Ka Nupepa Kuokoa, Volume V, Number 49, 8 December 1866 — Anoai o i Aui! [ARTICLE]

Anoai o i Aui!

/ : rv: :' / r . 7: K :.:o •: H*:7/ : HV.7.':n Shn•' .<;»• t«\ < l kola wa nae a k«* kan-ika 1 i h'ki !;• >11 aku ni mn kahi a !r.ua i !impn ni n:e A M etip<"-!i o Suriku<\ nn iuu. hahwai pu il:< > ii eia mo Anrtip'»:i «> Kposm. ma kahi 1:0 n hua i hu'pu ai me Anetipoii o S;irakust*. 1« wa im n:s«\ non«>i koke nku !a ke kanaka hnna L'uli no ka uku o ke kau!a ana i hnaui aku ai ma koua lunn. A lohe o Anetip«»li n» keia mea, kuemi hope iiio Ja kona manao me ka haohao 1 ' , ;'.na. A 110 ka 1110:1 110 hoi, aole io no ua knnaka nei i haawi aku ike k iu!a ila i keia Anelipoli. nolaila, hoole mai la nu o Anetu oii, me ka i aku, , nole nu kau--11 iiula 1 haawi mai ia'u. imle no hoi wau , i ike 1 kau u.en e liana mai nei ia'u, nka. : ua kauolia aku 110 nne au ia oe e hnua. , nka, aole nae wau i ike ia inea n hiki i 1 keia mau minnte a kaua e kamailm nei." i Aim keia hooh: aua aku n Anelipoli, i alaila, kunahihi 1110 la ka manaoo ka mea ■ hana liula. a pane mui I,- oia. "ua hnawi | aku no nu i ke knuln <zuia iloko o ka po- ; 110 o kou hmn, iloko 1101 o keknhi muii i minutr? pokole i hala ae mnhope." j A 110 keia mea, ala 'uai la ka hoopapna inoino mawaeua o laua no kekalii niuua:wa ioihi. K ku!u ana kekahi oia ka poi 110, a pela no hoi kekahi. Oiai nae Inua I e hoopnapna iknika nnn, huki in nku la ; ke kauaka liaua i, r ula e ka Makai, a lawe ! ia aku la i ka haiepanlino e hoopaaia'i. a pela 110 hoi o Auetipoh. Omi 1:0 hoi o Am lipoli t> Kpeso e nln- : kni in aua 1 kn iia!tpnalia<*. haiawai pu mni la me ia o 1 )<iron 11 o o Surnkuse, ke 1 kauwu n konn knikninn : n 1 kona 1 k•• | nnn nku in m. kulii iho In oin o knnn knnI wa 110 keia, no'aiia. huawi aku la oia i ka j o!el<> knuolia la ia. e hoi uku oi.i i kana ! wahine ia Aderiaua, e haawi mai i na da- ; la knpoiio e hiki ai oia ko hookuuiu mai ka hnh-pnahao nku. Knhnhn koke iho ; la no hoi o IKuomio i ka hoonnu koke ana mui a k«mw liaku, no ka men, ua ■ kuhihewa nku In no hoi o D<<rouiio o ko- : nn linku n<» keia, oia hoi o Anetipoli o : Surnktisei ku liale mahliini iaia nri, i ka- ; hi hoi a kona haku i ni ni i ka nina uwh* ! kea. A 110 ka hikiwawe loa okoia la ; mnnnwn e hele ni me ka hookaulua ole ia iho e na mnkai nana e lawe ;ina i ka hnlepaahno, noiaila, nole e hiki ia I)oro- ; niio ke knmailio nku in manawn, no kn | mea, i hoi mai oia e hni aku i kona hnku > 110 kn mnknukau o ka nioku no ka holo ;

