Ka Nupepa Kuokoa, Volume V, Number 41, 13 October 1866 — Page 3

Page PDF (1.47 MB)

Ka Nupepa Kuokoa.

            KA WEHEIA ANA O KE KAU JU RE: - ma ka Poakahi iho nei, Okatoba 8, ua weheia ke kau Jiure o ka Apana 1 ma Honolulu nei. O ka mea Hanohano ka Lunakanawai kiekie E. H. Alani wale no ma ka noho Lunakanawai. Ekolu a eha paha mau hihia i hoopii ia i mua o ia Aha. Ua noho ka Loio Kuhina hou ma kona noho Oihana Aupuni e o Kanihina no ka hoa hoopaapaa. Ua akamai no ka Loio hou ma ke kanawai a me na ninau ana, aka, e o no hoi o Kanihina me ka mea i hele i na kula kiekie.
         
KAA WAI HELU 1: - Ma ka Poano iho nei e like me ka makou hai ana, ua paa pono hale kaa wai hou, malaila makou i kilohi aku ai i ka wehe ia ana ae i mea makaikai na ka lehulehu. Malaila ka poe puhi ohe kahi i puhi ai i ka lakou mau ohe keleawe, e haawi ana i ke mele hoolaa no ia hale kaa wai hou. Ua piha pono mamua iho o ua hale la i na kanaka i ka wa a na ohe e kani honehone ana a me ka pahu nui hoi e halulu pu ana. Ua malama ia ma ka hale maluna oia hale he wahi paina no ke komo ana o ia hale. I laila i hoonuu ai kahi poe a pau i ka manao.

Na Palapala.
Mai a Kauka Kulika mai.
HAWAII, Oka toba 2, 1866.
NO KA EKALESIA O KEKAHA.

            I ka la 18 o Sepatemaba kuu hele pu ana me Rev. G. P. Kaonohimaka e makaikai i kona kihapai o Kekaha. Ike au i ka halepule pohaku ma Kalaoa. He hale maikai a paa hoi. Mahaloia ka ikaika o ko laila mau hoahanau uuku. Aole i hoonani loa ia ko loko o ka hale, mahope aku paha ia. Ekolu mau halepule maikai iloko o keia kihapai hapa o na kanaka. Eia ko lakou mau inoa - o Ponomau, o Kaikaleia, a o Haleola.
         
Ua malama pono keia Ekalesia i ko lakou Kahu, e like me ka lakou i hoohiki ai, a oi aku no. Pela mai ke Kahu ma kona hoike ana. A o ke keu paha keia o na ekalesia eleu ma ka hoomakaukau ana i aina a i hale no ko lakou Kahu. Ua kuai lakou he aina palahalaha, a ua hooliloia no ka ekalesia a mau loa aku. He 62 mau eka iloko o keia kuleana. A he hale no hoi, aia no maluna o ia aina e pili koke ana no ma ka halepule ma Kalaoa. He haneri dala a keu ka lilo no keia aina a me ka hale. He hana keia i ku i ka mahalo nui ia. Aole paha he ekalesia e ae ma Hawaii nei i hoomakaukau i wahi e noho ai, a e mahiai ai hoi ko lakou Kahu, e like me ko Kekaha. E hele o Kekaha imua!

NO HELANI A NE KAINALIU.

          Ke ku nei ko laila mau Halepule me ka haaheo nani maoli. He hale nui o Helani, ma Kahaluu. He hale pohaku, ua nani ko waho a me ko loko. Maikai na noho a me ka awai. Me he hale haole la no. He wahi aie uuku i koe no na lako o loko, a e pau koke ana no.
He hale uuku iho ko Kainaliu, he nani kamahao nae ko waho, a aia a paa pono ko loko, o ka oi paha ia o na luakini o na Kona ma ka nani hinuhinu loa. Ke hana nei no lakou me ke akahele loa i ole e aie, a nolaila, e hakalia iki ana ka hoonani ana o loko. Aka, ua pono ia. He mea e maka'u ai ka aie. Auhea oukou na ekalesia aie, e like me Kaneohe, Oahu, e nana mai oukou ia Kona nei, a loaa hoi ke kumu hana maikai e hoohalike aku ai.

NO KA HALEPULE MA NAPOOPOO.

