Ka Nupepa Kuokoa, Volume V, Number 38, 22 September 1866 — Page 3
Ka Nupepa Kuokoa.
kalo o ia kula, a he nui no hoi ka poe nana e mahi ka ai ? Kupanaha ka wi o Lahainaluna? Ua halawai iho nei au me ka Mea Hanohano Kahaulelio no Lahaina, i noho iho nei iloko o ka Ahaolelo. Ua hookipa ia au iloko o kona hale. A he minamina ko'u no ko'u halawai ole ana me kona hoa Hanohano H. Kahulu. No ka pokole o kuu noho ana aohe maua i halawai. Ua halawai iho nei no hoi au me ka Mea Hanohano J. Keohokaua, kekahi o na Lala o ka Ahaolelo no Maui Hikina nei. Ma Lahaina kahi noho mau o ka Lunakanawai Kaapuni o keia mau mokupuni ekolu. Eia nae ka Lunakanawai ma Maui Hikina i keia mau la kahi i hele ai mamuli o kana oihana. Malaila kahi a ke Alii Kiaaina i noho ai.
PAU OLE KUHIHEWA.
Ma Lahaina ua halawai au me kekahi kanaka opio, o Kahauna kona inoa. E pii ana ua kanaka nei iuka maluna o ka lio, a he ilio nui keokeo e paa ana ma kona lima, ua hele ua ilio nei a elemakule, a hohono no hoi. I ko'u ninau ana i ua kanaka la, hai mai la kela, he ilio lapaau ia nana. Ua mai ka oia mamua aku nei ma Honolulu, a ua lapaau ia e ke Kauka a ua ola, a i kona hoi ana mai a i Lahaina, ua nana kekahi Kahuna iaia, o Pai ka inoa o ua Kahuna nei. A ua hai mai o Pai he aumakua ka mai i koe iloko o ua o Kahauna, a o ka ai ana i ua ilio keokeo nei ka mea e hemo ai. Nolaila, ua imi o Kahauna a loaa ka ilio keokeo, a ke nali la no paha oia i ka io ilio a hiki i keia la, no ka mea, he ilio uaua, wahi a ko'u ike. Aloha ino o Kahauna me Pai! Kei ke alakai ana o kahi makapo i kahi makapo! Pau ole no hoi kuhihewa.
KA HOIKE ANA O KE KULA KAIKAMAHINE.
He la Haaheo nui ka la 31 o Augate no na makua mea keiki o Maui nei. Ma ia la ua hoike ke kula hanai kaikamahine o Makawao. Ma ka Halepule Hawaii na hana o ka hoike, a ua piha 1 a ka hale i ka poe makaikai. Ma ka hora umi, ua kukulu lalani ia na kaikamahine e kai huakai ana i ka Halepule. A i ko'u nana ana aku, he aiwaiwa maoli no. Ua kahiko ia ua poe kaikamahine nei i ka lole keokeo mai luna a hala ilalo, a he lei no hoi maluna o ko lakou mau poo pakahi a pau, a ma ke poo o ka huakai e welo ana ka Hae Hawaii, hae aloha o ka pae aina nei o Kamehameha. Ke hai aku nei au ia oe, o ke Kuokoa, owau kekahi i haaheo pu me na makua o Maui ma ia la. Uluku ae la kuu aloha i na keiki o ka aina. I mai la kekahi makua ia'u, "E Paleka, ke ike ae'la oe i ka pii ana ae o Maui o Hana la? e haule paha auanei o Oahu.
Ua hoike ia na kaikamahine ma ka heluhelu, Kakaulima, Palapalaaina, Helukakau, Himeni, a me ka Akeakamai. Ua hoikeike ia no hoi kekahi mau mea i hanalima ia e na kaikamahine. He nui na haole i hele mai i ka hoike, mai Wailuku mai kekahi poe, a no na wahi e ae kekahi poe, a ua mahalo lakou i na mea i ike ia.
He nui na leo mele i hookani ia me ka maikai, ua like me ke kani ana o na manu Aka, o ka hana a na kaikamahine i loaa ai ka mahalo loa ia ma ia la, oia ke kamakamailio ana o Hawaii ma. Ua komo mai kekahi poe kaikamahine ewalu me na inoa o na mokupuni ewalu, o Hawaii, o Maui, Molokai, Lanai, Kahoolawe, Oahu, Kauai, a me Niihau, i kakau ia maluna o ko lakou mau poo. Na Hawaii i hoomaka i ke kamailio ana; ua hai mai oia i kaua mau mea kaulana me ka akena nui i kona mau pono. Pela kela a me keia o ua mau moku nei a pau i hapai nui ai iaia iho. Ma ka olelo Enelani ke kamailio ana. Ua hoomaha iho nei ke kula no na pule elua. E aloha auanei oukou.
H. H. P.
Maui Hikina, Sep. 6, 1866.
Mai I daho mai.
PIERCE ClTY, SHO SHONE COUNTY,
I daho Territory, Aug. 5, 1866.
