Ka Nupepa Kuokoa, Volume V, Number 43, 27 October 1866 — Page 3

Page PDF (1.47 MB)

This text was transcribed by:  Halia Maele
This work is dedicated to:  Awaiaulu

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

            @ a me ka Puaha @kana a makou i ike aku i@e@, alani, amia, ipuhaole, @ a o a me aku ia mea aku. @ loaa mua mamuli o ka @ a mai ia makou, ua oi ae mamua @ ia aku na mea i koe. @ aku ka Moi wahine i@ @ hoa mai nei o ka moana. @ a me nailii moku. He@ mau makana i lawe ia ae @. E ana o ka manawa @.

 

 

            @ @ MALUNA O KA MANUWA. @ ui hoo aka ka Moi.

 

            E @ ana e ka manawa Van- ka whin a ka Puuka ka Mei, o K apa a me ke  K P. Kaan, me ua umeke aka ai, e ai a e hana paha@ hana an i au mai nei i na@ @ moana Pakipika. Ua ma@ @ kana mau hana lokomaikai@. O koa mau no e Hawaii @ ma@, a o ka malihini @ ai, ke mea nui nana i hoihoi@ ka Moi Wahine Emma-

 

@ ka Mokuahi Manua Amerika Vaderbilt.

 

            @ @ kakahiaka o ka Poakahi i naue ae,@ @ ka hauli o na lehulehu o ke @ o Honolulu i ke wau ana mai o @ mokuahi o Kaimuki. Ia@ aku nana mai na keiki o ke @ me ka @, "O ka Moiwahine o@ @ maluna o ka mokuahi @ Vanabila, kekahi o na kamaea ana nei i na ale kawahawaha, a kuka@ o @ kaua huliamahi ana mai @ A@ Huipu@a." Me ka manao@ aku la hoi keia moku a ka pa@hi.

 

            E@a ka hoolahalaha a na mai ma keia no @, i nana aku ka hana he moku @ ala@, i ae la kahi poe, "aohe no ka @ o ka Vanderbilt keia akahi hoi o mo@ manawa kepalale ole. Eia a i ka holo i mai o ka waapa mua o ua mouk nei,@ mai la o ka Vanderbilt no, alaila, maopopo iho la, o ke kamaeu no ka nana i uhai@ kipi Alebama, nole nae hoi i make ma, i ka moku e ka make ana.

           

            O keia moku, aole na ke aupuni i hana, @ ua hanaia keia moku no ka mea nona@ "Vanderbilt." He kanaka waiwai loa oia, no ia waiwai ana, i kapili ai keia a pua, alailam haawi manwalea aku la oia me ke aupuni o Amerika Huipuia, me na @ kaua oluna, a ua olelo ia no hoi o ka @ akahi keia o na mokuahi hanohano o Amerika.

 

            O ke kumu o ka han ia ana o keia moku ma keai ano, i ole ai e nui wale na hana e K@pa ai i ka wa kaua. Pela io no i ka @u, aole e lilo wale ka manawa i ka @ na kaula o na p@a, no ka mea, ua uuku @ hihimanu o ka moku, a hookahi hana @ pau wale no. No na awa no ke@ @ o keia moku e kaua ai. Aia ma @ ma huila. O kooa loa he 320 kapuai, o ka h@honu he 20 kapuai, o ka nui o na ka@ he 360. O kona holo i ka hora hoo@ he 15 mile.

 

            KA PAPA HIMENI O KAWAIAHAO MALUNA O KA MAN@WA PERUSIA. -- Ma ka auina la ake ma o ka Poalima o ka pule aku nei i hala, ma kau leo ia mai ka Papa Himeni o Kawaiahao e na Alii manawa e holo aku iluna o ka manawa Perusia e makaikai ai. Ua holo aku ua poe puukani la o kakaou e hooko i ke kauoha maluna o na waapa o ka manawa. I ko lakou hiki ana maluna o ua moku la, ua hookipa ia lakou e ke Kapena a me na alii ma ko lakou papaaina mahope, kahi hiki ole i ka hapanui o na kanaka ke noho a luana, aka i ua poe nei heaha la in. Ua hoohanhano loa ia lakou mamuli o ia hookipa ia ana a aohe a makou huaolelo e kau aku ai. Ua ai pakiko lakou i na mea oluna o ka papaaina, a ko@ ka puu wahi a lakou. No ke ana ka mea i kii ia mai ai o keia poe, aohe hoi he kii ia ne o kekahi poe? No ka eleu no hoi paha ua hoonaeikiia na puuwai o ua poe la e ka lakou nei mau himeni. A i ka pau ana ae o ka walea ana, ua ho hohoi nui mai.

