Ka Nupepa Kuokoa, Volume V, Number 45, 10 November 1866 — NU HOU KULOKO. [ARTICLE]

NU HOU KULOKO.

ka nui o mckti oko'naia e ku nei maloko o ke ani o Honoiuiu ne» ina ka m.»kou heiu ana inehinei he 53, a be 14 moku kalepa. he 7 kuna a me 1 manuvra. Kuhihewa :—Ua kuhihewa k« nopepa a H. M. W ini i kela pepa aku ne». e olelo ana ua make Ka Mea Kakau Kaao S. N. Haieole ma Ewa. Aole peli. ma Waiinea Hawaii ka pulolei, make ma ka Ia 22 o Oct. {l/ 5 * £ mahalo ia ka mea i hookoni pua hookahia hoolea aku oia wale no 1 ke Akua i na himeni ī haawi ia mai ia ia e ke Kahunapuie, e mele ma kekahi luakini o kakou, oiai ka nui o kona poeua loaa i ka maiHalepule Bihopa.— Ke mnnene mai nei ko makou mau pepeiao i na lono e pa-e mai nei, e kukulu ia ana he halepule Bihopa ina Pelekane, mauka aku o na huina o Alanui Emma a me B.»ritania. Ua ike iho nei hoi mnkou i ke kii o ka hale. Ke Kahukula Nki ma Hawah.— I keia mau malama i hala aku nei, ua holo aku ke Kahu kula nui Aberahama e hoike i na kula nia Hawaii, a ma Kohala kona wnhi i hoike hope ai i na kula a hoi mai nei i keia Poao- ■ no aku nei i hala. iMake akl t la. —M i ka la 3 o Novemaba nei, make iho la ma kona w.ihi noho ma Kehehuna o Kealohipali wahine. Ua make aku la oia iloko o kona wa luahine, a he luaui makuahine oia no kekahi o makou o kela Hale Pai oia hoi o C. Kahala. Mau palapala.—Ua loaa mai ia makou he mau paiapala mai Kau a me Kona, fia- 1 waii inai, e hai ana ke kaahele nei ko laila inau hoahanau ma na kauhale e hoohulihnli mai i ka poe auwana. O ka makou no ka hoolale aku i mua ke alo, oiai he hana ! pono. He kiakahi va ili. — Ua hai- mai ka nupe- ; pa n Wini o kela Poaono aku tiei, o ke kiakahi o Suinner nona ka inoa Unioni, ua ili ma Lnhaina ma ka Poalima ia 25 o Okatoba aku nei. O ka uknna maluna o ua kiakahi la i ka wa iii ai, he pai ai. Ua poho pu ka moku a me ka ukana i loko o ke kai. HE WAIII KAIKAMAHINE I KB KI'OKOA.—O kekahi kaikamahine no ka Ekalesia o Kov. Luhiau ma Kohala, ua lawe i ka nupepa Kuokoa i kona vva e hele nna i ke kula maiaila. A i kona hoi ana mai, i ke knla kaikamahme nm Waialua, ke hooun.ua nei no kana nupepa līiui, nuUiUīi he men ho« i.oia o nei nu, ke kailewa nna me kana wahi miliniili he nupepn i ka hale hoonui a ka ike. I\AHI PAKE NANA 1 IKE MUA IA Ast 0 A PAU —1 ka haawi ia ana o ua makana i na pake i loaa ai o Asi i ka Poaha o kela puleaku nei, ua haawi mannwalea in aku o Apau ka pake nana i ike mua ia Asi.e hoi i Honokaona me ka uku ole. Ua olelo nae keknhi inahele olelo aole e pono ke hoi ilaila, no ka mea he nui !oa ka Asi mau hoaaloha malaila. O Kaleponi kahi kupono nona ke hoi oia. Mainoino kk ola.—lka Poaha īho uei uu ho-u iho kekahi haole luina o ka manuwa e ku nei i kekahi hoa luin i ona ma ka hono o ka a-i a ma ka uha. I ka laweia ana ae o ka inea i hoeha ia i ka Hale hoopaa e kahe a wai ana ke koko, a ii wa koke no 1 manle iho la la. No ko makou ike pono nna, nolaila ua meneniene maoh kehoike ae i keia. Ahaaina ma Honuakaha.