REV. L. H. GULIKA, ALOHA OE.-- Ua halawai mai wau me ka Alopeka ahai olelo mai kou poli mai, ka mea hoi a ko'u Lunaikehala i lia wale iho ai i na la aweawe o ke kau e naue nei, maia mea hoi wau i ike iho ai i ke kaumaha o kou manao, no ka hiki ole ana mai o kau inea i hoouna mai ai. He oiaio ua hui mai wau me lakou, ma ka la 6 o Mei i kaapa 'e, elua "Nupepa Kuokoa," a hookahi wahi Nupepa opiopio, (Ke Alaula,) o ua wahi keiki la ka makou i aloha, i ka hoomanawanui o ka au ana mai i na ale hanupanupa o ka Moana Pakipika a me ka muliwai koieie o Keomolewa, a launa mai la me a'u ma ke Kuahiwi o Ameriika Akau nei, kahi hoi a na lau Paina e maewa ana.
A ma ka hiki ana mai nei hoi a ka Alopeka a hai olelo me kona mau hoahele, (Kuokoa Nupepa, Helu 22.)
Maia helu makou i ike iho ai i ka haule ana o ka Lani hou, ka hooilina o ke Kalaunu makamae o ke Aupuni Hawaii. "Ka pua pikake aala paoa i ka Honua a pau, I hoopulu mau ia i ka mu ra me ka aloe, O ke kuahiwi laau uliuli hoi o Himela, Ka wai Lukini aala o mauna Aneke me Polunesia, Ke pihi pua Kalaunu alohi lua i ke alo o ka poe pikimana, Ka Lei Alii hoi a ka manao e noho nei, Auwe ! Aloha wale ka Lani."
No na mea hou o ke Kuahiwi nei. Ua kupinai mai ka hookui ana o ka lono ma ko'u pahu kani. No ka hauoli o kekahi poe haole e noho la ma Elk Creek, aia ia wahi e pili pu la me Blackfoot. Ua loaa ke dala gula i kekahi mau haole, no na hora hana he umi, $4.000, o kekahi mau haole iho hoi he lehulehu wale ua loaa pakahi ia lakou 100 a oi ae dala gula i ka la hookahi, oia iho la no ka lono i hiki mai ma ka Nupepa Weekly Oregunian. A ma ko makou wahi e noho nei, eia makou maluna, eia ke dala malalo e hehi ia nei, a i ka huli ana iho i kona wahi i noho ai, aole hoi i oi paumi a pa haneri ae e like me kahi i haiia maluna. A i keia mau la, ke hoomaka nei ka hana ana o ke alanui a hiki i ua mau Maine dala a i opea kua ae la, he 100 dala no ka malama, o ka ai a me ka ia pu ke kokua.
A ma keia wahi hoi, ke makemake nei kekahi poe o makou e hoolaha i ko lakou mau inoa ma ka nupepa Kuokoa, i ike iho ai ko lakou poe makamaka, oiai ua loihi ke kuoe ana ma ka Aina Puniole Hikina nei.
Eia mai na inoa pakahi a me ko lakou wahi i hanau ai a me ka nui o na makahiki o ka noho ana maanei. M. Kaauweaina, he 21 ona makahiki maanei, me ka ike ole i kona ohana, no Honolua, Kaanapali, Maui.
S. Kalawaianui, no Naawawa, Kona Hema, Hawaii, he 16 makahiki maanei. J. Puhene, he 17 makahiki maanei, no Pelekunu, Molokai.
S. B. Kanakanui, 18 makahiki no Honolulu Hale Oahu. Oia iho la ka nui o na makahiki o keia poe o ka noho ana maanei. Ai manao na makamaka k hooili leta mai ia lakou, penei e kau ai mawaho o ka le ta.
ME KA MAHALO, G. B. KAHINANO.
Make weliweli ma Kalihiwai, Kauai.
Ua hooiliia mai ka mea weliweli loa maluna0 o kahi poe lawaia weoweo ma kahakai e pili ana i ka pali o Kapukamoi, Kalihikai, ma ka ho ra 10 o ke kakahiaka o ka la hoomalolo, la 8 o Sepatemaba i hala iho nei. He wahi haiki o ke kai e moe ana mawaena o ka pahoehoe a puka malalo o ka pali. He 25 paha anana ka loihi o ua lua kai nei, a ane 3 anana paha ka laula, a 4 paha, 5 paha anana ka hohonu o ke kai ma ia lua. Ua komo nui mai na weoweo ma ua wahi la, ia mau la, a nolaila ua nui loa ka poe hele malaila e lawaia ai. Ma ka poalima la 7 ua mahuahua loa ka poe i lawaia ma ia wahi, a ahaaina lealea malalo o ka pali e ku hio iki ana mawho, a no ia hio ana o ka pali ua lilo ia he ana ma ka pili pali. Ina ua haki ka pali ia la, ina ua nui wale ka poe i lilo koke i ka make, aole nae pela ka manao o ka Mea nana kanaka i hana.