 

            HE MAU WAHINE AIA I KINA. -- Ua hoolaha makou i kela pule aku nei no kekahi Iwa o Hawaii nei i au aku nei i na kai a hiki loa aku i Kina a ka makaikai me kana kane pake. I ka Poakahi iho nei, ua lohe mai makou, me ka hooiaioia mai, ua akamai oia i ka olelo pake, a ua hiki hoi ia ia ke olelo pu me na pake. Ma kona lokomaikai hoi, ua hai mai oia, aia ke noho la ma Kina elua mau wahine Hawaii, a elua mau hapa pake. O ka inoa nae o na wahine maoli, o Kalili a me Pukai; o na hapa pake hoi, o Kuluwehi a ma Aiea, a me kana kane o Lui hapa haole. Ua hai mai no hoi oia, ua nalowale ka ka olelo Hawaii i kela mua wahine, a aia wale no ka lakou ma ka olelo pake e kulu la. Maila paha ua ike kekahi poe o oukou ia lakou, a na oukou ia e olelo ae no lakou.

 

            HE WAHI UKU LII.-- Mawaena o na hauma ma hou i komo aku i Lahainaluna i keia makahiki. Ua ike iho makou hookahi wahiuku lii no Waialua mai, o Kanoa kona inoa. Kai no la hoi e paniia aku ana kona hakahaka eia nei.

 

English Column.

 

FOREIGN NEWS.

The fall Elections in the United States.

            We have dates by the U.S.S. Vanderbilt to Oct. 13.

            Four of the largest States have sustained the action of the late Congress.

            Chicago. October 10th.

The return from Iowa indicate large Republican gains, with majority in the State of probably 35,000, and the entire Congressional delegation.

            Ohio has done nobly. The Union majority in the State is estimated between fifty and sixty thousand. The Congressional delegation is unchanged. the Presidential party appear to have made tremendous efforts to carry Pennsylivania, so that, though the Union vote is increased, General Geary's majority will probably not reach 20,000. the Indiana Legislature is ail right in both branches.

            President Johnson is reported to have stuled the late Congress an illegal and unconstitutional assemolage. His speech to Queen Emma was about the most ungallant piece of international eloquence ever published. It compares well, however, with his utterances before the Sovereign People, whom, endeavoring to conciliate, he so digested on his recent tour.

            October 9th

            Rarey, the noted horse tamer, died at Cleveland lastweek.

            Arrivals at Boston, New York and Fortress Monroe report many disasters on the ocean. The steamer Evening Star, from New york for New Orleans, foundered one hundred and eighty miles east of Florida, with 150 passengers and fifty of the crew. A terrific and destructive storm has occurred off Newfoundland, wrecking many vessels, and causing great loss of life. A French frigate was among the ships lost in the gale. One hundred and fifty bodies have been washed ashore.

            From Europe we have a report that the Pope is preparing for flight or captivity. The French leave Rome in December.

            It is said that Peru and Chile are not disposed to conclude peace with Spain until they have made a naval demonstration on the Spanish coast.

            The success of the Atlantic Cable discourages the projectors of the Russian American telegraph. While the russians are pushing the work in siberia with marvelous energy, far up towards Behring's Straits, the Directors of the Western Union Telgraph Company, have become satisfied that the line of this side of the Pacific will not pay.

            The well known house of Chas. W. Brooks & Co. San Francisco, has suspended payment.

NU HOU O NA AINA E MAI.

 

            Ma ke ku ana mai nei o Vanabila iloko o na la eiwa mai Kapalakiko mai, ua loaa mai na mea hou.

Ke mau nei no ka mai o Suwada ke Kakauolelo Nui o Amerika, a o kana keiki o F. W. Suwada, oia ka Hope Kakauolelo o keia mau la.

 

Lanakila ka Ahaolelo.

Hu hewa ka aoao Peresidena.

            Ua koho ia mai nei na Luna Makaainana no ka Ahaolelo Nui e halawai ana i ka malama o Dekemaba ne nei. A o ua mau Lunamakaainana hou mai nei, he poe kue Peresidena wale no ka hapa nui. Nolaila, e ko ana na hana o keia Ahaolelo iho nei, a ua maopopo loa ka hoahewa mai o na makaainana i ka Peresidena. Ma Ohio, ua 50,000 ka oi ma ka aoao Ahaolelo, ma Penisiliwania 25,000, oia ka mokuaina i haohao ia e holo ana ma kela aoao paha.

