Ka Nupepa Kuokoa, Volume V, Number 35, 1 September 1866 — He Moolelo no ka "Hokuao" mua. [ARTICLE]

He Moolelo no ka "Hokuao" mua.

Ca ike iho nei makoa he wah: huke moolelo no ka Hokuao maa i kuai la iho nei, i p*i ia ma Bo3etona ma ka oielo haole, e ka Papa Amenka, mamuli o ka hoomakaukau ana a Hinma Bioama opio i aoho mtsionari aka nei ma Apaiana. i kekahi mau makahiki i hala aku nei, a be misiooari mua hoi oia i kau ma ia moku. Ano ko makoo manao he raea ia e olioh ai ko makou poe heluheiu ke lohe mai i ka hana a ka moku mrsionari mua a kakoa i aiu like ai, nolaila, ke hai aku nei makou ma na mea ano nui o ua wahi buke nei; O ka nui o na aoao o keia wahi buke, he 71, a o ka nui hoi o na niokuna maloko he 19. Aia ma ka wa-hi o waho loa ma ka aoao mua o ua wahi huke nei. ke kii o ka Hokuao iaia i haaieie ai ia Bosetona ma ka la 1 o Dekemaba 1956. Ua leau pau loa ia kona mau pea a pau, a ua kau kona mau hae e kapalili ana i ka makani. Ma ka aoao ehiku o ua wahi buke nei, kahi oleio alohaa hoolana manaoa Hairama Binamu opio e i nna ; "Ma kekahi o na mokupuni lnlii o ka Pakipika, ua hanauia au, a e iike hoi ine oukou na haole Amenka e oieio nei o Amerika ko oukou aina hanau, peia hoi au e olelo nei, ma ka Pakipika ko'u one hanau, a he home hoi no ko'u wa kamalii." Ma kn aoao eiwa, na kii o na mokupuni o Kbona, Kalipaū ame Ponape. Ma ia kii i hoikeia'i ka loa mni kekahi mokupuni nku a i keknhi. Ma ka aoao 16 ae, he hale nui e akoakoa ai na knnaka o Kalipati, me na lanu e ku poai mni ana, a me ke kii o kahi Hoku Ahiahi a me na kanaka e ku paapu ana ma kapakehakai. Ma ka mokuna 6 aono 25, malaila ka mooleio o ka Hokuao huakai mua i ka Pae aina o Nuuhiva mamuii o ka hele kino ana mai o kekahi alii o Matunui kona inoa, a koi mai, he makemake oia i misionan e holo i kona mokupuni, a nolaila, ua hookoia kana noi. Ma ka aoao 2S me 29 ka huakai mua a Hokuao i holo ai i Maikonisia a me ke kii o ka Hokuao īain i kokoke aku ai ina kekahi oia pae moku. me na kanaka e ku ana ma kahakai e peahi mai ana i ka Ho kuao, ua haawi nku iakou i ke aloha mn ka hookowelo ana ina hainaka. Ma ka noao 31 ae ke kii o keknhi kanaka Kiiipati me na kahiko pepeiao ua hou ia a pukapuka a komo ka lima kanaka iioko. Ma ka aooo 41 ke kii o na haie o Binamu opio a me Kanoa ma Apaiana me na iaulaau e ku ioloa ana a puni ia mau hale. Ma ka noao 47 ae hoi, na kii o na knnaka koa 0 Kaiipati. Ma ka aoao 51 ke kii oka Halepule ma Apaiana a ine ka inooleio o ka maiaina ia ana oka la Sabati maiaiia. Ma ka aoao 63 ae, ko Kev. Kano (Snovv) kau ana maiuna o ka Hokuao a haalele aku īa Kusaie. Ala ka aoao 67 hoi, oia ka mokuna 17, malaiia ka moolelo o ka Hokuao huakai hope loa ika Pae Ainao Maikoniaia. Ma ka hope loa o kein huke, ua pai ia ka puie a ka Haku i loko o na ano olelo okoa ekoluoia hoi ka olelo, Katipati, Ehona a me ka Kusaie. Ma ka wa-hi hoi mahope o waho e kau ana ke kii o kahi Hoku Ahiahi. Ma ka Hokuao mau huakai a pau i holo. hoio iho nei, ua iawelawe oia, a ua hooko hoi e like me ke Kuhikuhi ana a ka papa Hawaii iaia. O kana hana nui i loko o na makahiki i hala ae nei, o ka lawe i na Misionari i na Pae Aina, o Maikonisia a o na Pae Aina Nuuhiva, a o ka haawi aku i ka malamalama no ka poe e noho nei la ma ke kae o ka make inau. laia e holohoio ana a hoi mai i Honolulu nei, ua hahai mai oia i kana mau hana, a me ka hapai molowa ole ana o na kumu o kakou e noho hoomanawanui mai la i ke np 1 kela mau Lahui e noho naaupo ana iioko o ke Kuhihewa. A pehea la kakou na Hawaii, ka Lahui i oieio ia, he Lahui lokomaikai ? £ aua nnei kakou i ka mea e holo ai ko ke Akua Aupuni, a e hoopalaleha anei i na hana maikai e mau ai ko kakou kapaia ana he La< hui lokomaikai ? He mau makahiki aenei kai hnla o ka noho hoomnnawanui ana o ko kakou mau Misionari maia mau Pae moku' aka, aole nae lakou i luhi a kaniuhu, eia no lakou ke kupaeli nei me ka hooikaika nui e hoopau ne i ka noho ana naaupo o ka wa kahiko oia mau lahui. O keia waiwai nui a Hokuao i hana iho nei, inamuli no ia o ka haoa lokomaikai lua ole a na keiki Amerika. Ua iiio ka pomaikai ia kakou, a o ka poe kamaalii nana i kuai, o na uhane o na kanaka ka lakou i manao ai e pomaikai ka lakou mau wahi kenela i hoahu ai no ka moku e lawe ai i ka ke Akua mau kanaka lawelawe. Ei aku ka Hokuao Hoe, ke kapiliia ia ma Bosetona, a e makaakau aoa paha e holo mai i keia mau malama aku f a ke lana nei ka inanao. e hooloihiia kana hana mawaena o na Pae Aina e noho mai la i ka pouli, ma ke a-lo ana i na haoa nui e pomaikai ai ke Aupuni o ke Akua.

KE KOiUl NAI SEI I KA HOKŪAO' HoU. —Mamua iho nei, oa hoouna makou i ke kuia S*bati o Waiaiua be kanaiima Palapak Mookohu ooa o ka Hokuao Hou, aohe i eino le!e )iilii ana a eia ke keooha hou mai aei e hooili «ku i kanaha hou Palapaia Hookohu

oew. Uieu eno ka eho kmi o hilo la. Pehea la hoi auaoei kekahi mau apaoa e aa ? E hoopi aoa p*ha, e hookananuha ana poha ? E aha ana la ? E kuka ana paha ? Eao o eo oukou ia W aialua. o ko i a!a b«pu «ku no ia i ka pahu hopu la eo oukou e hoomoemoe mai nei. Ua ike ae la no kakou i ka Hokuao mua haoa i palau iho nei i na kai o ka Pakipika o kona ake nui no ka holo pono o ka ke Akua oieio ma kela mau aina »nobo mai ia ma Waawaaikinaaupo.