A ina ua hiolo hoi ma ka ho ra 8 o ua la hoomalolo la, ua nui loa kanaka ilaila ia wa.
A wela mai ka la hoi liilii ka poe lawaia a hiki i ka hora 10, ia wa uuku ka poe i koe e noho ana ma ke kae o ua lua la, a ia wa koke no, haki mai ua pali hio la ma ka aoao hikina ae o ua lua nei, a hiolo okoa mai ka pali, a pa mai na pohaku lele o ka lihi komohana o kahi haki, a hoolele i 7 o na lawaia i loko o ua lua hohonu nei i waena o na pohaku e lele ana, a nalowale loa lakou. Ekolu o na kanaka i ola mahunehune, ua eha nae i na pohaku, a pakele loa kahi poe uuku e ku kaawale ana. Lilo iho la ka poe ola i ke kokua i ua mea eha, a holo aku kahi poe e kahea i na kanaka o kauhale o Kalihiwai, a o ka pihoihoi iho la no ia o na kanaka o ia wahi. Lohe koke ia no ka uwe ana o na makamaka o ka poe i make! I ko makou ku ana ma ke kahua o ka hana kupaianaha, weliweli okoa ka manao. I iho la " eia no Iehova ua hoike mai oia i kona mana!"
Hookahi kino i loaa mai ia ahiahi. A ma ka la Sabati a me ka Poakahi loaa mai 5 kino hou, a koe hookahi wale no i nalowale loa.
Eia na inoa o ka poe i make.
Kukuiehu—He kanaka kua wahie no Opupahi.
Paakea a me Aimoo—He mau kanaka kumakahiki no Mr. Low.
Kimo— He keiki no ke Kula Beritania o Waioli.
Kuaiki (k,) Hene re (k,) a me Kealohi (w,) no ke kula Beritania o Kalihi.
Eia hoi ka poe i eha.
Momona, Kahoomana, a me Mauwele. He mau kanaka kumakahiki no Mr. Low. Eia ka poe i pakele no ke ku kaawale ana ia wa.
Samuela (ka makuakane o Kimo.) Kamaka, (k,) Aukai, (w.) Akoniia, (w.)
He mea kupaianaha loa keia haki ana o ka pali, no ka mea, aole he ua ia mau la, e palupalu ai ka lepo o luna o ka pali, a e nakaka ai. I ka nana ana, me he mea la, ua ae ke Akua i keia mea weliweli ilaila, i mea e noonoo ai na kanaka hoomaloka. No ka mea, ua kaulana o Kalihiwai me Hanalei no ka hoomaloka o na kanaka, a ua oleloia, ua lawaia na kanaka ma ia lua ma na la Sabati mamua aku. Malia paha no ka hookuli nui o na kanaka i ka olelo a ke Akoa. nolaila mai paha keia poino i mea e hoolohe ai a e noonoo ai.
O na haole kekahi i kaheaia me eia kanaka Hawaii iloko o keia mau la. No ka mea, ma ka Poakahi oia hebedoma no i make ai kahi haole i ka pepehiia e kahi kanaka Hawaii ma Hanalei, me kona ou mawaena o ka Mala Ko. O McInt yre ka inoa o ua haole la, he luna na Hiram. Ina ua ae mai ke Akua i keia mau poino i ili mai no ka hookuli o na haole a me na kanaka Hawaii i na kauoha a Iehova, ma ka Baibala, e aho no lakou ke hoolohe i keia leo weliweli e hea mai la, a malama i ka ke Akua. Eia hoi ka pono, nona kanaka a pau loa e lohe ana i keia mea weliweli, e noonoo iho, a e hoolohe i keia leo nui e hea mai nei, i okiia ka hoomaloka, a i hoomakaukau kela mea keia mea e halawai me ka Mea nana i hana. E. J.
Waioli, Sepatemaba 11, 1866.
Na mea weliweli.
Ma ka Poakahi la 3 o Sepatemaba, ua make mainoino kekahi haole o Maika, he Luna hana no Kailama. Oiai e keku-kahi aku ana ua wahi haole nei ia Kanawai, me ka hoana ae i ka omole hoopouli noonoo, e holo aku ana kela; ke hoopapau aku nei hoi ua haole nei e loaa ana; a oiai hoi e holo aku ana ka haole, mai ka Lani mai ka Honua no o Pahukoa a uhau ana i ka o-o ma ke poo, o ka pau no ia o ka iala hana, he manawa uuku mahope iho ua make loa. Ua haalele iho ia i Muliwaa he wahine, me na keiki e noho-u ana ma keia no.