            Ua hoowahawaha nui ia na huaolelo a ka Peresidena i haiolelo ai i kona kaapuni ana. No kona hookiekie iaia iho, a hoomaikai iaia iho, e hananou ana i kona hapai ana iaia iho mai kahi haahaa a i ka noho Peresidena. A eia hou no ua.

Makemake ole.

            I ka makou heluhelu ana i na huaolelo a Peresidena Ioanesana i hoopuka mai ai, i kona halawai ana me ka Moi Wahine Emma, ua aneane hoowahawaha aku makou i ua mau olelo la. Ina paha o ka mea i aloha nui ia, oia o Aberahma Linekona, in a paha i ka wa iaia, in a ua maikai na hua aolelo. He kanaka hoohaahaa loa kela, hookano ke ano o nei Peresidena mai nei. Minamina ka lilo ana iaia, a oia ke poo o ka Lahui o ko makou aloha. Penei kana mau olelo ano ole:--

            "Ke haawi nei au ia oe i ke aloha, i kou komo ana iloko o ke kulanakauhale Aupuni, o ka lahui iaia na kanaka he 30,000,000." [Ua ike no hoi he Aupunio liilii ko ka Hawaii, a hookiekie mai ka i ka nui o ko Amerika.] "Aole no kou ano Alii kuu aloha ana aku ia oe, aka, no ka mea he wahine oe ua imi i na mea e pono a i kou lahui." [Heana anei ka hewa ke aloha aku ma ke ano Alii?] "He hiki paha ia ia'u ke olelo aku ma ko makou aina nei, he poe Alii wale no makou mau Moi, a Moi wahine. Nolaila, ua kamailio aku nei kekahi o keia lahui, he kamailio ia he Moi he Moi.” Ua ike no hoi ka Moi wahine Emma ia ano o ko Amerika, i mea aha ia o ka hai ana mai ma na huaolelo hoalohaloha? Kainoa he mau olelo aloha ia Hawaii kana. Oi ole ko Amerika i ko kakou Peresidena.

 

Moku poino i ka Moana.

            O ka moku M@ka Monarch@, ua haalele ia Livapala, a holo i Amerika ma ne ohua he 700 a oi aku, aole i ike ia mai ia w mai o ua moku la. Ua loaa nae he omole iwaena moana, a iloko o ua omole la he palapala penei:

            "Moku Monaka haalele ia Livapula, Maraki 10, lilo na kia a pau i makani. Apelila 3. -- Mei 2 eia makou aohe wai,kokoke pau ka ai.'

            Aole no he pilikia a pilikia. A o ko lakou make pu no paha ia i ka moana. Weliweli no na hoomanawanui, a make pakahi aku la i ka pololi a make wai.

Europa.

            Ke imi nei o Amerika Huipuia e loaa iaia kekahi mokupuni ma ke Kaiwaenahonue, i wahi ku no na moku kaua on a. Ma ke ano kuai me Helene paha ke looa. Ua kue na Aupuni a pau o Europa. O Rusia nae ka i kokua. Ua makau a haohao lakou i nei hui ana o Rusia a me Amerika, oia hoi ka i ike ia iho nei i ka huakai hoalohaloha o na makou kaua Amerika i Petabuga.

            Ma Perusia, ke noi nei na Luna Elele o k o lakou Ahaolelo, e haawi i ke koho balota i na kanaka a pau, e uku i na lala o ka Ahaolelo, a e ae ia i na nupepa e hoopuka i ko lakou manao me ka papa ole ia e na’lii. 

            Ua kokoke holo pono ke kuikahi o Auseturia me Italia. Ke hooponopono nei lakou i ko laua mau panlena hou, ai ka aie no hoi o Venetia.

            Ua nawaliwali o Napoliona e noho nei, a o Bimaka no hoi a me ka Pope ma Roma, pau u lakou a ekolu. Ua olelo ia e haalele ana ka Pope ia Roma, oiai ke hoomakaukau nei na koa Farani e hookaawale aku ma nei hope. Ma Dekemaba e pau ana lakou i ka hoi, alaila e lilo ana paha o Roma ia Italia ponoi, a e pau ka mana Aupuni o ka Pope.

 

Na Palapala.

 

Aie Ekalesia.

E KA LUNAHOOPONOPONO, Aloha oe:

            Aia ma ka helu o kou pepa i hoopuka ia i ka la 13 o keia malama he palapala mai Hawaii mai, e hoolaha ana i ka aie o ka Ekalesia ma Kaneohe, Oahu. A no ko'u manao e lilo ana paha ia hoolaha ana i mea e kuhihewa ai kekahi poe, nolaila, ke noi au ia oe, e hoopuka i keia ma na kolamu o kou pepa.

