Ka Nupepa Kuokoa, Volume V, Number 47, 24 November 1866 — Page 3
Ka Nupepa Kuokoa.
Ma ka hora 8 o ka po Poalima aku no hoi, Novemaba 16, make iho la ma Honolulu nei o Kuaana, he kanaka i ike ia he hana pono. Ua waiho iho ia mahope nei, he wahine a he mau keiki eha i poe nana e kumakena no kona nalowale ana aku mai keia ao. O ka lawe ia ana aku nei o keia mau kanaka maluna, ua waiho hakahaka ko laua wahi, a ke ninau nei makou, owai ke pani no ia mau wahi?
AOHE OIAIO. - Ua hai mai o Mr. Aberahama (Fornander) ia makou o kahi hunahuna a makou i hoolaha iho nei, e olelo ana, "ua ae aku o Aberahama i na kula ma Kawaihae, e pule no ma ka pule mua, a e haalele i ka pule hou." Aohe oiaio o ia, wahi a Berahama, no ka mea, aohe ona mana e hoopau i ka pule a ka Papa Hoonaauao i hooholo ai.
UA LOAA AKU UA MAKE. - Ma ka la Sabati iho nei, ua loaa aku ke kino kupapau o kekahi o ia e waiho ana maluna o kona wahi moe, ua make. Ua loaa keia haole i keia mai iho nei no kekahi mau la aka ua manao ia e ola mai ana, aohe nae hoi i manaoia e hele mai ana ua malihini hapapa nei, a lawe malu aku me ka ike ole ia.
PAU I KE AHI. - Ma ka hora 7 o ke ahiahi o ka Poalima o kela pule aku nei, oia hoi ka la 16 o keia malama, ua apu mai na ula menemene ole o ke ahi i kekahi mau hale pili ekolu, ma Hamohamo, Waikiki. Hookahi ka hale i pau loa na opala oloko i ke ahi, a o kekahi mau hale iho elua, ua pakele no kahi mau opala.
KE KEENA KEPA. - I keia mau la ke muiamuia nei ka puka o ka Hale Kepa o ka Luna Dute ma Hale Makeke kahiko i na kanaka i hele a maa ka ili i ka pa i ke kai, e ake o na ona kai anu o Arita a me Aukakina. Ke kepa nei kekahi poe, a ke holo ke nei no hoi kekahi poe i o ianei, ke hoohikaka mai nei kekahi poe. I ku no nae hoi ka hoohikaka i ka ike ole aku o na ilio a ke aupuni.
HE MAKANA MAI KAUAI MAI.—Ma ka waha olelo kanaka o ke Aupuni, ua ike iho makou i ka hoouna ia ana mai o kekahi mau makana i ka Moi Wahine Kaleleonalani ma o ka Puuku la o ka Moi. O ka nui o na makana, he 1 puaa, 2 bipi, 15 pai-ai, 1 pahu ai, 25 moa, 4 pelehu, 3 pu-a ko, me 2 ahuimaia. O ka nui o ka poe nana i hoouna mai i keia mau makana, hookahi wahina, eiwa kane.
AHAAINA MALUNA O VANABILA.—I ka po Poakahi iho nei, ua haawi ae ke kapena Sanafoda o ka manuwa Vanabila, he ahaaina maluna o na oneki o kona moku hanohano i hoihoi ola mai nei i ko kakou Moi Wahine Emalani. Ua kono ia mai na maka hanohano a me na kamaaina o ko kakou nei wahi kulanakauhale alii e komo pu aku maluna o konu keena hookipa i hoomakaukau ia i na mea ai a kahi haole hana meaono o kakou nei, ke aumoe ana iho, ua hookani ia mai na leo mele honehone o na aina e ka poe puhi ohe.
KAUKA POKA.—Ma ka po o ka Poakahi i naue ae nei, ka lawe ia ana aku o Kauka Poka e ka make. O kona one hanau o Konetikuka ma Amerika Huipuia, a o ka nui o kona mau makahiki, he 48. He nui no na makahiki o kona lawelawe ana i ka oihana kauka ma o kakou nei, me ka oluolu maikai o ka lapaau ana i kekahi poe mai; oia no hoi ke kauka o ka Halemai Amerika o Honolulu, a hiki wale i kona loaa ana i keia pilikia i ili iho nei maluna ona. Aloha ino ia kauka o kakou.
NO KA MAI AHULAU.—Eia no ka mea hai aku ia oe, eia ke paipai mai nei ka lima, o ka Haku ma Kawaihae nei a me Waimea; ua hiki mai he mai, he wela, he anu, hu-i, he nalulu a me ke kunu pu.
Ua loaa mai ka laau e pau ai, a i ole e oluolu ai, e paila ia ka wai a moa loa, iloko o ka ipu ki, ipuhao paha? e nini i loko ke kini holoi maka, a hoo maloko o ke kapa, me ka pa ole i ka ili o ka mea i mai, hooluhi ia i aahu, emoole a kahe ka hou, e hoopiha i mau omole me ka wai wela i me oolokaa mawaho o ke kino, no ka hui. Emoole a oia koke no. O ka laau kunu a me ka laau naha, eia no ia i na Kauka haole o kakou.
