai o Ake ma alanui Kaahumanu.
          HOKU AO KAHIKO. - Ma ka Poaha i hala ae nei, ua holo aku o Hariaka Nuela oia hoi o Hoku Ao, i Honokaona Kina, me ka ukana o Hawaii nei, i hooukaia iho nei a komo. A ua lohe wale mai makou, e makemake ana o Mr. Foster e kuai aku i ua moku nei ma Honokaona.
            Ua kanakolu a kanaha paha ka nui o na ohua o hope o Kilauea i holo aku nei, a he haneri paha a oi ka nui o ko mua mau ohua. Aole nae i ku mai nei ua Kilauea nei, a i na e ku koke mai i keia la e holo koke ana no ma na awa ku mau i ka Poakahi.
          HE HUAKAI LAWEHALA. - Ma ka la Poakolu iho nei, ua hiki mai, mai Maui mai ka poe lawehala a ka Aha Kaapuni o Maui i hoahewa mai nei, a eia lakou ke paa mai nei ma ka Hale Paahao o ke aupuni, a e hoohana ia ana lakou ma ka hana oolea e ke kanawai.
            KE KUNA KA MOI. - Ua haohao paha kekahi poe i ka ike ole ia o keia kuna ma na kai o kakou, he pono paha ia makou ke hoopuaiki aku, eia oia ke kapili ia nei ma kahi hana moku. I ka ike aku i kona kulana e ku mai nei, ua nani maoli a ua ano hou loa, a ua holo aku i ka Poaha iho nei.
          UA HAALELE MAI I KA HOAPILI. Ma ke ahiahi o ka Poaono i hala ae nei, ua lawe ia aku e na lima menemene ole o ka make o Napuahola wahine a Manuela. Ke noho nei ke kane me ku u me ka minamina iaia, no ka nalo loa ana aku mai ke alo aku o ke kane a me na keiki elua.
          KE OLA O KA MEA KIEKIE M. KEKUANAOA. - Ua maha loa makou i ka hoopua aku i mua o na kanaka, na maikai loa ke ola o ke Imihaku a Imilani a kakou, oia hoi ka Makua Alii. E hoi ana oia e hooluolu ma kona hale hou ma Kapalama i keia mau la nei, a ke lana nei ko makou manao e hooloihi ia mai kona mau la o ke ola ana me kakou.
          KA MOI WAHINE EMMA. - Ma na Nupepa Aupuni o ko kakou nei kulanakauhale, ua ike iho makou, ua hookipa maikai ia oia ma Farani. Ua nui na poe i kono mai ia ia e hele aku e launa pu me lakou. Ua hooko aku nae oia i ke kono ana mai a ke Duke o Farani, a me ke Duke-wahine. A ua ike iho no hoi makou i ka hoomanao ana mai o Haselaka a me kana wahine ma ka hookipa ana aku i ua Moi Wahine la ma ko laua hale e luana ai no kekahi mau hora.
          KA HALE PUPULE MA KAPALAMA. - Ua kapili ia iho nei keia Halemai a ua maikai loa hoi, a ua ku maoli no ma ke kulana maikai. He wahi kuakapu ia, aohe nui o na kanaka, e hiki ai hoi ke hoowalaau aku i ka noho ana o ka poe i loohia i ka mai pupule. O ka nui o na pupule e paa nei ma ka Halewai, he umi, a e hoihoi ia ana lakou ma ua Halemai hou la, i keia mau la koke no. Ua lohe mua mai nae makou, he kanaka maoli ke noho ana i Luna no ua Hale Pupule la, a i keia mau la koke iho nei no hoi, ua apakee ae la, a he haole ka mea e noho ana malaila. Ho aku hoi ha ua hana a pau i ka haole, i hoi polohuku ai kela i ko i ala one hanau. Noonoo io no hoi.
          E hoomaka hou ana ke Kula ma Kapunahou ma ka la 5 o Sepatemaba.
          E halawai ana ka Ahahui Euanelio o ka Mokupuni o Oahu, ma Waikane, i ka la 18 o Sepatemaba 1866, i ka hora 11 o ke kahiaka. J. BIKANELE, Lunahoomalu.