            Ua holo au i Kaneohe iloka o na la i aui hope ae nei, a ua halawai au me ko laila poe, a ua makaikai hoi i ko laila Halepule. Ua hana hou ia ua hale la a ua oi ae kona maikai mamua o ka wa kahiko. Hookahi tausani a keu na dala i lilo no ka hana hou ana. He poe uuku ia i hapai iho nei i keia hana, aole no hoi elua haneri lala iloko o ia ekalasia; aole no hoi lakou i noi i kekahi poe e ae e kokua mai. Ua kaa kekahi hapa o na dala i hoike ia maluna no ka hana ana i ka hale, a ke hooikaika nui nei ko laila poe e hookaa i ke koena i koe. Hookahi elemakule a'u i ike ai, he kanaka ilihune ia, aka, ua haawi oia he iwakalua dala a keu; a ua haawi no hoi kekahi poe he kanalima a keu.

            He pono ke mahaloia ko Kaneohe poe no ka hana hou ana i ko lakou Halepule a maikai. Aole pela kekahi mau hale, ua kapulu wale ia a kohu ole. E mahaloia no hoi lakou no ko lakou halihali ana i keia auamo kaumaha me ka ohumu ole, aka, me ka hoomanawanui maoli no. O ka hookanaka io ana no ia.

            Me ka mahalo.

                        H.H.P.

Honolulu, Oct. 24, 1866.

 

Hoike kula Beritania o Waialua.

 

            He 35 haumana o keia kula, ua mahele pono ia ma na papa. e like me ke ku ana o kela keiki keia keiki e hooikaika a e kolu o loko o ke 35 he papa akahi ma kahi buke oia o Mary C. Lane, Miss Jessie Lane a me Benjamin Naukana a ma kekahi mau buke o Benjamin Naukana wale no ia ia ke kau pea ana o ka papa akahi: ua houluulu pono ia na mea hana, ua kukulu ua ako, o ka ike aku koe i ka waiwai, o ke koena o na haumana ua lako like i na mea paahana naauao o ke ako koe-- He eleu like lakou, ano like me ka puali kaua i makaukau no ka hoouka.

MAHUAHUA KA POE O KE KULANA.

            Malaila o Rev. J. S. Emerson, Mrs U.S. N. Emerson, Rev. O. H. Gulika, Rev. M. Kuaea, Miss Lyons,-- Kula Kaikamahine holookoa a me Katina o Lahainaluna me kekahi mau haumana. O ko Waialua poe puni naauao pumehana ka hoike. Lako like na mea a pau i ka mahalo nai na haole a ka poe lohe ole i k namu.

KE KUME KULA

            Lako pono loa ia ia ka olelo haole me kana poe haumana, me ka paweo ole ae i na haole nui naauao. Heakea ko kumu e hoomau i ka olelo haole loko o na hora e hoike ana.

KA HIMENI HAOLE ANA.

Kani kani mau mahope o ka pau anan o keia buka kuai a me keia haawina. He olioli a he mahalo ilaila.

KA HAIOLELO ANA.

            Eono ke ki Haiolelo- He nu hou ia @ Waialua--Elua oia mau keiki noloho ae o ke ano i kapaia ka Haiolelo.

David Maikaaloa--Benjamin Naukana, ua haawi aku ke anaina He Haoli paipai likma a Hoike mahalo ia lakou a pau.

NA OLELO HOOLAHA

            O.H. Gulika. J.S. Emerson Rev. M. Kuaea wahi a lakou ua lawa ka mahalo, ka hauoli i ka puka ana o ka olelo Beritania i ka waha o na keiki-- E hele ana o Waialua.

PUKA HOU UA WEHEIA.

            J.S. Emerson ua were hapa ae oia e hoomakili i na waha o kekahi poe puni namu a ke ao nei ma kekahi keena o kona hale moe ma ka hola 7 P.M.

KOʻU MANAO IHO.

            E nana mai e na wahi e ae, e hoouna i Waialua, i lawa ka oukou mau keiki i na ike pomaika a pau "E hoohuli i ke keiki i kona wa opiopio i hoopololei oia a kona aoao i ka wa kanaka makua."

            NA KAWAILOA.

            Waialua, Oct. 19, 1866.

Ko-u ka puu i ka wai a Kanaulu.