—Ma ka Poakolu iho nei, ua haawi ae o Col. D. Kalaknua, ! he Ahaaina luau ma kona pa ponoi ma Apua, no ka hanohano o na'lii moku o ka Vanabifa. '< Ilaila kekahi mau alii kahi i iuanu ai, a o ' kekahi poehoi, o na keiki pepeekue o na kni anu o Anta a me Aukakina. O na kuene hoi, he poe opiopio loa i wae ia*, rre he mea la, i ka makou lohe mai, o ka poe o Mililani. Ua make o Uilama Makapuu Ma ke : kakahiaka ia Sabati iho nei, Novemaba 4, make iho la o Uilama Makapuu maloko o ka ' Halemai Moi wahine ma Mana. lle mai i loihi kona o ka mai ana ihonei. a ua nui ka lapaau ia nona, aka aole nae he ioaa o ka oluolu. He makai kaua hana i noiio loihi loa ai ma Honofulu nei. He 44 kona mau makahiki i ka !a nna i niau kololani aku la. Na kula no Kohala.— He lono ka i hiki mai ia makou e hai ana, ua hooko loa ia na >tnanao o na makua mea keiki o Kohala i keia mau la mai nei. O ka ka Papahoonaauao i hookaawaie ai mpmua i na keiki kane a me na kaikamahine e heie 1 ke kula i o a ianei, ua hoopii mai nei na makua, a ua ae waie aku ka Papa e like me ka lakou mea i makemake ai. O na kumu a lakou i makemake ole ai e noho kumu no ka lakou mau keiki ua koi nui mai nei no e hoopau a ua hookuu wale aku oo ka Papa. 0 na kumu a iakou i makemake ai ua hoonoho ia aenei. O ka hooko io ia ana keia o ka lakou mau hua pule e pa.e ana i na kumu kupono ole e ao i ka lakou mau keiki. He mea keia no kakou e lana ai na manao i ka ike i ka ikaiWa o kela apana. Ke makemake nei ' makou e ioaa pono mai ka mooieio o keia, *laila, e hoopuka no mtUg ma ko kakou • nei w»ha oielo ikaika. £ o ana ia Kohaia. \ i

Ka o Kr.:a kai : —1.1 o ko'i neii ka leuo, ua kau hou i.\ maiu na o na elemakule a kakou o Hawaii m papale kapn hinuhinu o k?ia kau; a asi iak.>u a ekolu ke hua'i iīke U i ka ia. I ko makou lohe ana i keia. hoomanae ae ia makou. no ka hiki ruai r.o p*ha ī ka wa a ka hau e iho mai ai e kau maluna o na piko o ko kakou mau mauna kiekie. Pehen aku U ia o flaleaka« ♦ la, ke hooiho iho h paha e kau. E hookoia ana paHi.—Ke noonoo nei ka Papa Huwaii no ka hookumu ana i Kuia Kaikamahioe Academv ma Honoluiu nei, maialo o ke alakai ana a Liiia Hmamu, he kaikamahine na Binamu makua i hiki mua ai ia net. Ua haaiele oia i kekahi kulnnui no kona makemake e hoonnau.io i na kaikamahme Hawaii. Ua haalele paha oia ia Amerika i loko iho nei o keia mau maiama i luiia a eia p;iha oia maiuna o k« Hokuao Hou. E hiki mai ana paha ia nei i ka malamao Mamki. Nani io ka ike ana mai o na maka i ka aina o na makua i ho'o mai ai i ka wa naaupo, hiki mai hoi ua pau. He Ki la ku i KA \va —Ma ka la 5 iho nei o Novemaba, ua wehe ae na makua mea ; keiki o Mokuieia, ma Oahu nei, he haie no | i ka iakou mau keiki Hawaii i haaleie waleia e ka Papa Hoonaauao e auwana wale. Ua ! hoolin.alima iakou in Kamana o Kaneohe i i kumu kula. n ua heie aku oia a hoomnka : ma m la no. E ka iahui hoiookoa, e nana : ae kakou i keia mau makua, he hana pono • anei keia, ka waiho wale ana iho nei oiaku- j la, a e ole no na makua kuia hou ia \ Aknhi • no a ilee ia ka wa apiki o ka noho ann o ke j Aupuni. Henha aku auanei la ku hopena ? lle mahalo nui.