            E hoomaemae houia'na ko loko o keia hale, a e kukuluia ana i hale bele maikai mawaho ae o kekahi kala, me ka pili loa 'ku nae i ke kino o ka hale nui. Ke hoomaka nei ke kamana e hana. Hookahi mea a'u i mahalo nui ai no na hana a'u i ike ai iloko o keia luakini - oia no ka himeni nui ana o ka anaina holo okoa i ka manawa himeni. He papa himeni no, a na ua papa la ke alakai ana. Aka, eia ka'u i mahalo nui ai, oia ka hui nui ana o ke anaina holookoa. Me he hoomana io la no ko lakou himeni ana. Olioli no hoi ka naau i ka lohe ana. He mea e kaumaha ai ka manao, oia hoi ka haalele ana o ka hapa nui loa o na hoahanau o ko kakou mau ekalesia i keia hana maikai, a waiho wale aku na na papa himeni wale no e hoomana i ke Akua me ko lakou mau leo. E hooikaika kakou, e na haipule Hawaii, e hapai i keia hana maikai. Mai noho mumule iloko o ko ke Akua Hale.

NO KEALIA A ME NAPALILUA.

            Aole au i hiki pono aku i Kealia, e ike lea ai la i ke ano o ko laila Halepule. Aka, mai kahi mamao, ike aku au i kona kii maikai, a ua lohe au e hana hou ia ana, a e nani ana. Ma ka paipai ana a Rev. J. D. Parisa, ke hooikaika nei lakou e loaa i Kahu Hawaii no lakou iho; a ua kahea lakou ia Rev. J. H. Moku. E loaa ana paha, aole paha, aole akaka lea.
         
Ma Kaohe ka luakini kaulana no ka ekale sia o Napalilua. He hale laau. Ua kukuluia ma kahi kiekie, a ua ike ia mai na wahi loihi mai. He $500 00 ka lilo, a ua loaa pau mai ia mau dala. He mau hana koe maloko. Mahope aku e hana ia. A ua kukulu no hoi lakou he hale no ko lakou Kahu; a i ka lohe ana, ua malama pono ia ke Kahu. No ka manao ana o Rev. S. W. Papaula, e noho Kahu nei malaila, e hele aku i na aina e, aole no i aua paakiki kona ekalesia. He aloha no ko lakou iaia, me ka makemake no e mau mai oia me lakou, aka, no ka paa ana o kona manao e hele, e ae oluolu ana no lakou. Na ke Alua e hoolako hou mai ia lakou.

NO NA NUPEPA.

            Ua kaumaha ka naau no ka palaka o na hoahanau o Kailua, a me Kapalilua, i ka lawe ana i na Nupepa o kakou, oia hoi ke Kuokoa a me ke Alaula. He lawe no, ina ua hoouna ia mai, aka, o ka hookaa ana i ka uku, he hakalia loa ia, a e poho loa ana paha ka mea pai Nupepa i kekahi poe o lakou. Heaha la ke kumu o keia palaka loa o na apana i kaulana no ka ikaika ma kekahi mau hana? He ninau ano nui keia.
L. H. K.

Mai ka lai mai o Haleakala.
I NA HOA O KE KEENA KUOKOA; Aloha oukou.

            O ka'u palapala hope paha keia ia oukou mai keia wahi aku. Ua hala iho nei ehiku pule ia'u ma keia mokupuni. Iloko o ia wa, ua makaikai nui au ma Lahaina, ma na Wai Eha, mai Waikapu aku a hiki i Waihee; ma Koolau, Makawao, a hiki wale aku i Kula. A e oluolu paha auanei oukou ke lohe iki i ke ano o ko kanaka noho ana ma ia mau wahi.
         
Ma na hana kino a me na pono kino, ua ola maoli o Maui. Ke ulu nui nei na hana hoowaiwai ma keia Moku; a ma na wahi a pau i hele ia e a'u, ke komo nui nei na kanaka iloko o na hana e kuonoono ai lakou, a e pono ai hoi ka lahui a me ke Aupuni holookoa. I ke komo ana mai o kekahi poe waiwai, a hooulu ia na hana nui i pili i ka mahiai ana, ua konoia ka manao o na kanaka e ia mau mea, a ua alakai nui ia lakou iloko o na hana imi waiwai. He nui loa na kanaka i alakaiia e noho hoolimalima ma na aina mahi ko. Ke mahi nei no hoi kekahi poe i ko lakou mau aina ponoi; ke kalepa nei kekahi poe; he hanai holoholona ka kekahi poe; he poe kumeka a kamana no hoi kekahi. Pela kanaka ma Maui e holo nei imua.

PILI KINO.