            E KA NUPEPA KUOKOA E: ALOHA OE: -- He wahi ukana ka'u e hooili aku ia oe, a nau hoi ia e lawe aku ma na kapa kahakai o keia mau Ailana, i ike mai ai na hoa o kaua mai Hawaii, a hiki aku i Niihau, o kela mau hua e kau ae la maluna, "Kou ka puu i ka wa a Kanaulu."

            I loko o na makahiki i hala iho nei, aole au i ike a i lohe hoi i keia mau hua olelo e kau ae la maluna, aka, iloko o keia makahiki e naue nei, akahi no au a ike maka i ke ko'u o ka puu. E ninau mai paha auanei kekahi o oukou. Heaha la ka mea i ko-u ai ka puu?

            Elua a'u haina e hai aku no ia ninau a oukou, penei ka mua.

            Ma na mea ai e maona ai ka opu.

            I loko o kela hapa makahiki i hala iho nei, ua hoi mai o C.B. Anaru i kumu kula no Lahanaluna nei, aua noho pu mai oia me makou a me S. E. Bihopa, aua lawelawe mai laua ma ka laua oihana i haawi ia mai ai. Aka, imea e pili ai i ka haina i ka ninau a oukou. Iloko o keia makahiki, ua@ hoomaka mai keia mau kumu e imi i ka pono kaulike mwaena o makou na haumana, a me laua, a me ke Aupuni kekahi iloko o keia pomaikai nui; oia hoi ke kanu ana i ke ko, a me ka ipu-aiwaha, a me ke pu, a me ka uala a me na hua kupono i ka ai ana a maona, hala ka la poniuniu ai ole o ua kula inea nei a makou e noho nei, a oukou no hoi kekahi e na kaikuaana i hoi aku ma ko oukou wahi home.

            Iloko o keia wa he wi nui ma na wahi apau o keia mau Ailana, aka, o keia kula nui, aole makou i ike i ka wi, no ka mea, he nui no ka ai ma ka ainakalo, pela no hoi na mea kanu a'u i hoike ae nei maluna, nolaila, aole makou i make no ka pololi, aole hoi i hai aku no ka pololi, aka, ua hoi aku kekahi mau keiki no ka pilikia mai, aole no ka pololi, no ka mea, ua ai makou a koe ka ai i ke bora; no keaha keia koe o ka ai i ke bora. Aole anei no ka nui o na mea ai? oia hoi ka ipuaiwaha, a me ke pu , a me ka palaoa a ka haole aia no, alua hoi.

            Ma na mea e pili ana ika hoonaauao.

            Ua ao mia no keia mau kumu ia makou me ka ikaika o ke ao ana. O kahi oi loa aku o keia mau kumu, ma ke ao ana i ka olelo haole; pi-pi ka pau kaua mea o ke ao ana o ka olelo haole. Ke hooki nei laua me ka olelo mai ia makou. "E haalele i ka olelo Hawaii." A ke hoikaika nei makou e kina i ka olelo Hawaii, a e lanakila ae ka olelo haole, aka, i ka nana aku; pakake lua na hoa i kaua mea he namu.

            Aole no hoi malaila wale kekahi ikaika o keia mau kumu. O ka Himeni kekahi mea oi loa aku, ke ao mai nei o C. B. Anaru ma ka Himeni; Puu kani maoli no na hoa la i ka Himeni. Aole malaila wale, ma na Buke hoonauao e ae no hoi kekahi.

            Nolaila, ua pili pono keia mau huaolelo, i hai mua ia ae la ma keia mau wehewehe ana,

            Ia oukou a pau loa e na hoa i puka mua aku nei. E alawa iho ko oukou maumaka i keia mau olelo i hoike ia aku la, ua hou ko makou mau puu la; kaua mea he nui ka momona oua kula inea nei. Me ka mahalo,

            S.P. K. KUPAUOPIO.

            Octob. 10, 1866.

HANAU.

            Sept. 20, ma Kaumalumalu, Kona Akau. Hawaii. hanau o Ladana k. na D Kupe@ me Kahele@

            Oct. 5, ma Kohanaiki, Kona Akau. hanau o Kapahukapu w. na Pipi me A@ilana.

 

MAKE.

 

            Sept. 14, ma Honomakau, Kohala, make o Paki w.

            Oct. 1, ma Kealia, Kona H., Hawaii make o H@ w.

            Oct. 13 ma Kealia, Kona Hema make o Namaielua w.

            Oct. 21 ma Kikahale, Honolulu, make o M@ w.

            Oct. 2 ma Kipahulu, Maui, make o Kalehua w.