D. MANUIA.
HE PEPEHI KANAKA WELIWELI MA KONA HEMA.—Ma kahi nupepa puka la, ua ike iho makou i ka pepehi mainoino ia ana o kekahi haole i kamaaina ia laila, oia o Hanale Kalaka, ka mea nona ka Hale Kuai malaila i komo aihue ia a lawe ia he elua haneri dala. Penei ke ano, i ke aumoe o ka po Poalua Novemaba 13, ua komo aku ma ke ano powa elua mau kanaka Hawaii iloko o ka hale o Kalaka. A i ka loaa ana aku o ka haole, kii aku la ua mau powa nei e pepehi, a i loko o ka wa o ka haole e pepehi ia ana, kahea ae la oia e kokua. I ka lohe ana o ke kauwa ana a holo mai la e nana i ke kumu o keia leo kahea, loaa mai ia kona haku e hukihuki ia e na powa. ka ike ana mai o ke kauwa e pepehi ia ana kona haku, holo aku la ia i kekahi mau hale pili koke mai e kahea aku e kokua mai. I kona hoea ana mai me na kanaka he nui, e punohu aku ana ka uahi. Ia wa imi koke aku la lakou i ke kino o ka haole, a loaa aku ua pau kapakahi i ke ahi a he makau maoli ke ike aku. Ua hoouna kokeia ka Luna makai, a ua hele mai ia me na kanaka he 30 e imi i na powa. Ua olelo kahi kauwa, ua ike ia i ke kanaka powa i aumeume ai, a o ka lua aohe ia i ike. Ke hele la ka poe huli i ua mau powa la, a ke kakali nei kakou o ka lohe pono mai i na kanaka powa.
NU HOU KUWAHO.
Aole i ku hou mai kekahi moku lawe le ta i keia mau la, aka ke ohi nei makou i keia mau hunahuna mai na nupepa haole mai.
No I talia.
Ua hooponopono loa ia na kumu ae like o ke kuikahi iwaena o keia Aupuni a me Auseturia. Oiai ua lilo loa o Vene tia ia Italia, ua hapai o Italia i kona mau aie a pau a hiki i ke kanakolu kumamahiku miliona o Felorina ($15,000,000.) A o na moolelo kahiko a pau o Vinetia, ua hoihoiia ia Italia, me kona mau lei alii kahiko, a me na kii maikai e pili ana i ke Aupuni kahiko o Venetia. O keia mau mea, ua lawe kaili ia e Auseturia mamua iho nei, he mau waiwai i koe, mai kela kulanakauhale nani o ka wa kahiko oia o Venike, a akahi no a hoihoi pono ia ia Italia, ke Aupuni nana ponoi kela mokupuni.
No Farani.
Mamua iho nei, ua manaoia o ke Aupuni mana loa keia o Europa. i keia manawa ke lilo nei o Perusia ke poo o na Mana Nui. No ka malama loa o Perusia i kona mau kula po na keiki o ka aina, nolaila ua makaukau loa ko laila poe i na hana a pau. Ma Farani ua lilo i ka makahiki hookahi $80,000,000. no ka oihana kaua, $7,000,000. wale no no ka oihana kula, a me na mea hoonaauao. Oia kekahi kumu nui o ka haule ana i hope. (Pehea ma Hawaii nei?)
Europa Holookoa.
O Rusia nae ke Aupuni i makau nui ia i keia wa no kona hui kuikahi o ka manao me Ame rika Huipuia. Ua nani loa ka hookipa ia ana o na alii moku kaua o Amerika ma Rusia. Ua kaapuni hele lakou ma ia aina me ka hanohano loa, me ka ahaaina aloha ma na wahi a pau, a ua pau pu na makaainana a me na 'lii i ka hoalohaloha aku ia lakou. Nolaila, ke kahea nei na nupepa o Farani e nana pono na Aupuni o Europa Komohana i keia hui nui ana o Rusia ma ka Hikina me Amerika ma ke Komohana. Ua makau paha o opa puia auanei lakou iwaena.
I ka manaoia, o Perusia kekahi e hui ana me Rusia e imi pu i ko laua pono. O kekahi mea paha keia i mai ai o Napoliona, no ka holo pono ole o kana mau hana.
Ma I daho a me Monatana.
Ua hoi kekahi mau haole he umikumamahiku mai Monatana aku a i Iowa. He poe eli gula lakou a o ka huina pau o ka lakou loaa, he 700 paona — like me $210,000. Ua hele makaikai kekahi luna hoopuka nupepa ma kahi i kapaia o Owyhee ma Idaho iloko o ka lua eli dala i paoia ma ka pali. Weliweli ua dala kookoo o loko, i ka aiai mai, wahi ana, hookahi pohaku dala, 500 pona ka nui, e ole ka naha e o ua pohaku dala la, ina na huai okoa ia iwaho. Me ke kukui ke komo ana aku, a ma na aoao a pau o kahi i eli ia e hulali mai ana na kikokiko dala he nui wale.