            Iwaena o ko Maui poe makaainana, ua hookaulanaia kekahi poe. Eia no o J. Keohokaua, he Lunamakaainana no ka Apana o Makawao, a he Lunaauhau no hoi no keia makahiki. O P. Nui ka Lunakanawai Apana no keia Apana, a ua mahaloia oia e ka lehulehu no kona hooko pono ana i na Kanawai me ka hoopono a me ke kaulike. Ke i nei kanaka, ua pomaikai keia Apana, ma ko ke Aupuni hoonoho ana mai iaia i Lunakanawai. O J. Kapihe, he hoalauna ia no Nui. He Lunamakaainana no hoi ia iloko o ka Ahaolelo o kekahi makahiki i kaahope ae nei. Ke noho nei oia i ka imi waiwai ma ke ano hoolimalima me ka poe Hui Mahi ko. O Kekaha kekahi mea i kuonoono loa iwaena o na makaainana o keia wahi. He mau haneri eka aina kona i keia wa, a ua kanu ia kekahi aina i ke ko. Ua mahalo ia o Kekaha e na haole o keia mokupuni, no kona ikaika i ka hana - O kekahi mea a'u i ike ai maanei, oia ka mahuahua ana o na keiki iwaena o ka poe ikaika i ka hana - O Hon. A. M. Kahalewai ka Lunakanawai Kaapuni o keia mau moku ekolu. Ma Lahaina kona wahi e noho ai. Aia no malaila o J. W. H. Kauwahi e noho nei. Ua ano e nae oia i keia wa. Ua ano elemakule ke nana aku. A ua hai mai ka poe i ike, aole i like ka ikaika a me ka makaukau o kona noonoo me na kau i hala ae. Ua ane pio ka uwila o kona maka. Minamina no hoi na keiki o ka aina i ka hana ino ana ia lakou iho.

NA KULA.

            Ke hooikaika nei kekahi poe i na kula. Aka, aole nae i holo loa ka oihana hoonaauao. Me he mea la, e kauo ana ka nui o na kula, aole hololea ka hana. He minamina nui ko kanaka o keia wahi no ka papa ia ana o ka himeni iloko o na kula. He nui ka poe a'u i lohe ai e hoohalahala ana no keia mea, me ka i ana. "he naaupo ka Papa Hoonaauao no ka papa ana i ka himeni." Ke hooki nei au i keia. H. H. P.
         
Maui Hikina, Sept. 1866.

Keiki Hawaii ma Nu Ioka.

U. S. STEAMER " DON" NAVY YARD,
NEW YORK, August 13, 1866.
E KA NUPEPA KUOKOA E: ALOHA OE:
         
Owau no o P. K. Kekahi malalo o kou malu, ke hai aku nei au i ko'u wahi manao lana imua o na makamaka e noho ana malalo o ka malu o ka Moi Kamehameha V. Ke Alii o ko Hawaii Pae Aina.
         
Ua pae mai ke Alii wahine o ko Hawaii Pae Aina ma Nu Ioka, i ka la 8 o Au g. 1866 mai Pelekane mai. Komo mai ka moku Java ma ke awa o Nu Ioka, ua hookani ia na pu o ka papu he 21, no ke aloha i ka Moi wahine Ema Kaleleokalani.
         
I kekahi la ae, hele akula ke Alii wahine maluna o ka moku hookipa, i kapaia o ka Recei ving Ship Vermont. I ka wa i komo ai maluna o ia moku, ua hookani ia na pu he 42, a mahope iho, holo akula no hoi oia maluna o ka moku Revenue Cutter. A he nui no hoi na poe hanohano i hele pu me ia, no ka hoonani i kona noho Moi ana, a he nui wale na kaikamahine hanohano o ko Amerika Huipuia, i hele meia i ka makaikai ma na kulanakauhale o ka poe hanohano e noho ana iloko o New York City, a ua mahalo no hoi lakou no ka Moi wahine, a ua kapa aku lakou iaiai, Ka Mea Hanohano imu o na aina e. Ua unuhi ia mai loko ae o ke Aupuni Hawaii.
         
A mahope iho, hele aku la ia ma ke kulanakauhale o ke Alii kui o ko Amerika Huipuia, a malaila ua hookipa ia me ka hanohano, no ke aloha i ke Alii wahine o ko Hawaii Pae Aina Emma Rooke.
         
Nolaila la ea, ua hauoli nui au no ko kakou Moi wahine, i ka hai ana aku imua o na kaikamahine iloko o ke Aupuni Hawaii, no ka hanohano o ko lakou Moi wahine Ema, no ia mea, e hauoli lakou i ka wa e hiki aku ai ka Moi wahine iloko o ke Aupuni Hawaii. Eia kekahi mea au e hai aku imua o oukou a pau, he mea i mahalo nui ia e na aina naauao, ko kakou Alii wahine, ua hele hoohaahaa no hoi oia imua o na aina e. Aole oia i hookano e like me kekahi mau wahine e ae, he olelo nui ia no hoi oia e na wahine hanohano o ko na aina e; no ia mea ua mahalo nui lakou nona, nolaila ea, e na kaikamahine o ke Aupuni Hawaii, e mahalo oukou i ko oukou Moi wahine, e like me na kaikamahine hanohano o ko Amerika Huipuia, i mahalo aku ai i ko oukou Alii Wahine, Queen Dowager Emma.
Me ka mahalo,
P. KELEKAI.