— Ua pie pinepnie mai , ma ko makou mau pepeiao na uwalo e hai i nna, ua mahnlo ioa ia ka Papa Himeni o ! Knwainhao i ka po a iakou i holo ai ma'u- , na o na wanpa e himeni hooleaiea nku i na \ lii'o ka nrthu\Va Amenka X (\ndcrbUt. A rio ko lakou hiai loa i na mele ī mele ia maia po, ua iilo keknhi meie a ka Pnpa Himeni i | meie ni i leo puhi miui nn ka poe puhi ohe i o hma o kn moku. Kia kekahi, ua haku : iho iikou he mele e pili ana i ka mahnlo i ua papn himeni nei, a e puka ana ma ka nupepa a Wini i keia ia, ITAl T A PAi: AKU l hA f MEA A.NA OLE lIE Alll. — Ma ka nupepa a Wini makou i ike ilio ai, ua pau i ke ahi eha mnn haie ma kn mahiko o Kapena Hanale (Hamhlin) ina Waiohinu Kau, Hawnii. Ua mnnno wale in na kekal>i h.uile i ho.io e puhi i keia hani\ hoonaiko. h. O ka nui.paha o ke poho no keia man hale i pau i ke nhi eiima hanen <iala. Ma ka Poalua iho nei, ua lona mai ia mnkou keknhi pniapala nn J. B. Kaohi oKau, linwnii e hooiaio ann i ka pau ana o kela mau hnie eha i hni ia maiuna, Ua holoaku ka haoie nana i puhi i un mnu hale Ih a komo i loko o ka hnie o W. I. Mntinn, a ua miki ae na owaua ke nupuui a ua mniki ia ua wahi kamaeu la. No Lahaina Maui mai.—Ke lawe mai nei mnkou malnlo nei i kahi oieio hoomakenka a Kalaukumuoie oia wahi no, a pen*»i noia. 'Ke oinaiumi nei na haole inu rama o Lahaina nei i keii mau iu, p.ile ka haiuku o ka puaa i ke kio iepo, a pau no hoi ka lohe ia nku o ka pnopaainn o na wawae lio o . ka poeuhane haukae ma ke alanui Aupuni. j Ua pau ka iohe ana o knu mau pahu kani : i na pihe uwa o ka p >. Ua pnu ka aa nui ana o ke ahi a ke aa hopipi nei no ka ! hoopai pinepine ia paha kekahi e ka Luna- , kanawni o ka poe hina wai ona a me k,\ : poe e inu ana." Ae ua kaulana io mai no o Lahaina i ka inu nui o na kanaka i ka rama, nka ina hoi e iike me kau e hai mai ; nei aiaila, ke mnhaio nei inakou i ka Lunaknnawni. HE MEA MAKE MA KA POLI 0 KKKKHI LUINA. —Ma ka po S»bati iho nei. ua hopu īa keknhi iuinn moku no ka ona, a ua lawe ia inaioko o ka haie hoopia lawehala. I ka huli ia ana iho ma kona nui kino. ua ioaa | he maa me ka poka ua hikii ia. Ua ninau ' pono ia ke kumu o ka lawe ana o keia haole ; i keia mea make, ua hai mai kela, i iawe ka ! ia mea i mea e paie aku ai i ka poino e hiki 1 mai ana maiuna ona, no ka mea, ua oielo | ino kekahi haoie o ka moku ja ia, ina e ioaa , ' ua haoie ia mauka nei, kuikui ia, noiaila, j hoomakaukau e ai ua wahi luina nei. Eia ' nae, aoie