Ma Kaleponia.
Ua heluhelu makou ma kekahi nupepa puka la o Kapalakiko, (Al ta Kaliponia,) ka manao pepa, e hai ana i ka hookaumaha wale ia'na o na Pake ma Kaleponia. Eha dala o ka mahina ka auhau ana i kela a keia Pake e eli gula ana. Aole i hiki i ka Pake malaila e hoike kue i ka ili-keokeo iloko o na Aha Hookolokolo, a ua hiki i ka haole ke pepehi i ka Pake me ka hoopai ole ia, ina he Pake wale no ka ikemaka. A ke kahea nei keia nupepa e hoopau i keia mau pilikia. Oiai i ka wa kaua iho nei ma Amerika, o Kina wale no ke Aupuni i hoole loa, aole e komo ka moku kipi, ka Alebama, iloko o kona mau awa. E ole ia hana aloha o Kina pakele na moku kalepa ma na kapakai o Kina.
Ke hooolaha ia nei ma ua nupepa la ka haalele ana o ka mokuahi nui Colorado ia Kapalakiko ma ka la 1 o Ianuari, 1867. e holo mai i Honolulu nei, a pela aku i Iapana a me Honokaona. O ka la 10 paha ka la ku maanei.
E hoopuka ia'na kekahi nupepa puka la hou ma Kapalakiko, o ka Times ka inoa, 40 keneta o ka pule hookahi ka uku; he nupepa kokua i ka aoao Ahaolelo ma Amerika Huipuia.
Ma na Mokuaina Hikina.
O Wenela Pilipo (Wendall Phillips,) ua manaoia he kanaka ikaika loa ma kahaiolelo ma na ahakanaka, a ua kokua nui loa kela i na negero i keia mau makahiki i hala iho nei. He kanaka ia i kue loa i ka Hema a me na mea e pili ana i ka hookaumaha i ka ili-elele. I keia manawa ua hoopuka kela i kona manao he mea pono e hoopii a hookolokolo ia Peresidena Ioanakana imua o ka Ahaolelo, e like me ke kumukanawai, no ka pili ole o kana mau hana me ua mau kumukanawai la. Aole nae i maopopo ka hana ia'na pela.
I ka oleloia e haalele ana o Kanekona (Stanton) ke kakauolelo oihana kaua a o Kerimana ka panihakahaka. He mea olelo wale nae. O kekahi mau nupepa o ka papa mua ma Nu Ioka i kokua i ka Peresidena, ua haalele, a ua huli ma ka aoao kue. Ke kali nei kakou a pau i ka halawai ana o ka Ahaolelo i ka malama o Dekemaba e kokoke mai nei.
Ua kukuluia kekahi Hui, e hana a hoomoe i ka "Uwaea teregarapa Atelanika ka Akau," mai Sekotia aku a hiki i Aina Hau (Iceland) mai laila aku a i Aina Omaomao, a mai laila aku a i Labaredora a hiki i Nu Ioka. Ina paha e pa keia uwaea hou, emi ka uku o na telegarapa, oia he pii loa i keia wa.
HUNAHUNA HUIKAU.
LUU ANA I KA HOHONU. — Ua iho kekahi mau kanaka elua malalo o ka Lokowai Nui o Mikigana, kokoke i Kikago, e imi i kekahi mau kaulahao moku i lilo malaila. Me kekahi uhi luu wai ka iho ana, me ka noiau o ka hana ana; eono anana ka hohonu o kahi i luu ai, a eha hora ka noho ana malalo; no ka mea, ua hanaia na ili lawe ea no laua, e like me na ili hookahe wai e hanaia nei, nolaila, ua lako pono laua i ka ea mai luna mai o ka iliwai. Ua hanaia na puka nana no na maka, a ua ike pono laua i na mea a pau. I ka wa i holo ai na moku maluna pono o laua, ua lohe pono no laua; ina he waapa lohe no, ma hoi he mokuahi, haalulu loa ka ma na pepeiao o laua, me he hekili la. Ina hoi ua pii na ale o luna i ka makani, aole no i nalo ia laua.
ALOHA OLE. — Ma Parisa, ua mai kekahi kanaka hanohano, a ua kokoke i ka wa e make ai. O kana kaikamahine, ua komo i ke Kula Virigine o ka Puuwai Hemolele. A eia wale no ka mea i ae ia e na kumu o ua kula la, e hele mai ke kaikamahine i hookahi la okoa iloko o ka hebedoma okoa, e launa me ka makua. A o keia ae ana, no ka nui o na hana maikai a ua makuakane la, e kokua ana i ka Ekalesia Roma. Ina he kanaka ano haahaa ole ka makua, ina no aole e ae iki ia mai e launa ke keiki me ia.