          KA LOIHI MAI HONOLULU A HIKI I KUALOA. - Ua hai mai kekahi makamaka o makou o na Pali Koolau, ua ana ia iho nei ka loa mai Honolulu aku a hiki i Kualoa, e Rev. E. Koawina (Corwin). O ka loihi, he 20 mile. O ka haole no hoi keia nana i ana mai Honolulu aku a Waialua.
          KE KIAAINA O HAWAII. - Ua maha ae kona o nawaliwali, a ma ka Poakolu iho nei, ua hoi aku oia mauka o Kapalama e hooluolu ai. E oluolu ana paha na kanaka o kona mokupuni ke ike mai i keia, a e hoomanao ae i ko lakou Kiaaina Wahine.
          Eia kekahi mea hou loa, ma ka paina awakea o ka la Poaha o kela pule iho nei, ua ai ka Luna Hooponopono o ke Kuokoa i kekahi io bea i hoomoa ia, maloko o kekahi hale-aina o Honolulu nei. Ua hai mai hoi oia, he ono no ka e like me ka io o ka puaa. Mau ia wahi ma-na mea hou, a na oukou hoi ia e nunu aku nunu mai.
          ALALAUA. - I ka Poaono aku nei i hala, ua hooea hapa mai ka i-a i kapaia he "Alalaua," a ua ike ia ma Ainahou. Ua paeaea ia no, aole nae he nui o na ia i ai mai i ka makau. Ua naue nui aku kekahi poe malaila, a ua hoi nele mai ka nui. O makou nae kekahi i naue aku i ka po Poalua iho nei, a elua wale no wahi ia i ai mai i ka makau.
          HOLO MAOLI O NEKI MELA. -I keia kuna i hoolilo ia iho nei i moku holo mau mawaena o Honolulu nei a me Kauai, akahi no makou a ike i kona holo maoli. Aha ana holo ana iho nei i Kauai, a me ka hoi mai i Honolulu nei, aka, ia holo ana, eha wale no la o ke kaawale o ka holo hookahi ana, mai anei aku a Kauai, a hoi mai i anei. O Kapena Kini ke alii moku, he eleu a mikiala oia.
          HALE OIHANA O KE KOMISINA PALENA AINA. - Ua wehe ae ka mea Hanohano G. M. Robikana, ka Luna Komisina Palena Aina, i kona Keena Oihana, ma kona Keena Hookolokolo, ma ka Hale Hookolokolo, ma Honolulu, Oahu. Aia malaila ka hooponopono ana me na kanaka a pau i loaa ka pomaikai i na aina, a malaila e hoopololeiia'i kana oihana e like me ka mea i hooholoia ma ke Kanawai o keia makahiki.
          HAOLE HOIKEIKE KII. - Ma ke ku ana mai o kekahi kialua, ua hiki mai maluna ona kekahi haole hoikeike kii, nona ka inoa Birch. I Europa aku nei oia i ka makaikai, a ma ia huakai, ua loaa mai ia ia na kii maikai o na kulanakauhale nui a me na mea kaulana a ka maka i anoi ai. Ma ka po Poalua iho nei a me ka po Poaha, ua hoikeike ae no ua haole la i kana hana imiloaa; aka, no ko makou hiki ole ia manawa, nolaila, aole e hiki ia makou ke haanui a akena wale aku paha.
          UA NOI IA MAI O W. D. ALEKANEDERO E HOI I KALEPONI. - I kekahi mau la mamua iho nei, ua hiki mai kekahi noi ia W. D. Alekanedero opio o Punahou, e kahea ana e hoi aku ia e noho kumu kula no ke Kulanui o Okalana, ma Kaleponi, aka, no kona aloha i kona one hanau ia Hawaii nei, nolaila, ua hoole aku ia ia noi, a ua noho iho no i kona aina hanau nei e ao ai i kona mau pokii Hawaii. O ke aloha io paha ia i ka aina hanau la, ke haalele ia ala ke noi a ia ili-keokeo o lakou.
          LA HANAU O KA EMEPERA O FARANI. - Ma ka Poakolu iho nei Augate 15, oia ka la hanau o ka Emepera o Farahi, ua malama ia ia la ma Honolulu nei e na haole Farani, a ma ke Ahiahi Poalua iho, ua hoea ae na ahi-kao he nui wale mai ke kaona ae nei. Ma ke awakea o ka Poakolu, he pule hui ma ka luakini Pope no ka hoomanao ana ia la. O kekahi lohe o makou, he la hoomana ia Maria. Auhea ka oiaio?