a fio ko l) 'rufnio ik<; ana nku 110 lioi kr- ' k;»hi, no!ie hioliiona ;:piki kai luua ona. ' ;ikn. ua kahnkaha ia kc aliua o ke kau- | maha n ine ke kuoo ma kona mau pafia- ( , Ima, nol nla, huli ue la oia a hele aku U i e na!u ana iloko ona iho i ka i ana, ''E I hele io ana au i ka hale o Aderiann, ka-' j hi e loaa inai ai ka uku panai no kana : kane, no ka mea, he pono i na kauwa : i ke hoolohe i na knuoha n pau a ko lakou mnn haku. 1 ' j ! la ia i hiki ni i ka hale o Aderiann. n I hai aku la oin i na hviaolclo, alaila. haa- | wiia mai la ina kona lima hn eke gulu e j like me ke kauoha a kona haku. liuh | hou ae la o Doro.nio a hele aku la inaj hope o kahi i alakaiia ai « kona haku i, ! ka halepaaha(» ; a i>iai oia e hr»oina ana i na kaiim o kona iiiau wawae me ka ma-: ! ma, hnlawai mai la ka ike a hona nniu ; 1 maka i kona haku, oia hoi o Anetipoli o( ' Surakuse. • j Oiai o Anelipoli o Surakuse e ku ana ' \ me ke ano pahaohao loa no na mea a, i pau i halawai mai me ia ma ke ahnui : ana i hele mai ai, no ka mea, aloha mai J la kekalii poe ia ia, n»e he mea ua kulu- . ma mau la ka launa ana ; a o kekahi poe> i hoi, haawi mai ia i ke liala ia la, me ka I i mai, 4 *o ka'u uku keia ia oe no ke ila- [ la a'u i aie ai ia oe." A o kekahi hoi, j kauoha mai la e hele nku e ike ia laknu ; , a o kekahi, la ia ia nei. , no ka ia nei mau hanaaloha ka ia lakou. i hoikeike mai la kekahi tcla huinu lole, ; he m.iu loie siiika ana i kuaiai, nu» ka lu>ike pu mai i ke ann o ko ia nei lr»!e koino ana i hana mua ai. Okeiamau; kuhihewa a pau i imia ia uiai iinui ona,|

fl< > s ' !i I k ' ik l' "l ! ! 1 N\ , |»|> . h .1 A |i' t Ip' >- ;«i, ;.. i: A ar la i<i !j>>. >u; ui.io ann ti nl >- ko «» k«» Aiu lipeii nanii. i a ka mn nvnrna o ka l,i ! !U'kr f-;ika ki!.>ki!o. n mo kri h«>o|M«>pio : a. iii'li' r.o }u»i o lV x r< tiun i kakn'i a nkakuu !»\i i!p» na m.H-no jm!i:iohao o k»>na i:aki:, 110 ka in;!, ti >oj nka uini !a no kt!a i ka mi.au aim in la i U* kuimi o Kona ho<>kii<i'a :• na inni o r.a nmkr i nnna o k;u nra :a :a i ka ha!» paaha«>, iiu 1 ka waiho j>n mui h«-i i ka i ko ana i !.»\%r inai ;*i mai a ,\ij« nana mai, i mea e uku i.ku ni, i hmiomai oia u>ai ka ha!rpaa!»ao mai. O kt ia mati n|r!o a I)«iromio. iu< k<«na kniia i kn InW'paahao. a n«> keia t'kr tru!a la>i nna i !a»t' n ai ai mai a AtUriaiia mni, ka niea nana i lioomaiuialiua l«»a mai i ko la m i kupilikii, :» lm«i|Mi-a ar la ia i ka i nna, 4, 0 ki'ia wahi l).«r«>mio io no kn uu a nana au e lioauwana nri. n o liooluan lo nei ia miuia i kela wain !o ia w :iUiKaiu'u oo la ia me ka lr«» nui, -Na kekaln iiinna i hoonan;:a e luioji:ikr!«' mai ia mnua mni keia wahi ma!ii.un aku." la manawa no, lnki ana kik;ihi wahine ano mnh!iini ia ia ihm, a knln'a ana ia ia nn ma ka im»a Am lij»oh. uu' ka i mni, o laun |>u kai ai i ka amaawiiki'a o ua la noi ina kona halo, a ua hooluki ;ikn keia e haawi aku ia in i koKnhi kaula uu!n. A lolio o Ant'tij>o!i m« koia mea. n«ilo iimo 0 Inki la ia ko hoon-anawanui iho. i ko knj>a nna n ai ia i.i ho wahino kilokilo, mo kona lioolo pu mai. nnh' laua i ai (>u iki ia ninaawakoa, aoio no h«»i oia i oleh» iki uo Ko knula uula. a he ole loa uo, aolo oia i ike* iki i k« ia wa!nn«\ a nknhi walo i!i<« la iio ia ma'iawa. Aka, iio«<j'aa uku la iio un v\ah;uo l i no