MAKE WELIWELI. — Elua kanaka i make ma Amerika Huipuia ma ke ano weliweli loa. O ka mua, ma Kikago, he Geremania, (Olelo e) he humuhumu lole kana hana. Ua aihue keia i ke dala, a i mea ia ka he aihue, hoole loa kela me ka i ana ae, ina ua aihue, he wahahee ia ana e olelo ana, aole ia i aihue, o hoopai koke mai ke Akua ia ia me ka make. Aole no i puka pono keia mau huaolelo makau ole, o kona make koke no ia.
O ka lua, aia ma Pitebuga, ma ka la 13 o Sepatemaba. He kanaka hoomaloka loa keia, he paahao ma ka hale hana o na lawehala. E kamailio ana keia me ka hoa hana ona, a ninau aku la ia ia, "He Kristiano anei kou makuahine?" Ae mai ana kela, o ko ia nei kuamuamu koke ae la no ia ia Iesu Kristo, a me kona makuahine o Maria, me na huaolelo ino loa, aole nae he kupono ke hoopukaia maanei. O kona make koke no ia me na huaolelo weliweli ma kona waha. Ua oiaio paha he Akua io no e noho alii ana ma ka honua nei.
Na Palapala.
Ka make ana o Paulo Ku.
Ma ka wanaao o ka la 2 o Nov. 1866, ua hiamoe aku la ka mea nona keia moolelo i ka hiamoe kau, hooilo.
Ua loohiaia oia i ka mai ma ka malama o Novemaba, M.H. 1866; a ua lilo ia mai i mea e pau ai ka momona o ke kino, a ua ku a hokii.
Ua hanauia oia ma ka holo ana o Kamehameha I. ma ka waa nui, oia hoi ka Peleleu i Oahu. He 30 makahiki o ka noho pu ana me ka wahine ma ka berita mare. Ua ike aku ia i kana mau keiki 9, a me na keiki a kana keiki. Ua komo oia ma ka Ekalesia o Hana, Maui, ma ka malama o Feberuari, A.D. 1843. He Luna Ekalesia oia no Nuu, Kaupo. He kane malama wahine, he makuakane malama keiki. A mamuli no hoi oia aloha keiki i ukali mai oi i kana keiki a noho i Kauai nei. E like hoi me Iakoba i ukali ai ia Iosepa i Aigupita. Ia nei i haalele iho nei i ka wahine, na keiki me na moopuna. Me ka ukana e hana nei ia loko, he aloha — Ke uwe haalipo nei makou me ka minamina. Eia iho he kanaenae aloha.
E uwe ana no au i kuu kane,
Ia Paulo kanaka o ka wekiu,
I hele hookahi aku nei aohe lua;
Kuu kane o ka wa naaupo,
Hoapili o ka po me ke ao,
Auhea o — e, hoi mai kaua — e.
Aia paha oe iluna o Haleakala,
E kilohi ana i ka hau o Maunakea,
I ka hono o na moku o Piilani,
Moku kaua e ke kane la kaawale oe,
Noho au me ka u me ka minamina.
Owau me na keiki me na moopuna,
Auwe! Ka mea aloha he kane — e.
Mrs. LUDIA PAULO.
E uwe ana au i kuu makuakane,
Ia Paulo kanaka i ka wekiu,
Pua makani kolokolonahe o ke kula.
Kuu makuakane mai ka ua pee pa pohaku o Kaupo,
I piliia e kaua ke anu me ke koekoe,
Kuu makuakane mai ka ua kea o Hania — e,
He ua kupuni kapa ia no ia aina.
Aloha wale ia aina ia-iki a kaua e noho ai,
Kuu makuakane hoa hele o ke a o Hanakaieie,
E-u haele koolua ai kaua i ke one loa o Kealia,
Mai ka piina ikiiki o Aalaloloa.
Hoomaha aku kaua i ka lai o Hauola,
Huli aku ke alo nana ia uka,
O ka halii mai a ka ua Paupili,
I piliia e kaua ka la wela o Lahainaluna,
Kuu hoa ue ale o na kai,
Kuu makuakane mai ka hale pioloke i na Pake,
O Honolulu — la a kaua i no-no-noho ai,
Kuu hoa pili o ka hono o na moku.
He moku ke ala nana kakou i lawe mai,
I noho ai kakou i Kauai o Mano nei,
Manomano ke aloha la ia oe e Papa,
Kuu makuakane mai ka pono a ke Akua,
Ka makamaka ia o keia aina malihini,
Kamaaina ai kakou ia nei.
Ia nei i haalele iho nei oe ia makou.
E au wale ana i ko aloha — e.
Mrs. HAKALELEPONI PAULO.
HE OKI.
E oluolu makou ke hoomanao,
Ua hoi ka uhane me ke Akua,
I ka Paradaiso i kahi maha mau.
E kupuni ana me ko ka lani poe,
Hosana, Hosana, Haleluia.
E. HELEKUNIHI.
Gosena Hou. Nov. 1866.
Pii ke kai o na Waieha.