            Oct. 20, ma Kamoiliili, make o Kuehuehu w.

            Oct. 11, ma Kapahulu Maui, make o Kep@ w.

            KEIKI MAKE I KE KAA BIPI- I ke ahiahi Poaono aku nei i hala, i ka wa a kekahi kaa bipi e iho mai ana mai Le@ mai aia hoi e kau ana he wahi keki iluna o ke kaa. Ua olelo mua mai ke kahu kaa e noho pono maluna o ke kaa, aka, ua noho kiekekei ua wahi keiki nei ma ka aoao. I ka hoohuli ana ae o ke kahu kaa bipi ma kahi ana i makemake ai, o ka wa@ aku la no ia wahi keiki nei ma ka aoao o ke kaa, a haule iho la ilalo ma ka lepo, a pa mai la na hui a maluna o kona kino, a hai ihola kona@. O ka inoa o keia wahi keiki Hawaii, o Kahalehau. Nolaila, e na makua mea keiki a pau, ia oukou ka olelo hoolana, mai hookuukuu wale i ka oukou mau keiki, o loaa auanei i ka pilikia e like me keia. Ma ka la Sabati ae, ua lawe ia aku kona ola, a aia oia ke noho mai la ma keia huli o ke alanui a ko kakou mau maka e iko ole aku ai. Aloha ino ia.

            I ka po Poalua iho nei, ua hoaoa ae o Hao (w) e naauauwa iaia iho ma ke kaawe ana, no ke aloha i kana moopuna i hele aku la i ka make, a oia hoi kela maluna. Mai make io keia wahine, in a aohe poe nana i ike i kana hana. He mea mau no ia, aole no e hiki i kekahi ke kaawe iaia iho ke loaa ole kekahi kumu. Naauauwa io aku la ke kupunawahine, aka, e hoomama i kou manao kaumaham oiai e pau aku ana no kakou ma ia ala hookahi.

 

OLELO HOOLAHA.

 

NO KA MEA, UA HOONOHOIA KA MEAnona ka inoa malalo nei i Lunahooponopono no ka waiwai a pau o Kalepa @ o Laupai @ i make aku nei me ke kauoha ole. Nolaila, ke kauoha ia aku @ na mea a pau i aie @ e hookaa koke mai ia’u, a @ aie aku ai, e hoike koke mai i ko lakou mau @ i pili i keia @ mai o ka la 30 o Novemaba mai keia la aku, a hala keia manawa, @ loa na @ i pili i keia. E loaa no wau ma kuu hale noho ma Puuo@a, Hilo.

            E. F. WAHAMANA

            Lunahooponopono Waiwai

            Hilo, OCT. 8, 1866     256-2t

 

OLELO HOOLAHA.

 

 E IKE AUA ANEI NA KANAKA A PAU o kela ano keia ano, na haole me na pake, Ke papa aku nei au ia oukou, mai hoaoie mai oukou i kau wahine mare ia.

MRS. KAIAHUA

No ka mea, ua haalele kumu ole mai oia ia'u a me kou aua walu moe. Ahiku makahiki ko maua kaawale ana, aia oia ma Honolulu e @ ke ano kolohe. I na e hoaie oukou ia ia, aole au e hookaa ana i kona aie a maluna iho on a ko oukou poho.                                       MAIKAHUNANUI

            Waipio, Hawaii. Oct. 15, 1866

 

Ma ke Alanui Nuuanu

—o—

IAKOBO ESTALL!

MEA—

Hana Tini a hana Hao Apana.

—MEA—

HANA KAPUAHI HAO!

KE HAAWI AKU NEI I KE ALOHA I na kanaka o Hawaii nei, no ko lakou launa oluolu ana mai i ka wa i hala, a ke lana nei ka manao e mau mai no ko oukou kipa ana mai. O ka poe e makemake ana e kuai kapuahi hao, a mea pili paha i na @, e kipa mai ia nei mamua o ka hele ana aku i kahi e.       231-3m

 

HANA KAAO NA ANO APAU.

                        UA MAKAUKAU AU MA KOU HALE hana KAA ma AINA HOU, e hana i na kaa o na ano a pau. Na Kaa i pau i ka hakihaki o kela ano a me na mea na a pau e pili ana ia Oihana. Nolaila, ia oukou e na makamaka mea Kaa, e iki ia kakou @ kanaka.

            WILLIAM AULD UILAMA

            Honolulu, Sept. 20, 1866        251-3m

 

HALE KUAI HAPA FEREE.

—NO—

WILIAMA RAIANA (RYAN,)

—MA—

ALANUI MAUNAKEA.