          HE PAKE INU LAAU MAKE A MAKE LOA. - Ua hiki mai ka lohe, ua inu iho kekahi pake i ka laau make ma Keamuku, Waimea, Hawaii, a ua make loa no. Ua lohe wale mai makou, elua kumu o kona naauauwa ana iaia iho, o ka mua, ua nui paha kona poho i ka pau ana o ka hale ma Keamuku i ke ahi. O ka lua no kekahi wahine pake i manao wale ia nana eia nae, aohe ona makemake. O ka pepehi ana o ke kanaka i kona ola iho, he mea ino lua ole ia, oiai o ke ola ia a ke Akua i haawi mai ai nona iho.
          HANA ALOHA OLE A KA PAKE. - Ma ke kakahiaka Poalua iho nei, ua komo aku kekahi wahi kaikamahine Hawaii uuku maloko o kekahi o na hale kuai mea ulu o na Pake o Honolulu nei; a o ka mea mau no hoi paha i kamalii ka apa i kekahi mea liilii, nolaila, ike mai la nae ka pake, a o ke kii mai la no ia i ua wahi kaikamahine nei, a opea ia ae la na lima ma ke kua me ka hoopaa ana. Ka i no hoi paha o ke ao aku ka pono, aole, o ko i ala hikii iho la no ia a huki ae la i ua wahi kaikamahine nei i ka lewa, me he mea la e kumakaia ia ana o Hawaii opiopio e ka malihini kinitiu. Ka i no o ka noho ko ia pake malalo o na Kanawai o keia Pae Aina, a o ka hoohewa ana i ke kanaka, aia no ia na ke Kanawai. Aole no nae hoi makou i manao, ua pololei ka hana a kahi ukulii, aka, mai pono loa nae hoi ina e ao maoli ia ku e ka pake.
          KA MOI. - Aia Ka Moi ma Waikiki kai kahi i hooluolu ai iaia iho i keia kau a ka wela. Ua oluolu maikai kona ola, a o ko makou ake nui no o ka hooloihi ia mai o kona ola, i hiki ai iaia ke hooponopono akahai i kona noho aupuni, a e hoomanao ae i kona mau makaainana.
          Ua kapili hou ia iho nei i ke pili laau hou ka Halepule o Kaumakapili, a ua paa ke kua a me ke alo, o na hakala wale no na wahi i koe, a keia pule aku paha, hoopaa loa ia na wahi i koe. Na na hoahanau no i wawahi iho nei, a na lakou no e kapili hou nei. Holo maoli no hoi ka lakou hana, aohe wahi mea a hookaukaulua iho, no ko lakou manao nui no e mau ka hoonani ia ana o ko Iehova inoa maloko o ia luakini.
          UA HAULE I KA HOPE NUPEPA. - Ua hiki mai io makou nei he Olelo Hoolaha na M. Opunui &co., o Huelo, Hamakua, Maui, aka, no ka loaa ole ana mai o ke dala, ua kapae ia ae e makou ma kulakula no ke kue i ke Kanawai o ka Nupepa. Ina ua makau oukou i ka hooili mai ma ka eke leta, e pono e hookaa aku i ka Luna o ke Kuokoa, a nana no e palapala mai ia makou, alaila, e komo auanei me ke kapae ole ia.
          KITTY CARTWRIGHT. - O keia wahi kuna uuku nana i alo mai nei na ale kuehu o ka moana kai lipolipo, ua ku mai oia ma Honolulu nei i kekahi la o kela pule aku nei mai na mokupuni niu liilii mai ma ka moana Pakipika nei. O kana ukana no ia i hoi mai nei o ka aila niu. I ua wahi kuna nei ma kekahi o ia mau mokupuni e halihali wahie ana, ua nalowale nae kona waapa a me kekahi mau kanaka ona. Aole no hoi i ike ia a hiki wale no i kona wa i hoi mai nei.