I ka Poaono la 8 o Sepatemaba, ua make mainoino ehiku, me ka eha o na mea ekolu, i hiolo ia e ka pali makai o ka pali kahakai hikina o Kalihiwai. A oiai ma kahi i hiolo ai o ka pali kahakai; ua hoonanea loa ia na kanaka i ka lawaia weoweo (alalaua), ua nui ka poe hele malaila e lawaia ai, a hiki wale i ka la o ka hiolo ana. Ua moe owawa mai waho mai ka waiho ana o ia wahi, a malalo pono iho o kahi a ka pali i hiolo ai, ua moe ae la he uapo me ke komo o ke kai malalo, a maloko aku ua poepoe poai loihi ae la, ma ia wahi kahi i noho poai ae ai ka poe lawaia weoweo.
Ka hiolo ana o ka pali. Aole i lohe ia ka nehe ana, mai luna no hele ana ilalo, pau loa i ka make na kanaka ehiku, a ekolu i ola mahunehune, a ma ka hora 8 a 9 paha keia hiolo ana. O Kealohi kaikamahine a Pupu oia kekahi o ka poe ehiku'i make; a i kiola ia hoi iloko o ka lua e na pohaku aloha ole o ia pali kiekie. Ua loaa ae kona kino ma ke ahiahi ana iho, aole i mainoino loa ia, he puka ma ke poo, a me na poholehole ma ka lae.
A o Kapaakea kane, ua lana ae oia ma ke kakahiaka Sabati hora 7 me 35 minute. Ua ike ko'u mau maka iaia. Aole au huaolelo e hoopiha ai ma ia wahi.—E like paha me ke koa i make mainoino loa ma ke kahua kaua.
O Heneri, he keiki opiopio oia, ma ke awakea ka loaa ana, ua hai kona lima, ua puka ke poo.
O Kimo, he keiki opiopio no he haumana o ke kula Be ritania a Kuna Johnson ma, a ua aloha nui ia e na kumu.
O Kua, he keiki opio no, ua moku aku alikealike.
O Aimoo, he kanaka makua ia aole ona mainoino nui.
O Kukii ehu, o ka hiku ia o na mea i lumai ia e ka pohaku iloko o ke kai, aole ia i loaa mai, aole no hoi au i lohe mai i kona loaa ana.
NA MEA I OLA MAHUNEHUNE.
O Hoomana kane, Momona kane, a me Mauele kane ua eha lakou a pau, o Momonu ka i mainoino loa. Ua opa wale nu kuku o Hilo i ka ua.
Ekolu ka make no ka ohana hookahi; a elua kekani.
He leo akaka keia no ke Akua e hea nei i ko Kalihiwai, a i ka poe aia a pau, e hoopalupalu i na aoao oolea. " O ka aoao o ka aia he oolea ia," "O ka la o ka Haku me he aihue ala ia."
AHAAINA LULU DALA.
Ma ka la 8 o Sepatemaba keia hana, ua kalu ra na kamaaina i na bipi eha, ka puaa, na moa, na ia. A ua heahea aku i na hoa manu like o lakou, a ua lele auna mai lakou mai na punana kahi a lakou i noho ai, me na lau oliwa ma na waha. A o ka huina dala i loaa mai he (140.00.)
Malaila o D. Kealahula me na lau oliwa o Koloa mai. O Rev. J. Waiamau, S. Kaui, S. R. ko Lihue, me na hua Manako momona mai. O J. Kauhoe a me Kapahuilima ko ka lau la o ka Paa. He auna okoa no hoi ko na Kalihi, Hanalei, a me D. Nuuhiwa, a me H. O. Wana.
Ke haawi aloha aku nei makou ia lakou apau. E. HELEKUNIHI.
Ka hua a ke aloha.
E ke Kuokoa: E oluolu oe e hoaiai ae ma kau " huakai hele" i ka papa inoa o na haole i kokua mai i na dala no ka Halepule o Koolau e ku nei. " Ka hua ia a ke aloha."
Hon. R. C. Wyllie. $20.00
Re v. E. Ioane, - - - 5.00
Mr. A. Wilikoki . - - - 5.00
M. P. Isenberg. - - - 5.00
Mr. C. Titcom b, - - - 5.00
Mr. H. A. Widemana, - - - 5.00
Re v. S. C. Damona, - - 5.00
Mr. E. W itschy, - - 5.00
Mr. A. Apaiana (pake.) - - 2.90
He nui no na dala a na io ponoi o ke one nei o Mano i kokua mai ai, o ka inoa pookela ae, o Solomona Kamahalo, eono ana mau dala. He mau ia. E. Helekunihi.
Kuma manao.
HE PONO ANEI I KE KAHUNAPULE KE HAALELE AKU I KONA EKALESIA. KE HOOKAA OLE IA MAI KANA UKU MAKAHIKI?
O ka haalele kumu ole ana o kekahi Kahunapule i kona Ekalesia, aohe no ia he hana pono i ku i ke ano o ka haipule-oiaio, aka hoi, ina nae o kekahi kumu nui keia o kona haalele ana ia Ekalesia. "O ka hanai pono ole ia o kona ola." Me he mea 'ia, i ka nana 'ku ua pono no ke kauwa ke waiho aku i ka hana a na Haku o ia Kihapai, a e hele hoi ma na wahi e ae e makemake mai ana ia ia i Kahu no lakou.