Haina o na ninau "Okapoahai" a G. K. K. Solomona, Koolau Hikina, Kauai.

            Aia ma ka Nupepa Kuokoa, Buke V, Helu 40, Aoao 2, Kolamu hope, o ka la 6 o keia malama, ua ike iho au i na Ninau a ka mea nona ka inoa maluna ue, a hoohalahala iki no au i nei kanaka ano naauao, e kakau hoohuikau wale ana i na huaolelo o keia hopunaolelo, "Okapoahia," ma kana palapala o ka la 13 o Sept.
         
He oi loa aku paha ka pono, ke kakau iho oe e Mr. G. K. K. Solomone i keia. - O ka la hea la o ka hebedoma, o ka A. D. 2000 e hiki mai ana, ka la i hanau ai o ka Moi Aloha, Kalani Kapuaiwa Kamehameha V., a i ole ia e loaa ia oe ea penei no hoi. "O ka Poahia." Heaha la ka pono o ka hoohuikau; a me ka hoopohihihi wale ana i ke ano maoli o ka huaolelo? I mea anei e henehene ia 'i, e hoohoka ia mai ai oukou ka poe naauao, e hoike Ninau e nei i keia manawa, no na mea e hiki mai ana? Ke olelo aku nei au, aohe pono oia hana, no ka mea hoi; wahi a Paulo i ko Tesalonike poe. - "E hele naauao oukou mamua o ka poe mawaho, e malama pono ana i ka manawa Tes. 4:5."
         
A nolaila hoi, ma ka'u palapala o keia la, ke waiho hou aku nei au i na Ninau a G. K. K. S. i hooponopono iki hou ia e a'u, a me na Haina pu hoi a'u no, a ke Keiki maauau-a Pai ai o Kaapoko nei i Koolaupoko. -
         
O ka Anno Domini 2000 mamua o kakou e hiki mai ana.
         
Ninau 1. - O ka Poahia la ka la hanau o ka Moi Aloha, Kapuaiwa Kamehameha R?
         
Haina. O ka Poakah. ia. - Dek. 11.
         
Ninau. - 2. O ka Poahia ka la hanau o ka Moi, Iolani Alexaneder Liholiho Kamehameha IV?
         
Haina. - O ka Poakolu ia, Feb. 9.
         
Ninau. - 3. O ka Poahia ka la hanau o ka Moi Lokomaikai, Kauikeaouli Kamehameha III?
         
Haina. O ka Poalima ia, Ma r. 17.
         
Ninau. - 4. O ka Poahia ka la hanau o Kamamalu Kaahumanu? O Kamamalu hea la keia? A ina o ke Kama Aliiwahine i make aku nei, Victoria Kamamalu Kaahumanu, ka mea i ninau ia kona la hanau, alaila, ke pane aku nei au. O ka Poakolu ia, Nov. 1.
         
Ninau. - 5. O ka Poahia ka la Hoihoi Ea?
         
Haina. O ka Poakahi no ia, Iulai 31.
         
Ninau. - 6. O ka Poahia ka la i Kuokoa ai o Hawaii nei?
         
Haina. O ka Poalua ia, No v. 28. -
         
Ninau. - 7. O ka Poahia ka la o ka Moiwahine Ema Lani? Eia hou no nei Ninau hemahema a ua o G K. K. Salomone. O ka la hea la keia i ninau ia? O ka la paha i hanau ai, a ina pela, alaila, ke pane aku nei au.
         
O ka La Pule ia, Ian. 2. - A ina hoi o ka la a ka Moiwahine i hele aku nei i na Aina e, alaila, o ka Poaono ia, May. 6 - o-aha-ina no la hoi ke kakau a pololei, - a hana hoohemahema nei e hoolauwili ai i ka Ninau.
         
Ninau. - 8. O ka Poahia ka la mua o Ianuari?
            Haina. O ka Poaono ia.

         
Ninau. - 9. O ka Poahia ka la hope o Dekemaba?
         
Haina. O ka La Pule no. -
         
Ninau. - 10. I ka la hea e kau ai ka Mahina o Ianuari?
         
Haina. I ka la 10, oia ka Poalua. -
         
Ninau 11. - I ka la hea o Feperuari e pu ai?
         
Haina. E pau ana no i ka la 29 oia malama, i ka Poalua, no ka mea hoi, he Makahiki Leleoi ka A. D. 2000, i lohe ko pepeiao e ke Kaula i ike e mamua i na mea e hiki mai ana.
         
Ninau 12. O wai ka malama mua o ka Makahiki ma ka Helu Hawaii, a owai hoi ka malama hope?
         
Haina. O Nana ka malama mua, a o Nanakea ka malama hope.
         