i ike i ka enemi, noho ana i ka ru- | mi hooluhi a ke Kinawai. Ua hoopaiia ua ! luina la $5 no ka ona, a he $12 no kahi ma- ' nawa iki ana i malama mai ai i kela wahi mea hoeha aku. . Aohf. nci o na ohua o Kilauea 1 holo AKO j nbi. —Makai makou o Ainahou kahi i oana ai i ka holo ana o Kilauea i ka Poakahi iho j oei. I ka makou ikeaku aobe okuku nui ; roai hoi o na poo tna ka oneki. Aohe hoi e ; like rae ia e. holo nei i kela Poakahi keia ! Poakahi, ka hele a iehau ke oana aku. E ' ole o Haiai roa iaua o Lohiau ioaa ai na wahi ohua, ka mau roai hoi o Toma Matina I ma lau* o Nahinu, puipui loa ai. O ke ku- ; mu paha o keia nele loa hoi, o ke ahulau o j na kanaka i ka loaa i ka inai hou o k«ia wa. ; Eia kekahi mea apiki, o na konaka hana o ; ua KUauea la, ua pau i ka loaa i ka mai, a = bu poe eiean hand waie aku la no ka nui i kepa ia iho nei a hoio aku ia. i

KE p; V 0 V\ ?IEA K'.EKIK \l. —He trm» no k:\ o uolu o ko 0 ko s:\kot» ImiUni, bi Makuā A/.i M. Kekuanaoa e noho m ne:. 1 kc!.\ pti',o aku ne, u.\ hcM:nae. inao hnu la ao o Pap«knnene o ke't wih» kfi.t wa?y. a kr kau e mn? nr> nr> h mikou k* >iia. ao.'e no paha e o!c ka m.inaonao nkn !a oua Makua ia ī ka ike aku m loko o ki - b«Je. om w»hi » piii ai me knnii i haaieie moi net iaia. HAtKAWtH-E LI A1 kt Ll Af?IOK ;• Mri ke'n pule nku nei ka hoehpene mau i ke ku luaumoe a hiki \va!e mai nei no i k» M a pule Heaha la mea hnohomo 7 O k:\ puu!ti puhi ohe o ka M;tmiwa Vanabil ». kr l t !o pmepine iiini nei Likou m.iuka nei p hr>;ii e me» . le hoo'.eaiea uku :\na ia hale nku m hale uku. o ka poe no n.\e i ike ia he Maka Hano'iano 0 D. Le,\vev ke kumu ;\fakai o kri.i pnf, kanaka ialo inn pokn o l-e knitr\ hul\;ur,«h) mai nei o .\merika Huipma. Aohe i kana mai —1 kn «a a ki moLi okohola lhn*x e ku uni nu Kawailno u:kona mnu heieuma eiua i lun>kun ia i !oko o k:\ hohonu, aia hot. jv\ mn» In ka nmkani > ikaika inoi ka aina nini a pa!f N<a ia aku !un moku ia i k:\ moann. t'<i kauo p« aku me kona mnu heleomn eloa, n o ka hohomi , o ke kauhhao i honkunkuu in ni, hf kiinaJ wnlu nnana. Ikn hoopiipii hou nna mm o , un moku la e ku ma Katvmh;u\ ek( !u l.« hi';ki mai ana aku hou. O k.i makani ikaika • nku In no pnha oua Kohala )•» o ka Muuj muu hokae ipu kni. K<? kukahekahe 010 ; mai nu ohua mai o Ahikmi. ! Hk FAIR MA K\ Halk ['oilAM' :—Ma k» po oka Poahn e h ki mni nna, Oct. I. r >, r ; haawi ana nn wahin? hnole o Honolulu m i ! mnloko o ka Hnle Pohnku ffru, «n:\ na huinn o Alanui Alii n me Nuunnu, he fair, oia hoi, e hnna ann na \vahir.e haole he mau men ono, a he niau mea humuhuinu, n h»* mau meil e ne pnha \ mniau mikioi lon la e ; ko lakou mnu limn, n la luwe in ne n» I ia m.iu mea iloko »ua hnlo la, n e kuai ia | nku ika poe e makenuike mni nnn. O n:i i thi!a n pnu e !orm mni nnn mailnko iiuii o i,i j hnn>«, e h«t<»vvi iu nk*fi no kt hoonanuao nna , i na kuikamahine o Honolulu nei. I | Hr 1 <o!o i'A makk :-p-('n hiki mai ka lono ; in mnkou, un innke nku lu keknlii h u>|.