E KA NUPEPA KUOKOA E; ALOHA OE:—Iloko o keia mau la e noho nei; ke lawelawe nei, ke liuliu nei hoi ko na Waieha, no kekahi hana nui. Oia hoi ke kukulu ahaaina lulu dala ana; no ko lakou luakini ma Wailuku. Ua auhau ia kela apana keia apana, mai Waihee a Waikapu, i bipi, puaa, manu, ia, a me ka poi, i mau mea e paina ai, maloko o ka luakini o Wailuku. Ke hiki aku i ka la 24 o Novemaba nei.
A ua kohoia ke Genela nui, nana e hooponopono i keia hana, o Mr. Kahauolopua no ia, a malalo iho ona na Kapena Kopala a pela aku. Iloko o keia wa pokole loa, ke hoala ia nei, keia hana nui. Nolaila, ua haawi mai na haku o na wiliko, i bipi, he mau puaa a he mau dala kekahi; a ua ae mai o Lui, Mikabela, Kalani, i ko lakou mau paahana, e hookuu ia lakou e hele i keia ahaaina, me ka makana pu no hoi. A nolaila, ua kauoha ae ka Alihikaua nui o Mr. Kahauolopua, i ka Papa Himeni o Wailuku e huli i mau mele no ka la ahaaina; a ua ikeia, ke uleu nei na puukani opiopio ma ka lakou hana; e ku ana i ka hoohanohano aku ia hai. A ke hoomakaukau nui nei lakou, no ka la e uniki ai na hana, ke hiki aku i ka la 24 ae nei. Ma ia la e kuupau ia ai na wahi hipuu laui a na hoa o na Wai nei, nolaila,
E ala me ka uleu
Na kupa o na Wai
Kokua i ka pilikia
O ko kakou hale.
Aia hiki i ka la e hookoia ai ka hana, a mahope aku e hooike ia aku ai ka nui o na dala i haawiia no keia hana. Ua pau. Ke hoi nei ko Haleakala keiki, e inu i ka waipuna o Palama. Me ka mahalo.
L.P. MAKANIKONA
Waikapu, Maui, Nov. 15, 1866.
Na mea hou o Hamakua Hikina nei.
HE MAU HALE HOU ELUA. Ke ku nei keia mau hale elua, i keia manawa ma Kaala, he Halepule ka mua; a he Hale kula ka lua, o ka malama i kukulu ia ai keia mau Hale kula, i ka la 8 ka Luakini, ua paa ka hale kula i keia manawa, o ka Luakini koe, aneane nae e paa i keia wa, o na kamana nana e hana nei i keia mau Hale, o Josepe Kalama ko ka Hale-kula, o B.L. Keawe, Bamahoa Esq ko ka Halepule.
HE KUMU-KULA HOU. Ua lawe mai ke Kahukula Nui, i kekahi Kumukula Pope, mai Hilo mai, a hoonoho ma Kaala nei, i keia manawa ke ulono nei na makua mea keiki, no keia mea hou, i ke Kahukula wale mai no ka ka imi o ke kumu-kula, a hoonoho ana e like me kona manao, aole hoi e hui pu me na makua, a kuka pu la hoi, no ke kumu-kula, aka, ua like loa ka hana ana me ka pahi umiumi, e okioki ana i ka auwae huluhulu.
ULU PONO KA UALA. I keia mau malama i kaahope ae nei mahope, ua mahi nui kekahi poe i ka uala aia ma Kemau he pa uala nui, a ma Kaluaokau kekahi pa uala nui, a ma na wahi e ae no hoi kekahi, ua olioli ka poe mahi ai Uala, no ka holopono o neia hana ana, a ke ai nei na kanaka na wahine, me na keiki, me na elemakule, me na Luahine waha ukele, i ka mea i hana ia a nui loa.
HE PA KO NUI. Eia ma Kamaui he pa ko nui, na kela haole na Wilison, e hana ia ana a paa, alaila kanuia, i pulapula, o ka poe nana e hana nei i keia pa, he haneri dala, $100,00 ka uku.
NO KE KAAPUNI ANA O REV. S. KUKALUKAHE. Ua kaapuni oia, ma Hamakua Hikina nei, no na ahaaina a ka Haku, a i ka hana ana, elua ahaaina i kukuluia, ka ahaainaa ka Haku, o Kaala, me Maunahoano, o Paauhau koe, ua waiho ia ka hana malaila, no ka akoakoa ole o na hoahanau, ua 30 a oi ae hoahanau i hiki mai, o kekahi poe aole i hiki mai, no ka pilikia i ka lakou mau hana iho. No na dala kokua i ke Aupuni o ke Akua ma Kaala, $7,37 1/2, Maunahoano $8,50.
S. KAMELAMELA.
Hamakua, Hawaii, Nov. 13, 1866.
Pilikia i ka nalu! Pilikia i ka nalu!!