E ke hoa e, o na haina oiaio keia o ko mau wahi Ninau Poahia, a ina e hoole mai oe, a hele uluulu mai paha mamuli o ke ano okalakala, aole a'u hana 'ku, aka hoi, i hele mai oe me ke Ka-ina Lua o Kauai "He hina iki," a ua ike no au i ka hina iki, oiai hoi, ilaila no au a nui, ma ka aina i kapaia la o "Waiakalua Komohana," o ka muliwai o Kahili, kahi a'u i auau mai me o'u mau Hoakula o ua aina la, aka hoi, i hele mai oe me ke aheahe malie a ka oluolu, o kaua pu no i laila.
         
Ua oki au maanei he hana ka'u o kakahiaka, a hookahi mea hoolohe aku o ke ala mai o Manokalanipo.
Owau no me ke aloha.
G. W. MAKAI.
            Kaapoko, Waikane,
Oahu. Oct. 8, 1866.

Ka Laina Moku Mahu Pakipika.

            I keia mau la i kaa hope ae nei, ua hooholoia he ae like iwaena o ke Aupuni o Hawaii nei, a me ka Ahahui Moku Mahu Pakipika, no ka hookumu ana i ka holo ana o na Moku Mahu iwaena o ke awa o Honolulu nei me Kapalakiko.
         
Na Kapena Babe i hooikaika ma keia hana. Aka, no ka mana ole iaia e kau i ka inoa o ka Ahahui Moku Mahu Pakipika ma ka ae iike, ua waiho ia a hiki i ka la 1 o Januari, l867, e kau inoa ai no na aoao a elua.
         
Eia ke ano o ua ae like la; Aole o na huaolelo maoli, o ke ano wale no.
         
Akahi. - Ke ae nei ua Ahahui la e lawe i na eke leta iwaena o ke awa o Honolulu, a me ke awa o Kapalakiko, a me kekahi mau awa e ae paha, a ua Moku Mahu la e ku ai.
         
Alua. - Na ua Ahahui nei e hooponopono a e hoolaha i na uku ohua, uku ukana, a me ka manawa e ku ai a e holo ai na moku ahi, a ina e hoololi ia, e hoomaopopo ia i kela manawa keia manawa, i ka Luna Ohi Dute.
         
Akolu. - Ke hooponopono nei keia pauku i ke ano o ka hooili ana i na ohua a me na ukana, a i ka hookuu ana hoi i na ohua, a me ka hoolei ana i na ukana, i kulike me na Kanawai o keia Aupuni.
         
Aha. - He pono no i na Moku Mahu o ua Ahahui la e ku mai a e holo aku, e hooili a e hoolei aku i na ukana, a e waiho mai i na ohua, ke kaa na uku kupono a pau; aka, ua noa ko lakou mau moku mahu mai na uku Aupuni a pau, e noa no hoi ua mau moku mahu la i na uku uapo, a me na uku o ka wai piula.
         
Alima. - Ma keia pauku ua hookuu ia ua Ahahui la mai na dute a pau ma na mea a lakou e lawe mai ai, ke pili pono i ka oihana hooholo Moku Mahu; o na waiwai a pau hoi o ua Ahahui la, ua hookuu ia mai na auhau aupuni, oiai e paa ana keia ae like.
         
Aono. - Ma keia pauku ua hookaawale ia ka uapo i kapa ia "Ka Uapo Moku Mahu" (Steamboat Wharf), a e hana hou ia e ke Aupuni kekahi uapo e lawa pono ai na kapuai ma ka loa, he ekolu haneri me kanaono (360), no ua Ahahui la.
         
Ahiku. - Ke hookaawale hou aku nei no hoi ke Aupuni i pono ai keia Ahanui i kekahi mau apana aina ma Waikahalulu, i wahi e kukulu ai na hale waiho ukana, a lanahu, a mea e ae paha.
         
Awalu. - A pau na makahiki he kanakolu, e hiki no i ke Aupuni e kuai mai i na waiwai paa a pau a ua Aha Hui nei i hana ai, a kukulu ai paha; a i ole ia, e hoolimalima aku ke Aupuni i ua Aha Hui la ma ka uku i hooholoia e na Komisina i koho like ia e na aoao elua.
         
Aiwa. - E hookuuia ua mau moku ahi la mai ke Awa aku o Honolulu i kela hora keia hora a lakou e ku mai ai - ma ke ao paha a ma ka po paha - a i ole, e lohi ka holo ana, e hiki no i ke Kapena, a ke Kupakako paha e hoolei mai i na eke leta me ke kali ole hoi i kekahi Luna Aupuni, ke loaa ole kekahi mai lele maluna o ua moku la.
         
Umi. - Ua haawiia ekolu malama e kau inoa ia ai keia ae like; aka, ina i pilikia kekahi moku, a mau moku paha ma ka moana, e hiki no ia lakou e hookomo no ka manawa pokole, aole nae e oi ae mamua o na malama eono, i kekahi mau moku e ae.
         
