Ka Nupepa Kuokoa, Volume V, Number 33, 18 August 1866 — Na ke Aupuni. [ARTICLE]

Na ke Aupuni.

HE KANAWAI

E HOOMAOPOPO A1 1 KA OIHANA 0 KA Loio Aupum. £ hooholoia € ka j\bti a ine ka lialt Ahaolelo o ko Howaii Pae Aiiia i akonkoa iloko o ka Ahaoleio Kau Kanauni o L e Anpuni : Patjku 1. O ka Loio Aupuni i hookohuia mamuli o ka Pauku 42 o ko Kumukanawai, e hele kino mai oia ma ka aoao o ke Aupu* ni. a i ole ia, ma o kona hope iim na Aha Kakau a pau o keia Aupuni ma na hihia Kaniima a Kivila paha, oa hihia hoi i komo ma!aiia ke kuieana o ka Moi, a o ke Aupuni paha ; a pela no hoi e hele ae oia ma na Aha a me na Aha Apana, ke noi ia mai pela e ka Ilamuku, a o kekahi paha o na makai nui o kela a me keia Mokoponi. Paukc 2. £ makoala. a e mikiaia hoj ka Loio Aupuni ma ka hoomaopopo ana i ka poe a pau i kue i na kanawai o ke Aupuni, a e hoopii ikaika oia i ua poe la. Xana no e hooko i na palapala hoopaa i hanaia no ka pono o ke Aapaoi, i waihoia hoī ma kona lima q ka poe e malama aoa ia mau pelapla malaio o ke kaoawai; a nana no hoi e hoopii ikaika i kela mea keia mea i hoopilikia i kekahi alanai, nuku awa, awa ku moku, uapo, a wahi eae paha i noa no ka leholehu, a i kekahi muiiwai. a aawai poha o ka (eho« lehu, a e hoopii no hoi i ka poe e komo hewa aoa, a e hoopoho ana ma na aioa aupuni. Paukū 3. I na manawa. a pau, ina e noi ia mai ua Loio Aupuni la e na Kuhina, na Kiaaina, ka Ilamuku, e ha Makai Nui, na Laoa Dute, oa Lunakaoawii, a me na Luna e ae o ke aupuni, e kokua aku, a e ao aku

.5 ia lakeu me ka uku ole, i mea e hooko pono ai ko Ukou mau Oihana. P.u*£C 4. Naaa no e kokua me ka uku oie i na kanaka iiihone o ka Moi » hoopilikia waleia. i mea e loaa'i ko lakou pono. malalo o na kanawai ; aole nae e kokua wale ; ia pela, aia a kauohaia * ka Moi, a o kekahi 1 o na Kuhina a Kiaaina paha o ka Moi. Paccc 5. Aoie nae e loaa ika Loio Au- , puni i kekahi uk-.i, a makana paha no kona hapai ana i kekahi hihia a hana e ae paha i [ kupono i kona Oihana Loio Aupuni ; aoie \ hoi e hiki la la ke hapai ma ke ano Loio, no : kela a me &ia aoao i kekahi hihia Kivila, ' ke kupono kela hihia i kona Oihana Aupuni. Pai kp 6. E hoike oia ike Kuhina Wai- | wai i kela hapaha keia hapaha makahiki, i j na loaa a pau o kela ano keia ano, mamuii : o kana Oihana. Pauku 7. E wehewehe oia i na ninau kamiwai a pau i waihoia imua ona e ka Moi, ka Haie Ahaolelo, a o kekahi o n« poo Oihana Aupuni paha. Pauku S. E ukuia ka Loio Aupuni, e like me ka mea a ka Ahaolelo i hooholo ai. i kf»la mahina keia mahina e uku iike ni maiioko ae o ka Wnihona o ke Aupuni, a o kona uku pau no ia. Pauku 9. E hiki no ika Loio Aupuni ke koho i mau hope nona i hookahi ma kela n me keia Aj\ina Hookoiokolo, ke manaoia he kupono no ka pomaikai o ke Aupuni, a maluna o ua Loio Anpuni nei ka hihia, a me ka hewa o ka lakou hana ana. j Pauku 10, ona hana a pau i haawiia e na kanawai e noho nei maluna o na Loio Apana, ma kem,' ua hoihoiia, n ua kaui.i maluna o ka Loio Aupuni, a o kn Mokuna 23 o ke Kanawai Kivila, mai ka Pauku 10S0 a hiki i ka 1095, a ine ke kanawai i kapaia *• He kanawai e hoonohoia'» he Loio nn ke Aupuni" i hooholoia ma ka ia 30 o lune, M. H. IS6;.\ ua hoopnu in. Ua aponoia i keia !a 27 o lulai, M. H. IS6G. KAMEHAMEHA K.