> Loi j ī kaulnna mn Hawaii uei, nm Wailviku, i Maui, i kn h\ nkahi iho nei o Noweuialv\, | oia o ka Mea i Mahnloia J. C. l'nwela j well). Un noho oin mn kein Aupum he 1 mau maknhiki he nui. A o knna hnnn ho : Loio no kn mokupuni o Mnui. He kanaka i nanimo keia, ua pihn pono kon<\ nnu inaka» ! hiki i ho|e ai i ke Ko'.nnuio Huvar<l l'ni\cr• | sitt/. Oka nui o kona mau mnkolnki n ma- | ke nku In, he knnakolu kumnmnhiku; « n ko|na mokuainn i hanouni o Makrkus"ti. () i ke kuinn pnha o kona mnko, ua rintia kn puu ! koko no kn inu uui paha i ka mma, no kn i me o kniv\ ni in. i j Hb Mai' make i alohaia. — Un Juna mai ia mi'kou he mau pnlapala elua no lana nn poo like lon elua, Makt i alohaia. O krk»hi paInpnln. no Mnknalne. Hnnn, Mnui inni, nn jJ. K. Hnnuna. A o keknhi hoi, no Kninoj iliili koke ne nei no, nn Ka'.e Knhnpuaku. f E hni nnn ka paln|M\ln mua i kn inake tna o | Knnui, mn Hana, Maui, i ka la 4 J t o JSepaI lemnha. He knnaka oia i aloha n\n in e ko|na mau kini mnkamaka, Oka lua hoi, he makunhine ponoi no kn nien tnna i kukau mai. e iiai ana, ua manele ia nku In kona inakuahine, oia hni o Kuehuehu, ina k«'!a aono oka lunkupapau, nia kn |n o Oct., a ua wniho iho i kana knnr n u»e nn n I me nn piliknna a p«u i keia «o, i poe nana ! e uwe helu aku. Aloha in<> kn mnknn. Aia me na ohana i hoonnnuauwa ia ko mukou aloha nui. _ Pakele kh ola o kekahi pua Hawaii.— Ua poīoai mai o W. K. Hakuole, o Puakea, Kohnln Aknu ia makou, e liai ana p« nei : | "I ke ahiahi o ka la 16 o Okaloha, haule i kekahi keiki opiopio loa iloko o keohi e oko* J oko ana ka a, a ua weln mawaho o ka tna- ! ka, ka ihu, papnlino ame kn nuku. M Oke i kumu ka o ka wela ana, e nan*a nna kn j makuakane a me ke kupunaknne, a mo ua wahi keiki nei nonn na innkahiki ekolu a <>i J iki ae, i ke kunu wahi i kapunhi. A » no ka wai einu ole, eu ka makua e kii i wai, i aole nae hoi i maopopo i ke kupunaknne, ua | kii ka makuakane i wni, nolnila, ku ne (a no ! ia me kona palaka n haalele iho la i ka moopuna, a kii nku la ika wai. Hapnpa aku l& : na lima o ua wahi keiki nei i knpuahi, uo!c I nae i loaa aku ka wahi heepali, o ke kuaia- ; poo aku la no ia o u » ke'iki nei a poepoe n»>a j i kapuahi, e ole ke kupunawahme e ike uui 1 ka hnuie ana, holo mai la oia a huki, a pakele ae la kona ola, aka, ua kau no nne ke alina o ka manaonao maluna ona. 0 ..a makuahine nae, ua hele I ke kumakahiki i ka mahiko o Kohala. O na makua o keia keiki, oia hoi o Kenao a me Lahilahi. K na makua, ina. hoohemaheina i ka malama ana i ka waivval makauiae, he kino kanaka, a he uhane ola, Mai lilo ke ola o keia waiwai makamae, aka, ua hono ia mai nae kona makua hemnhema. No ka loohia ana o ka poe hana o ka Pai i ka mai, ua lohi keia pepi.