Umikumamaha. - Ina e hookumuia kekahi Laina Moku Mahu e ua Aha Hui la iwaena o ke Awa o Honolulu nei a me kekahi o na Awa o Kikane, e haawi no ke Aupuni i na pono a pau i haawiia ma keia Ae Like Ana.

          PU KUIKELE: - O ke ano o keia pu kuikele, aole ona kiko maluna iho e like la me ka nui o na pu i ike pinepine ia e kakou, aka, he okoa loa no kona ano, aia mahope aku kahi e ho-o ai i ka pauda. Ua hui mua ia no ka pauda, ka poka a me ke kukaepele, iloko o ka owili hookahi; i ke ki ana, he hookomo wale aku no mahope o ka pu, o ke kuikele oia ka mea e kani ai ka pu, ma ka kohi ana ihope alaila kuu aku i ke kuikele, a ku i ka owili pauda o ka pahu no hoi ia.
            I ko makou lohe oia ka pu i pau ai ko Auseturia i ka hee ia Perusia i keia kaua ana mai nei, hiki wawe loa ka ke ki ana me ia ano pu, kui aku no, kui aku no ke kani ana, pau koke ka enemi i ka hee.
            Ua lohe mai nei no hoi makou ua hoolale ae ka o Napoliona e hanaia ua ano pu kuikele nei i 200,000 ka nui.

         
I ka hoomaka ia ana ka e hana i ua ano pu nei, ua poai'a e na koa he nui wale, mawaho o kahi i hanaia ai na pu ma Perusia, i ole ai e komo wale ia mai e ka poe e e nana ai.
         
A o ua pu kuikele nei, ke ano pu o luna o keia manuwa ahi e ku nei ma ke awa o Honolulu. I ka olelo mai a kekahi poe koikoi o ke kaona nei, i hele kino maoli aku maluna o ka moku, a ike pono i ke ano, a me ka kipu ana, aole no ka o kae mai ka hikiwawe loa o ke ki ana; a o ka pololei loa no ka kekahi mea kupanaha loa, i ke ki poka ana ka, ua lawe ia ka mea e ki ai a mamao loa, i ke ki ana kau ua lele pono ka poka a kupono i ka hoailona.

          KE HANA MAI NEI KILAUEA: - Ua lohe pinepine mai nei makou mai kekahi poe mai, ke hana hou mai nei ka wahine o ka lua i kana hana hookalakupua he hoa ahi. I ka ike hope ana mai ne ka, ua pii ka wena i ka lewa.

MA RE.

O ct. 3, ma Kawehewehe, Waikiki, mare o Amana (Pake) me Kalua. Na Halemano laua i mare.

HANAU.

Sept. 22, ma Puunoa, Lahaina, hanau o Lana k, na Henry me Lupea.
Sept. 27, ma Moalii, Lahaina, hanau o Kaoni w, na Waha me Kaoni.
O ct. 2, ma Puunoa, Lahaina, hanau o Gen. M. Kalani k, na Kekele me Hoolala.
Sept. 29, ma Pooholua, Kawaihaeuka, hanau o Peahi k, na Peahi laua o Kawau.
O ct. 3, ma ia wahi no, hanau o Kalahoolewa w, na Hooipo, me Kalahoolewa.

MAKE.

O ct. 3, ma Lohiau, Kawaihae uka, make o P. Kekapa.
O ct. 7, ma Hamohamo, Waikiki make o Pupuka.

KAMANO! KAMANO!

KAMANO MAKEPONO LOA - KAMANO iloko o ka Berla okoa, a hapalua Barela hoi e kuai ia nei e H. FOSBROOKE (HANALE.) Ma Alanui Papu, mawaena o ka Hale Kauka o Kauka Poka a me ke Keena Loio o Alapaki. 253-3t.

OLELO HOOLAHA!

KE PAPA AKU NEI AU I NA MEA A pau loa, mai hoaie i kuu wahine ia KEALALAINA, No ka mea, ua haalele kumu ole mai ia i ko'u wahi moe a me ka'u ai. Aole au e uku i kekahi aie ana mahope o keia la. JOAQUIN DUTRA. Wailuku, Maui, Sepatemaba 25, 1866. 253-3t

Ma ke Alanui Nuuanu
- O -
IAKOBO ESTALL!
- MEA -
Hana Tini a hana Hao Apana.
- MEA -
HANA KAPUAHI HAO!

KE HAAWI AKU NEI I KE ALOHA I na kanaka o Hawaii nei, no ko lakou launa oluolu ana mai i ka wa i hala, a ke lana nei ka manao e mau mai no ko oukou kipa ana mai. O ka poe e makemake ana e kuai kapuahi hao, a mea pili paha i na Tini, e kipa mai ia nei mamua o ka hele ana aku i kahi e. 231-3m

HANA KAA O NA ANO A PAU.