I KE KILOHANA POOKELA O KA LAHUI HAWAII, ALOHA OE. — Ma ka ia 13 o Novemaba oia hoi ka Poalua, ma ka aui ana o ka la hoomaka ka holo ana o D.W.P. Kealaula ke 'lii waapa, o Moke, Kauohai, Kepuuiki. Halainamoku, na Kela, Kahalemaile. w. Makemake, w. he ohana laua maluna o ka waapa o F.S. mai Nonapapa aku a hiki ma Kamalino, i ka lae o Nehoa malalo aku oia wahi, he kuanalu malaila, e hoe ana no ua poe kanaka nei me ka hoomaha ole, hoea mai ana ka nalu, i ka nalu o-o-kalakala iho ana e poi, a hoolei iho i kono mau hu-a i kona kumu, me ke ku-i-ke o ka nalua o ia nei; me ka nehe o ka iliili o lalo, ia manawa, kuu pau iho la na keiki kane i ko lakou ano mau; aole nae e hiki, no ka mea, ua kokoke loa mai kela a pa mai la ma ka aoao o ka waapa, hulihia iho la ka waha i lalo: pau loa na kanaka iloko o ke kai me kaukana o luna o ka waapa, o ka nui o na ukana i lilo aku i ke kai, me ka loaa ole mai, eono kipapa ia, elua pai uala moa, elua eke uala maka, hookahi pine waapa, ekolu hulu hipa, hookahi paiki lole, elua palule, ekolu lole wawae, he 31 dala maoli me hapaha, ($31. 25) o keia mau mea a pau, aole i loaa mai kekahi, ua lawe ko ka waa, ua ahai o Mahuka i ke ola, ke mihi i la ka mea nana ia waiwai no ka hoi ole o kona poho.
"O ke kumu o ka holo ana mai o keia waapa, i hoouna ia mai e lawe i ka eke leta i Kauai.
Oia iho la no kahi kanaenae a kou hoa iniki pua lehua o kauka o ka Lehuamakanoe, ke makaukau nei ke keiki aukai o ka moana o Kaulakahi e hoi, aia ka la ke nalo aku la i ka welo ana a ka la i Lehua.
E aloha auanei na keiki Hawaii hoonoho hua, a me na ili keokeo aku.
D.W.P. KAUIMANELE.
Waimea, Kauai. Nov. 18, 1866.
MA RE.
KAUMAHULU - PAALUHI - Ma Honolulu, Nov. 10, mareia e Rev H. H. Pareka o Kaumahulu k. me Paaluhi w. No Waianae laua.
KAHOAKA - LOE - Ma Honolulu, Nov. 12, mareia e Rev. H. H. Pareka o Kahoaka k. me Loe w. No Waipio, Hawaii, laua.
CONNOR - KAAMANA - Ma Honolulu, Nov. 21, mareia e Rev. H.H. Pareka o Connor k. me Kaamana w. No Honolulu laua.
ALAWA - MEHEKUOLE - Ma Honolulu, Nov. 21, mareia e Rev. H.H. Pareka o Alawa k. me Meheuole w. No Honolulu laua.
Aug. 27, ma Keaau, Puna, Hawaii, mare o Kalimakahili k. me Awaawa w. Na L. Kaina laua i mare.
Sept. 4, ma Opihikao, Puna, Hawaii, mare o Akao k. me Mahi w. Na L. Kaina laua i mare.
Sept. 28, ma Kahaualea, Puna, Hawaii, mare o Kama k. me Kanepipi w. Na L. Kaina laua i mare.
Oct. 1, ma Maumau, Hilo, Hawaii, mare o Kawae k. me Nahinaelua w. Na L. Kaina laua i mare.
Oct. 3, ma Kalapana, Puna, Hawaii, mare o Olehulehua k. me Kaea w. Na L. Kaina laua i mare.
Oct. 18, ma Puaalaa, Puna, Hawaii, mare o Waiola k. me Kalua w. Na L. Kaina laua i mare.
Iulai 30, ma Kealakomo, Puna, Hawaii, mare o Koleamo k. me Kaumahana w. Na L Kaina laua i mare.
HANAU.
O ct. 24, ma Hamohamo, Waikiki-kai, hanau o Keliipi w. na Keamalu me Kaaipulu.
Nov. 7, ma Pakala, Lahai, hanau o Wahielaa w. na Kapoukea me Loka.
MAKE.
Oct. 7, ma Ponahakeone, Waikiki-kai make o Pupuka k.
Nov. 18, ma Kowaka, Waikikikai, make o Kaahu w.
Nov. 18, ma ia wahi no make o Kapehe w.
Nov. 18, ma Kaluakou, Waikikikai make o Hamau k.
Nov. 6, make emoole o Nawahine.
Na Paoo, Kohala, make o Miss Jane Stirlin 2 Kikalaeka.
Nov. 20, ma Pauoa-uka make o Pakeke k.
Nov. 16, ma Pauoa make o Waiwaiole.
Iulai 24, ma Wainee, Lahaina, make o Kahili k.
Aug. 17, ma Ilikahi Lahaina, make o Kapule w.