249 2m

LOLE HOU! LOLE HOU!!

 

UA LOAA MAI NEI I KA MEA Nona ka inoa malalo nei, he mau lole hou e lawa ai ka makemake o ka poe pau mea hou, a i mea hoi e lohe pepeiao ole a, nolaila, e hele mai no e ike pono i ke au nui a me ke au iki. He hiki hoi ia’u ke kuai aku make kumukuai haahaa loa, me ka lana o kuu manao, o ka haahaa loa keia i oi ae i ko na Halekuai a pau ma ka Mokupuni o Hawaii

KAPENA WAKA (CAPT. J. WORTH)

            Hilo, Aug 4, 1866       249 9t

 

OLELO PAPA.

            E IKE OUKOU E NA MEA HOloholna a pau ma keia Olelo Papa, ua kapu loa ke kono hewa ana o na holoholona e like me ka lio, Bipi, Hoki, Miula, Puaa Kao, Hipa, maloko o ka Pa o ka Luak@ k Kawai aoao, a @ e loaa kekahi o keia mau holoholona iloko mahope iho o ka hoopuka ana ma ka Nupepa, allaila, e hoopaaia no me ka lawe ana iloko o ka Pa Aupuni. Nolaila, e na makamaka ike i keia, a e hookanaka iho. E KAWAIAHAO

Honolulu. Oct. 20, 1866                     255-4t

 

Halekuai Mea ai! Halekuai Mea ai!

Ma ka Hale Unihiepa ma Alanui Papu.

            UA HOOMAIKAI IHO NEI KA mea nona ka inoa malalo nei i ke Kulana o kona HALEKUAI MEA AI oi hoi no ka hookipa ana mai i na kanaka maole e kalepa ana a o kona iini nui o ka hoolako mau i na mea maikai loa a pau e makemake ia ano OIA HOI KEIA MAHALO IHO:

AILA.

PALAOA.

PALENA.

KOPAA,

PALENA LIILII,

LAIKI,

PIA

KOLU HOOLUU LOLE.

KAMANO.

UWIKI KUKUI

MEA ONO.

KULINA

BALE

ILI PALAOA AI A KA LIO, &c.

@ ana mau Kakauolelo i makaukau no ke kuai aku me na makemake mai ka hora @ kakahiaka a hiki ia ka hora 7 o ke ahiahi.

MR. KAKAI (A. D. CARTWRIGHT)

Honlulu.

 

KAUKA LAPAAU.

O

Dr. Kennedy (Kenede) kona inoa.

AIA NO KONA HALE KAUAKA MA ke Alanui Papu makai iho o ka

HALE AUPUNI.

Honolulu @

 

Kauka Lapaau!

O

A. C. BUFFUM

AIA NO KONA HALE KAUKA MA KOna hale noho A@ HALE ma @ Papa, Honlulu @

 

KAUKA LAPAAU.

I KA LA MUA O OKATOTOBA E HIKI MAI ana, e hoo@

Kauka Bikiniga (Dr. Beehtinger.)

@ LAHAINA @

laau Lapaau, a o ka poe mai e @ no kela wahi keia wahie e @ a pau.

Dr. @

247-@

 

E HAALELE ANA KA

Moku Ahi

"KILAUEA"

Ia Honolulu i kela Poakahi keia Poakahi.

Ma ka Hora 4 1/2 ponoi,

(a hiki i I ka wa e hai hou ia ku ai) A e holo ana i

KONA, HAWAII,

A mea na Awa ku moku malalo iho nei

LAHAINA,

KALEPOLEPO,

KAWAIHAE,

KAILUA,

KEALAKEKUA.

Ma ka hoi ana mai, e haalele ana ia

KEALAKEKUA A & KAILUA, ma ka Poakolu.

KAWAIHAE, ”  “  po Poaha

KALEPOLELEPO, ma kakahiaka Poalima.

LAHAINA, “ ka po Poalima

WALKER, ALLEN. & Co.

238-tf    NA @GINI

LOLE HOU, LOLE HOU.

            UA LOAA MAI I KA MEA NOna ka inoa malalo nei, maluna mai o ka moku D.C. Murray, he mau Kamaa Buti a me na Kamaa maoli i wae ia mamuli o na ano maikai loa Penei:

            Na Kamaa Buti ili bipi Farani maikai loa i papakahi ia a papalua ia ka ili o lalo ae, i kupono i na Keonimana

            Na Kamaa Buti kupono no ke kuaaina hono ana.