UA MAKAUKAU AU MA KO'U HALE hana KAA ma AINA HOU, e hana i na kaa o na ano a pau. - Na Kaa i pau i ka hakihaki o kela ano keia ano, a me na mea no a pau e pili ana ia Oihana. Nolaila, ia oukou e na makamaka mea Kaa, e ike ia kakou hookanaka. WILLIAM AULD (UILAMA.) Honolulu, Sept. 20, 1866. 251-3m.

HALE KUAI HAPA FERE.
- NO -
WILIAMA RAIANA (RYAN,)
- MA -
ALANUI MAUNAKEA.
249-2m

LOLE HOU! LOLE HOU!!

UA LOAA MAI NEI I KA MEA Nona ka inoa malalo nei, he mau lole hou e lawa ai ka makemake o ka poe puni mea hou, a i mea hoi e lohe pepeiao ole ai, nolaila, e hele mai no i ike pono i ke au-nui a me ke au-iki. He hiki hoi ia'u ke kuai aku ma ke kumukuai haahaa loa, me ka lana o kuu manao, o ka haahaa loa keia i oi ae i ko na Halekuai a pau ma ka Mokupuni o Hawaii. KAPENA WAKA. (CAPT. J. WORTH) Hilo, Aug. 4, 1866. 249-9t

Olelo Hoolaha!

KE KAUOHA AKU NEI AU I NA MEA a pau i aie ia Kamuela (S. H. Dowsett) i make, e hookaa mai mamua o ka la 30 o Iune 1866, e like me ka manawa i haawiia e ka Aha. KIMO PELEKANE. Lunahooponopono. Honolulu, Mei 30, 1866. 235-tf

Halekuai Mea ai! Halekuai Mea ai!
Ma ka Hale Unihiepa ma Alanui Papu.

UA HOOMAIKAI IHO NEI KA mea nona ka mea malalo nei i ke Kulana o kona HALEKUAI MEA AI, oia hoi, no ka hookipa ana mai i na kanaka maoli e kalepa ana, a o kona i ini nui, o ka hoolako mau i na mea maikai loa a pau e makemake ia ana. OIA HOI KEIA MALALO IHO: AILA, PALAOA, PALENA, KOPAA, PALENA LIILII, LAIKI, PIA, KOLU HOOLUU LOLE, KAMANO, UWIKI KUKUI, MEA ONO, KULINA, BALE, ILI PALAOA AI A KA LIO, &c. Elua ana mau Kakauolelo i makaukau no ke kuai aku me na makemake, mai ka hora 5 o ke kakahiaka a hiki i ka hora 7 o ke ahiahi. MR. KAKAI (A. D. CARTWRIGHT.) Honolulu. 243-6m

KAUKA LAPAAU.
- O -
Dr. Kennedy (Kenede) kona inoa.


AIA NO KONA HALE KAUKA MA ke Alanui Papu, makai iho o ka HALE AUPUNI. Honolulu 245 1y

Kauka Lapaau!
- O -
A. C. BUFFUM
KONA INOA.

AIA NO KONA HALE KAUKA MA KONA hale noho ALDRICH HALE ma Alanui Papu, Honolulu. 236-6m

KAUKA LAPAAU.

I KA LA MUA O OKATOBA E HIKI Mai ana, e hoomaka o Kauka Bikiniga (Dr. Bechtinger.) E noho loa ma LAHNINA i Maui, e hooko i kana Oihana Kahuna Lapaau, a o ka poe mai o kela ano keia ano, no kela wahi keia wahi, e hiki ia lakou ke hele io na la no ko lakou mau pilikia a pau. Dr. BECHTINGER. 247-10ts

E HAALELE ANA KA
Moku Ahi
"KILAUEA"
Ia Honolulu i kela Poakahi keia Poakahi.

Ma ka Hora 4 1/2 ponoi, (a hiki i I ka wa e hai hou ia'ku ai.) A e holo ana i KONA, HAWAII, A me na Awa ku moku malalo iho nei LAHAINA, KALEPOLEPO, KAWAIHAE, KAILUA, KEALAKEKUA.
Ma ka hoi ana mai, e haalele ana ia
KEALAKEKUA & KAILUA, ma ka Poakolu.
KAWAIHAE, " " po Poaha.

KALEPOLEPO, ma kakahiaka Poalima.
LAHAINA, " ka po Poalima.
WALKE R, ALLEN, & Co. NA EGINI. 238-tf

LOLE HOU, LOLE HOU.