Oct. 1, ma Lahaina make o Kaohimaunu w.
Oct. 24, ma Polonui, Lahaina make o Haumea w.
Nov. 4, ma Kauauia, Lahaina make o Pupuona w.
HOOLEWA!
KE NOI IA AKU NEI OUKOU E NA kaikuaana o ka Hui Free Mason, e akoakoa ae ma ke Keena Halawai o keia Hui, "Le Progres de POceanie." ma Alanui Alii, ma ka hora 2 o ka AUINALA o ka la Sabati, no ka Hoolewa o ko kakou kaikuaana i make aku nei, oia hoi o KAUKA S.P. POKA (Dr. SETH PORTER FORD.) Ma ke kauoha.
DAVID KALAKAUA.
260-1t
OLELO HOOLAHA.
KE HOIKE AKU NEI AU MA KE AKEA, ua koho ia mai ka mea nona ka inoa malalo iho nei, he Lunahooponopono, a Hope hoi no ka Moi WAHINE KANEMAKE Hakaleleponi Kapakuhaili a me Hon. C. Kanaina o Honolulu. W. CLAUDE JONES.
260 3t
Wahine haalele kane.
O KUU WAHINE MARE O MERE Ane Graham, ua haalele mai i ko'u wahi moe a me ka'u papaaina me ke kumu kupono ole. Ke papa aku nei au i ka poe a pau e hoaie mai ana, a me ka poe e hookipa ana ia ia. WILLIAM GRAHAM.
Kohala, Hawaii, Nov. 15, 1866. 260 3t*
He Peahi Nalowale!
MA KA HALE POHAKU HOU, I KE AHIAHI Poaha o ka pule i hala aku nei, ua nalowale he PEAHI KILIKA KEOKEO me ke kumu palaoa. E ukuia ka mea hoihoi mai ma ka Halekuai o Kakela me Kuke ma Polelewa.
Nov. 21, 1860. 260 4t
OLELO HOOLAHA.
E IKE AUANEI NA KANAKA A PAU. Owau o Ilikealani wahine, no Waikiki, Mokupuni o Oahu. Ke kauoha aku nei au i ka poe a pau i pili koko ia
Ioane Kaainahuna,
o Haalelea, Kauai i make aku nei ma ka la 3 o Novemaba nei. E hoomanao! E makaala i ka hookaa ana mai i na dala a Ioane Kaainahuna i aie ai, me ka ukupanee pu mai, i Moraki ia mai kona Aina ma kuu lima e waiho nei, mai keia mahina aku a hiki i ka la 31 o Ianuari 1867, pau ko oukou palena, a oi aku mamua o keia manawa, no ke kaikamahine Ilikealani ia. E makaala o o poina auanei. Na ILIKEALANI.
Kamoiliili, Waikiki, Nov. 20, 1866. 260-1t*
OLELO HOOLAHA
EIA MA KA PA AUPUNI MA Heeia, Koolaupoko na Lio Helehewa i laweia mai e hoohookomo. Ke ano o ka lio a me ka hao kuni malalo iho nei.
Lio kane ulaula hao KP
Lio kane ulaula hao ano e.
Lio kane ulaula hou, aole hao.
Lio wahine ulaula hao D
Lio wahine eleele hapaia ka hao.
Ina aole oukou e kii mai a hala na la he 15, e hiki no ia'u ke kudala aku ma ke akea ke hiki aku i ka la 29 o Novemaba, oia ka Poaha o keia pule aku. E hele mai oukou me ka makaukau ia la, mai lohi a kanalua, o hala ka wa pono, a nele oukou i na lio maikai e peki mau ai i ke kula o Panioi.
P. KAHUHU, Lunna Pa Aupuni.
Heeia, Koolaupoko. 260-1t*
HE KAA LIO KUAI.
HOOKAHI KAA LIO ME NA uwea hoohulei lua, e kuai ia aku no i ka poe makemake mai e
W. N. LADD (NUKA).
Halekuai Mea Hao, Nov. 13, 1866. 259-4t
HOOLIMALIMA KUKULU PA.
KE MAKEMAKE NEI AU E HOOLIMALIMA me kekahi mea i makaukau ma keia hana, e kukulu i PA ma ke ano i olelo ia malalo, mawaena o ka aina Hanai Holoholona e ka Hui ma Manoa, Oahu, a me ka aina o ke Kulanui o Kapunahou, aia ma Manoa no.
Eia ke ano o ka PA e kukulu ai: - He 68 anana pa pohaku, 5 kapuai ke kiekie, 2 kapuai ka manoanoa.
110 anana pa i eliia ma ka lepo, 10 paha kapuai ke kiekie.
88 anana pa uwea, ia'u no ka uwea a me na pou e hoomakaukau.
E kukulu i keia pa a pau iloko o na malama ewalu mai ka la 1 o Dekemaba.
Ma ka uku pau ka hoolimalima ana. Nolaila, e hele koke mai imua o'u na mea i makaukau i keia hana, mamua o ka la 1 o Dekemaba, a e hoike mai ia'u i ka uku i manao ia, a e kuka pu i ke ano o ka hana.