A ina paha no ke Kahunapule ka hewa i hookaa ole ai ka Ekale sia i kona uku makahiki, ua haalele wale paha i ka hana a ka Haku, e noho auwana mau ana ma na wahi e aku, a hala he mau Sabati, a i ole ia, ma ka maauau-a ai paha i kahi manawa, a ma ke Kalepa ia i kahi wa ; ma ka mahiai kalo no hoi, a ma ka palaualelo ka hapa nui o kona manawa, a puni ka makahiki, a, ke manao nei au, ua pono io no ka hookaa ole ana o ka Ekalesia i kona uku makahiki, oiai, he Kahunapule palaualelo maoli keia ma kana hana, no ka mea hoi, ua olelo ia mai makou e Paulo penei: "I ole e hana kekahi, aohe pono ia ke ai."
Aka, ina hoi ua malama pono ke Kahunapule i na Ohana a pau iloko o ka Ekale sia Okoa, i kauohaia mai e Kristo. "Ka hai ana i ka ke Akua olelo ma ke Sabati, ka heluhelu Baibala ana. me ka wehewehe aku, Bapetiso a me ka Ahaaina a ka Haku, o ke ao ana, papa ana, hoohoihoi ana, komo hele i ana i na kauhale me ke ahonui wale, o ka pule a me ka himeni, ka hoomaikai ana i ke Akua a me kanaka, a no na pono e ae he nui," a pela 'ku, a i ole e hookaa iki mai ka Ekalesia i kona uku makahiki, oiai hoi kela e hana ana i keia mau hana a pau loaa, oia iho la no ka keia Haawina e ninau nei i na Ekalesia o ia ano. "He pono anei i ke Kahunapule ke haalele aku ia lakou ?"
Ina pela, alaila, ke olelo nei au, ua pono no ke haalele aku ia Ekalesia hana pono ole, no ka mea hoi, ua hanaia ka hana a lakou a na Haku, aka, aohe nae he manao iki ia mai o ke kauwa e like me kana hana ana. A ke ninau aku nei au ia oukou. Auhea la ka mahiai o Waikane nei i kanu wale no i na huli a ai ole i ke kalo ? Auhea la hoi ke kanaka lulu Pinati, i loaa ole mai ke dala no kana hana ana ? Aole paha hookahi ea. A ina pela, alaila, e hooko ko kakou pono na hoahanau Ekalesia i ka mea i oleloia mai. "E ukuia kela kanaka keia kanaka e like me kana hana ana, ina paha he pono a ina paha he hewa."
A o ka Ekalesia a mau Ekale sia paha e hana ole ana pela, aka hoi, o ke pi a me ka maua ka lakou hana nui i ke ola o ke Kahunapule; o kekahi hoailona maopopo lea no ia o ka Ekalesia homaloka, a malama hewa.
No ka mea hoi, ua olelo mai o Solomona ia kakou penei. " Manao no ke kanaka pono i ke ola o kona holoholona, aka hoi, o ke aloha o ka poe hewa, aohe no he aloha ia. '' Sol. 12:10. A penei hoi ka Mose. ' Mai hoopaa'ku oe i ka waha o ka Bipi e hehi ana i ka palaoa. ' Kan. 25:4. Nolaila hoi, o ka hookaa o le ana o kahi Ekalesia i ka uku makahiki o ko lakou Kahunapule, me he mea 'la, o ka hikiikii ana no ia i nei holoholona ma kahua ai ole. A heaha la ka hope? O ka pilikia no.
A pehea ka pono? Ka! O ka'u no hoi ia i olelo mua iho ia kakou. E haalele aku ia Ekalesia hana pono ole, a nana maka hoi i ke ola o kahi holoholona, i oleloia mai e Mose, ' mai hoopaa oe i ka waha, ' aka hoi,' e manao nui i kona ola, ' wahi a Solomona.
A eia ko'u manao hope, alaila pau, e pili ana no i na Ekalesia hookaa ole loa mai i ke dala a ke Kahunapule.
E na makamaka, a me o'u hoaloha, na hoa Luna hoi o na ekale sia e mai o keia mokupuni, e noho pi ana i ke dala a ke Kahunapule, aohe hookaa pono, a eia ko'u manao. I mea e haalele ole ia mai ai kakou, a e mau ai hoi ka noho lako ana mai o ka olelo a ke Akua; a e pio ole ai ka malamalama o ke ola iwaenakonu o ia wahi pukoa o ke ao nei, he pono ke hooko aku i ka mea a kakou i hoohiki ai, ina $1.000, e hooko aku no, a ina hoi $200 oia no, no ka mea, ua oleloia mai. " Aole loa oe e puka ae mai waho ae olaila, a pau loa ae la ka aie i ka uku ia e oe," Ma t. 5:26 hapa hope. Ua pau owau no me ke aloha.
B. OPELU.
Waikane, Oahu. Sept. 15. 1566.