ko laua ai jmi :ioa. n ino k<uia honhiki j»u ana nku, o haawi la ia i kekalii kaula ::<ila. a «>ia koua kiimu i hiawi ai i mhm komo lima kuinukuainui i.i i.i. A hoomaka mai la oin e nonoi no k«uia konio o luuhoi nku. j\o koia ii;on i aui loa :io ai ko Anelipoli noonoo knnnka. a kapa liou mni lu la in ho wahino k»!ok<lo a uio ka nnaana, a hoolo ioa mai la aolo oi i i iko i koua koino n me na moa a pnu i hanaia iwnena o laua mo kn wnhino. A ln»lo aku la oia inai ka waliiuniku, mo ka uniho iho 1 ka waliine o kalinhn uo knnn inau 01010 a mo ke okalnkula o ko in nu nauuina. A ! o kein waliine pu no hoi koknln i haulohia iloko o ke kuhihow n e hke me ko A<leriana. n me kn nui o na poe i launa inai me ia, e kulii ana n«<, o Anoti|»oli no keia o Kpiso. N<» kn mei, i ka w u i hooleiu uiai ai ko Aneti|M»!i o Kpcso konio nna aku ih«ko o k(»nn halo, mamuh o ke kuhiln-wa o A<!<nann. n mo ko loko a }>au o ka h.ile, o Am t.j»<»!i no koia o Epeso n lukou e ;n j>u nei in wa, imlaila, wela i!io la kona huhu no A<l< rinn:i, a hole aku la <»ia ma kalii o keia wahine e paina ni no kona liouj)ohwa!ewa, n i kona hiki nnn aku, ua hookipi 1:1 aku oia e ka wahine me ku oluolu loa, ua oi no n lawa, ur mu hoi n keun ; a no kei.i mea i hoohiki pu aku ai <» Anetij»oh e hnawi ia ia i ke kauia guln i olnna nlohn, a i mo!iai no ke kahun pnu <»le i ke nun ia, ka niea hoi o Auctipoli i nnnao mua ni, i kaula <jnla no no kana Aih-nana nloha r nka, i kn la o ka maiiia, ua uioku ue la na iilu oia manao, a ua hl<» i ka wuhine e iloko o na liora hoohinl.iai a kaunu hoi; a o uo knula nei, eia i»o ui i i Anetipoli o Burakuse, kn inen a ka hana gula i hnnwi he.wa ni iloko o ko ia nei iiinn. A no Ka oi nui lo.i nna o k* makemake i kn lohe ana, he kaula i'ula ka mea e niakana ia aku ana ia ii, no!aili. unul.i ne )a oia i kona konio lima kumukuainui n haa*i i* Anetif»oJi o Kpeio ; aka hoi, i kona hiki ana mai imua o k< ta Anetipoh, ua hoohoka ia oia mamuli o ka hoole an<t aku a Anolipoli, uoie i ike ia n, n me ka hooneleia ana hoi i ke kaula eula,—ka ole la ana aku o kona komo. a nie k« hoio ana inai ona aku, ine ka hnaleie iho ia ia e maewaewa i ke alnnui, ka ine.i nana i hookomo mai i keia manno, ua hehenn ia o Anelipoli, a wikiwiki koke aku )a ia i ka hale o A<teriana, e hai aku n in. ua pupuleia kann kane. A mai »a wahine »»ei e k«*mai!in pu ana me A«hnana. hiki nna o Anehpoh o Kj>eso me ka Luni o ka halepaahao. O

ki; o ka ! ; « k iwi niiH mai O ka 1 ii!i t o k;» ;t.«i<-{n iu i'» u»«; Au»:t!i> r >n. i ku mat « ko <Uia » niea e iieuiu ai o At;cH]ttih ni'ii k;i li !ih<> enai. A n«» ka inrn ii'.i. t\ k«: a A«lcriana i hanwi ai i.i I)-ir«Miiw» i ,Siirakuj«f\ un linawiia in i ka An<;tif)f.