HE KANAWAI

E HOOLOLI AI 1 KE KANAWAĪ K FILI A>'A l NA KOMISINA NO NA PAI.KNA AINA. E HOOHOI.OIA t ka Moi o me l n {inle Ah inleh o ko H .imii Pae Aina i ahoakoa iiai o o ka Ahanlelo Kau Ka?iatrai o ke Aupum : Packu 1. Oka manr\\va i oleloia no ka hoomnu nna o na Komisina P.ilena Aina. i hoonohonohoin mnmuli o ke kanawai i nponoia ma ka la 23 o Au£ate, .M. H. ua hooloihiia. a ma keia, ke hooloihiia nkn nei a hiki i ka la 23 o Aii£Ate, M. H. 1S71?. Pauku 2. Mai ka ia aku e hooholoia ni o kek\ kanawai o ka Hoa Lnnakanawai moa 0 ka Aha Kiekie oia ke panihakahaka, a nia kei.i, ke hookohuia nei oia hookahi ke Konii* sina no na palena aina, mu 'kahi o na Komisin;i eae a pau i hoonohonohoia mahuili o ke kanawai o ka la 23 o Aii£ate, M. H. 1562; a o na mar.a a me na hana a pan i haawiia'ku inaluna o na Komisina i o'elo mna ia mamuli oua knnawai la, ke hooiliia aku nei maiuna o ke Koinisina e hookohuia nei. Pauku 3. Oka manawa i aeia ina poe nona na Ahnpuaa a me na Ili aina no ka waiho ana mai \ Ua lakou mau palnpala hoopii e hooholoia na palenaoko lakou mau aina, a e hooiaioia e ke Komisina no na )>a. lena aina e hooloihiia, a ma keia, oa hooloihiia n hiki ī ka la 23 o Aucate, M. H. 1870. Pauku 4. Oka mea nona kekahi Ah'npuaa, a Ili aina paha i. komo mai malalo o ke kanawai, e hoonohonoho ana i na Koniisina no na palena aina, i waiho ole mai i ka palapala hnopii kupono me ke Konmina nn« mua ae o ki la 23 o Augate, M. H. IS7O, alaila, e hiki n(» ua mea aina la ke kikooia aku e ke Koniitina mnmuli o ke koi ana rnai a ke Knhinu Kalaiaina o ka .Moi, a o ka Loio Kuhina paha, a e ku no i ke kannwai 1 Ul * Kotnisina la ke hooponopono, hooholo, a hooiaio i na palena o ua Ahupuaa nei i olelpia, a 11i aina paha, ao ka mea nona ua Ahupuaa la a J!i ama paha, e hooukuia no i na koina pnpalua i hoopai no kona hiki ole ana mai. Pauku 5. ona polapnl.i hoopii a pau e waiho nei me na Komisina i hookohuia mnlalo o ke kanawai o ka la 23 o Augate, M. H. 1562, a o na buke moolelo a pau e waiho nei me lakou mahope iho o ka hooholoia ana o keia kanawai, e hoihoiia ae e lakou i ke Kom:sirii ho >kahi e hookohuia nei. Pauku 6. Ina keknhi mea e hoohalahala i ka olelo hooholo a ke Komisina e hookoi huia nei, e hiki nn in ia ke hoopii hou ma« i laila aku a i ka Aha Kiekie ma ka Haneo ; ! eia nae hoi. aia a wuiho e ia aku Wn ol? lo ! hoopii i ke Komisina maloko o tia la he Kaj naono mahope iho o kona hoopuka ana i kaJ na olelo hooholo. : Pauku 7. E loaa no iua Komisina nei i na da\a he Umi no kela la keia la ana e hana i ai ma ka hooponopono ana i na palena aina, j elua dala no kela a me keia palapala hooMio ! i haawiia, a he kanalima kenela no kela a i me keia haneri huaolelo maloko o na olelo , hoakaka o ua palapala hooiaio la, a he iwa- | kalua kumamalima kenela no kela a me keia • haneri huaolelo i kakauia o ka olelo a na j hoike. Pauku 8. E lilo keia i kanawai raai ka | la aku o kona hooholoia ana. f Ua aponoia i keia la 27 o lulai, M. fl. I 1566. KAMEHAMEHA R. i

HE KANAWAI

j E HOOLOLI AI l KB Ka.NAWAI S0 KB KOIIO AXA. I E hooholoia eka Moi ame ku Hale Ahaolelo I oko Hawaii Pae Aina, i akoakoa iloko o ! ka Āhaoleīo Kau Kanawai oke Aupuni: ( Pauku 1. £ hoololiia. ama keia ua hoo- | loliia ka Pauku 781 o ke Kanawai Kirila I ma ke kapae ana i ka huaolelo •• lanuaīi 1 ' ī ma ua Pauku la, a e hookomo ana roa kona wahi i ka huaolelo " Feberuali, M a penei ka I helahelu ana oua Pauko oei: Phuku 7SI | »* E haoaia ke koho ana iikaV|Wikohoia e I na Makaainana e noho maloko o ka Ahaj olelo, ma na apana s pau o ke Aupuni, ma ka Mooede mua o Fehemali i Wela makahiki alua keia makahiki aiua, ma na wahi a ke Kuhina Kalaiaioa i kohikohi aka ai i kela manawa keia manawa, a nana qo e hoolaha aku i kanakola )a mamua o ke koho ana. Packu 2. E IHo keia i kanawai maj kona la e hooho!ota'i. ' * (7a aponoia i keia !a 27 o lulai, M IL 1866. KAMEHAMEIiA R.