W.D. ALEKANEDERO (Uilama)
Punahou, Nov. 16, 1866. 259 2t
KAUKA LAPAAU.
- O -
Dr. Kennedy (Kenede) kona inoa.
AIA NO KONA HALE KAUKA MA ke Alanui Papu, makai iho o ka
HALE AUPUNI.
Honolulu. 245 1y
Kauka Lapaau!
- O -
A. C. BUFFUM
KONA INOA.
AIA NO KONA HALE KAUKA MA KONA hale noho ALDRICH HALE ma Alanui Papu, Honolulu. 236-6m
HANA KAA O NA ANO APAU.
UA MAKAUKAU AU MA KO'U HALE hana KAA me AINA HOU, e hana i na kaa o na ano a pau. Na Kaa i pau i ka hakihaki o kela ano keia ano, a me na mea no a pau e pili ana ia Oihana. Nolaila, ia oukou e na makamaka mea Kaa, e ike ia kakou hookanaka.
WILLIAM AULD (UILAMA)
Honolulu, Sept. 20, 1866. 251-3m
HE KAMANO HOU!
UA HIKI MAI NEI MALUNA O ke KIALUA "CONSTANTIN" mai Sataka mai, he mau pahu Kamano ulaula hou he nui wale.
E kuai ia aku no e like me ka makemake e
KALE OLELO E (H. HACKFELD & Co.)
Honolulu, Nov. 9, 1866. 258-3t
I KA POE MAHI PULUPULU!
E KUAI NO AU I KA PULUPULU SI AILANA
I kela manawa keia Manawa
A PAU MA KA UKU MAKEPONO LOA.
E lawe mai ma kuu Keena Pulupulu ma
HONOLULU NEI.
H.M. WINI.
Honolulu, Nov. 10, 1866. 286 2m
J.W. KEAWEHUNAHALA.
LOIO! LOIO!!
O KA POE MAKEMAKE I LOIO E KOKUA ma ka Hoopii ana, a pale ana ma ke Kanawai imua o o na Aha Hookolokolo o keia Aupuni, e kii koke i ka mea nona ka inoa e kau ae la maluna; a e loaa no oia ma kona Hale no ho i
Kikihale,
ma uka o kahi o J. KAHAI Esqr., a i ole ia, e loaa no ma ka Hale Hookolokolo i Honolulu, Oahu.
Honolulu, Feb. 9, 1866. 219-ly
Ma ke Alanui Nuuanu
-o-
IOKOBO ESTALL!
-MEA-
Hana Tini a hana Hao Apana
-MEA-
HANA KAPUAHI HAO!
KE HAAWI AKU NEI I KE ALOHA I NA kanaka o Hawaii nei, no ko lakou launa oluolu ana mai i ka wa i hala, a ke lana nei ka manao, e mau mai no ko oukou kipa ana mai. O ka poe e makemake ana e kuai i kapuai hao, a mea pili paha i na Tini, e kipa mai ia nei, mamua o ka hele ana aku i kahi e. 252-2m.
E HAALELE ANA KA
Moku Ahi
"KILAUEA"
Ia Honolulu i kela Poakahi keia Poakahi.
Ma ka Hora 4 1/2 ponoi, (a hiki i I ka wa e hai hou ia'ku ai.) A e holo ana i
KONA, HAWAII,
A me na Awa ku moku malalo iho nei
LAHAINA,
KALEPOLEPO,
KAWAIHAE,
KAILUA,
KEALAKEKUA.
Ma ka hoi ana mai, e haalele ana ia
KEALAKEKUA & KAILUA, ma ka Poakolu.
KAWAIHAE, " " po Poaha.
KALEPOLEPO, ma kakahiaka Poalima.
LAHAINA, " ka po Poalima.
WALKER, ALLEN, & Co.
238-tf NA EGINI.
Halekuai Mea ai! Halekuai Mea ai!
Ma ka Hale Unihiepa ma Alanui Papu.
UA HOOMAIKAI IHO NEI KA mea nona ka mea malalo nei i ke Kulana o kona HALEKUAI MEA AI, oia hoi, no ka hookipa ana mai i na kanaka maoli e kalepa ana, a o kona i ini nui, o ka hoolako mau i na mea maikai loa a pau e makemake ia ana. OIA HOI KEIA MALALO IHO:
AILA,
PALAOA,
PALENA,
KOPAA,
PALENA LIILII,
LAIKI,
PIA,
KOLU HOOLUU LOLE,
KAMANO,
UWIKI KUKUI,
MEA ONO,
KULINA,
BALE,
ILI PALAOA AI A KA LIO, &c.
Elua ana mau Kakauolelo i makaukau no ke kuai aku me na makemake, mai ka hora 5 o ke kakahiaka a hiki i ka hora 7 o ke ahiahi.
MR. KAKAI (A. D. CARTWRIGHT.)
Honolulu. 243-6m