Hale pau ahi ma Hana.
E ike auanei oukou e o'u poe aloha mea hou. Ua pau kekahi hale i ke ahi ma Aleamai. A eia ka nui o na waiwai i poino, he eono waa, elua hano malolo, hookahi waapa, hookahi pahu kamana, a ua pakele elua waa maoli aole i pau i ke ahi, o ke kumukuai i lilo i keia waapa he ($100) a oi ae, aole waiwai i loaa mai i ka lima, ua hao aka ke ahi ua pau aohe koe opala, a ke mihi nei ka poe i huli i ka waapa i ke poho, aole i loaa mai kau wahi hapaumi iki, aloha ino keia poe nona keia waiwai, o ke kaumaha a me ka luuluu, ua loa ia i ka poe i hui i keia waapa, eono ko lakou nui, a eia ko lakou mau inoa. Opunui, Kekua, Naluai, Kalele, Oha, a me Kunana a no lakou keia waiwai. Ua huli lakoa i kumu e loaa ai o ke dala, eia aole e loaa. O ka mea nana keia ahi o Pake a me Kamakaala, o laua na mea nana keia ahi. Ua iho laua i ka lawaia i ka po oia paha ka hora eiwa. A eia ke kumu o ka pau ana, i kii i ka upena iloko o ka hale, aole nae i loaa, ia wa hele laua e lawaia ia po me ko laua manao aole e pau i ke ahi, eia ka ua nei e pau ana i ke ahi. I ko laua wa i ike ai ua pau ka hale i ke ahi, ia wa no hoio aku la laua e kinai i ke ahi, eia nae aole e pio ua pii loa ke ahi iluna o na hale. Me ka mahalo.
S. W. KEKUA.
Na ke Aupuni.
Ua hookohu mai ka Emepe ra o ke Aupuni o Farani, ko Makou Hoaloha nui a Maikai, e noho ma ko makou alo Alii ma Honolulu nei, ia Monsieur Paul Berenger i Kanikela a Komisina no ke Aupuni o Farani. A ke noi aku nei makou i ko makou mau makamaka, e hoike aku iaia i na manao maikai no kona kino, ka waiwai, a me kona mau ohua, a e manaoio loa hoi, me ka hoapono aku i kana mau oihana Aupuni, oiai e noho Kanikela a Komisina hoi
Hanaia ma ka Hale Alii Iolani, Kulanakauhale o Honolulu, i keia la eono o Sepatemaba, M. H. 1866.
Kakau inoa ia, KAMEHAMEHA R. C. De VARIGNY,
Kuhina o ko na Aina e.
MA RE.
KAAPUNI-KALALUHI- Ma Honolulu, Sept. 16, mareia e Rev. H. H. Pareka, o Kaapuni k, me Kalaluhi w. no Honolulu laua.
HANAIKE-KIA- Ma Honolulu, Sept. 20, mareia e Rev. H. H. Pareka, o Hanaike k, me Kia w. No Honolulu laua.
HAKAHAKA-MAHAOI- Ma Waikiki kai, Sept. 15, mareia e Rev. Halemano, o Hakahaka me Mahaoi.
HANAU.
Sepatemapa 12, ma Honokohau, Koahua, Maui hanau o Lehuaokamalu na Kalaola me Lehuaokamalu.
Sept. 11, ma Hanaolu, Honolulu, hanau o Kahaolelemakua w. na Apiki. Ua make no.
Sept. 10, ma Honouliuli, hanau o Elani k. na Kawahaeenui me Naneo.
HALEKUAI MAKE PONO!
EIA KEIA HALEKUAI MA MONIKAHAAE, mauka iho o HALEAKALA. He hookahi wale no Dala lawa ka holoku MAKALENA, nolaila, e wiki mai oukou e na makamaka wahine, i ike ai oukou i ka makepono.
J. FISHER.
251-2 t*
Hana Kaa o na ano a pau.
UA MAKAUKAU AU MA KO'U HALE hana KAA me AINA HOU, e hana i na kaa o na ano a pau. Na Kaa i pau i ka hakihaki o kela ano keia ano, a me na mea no a pau e pili ana ia Oihana. No laila, ia oukou e na makamaka mea Kaa, e ike ia kakou hookanaka.
WILLIAM AULD (UILAMA)
Honolulu, Sept. 20, 1866. 251-3m
OLELO HOOLAHA.
EIA MA KA KA PA AUPUNI, MA Heeia, Koolaupoko, na Lio helehewa i laweia mai,e hookomo. Ke ano a me ka hao malalo nei.
Lio kane ulaula hao eia no, U A
Lio kane ulaula hao ano e.
Lio wahine ulaula hao E.
Lio kane eleele hao PR.
Ina aole oukou e kii mai a hala na la he 15, e hiki no ia'u ke ku dala aku ma ke akea, ke hiki aku i ka la 26 o Sepatemaba, oia ka Poakolu o keia pule aku, hora 12 o ke awakea, oia ka la e kudala ai. E hele mai oukou me ka makaukau ia la la, mai lohi a kaualua, o hala ka wa pono, nele oukou i na lio maikai. P. KAHUHU. Luna Pa Aupuni.