K ::o KA: LANA 1A AKC NK» U S. C. _-l k' K1 f p ni oke Kuokoa i kaahelo ... •, !; \ n.okupun» o Hawau a hiki ma 'ijo. mea ho'i ano nui o ka hai h.p.i. o kona mahalo loa waln n<J ia Ker. Makala23o Okaloha. ua • •: , iin h«? 5112.-mai a Luhiau mai. ■ i .. • i ī ha:uvi ia mni ai oia mau dala, i ' ! i n ka Nupepa Kuolmi. Alaula. na : - i i:v? ki Mahinahou. Noiaila, ke • "i ak i tv'i o Kt'V. Luhiau ma nn {-a- * pl »I n Hauaii n«?i a hala loa aku i \ - -.a, i l\ituhiva ame Miiikoriisia. oke , , i i. r..t K;iiiunnf<'jU* Hnwaii i mikiala . kana hnna. O kona wahi ekalesia, • '.i • k.ileīia uuku ona kanaka, aka ma- . «,ina h.im porto ua haule ino kekahi iiī »> ne i keia wahi ekalvsia, ua hao-■;.-tki.u i ka holo mua ana o keia wahi :i. Ke kukaia leo nui nei makou iaia -• ana kou inon mala!o iho o na ~!!i n ka ].!. Ake hnnwi nei makou, na oi o Maui Hikina." M',-.k i ka rc Kai'poohiwi. —Mi Kailua, ii iua ku k» ,, K.itn waliiue ika pu,o Kalama . , i M.'.n. ma ke ahiahi o ka la 1 Novemabn. tt ' K . 'au i ku ui. o. nanea ana elua mau i ih vl'»ko oka hale ika moe, mnloko », t .) ka puka o ka liaie o Snnuela Anaru, ~ i:kaii.ainuo uac keki>i\i maloko o ka ( M tr:;t kona inoa, he 14 palia a keu Ami \ mau makahikiki. la luua e moe l,u a< |i ua kaiknmahino nei a hele aku i iv,i:in i) ka hale. uka loaa e nku U ka pu i •' ;m i aua nm ka paia,o kona liopu aku la a Ini mni la. la wa koke uo kiko , ,■ iii ii la kahi e k?.ni ai, a o ka lele liilii . i ia n<> ra o ka lu i lokoo ka pu, a ku aua . K ihina. oia ka lua o ka wahine e moe > i ;i!n. l'a kii koke in mai o Kaukn /i• ■ ■ i*■* i Hnnolulu nei, n un holo nku oia e ! I'.'i hanwi ia ka laau n»a knhi i eha I ka la Sahati ae no, liaalele ia iho la .i 'iau ;» k i iiaol" a puni hei aku In i ka ii k inaka. () Hau ke kahuin nana i laiii. i ma ka la S iiio nei, make aku la, mi \ i'llni• I\. Mni k i npi mni o ka opu a : t i ka i'lnnia wawae "kahi i ku i ka lu. \ ' > i maop.ipo ke kiiinii o ko kekniUnmahi i;1111i inia ika pu. Aia ke kane f i Keo i )'• ■w i. () S. Kanehnku ka hoike nana ikoii i hai mai. |N \ mka ikm' ona Waikha.—lMa ka loko-?r.-n!ii o Knh-ooknmnnu, n Wniehu, Mnui |t ",ia mai m makou keia mau hunahuna ilm iiei. Ki> mau nei no kn hamnmn ana ;na o kaiipnku okn hnlepule mn Wnilui i k' /a manawa. Ke hooikaika nei no nae v K' iiiu kalnko, a he nneane haalele paha oua. oiai ua poni in iho nei o Toma G. 'i iin t i Kahu Kkalesin no Wailuku. Kc hoomau m*i no ka bana nna o na i"'i ku iihi na Waielia, mai ka Poakuhi a . il'naono. He nui na pnahana ma ke»a 1 "i unhiko, na kanaka maoli, na hnole a • na pake. "(> na wahine nne ka men nlo- % ī ka lu le i kuinnkahiki n me ka hnna inu t" wahi nka mea kaknu mai. Aia i k;i i hea na kano aloha olu n keia poe .ii'ue, ka mea i knpn ia ke poo o ka wa----lle imi loa kn wi mn Wniiuku, ke uiu :: mai nei ka nnhelehele ma na kau-pnpa-moni « inaka. O kekahi kumu hoi paha o ka nnheklieie loa ana, o ka iilo nui o na unnka i kn hnnn a iui haoie» a hnaiele i ke ««.'.lui :ina i ko kalo. —Ke knpili in I.i he hnlepule linoie no na -i ) haipule. O Rev. Toma G. Tatina ka i nana e hai i ka olelo ma ka olelo hnole. j !i.oko o la haiepule, e hookaawale ia nna ' *'"oiia Kula Sahati no na keiki haoie.