          MAI HOAUANA I NA KEIKI - Ma keia mau la iho nei, ua loaa mai ia makou he palapala na Thad. P. H. o Koloa Kauai mai, e hai ana i ka loaa ana o kekahi mau keiki kula iaia e auana ana. A i kona ana aku i ua mau keiki 'la penei. "Aohe kula a D. Kalahula o keia la?" Pane mai ua mau keiki la, "he kula no, aka, ua hoouna ia mai maua e ke kumu kula e hele i kealualu lio." No ia kumu la ua palapala mai oia ia makou, a ina he oiaio keia hana ana a ke kumu pela, alaila e ahewa ia ana noia, a ina hoi he akiaki ko keia mea e ino ia no oia.
          NA KANAWAI A ME NA OLELO HOOHOLO O KEIA KAU AHAOLELO. - Ua heluia e makou na Kanawai a me na Olelo Hooholo a ka Ahaolelo i hooholo iho nei, oia hoi, he iwakaluakumamalua wale no mau mea i hooholoia e lakou, oia hoi, he umikumamaiwa mau Kanawai, a ekolu hoi mau Olelo Hooholo, a o ka pau ae la no ia o na wahi hana o keia Kau Ahaolelo i noho loihi iho nei a hala na malama ekolu. No ka nui o ka hoopaapaa, ua hala he mau la no kekahi kumu hookahi, a no ka lilo no hoi kekahi i ka hoonahili wale iho no a kekahi poe.
          HOKI PUKALAKI - Ua hoohuai wale mai o S. V. Pilialoha o Honomalino Kona Hema Hawaii i ka pakele ana o kekahi elemakule me kana mau moopuna elua, mai make i ka hoki pakalaki, ua nakii ia a paa ma kahi e kokoke aku ana i ke alaloa, i ka hele ana mai ka o ua poe nei, ioena wale mai la no ka ua hoki nei, o ka hookokoke mai la no ia o ua hoki nei, a pau nui lakou nei i ka haule ilalo o ko lakou lio iho, a pela i pakele ai lakou. E ka poe malihini e hele ana ma na wahi e, aole i kamaaina, hele ana no me ka makaala loa, i ole ai e pilikia.
          KOMISINA AMERIKA HOU. - Ma ka nupepa a Wini o kela pule aku nei, ua ike iho makou, ua hookohuia o Hon. T. F. Wilasona (Wilson) i Komisina Amerika mau no ke Alo Alii o Honolulu nei, a ua hiki ae oia ma ke kulanakauhale o Kapalakiko, a e haalele ana paha ia kulanakauhale i keia mau la iho, a e holo loa mai ana ma kona kulana noho ana Aupuni ma Honolulu nei. He Kanikela oia no Bahia, ma Berazila mamua, a i ka wa a ka moku kipi Ferolida i komo aku ai ma ia awa, ua kauoha koke oia i kekahi moku kaua malaila e ki pu aku i ua moku kipi la. Ua hooko ia kana kauoha, a ua pio ua moku kipi la. Heaha kana hana ma Hawaii nei? Aole akaka.
          RUKINI A ME AMERIKA. - I ka wa iho nei o ke kaua huliamahi o ke Aupuni o Amerika Hui, me he mea la o Rusini wale no ke Aupuni hookahi o Europa i haawi aku i ka makana o ke aloha maikai ia Amerika, me ke ake nui e pio ke kipi; a o na aupuni e ae, ua wehe malu ae lakou i ko lakou mau puka, a ua kokua aku i na kipi. A i ka Ahaolelo Hui o Amerika i hui ai, ua hooholo iho lakou he olelo hooholo, e haawi ana hoi i ke Aupuni o Rukini i ka mahalo a me ka olioli, no ka pakele ana o ka Emepera mai kona hoao ia ana e powa malu. A ua kohoia o Kapena Alopeke (Capt. Fox) i mea nana e lawe i ua olelo hooholo la. E holo ana oia maluna o kekahi moku kaua maikai loa o Amerika, a e ukali ia ana e kekahi moku hao, i mea e hoike aku ai ia Europa, i ka hiki i na moku hao ke holo aku ma kela aoao o ka Akelanika, no ka mea, ua wawa wale ia, aole e hiki ia ano moku malaila. Oia iho la ka uku kiekie a Amerika i uku aku ai i kana aikane aloha.