Heeia, Koolaupoko, Sept. 20, 1866 251-1t*
HALE KUAI HAPA FERE.
- NO -
WILIAMA RAIANA (RYAN,)
- MA -
ALANUI MAUNAKEA.
249- 2m
LOLE HOU! LOLE HOU!!
UA LOAA MAI NEI I KA MEA Nona ka inoa malalo nei, he mau lole hou e lawa ai ka makemake o ka poe puni mea hou, a i mea hoi e lohe pepeiao ole ai, nolaila, e hele mai no i ike pono i ke au-nui a me ke au-iki. He hiki hoi ia'u ke kuai aku ma ke kumukuai haahaa loa, me ka lana o kuu manao, o ka haahaa loa keia i oi ae i ko na Halekuai a pau ma ka Mokupuni o Hawaii.
KAPENA WAKA. (CAPT. J. WORTH) Hilo, Aug. 4, 1866. 244-4ts
OLELO HOOLAHA.
UA KOHO IA MAI KA MEA NONA KAinoa malalo nei i Lunahooponopono i ka waiwai o J. W. KUAHOPE (K), o Waiakea, Hilo, Hawaii i make aku nei. Nolaila, ke kauoha ia aku nei na mea a pau i aie mai ia ia, e hookaa koke mai i ko lakou aie. O ka poe hoi ana i aie aku ai, e hele koke mai lakou mamua mai o ka la 31 o Sepatemaba i ka Lunahooponopono, i ko lakou kuleana pili i kona waiwai. H. B. NALIMU,
Lunahooponopono.
Waiakea, Hilo, Aug. 24, 1866. 248-4t
Olelo Hoolaha!
KE KAUOHA AKU NEI AU I NA MEA a pau i aie ia Kamuela (S. H. Dowsett) i make, e hookaa mai mamua o ka la 30 o Iune 1866, e like me ka manawa i haawiia e ka Aha. KIMO PELEKANE.
Lunahooponopono. Honolulu, Mei 30, 1866. 235-tf
Halekuai Mea ai! Halekuai Mea ai!
Ma ka Hale Unihiepa ma Alanui Papu.UA HOOMAIKAI IHO NEI KA mea nona ka mea malalo nei i ke Kulana o kona HALEKUAI MEA AI, oia hoi, no ka hookipa ana mai i na kanaka maoli e kalepa ana, a o kona i ini nui, o ka hoolako mau i na mea maikai loa a pau e makemake ia ana. OIA HOI KEIA MALALO IHO:
AILA,
PALAOA,
PALENA, KOPAA,
PALENA LIILII, LAIKI,
PIA,
KOLU HOOLUU LOLE, KAMANO,
UWIKI KUKUI, MEA ONO, KULINA,
BALE, ILI PALAOA AI A KA LIO, & c.
Elua ana mau Kakauolelo i makaukau no ke kuai aku me na makemake, mai ka hora 5 o ke kakahiaka a hiki i ka hora 7 o ke ahiahi.
M R. KAKAI (A. D. CARTWRIGHT.) Honolulu. 243-6m
KAUKA LAPAAU.
- O -
Dr. Kenne dy (Kenede) kona inoa.
AIA NO KONA HALE KAUKA MA
ke Alanui Papu, makai iho o ka
HALE AUPUNI.
Honolulu. 245 1y
Kauka Lapaau!
- O -
A. C. BUFFUM
KONA INOA.
AIA NO KONA HALE KAUKA MA KONA hale noho ALDRICH HALE ma Alanui Papu, Honolulu.
236-6m
KAUKA LAPAAU.
I KA LA MUA O OKATOBA E HIKI Mai ana, e hoomaka o
Kauka Bikiniga (Dr. Bechtinger.)
E noho loa ma LAHAINA i Maui, e hooko i kana Oihana Kahuna Lapaau, a o ka poe mai o kela ano keia ano, no kela wahi keia wahi, e hiki ia lakou ke hele io na la no ko lakou mau pilikia a pau. Dr. BECHTINGER.
E HAALELE ANA KA
Moku Ahi
"KILAUEA"
Ia Honolulu i kela Poakahi keia Poakahi.
Ma ka Hora 4 1/2 ponoi, (a hiki i
I ka wa e hai hou ia'ku ai.) A e holo ana i
KONA, HAWAII,
A me na Awa ku moku malalo iho nei
LAHAINA,
KALEPOLEPO, KAWAIHAE,
KAILUA,
KEALAKEKUA.
Ma ka hoi ana mai, e haalele ana ia KEALAKEKUA & KAILUA, ma ka Poakolu.
KAWAIHAE, " " po Poaha.
KALEPOLEPO, ma kakahiaka Poalima. LAHAINA, " ka po Poalima.