            Na Kamaa Laholio o ka aoao-Na Kamaa ili bipi keiki me ka laholio ma ka aoao o kela ano keia ano- O na Kamaa Buti o kamalii i oi ae ka maikai mamua o ko na hale e ae. NaKamaa wahine laholio ma ka aoao o kela ano keia ano-A he mau ano e ae o na Kamaa maoli a me na Kamaa Buti i kupono i na Kaikamahine a me na keiki, i oi ae ka emi i kona hale kuai e ae ma ke Kaona nei.

            O na ano lole kane a pau-Na kakini wahine a me na kane. Na kalepa eleele he nui wale-Na kukaenalo a me ke keokeo palua-Na ano lole hulu hipa o kela ano, keia ano-Na kaleko ano hou. Na palu huluhulu. Na kihei lilina. Na pale uluna lilina. Ke ano lilina keokeo maikai loa. Na palule keokeo maikai o kane-Na palule kaila lilina o kane-O kela ano keia ano tawele-Na hainaka lilina o kane. Na palule, palemai a me na palemai wawae-Kihei hulu hipa papamu wahine ano maikai-Na mainalu kilika.

            He nui wale na.

KOHEOHEO.

            LOLE WAWAE.

                        PULIKI O NA ANO A PAU.

                                    KAAWE & PAKU MAKIWA,

                                                UHIMOE KEOKEO.

                                                            LOPI KEOKEO MAIKAI,

                                                                        PEPA HAHAU.

                                                                                    KAHI ELEELE,

                                                                                                BARAKI POO.

HAINAKA KILIKA KEOKEO, a o na ano e ae,

            BARAKI NIHO,

                        LIHILHHI,

                                    PIUI PA no ka Palule,

                                                LIPINE PAPALE,

                                                            PEAHI,

a me na mea e ae he nai wale o keia ano keia ano.

                                                            M. McINERNY.

            Alanui Maunakea me Beritania, Honolulu, July 23, 186\6.

            244 2ms

 

HE PA KUAI PAPA HOU.

300,000 Kap. Papa ka nui!

KE POLOAI AKU NEI O LL Hul@pahu (he haole i noho a ewe ia Hawaii nei) i na io ponoi a pau o Hawaii nei mai ka Hikina a ke Komohana, e a@ ana e loaa ka lakou @ keia wa aku, e kipa mua mai ma ko’u

HALE KUAI PAPA

Ma ke kihi Komohana o ua Alanui Papu a me Moiwahine. Nana no e hahai aku i na lilo a pau ai ka @ ke hai @ ia mai na pa@

Eia ma kona Pa Kuai Papa Hou!

60,000 Kapuai Papa Kalakala Nouniki,

40,000 '' '' Hole           “

30,000 '' '' Ulaula 2, 1 1/2, 114, 1 in.,

80,000 '' '' Kalakala ulaula.

20,000 '' '' Kepa ulaula loloa, pine pa

200,000 Pili Laau kapili Hale. (me na kaola.

Na Pepa Kapili Hale.

150,000 Iwilei Pepa Kuea ka nui.

O kela ano keia ano o na pepa kapili Hale o Pelekane he 31 iniha ka laula a he 36 kapuai ka loa o ke ku@ hookahi. O kekahi mau kukaa iho he nui a hiwahiwa no ke nana aku.

Oia no hoi, 9,000 Iwilei Pepa Kuea Amerika e waiho pu nei.

E okioki ia no na papa e like me ke kauoha, aole e uku ia ka hoolala ana a me ka wehewehe ana i na mea e hana ia ana. O ke kapili ana i na kua hale a me na laau o na Alahaka e kuhikuhi wale ia aku no ia mamua o ke kuai ana mai. O na papa hele manoanoa i kupono no na Alahaka a me na uapo, e haawi koke ia no e like me ke kauoha. O na kanaka a pau e makemake ana no na mea kapili hale, e oluolu lakou e kipa mai e hoinainau pu me a'u ma ko'u

HALE OHANA.

E hiki koke mai ana na

PENA,

AILA,

PATE, a me na mea hulali i awili pe ia, NA KUI,

PANI PUKA,

OLEPELEPE,

NA PUKA ANIANI, A PELA AKU.

O na mea a pau i hai ia maluna e kuai ia no me ke kumukuai haahaa loa i emi iho malalo o ka mea e kuai ia nei ma ka hookaa aloha ana mai

            He mau Papa Ulaula kekahi i HOLEIA ma na aoao elua, @ na ano Pine Pa Hale maikai a pau.

247 3t L. L. HULIPAHU (TORBERT)