UA LOAA MAI I KA MEA NONA ka inoa malalo nei, maluna mai o ka moku D. C. Murray, he mau Kamaa Buti a me na Kamaa maoli i wae ia mamuli o na ano maikai loa. Penei:
         
Na Kamaa Buti ili bipi Farani maikai loa i papakahi ia a papalua ia ka ili o lalo ae, i kupono i na Keonimana.
            Na Kamaa Buti kupono no ko kuaaina noho ana.
         
Na Kamaa Laholio o ka aoao - Na Kamaa ili bipi keiki me ka laholio ma ka aoao o kela ano keia ano - O na Kamaa Buti o kamalii i oi ae ka maikai mamua o ko na hale e ae. Na Kamaa wahine laholio ma ka aoao o kela ano keia ano - A he mau ano e ae o na Kamaa maoli a me na Kamaa Buti i kupono i na Kaikamahine a me na keiki, i oi ae ke emi i ko na hale kuai e ae ma ke Kaona nei.
         
O na ano loli kane a pau - Na kakini wahine a me na kane. Na kalepa eleele he nui wale - Na kukaenalo a me ke keokeo paina - Na ano lole hulu hipa o kela ano keia ano - Na kaleko ano hou. Na palu huluhulu. Na kihei lilina. Na pale uluna lilina. Ke ano lilina keokeo maikai loa. Na palule keokeo maikai o kane - Na palule ka-la lilina o kane - O kela ano keia ano tawelu - Na hainaka lilina o kane. Na palule, palemai a me na palemai wawae - Kihei hulu hipa papamu wahine ano maikai - Na mamalu kilika.
         
He nui wale na KOHEOHEO, LOLE WAWAE, PULIKI O NA ANO APAU, KAAWE & PAKU MAKIKA, UHIMOE KEOKEO, LOPI KEOKEO MAIKAI, PEPA HAHAU, KAHI ELEELE, BARAKI POO, HAINAKA KILIKA KEOKEO, a o na ano e ae, BARAKI NIHO, LIHILIHI, PIHI PA no ka palule, LIPINE PAPALE, PEAHI, A me na mea e ae he nui wale o kela ano keia ano. M. McINERNY. Alanui Maunakea me Beritania, Honolulu, July 24, 1866. 244-2ms

HE PA KUAI PAPA HOU.
300,000 Kap. Papa ka nui!

KE POLOAI AKU NEI O L. L. Hulipahu (he haole i noho a ewe ia Hawaii nei,) i na io ponoi a pau o Hawaii nei mai ka Hikina a ke Komohana, e anoi ana e loaa na lako Hale no kelia wa aku, e kipa mua mai ma ko'u HALE KUAI PAPA Ma ke kihi Komohana o na Alanui Papu a me Moiwahine. Nana no e hahai aku i na lilo e paa ai ka hale, ke hai mua ia mai na palena.

Eia ma kona Pa Kuai Papa Hou!

60,000 Kapuai Papa Kalakala Nouaiki,
40,000 " " Hole "
30,000 " " Ulaula, 2, 1 1/2, 1 1-4, 1 in.,
80,000 " " Kalakala ulaula,
20,000 " " Kepa ulaula loloa, pine pa
200,000 Pili Laau kapili Hale, [me na kaola.

Na Pepa Kapili Hale.
150,000 Iwilei Pepa Kuea ka nui.

O kela ano keia ano o na pepa kapili Hale o Pelekane - 21 iniha ka laula a he 36 kapuai ka loa o ke kukaa hookahi. O kekahi mau kukaa iho he nui a hiwahiwa no ke nana aku. Oia no hoi, 9,000 Iwilei Pepa Kuea Amerika e waiho pu nei. E okioki ia no na papa e like me ke kauoha, aole e uku ia ka hoolala ana a me ka wehewehe ana i na mea e hana ia ana. O ke kapili ana i na kua hale a me na laau o na Alahaka, e kuhikuhi wale ia aku no ia mamua o ke kuai ana mai. O na papa hele manoanoa i kupono no na Alahaka a me na uapo, e haawi koke ia no e like me ke kauoha. O na kanaka a pau e makemake ana no na mea kapili hale, e oluolu lakou e kupa mai e hoinainau pu me a'u ma ko'u HALE OIHANA. E hiki koke mai ana na PENA, AILA, PATE, a me na mea hulali i awili pu ia, NA KUI, PANI PUKA, OLEPELEPE, NA PUKA ANIANI, A PELA AKU. O na mea a pau i hai ia maluna, e kuai ia no me ke kumukuai haahaa loa i emi iho malalo o ka mea e kuai ia nei ma ka hookaa aloha ana mai.
         
He mau Papa Ulaula kekahi i HOLEIA ma na aoao elua, me na ano Pine Pa Hale maikai a pau. 247-5t L. L. HULIPAHU (TORBERT.)