WALKE R, ALLEN, & Co. 238-tf NA EGINI.
LOLE HOU, LOLE HOU.
UA LOAA MAI I KA MEA NONA
ka inoa malalo nei, maluna mai o ka moku D. C. Murray, he mau Kamaa Buti a me na Kamaa maoli i wae ia mamuli o na ano maikai loa. Penei:
Na Kamaa Buti ili bipi Farani maikai loa i papakahi ia a papalua ia ka ili o lalo ae, i kupono i na Keonimana.
Na Kamaa Buti kupono no ko kuaaina noho ana.
Na Kamaa Laholio o ka aoao - Na Kamaa ili bipi keiki me ka laholio ma ka aoao o kela ano keia ano - O na Kamaa Buti o kamalii i oi ae ka maikai mamua o ko na hale e ae. Na Kamaa wahine laholio ma ka aoao o kela ano keia ano - A he mau ano e ae o na Kamaa maoli a me na Kamaa Buti i kupono i na Kaikamahine a me na keiki, i oi ae ke emi i ko na hale kuai e ae ma ke Kaona nei.
O na ano loli kane a pau - Na kakini wahine a me na kane. Na kalepa eleele he nui wale - Na kukaenalo a me ke keokeo paina - Na ano lole hulu hipa o kela ano keia ano - Na kaleko ano hou. Na palu huluhulu. Na kihei lilina. Na pale uluna lilina. Ke ano lilina keokeo maikai loa. Na palule keokeo maikai o kane - Na palule ka-la lilina o kane - O kela ano keia ano tawelu - Na hainaka lilina o kane. Na palule, palemai a me na palemai wawae - Kihei hulu hipa papamu wahine ano maikai - Na mamalu kilika.
He nui wale na
KOHEOHEO,
LOLE WAWAE,
PULIKI O NA ANO APAU,
KAAWE & PAKU MAKIKA, UHIMOE KEOKEO,
LOPI KEOKEO MAIKAI, PEPA HAHAU,
KAHI ELEELE, BARAKI POO,
HAINAKA KILIKA KEOKEO, a o na ano e ae, BARAKI NIHO, LIHILIHI,
PIHI PA no ka palule, LIPINE PAPALE, PEAHI,
A me na mea e ae he nui wale o kela ano keia ano.
M. M cINERNY.
Alanui Maunakea me Beritania, Honolulu, July 24, 1866. 244-2ms
HE PA KUAI PAPA HOU.
300,000 Kap. Papa ka nui!
KE POLOAI AKU NEI O L. L. Hulipahu (he haole i noho a ewe ia Hawaii nei,) i na io ponoi a pau o Hawaii nei mai ka Hikina a ke Komohana, e anoi ana e loaa na lako Hale no kelia wa aku, e kipa mua mai ma ko'u
HALE KUAI PAPA
Ma ke kihi Komohana o na Alanui Papu a me Moiwahine. Nana no e hahai aku i na lilo e paa ai ka hale, ke hai mua ia mai na palena.
Eia ma kona Pa Kuai Papa Hou!
60,000 Kapuai Papa Kalakala Nouaiki,
40,000 " " Hole "
30,000 " " Ulaula, 2, 1 1/2, 1 1-4, 1 in.,
80,000 " " Kalakala ulaula,
20,000 " " Kepa ulaula loloa, pine pa
200,000 Pili Laau kapili Hale, [me na kaola.
Na Pepa Kapili Hale.
150,000 Iwilei Pepa Kuea ka nui.
O kela ano keia ano o na pepa kapili Hale o Pelekane - 21 iniha ka laula a he 36 kapuai ka loa o ke kukaa hookahi. O kekahi mau kukaa iho he nui a hiwahiwa no ke nana aku.
Oia no hoi, 9,000 Iwilei Pepa Kuea Ame rika e waiho pu nei.
E okioki ia no na papa e like me ke kauoha, aole e uku ia ka hoolala ana a me ka wehewehe ana i na mea e hana ia ana. O ke kapili ana i na kua hale a me na laau o na Alahaka, e kuhikuhi wale ia aku no ia mamua o ke kuai ana mai. O na papa hele manoanoa i kupono no na Alahaka a me na uapo, e haawi koke ia no e like me ke kauoha. O na kanaka a pau e makemake ana no na mea kapili hale, e oluolu lakou e kupa mai e hoinainau pu me a'u ma ko'u
HALE OIHANA.
E hiki koke mai ana na PENA, AILA,
PATE, a me na mea hulali i awili pu ia, NA KUI,
PANI PUKA,
OLEPELEPE, NA PUKA ANIANI, A PELA AKU.
O na mea a pau i hai ia maluna, e kuai ia no me ke kumukuai haahaa loa i emi iho malalo o ka mea e kuai ia nei ma ka hookaa aloha ana mai.
He mau Papa Ulaula kekahi i HOLEIA ma na aoao elua, me na ano Pine Pa Hale maikai a pau. 247-5t L. L. HULIPAHU (TORBERT.)