(i o Surakn«3. M3n-'io:o l'.n la n Aeimann, he oiaio ka ku \\alurir nn-a i ok-i'» ai no k*t huImi n k.'ina kan", a «i-« [Mipul'- la hf;i. no ka iwa. m.i ka [>afauina a lakon i r.i ai i ka :uiianv»nhfrn, v, man ana no ko A<lc,riana iK'omnnao mi i. no ko Anu'ipoli hoolo n; ; .rkti. nole ia o kana kar o. a o kona liiki ana inai no n m tn ; Q ma kahi li*»i 0 ka wahine. ua lun akti o Anr-tipoh no kon: houk'ike ia ana aku mai koha hale nku, u ua puni*.;t Ka [nika nona, aoiie nae la hr iiie.'i knnnlun nona, ua pupule io kana kau«. Ilo'»kaa aku ta nae o Aileriarin i k:t uku o kana kane i kn I.una o ka lialepanimo, n k.uiolia ae In i na kauwn aua. e nakinaki i kana kune a paa i ke kauln. a e hookouio ia maloko o kekalu ruu.i juiv:li, a e kii aku hoi kekahi i ke kmka, e liele mai e nana i kona mea 1 pupule ai. A no kria mau huaolelo nae a Adcriuna, houk ikaika mai la o Anolipoli no ken ni;:u olelo kuluhewa nnle: no a kana ualune. Aka,ok<ia mnu leo ikaika o Aneiipoli ene kn uauki launn ci!e, peia kn nui f» ko l'tkfin hoopnnpaa ikaika ana n in, v kulii ana in ulupuni nuiia e ka hehena, a no ko I)oroimo i nna mai hoi kekaln, a"le i pupule kona haku. Ama ia huanlelo no. na lioopaa pu ia nKn la oia ine kona haku. Mah"pe koke iho no o ko A(leri:ina hnnpaa nna i kann knne, hiki mai la kekuhi c> kana m.ui kauwa, a olelo mai la, na hemo nku nei o Anetipoh ma, a na ike la laua e hele ana mu keknhi alauui e aku me ka hoopaa ole ia i ke kuula.

1 k<in;\ lolu' niia i keia «>lt'lo, n kona lu'lo knke tin ia e hoilioi mai i knnn kalif nu: koiui k:nk;»ma pu ame kekalii piu: e ae. la lakou i kokoki: aku 111 ika |>uka }>a o kekalii lialo o ua waliine in, (lir iiiieun: koiia inoii), niahnla lakou i iko iiku ai ia Am.ti|>oli a mi' I)oromio, ic like ini' ko liikoii miinno kulnliewa 110 kn 11U<• loa o na lio;i!i;in;iu malioe. <) k<: kaula lioi n ko kaiiiika liana gu!a i liaawi hku ai ia m, eia no ia ke kau nei ma koim ai. la inannwa no, hiki aua ke kanaka liiina i) |>i»nc mai lii ia ia, *• Kia no ka lioi ia or k« kaula hoole in.ii ot.>, ;11• 11* i l"aa aku ia oe, aole hoi euku 111:11 la'u.'' l'ane aku la lioi o Aneti|»oh, "l ii haawi Wiilo 111 inni 110 m'u ko ia kiiuhi ia'u i k:ikiihiaka ih i, a mai ia hora mai a hiki i kria maiHnva, aolu au i iki' hou la Kanaka." la laua m> u kamailio aua, hiki nna «> Alu raiiu\ imua 011:1 me ke kahea aim r»o, ' O kii'u kane ktM», ua pu|)ulc oia, u;i |»akt le miii nei hoi mai ka poe n;u»a ia i malama." () na kiiuiika hoi ilule pu mai ;ii īm: ia, Imoiuakii ae la lakou e |>uniiii ia Anelipoli a me l)oromio, aka, holokiki aku lii liiua iloko o ka iuile nuneir, me kii nonoi aku e haawi mni i walii ii" liiua e maluhiii ai ilok<,) o koua hule. Aliiila, |'uk;i i»koii mai la ka lunn wahine o na numi ivvaho e ninau pono ni i ke kumu o kein hnunnele. lie wnhine luioo oin. n he nknmni hoi i ka hooponopono nna i na luhin imun o kona nlo, n lie naauao 110 h«»i. n ua knulnnn oia no komi noiau. Aole no hoi oin i pulalelale koke 1 ka hookuu mai i ke knnnka i imi nku ika maluhia o konn hale, nolailn, iunaninau mni la oia i kn wahine i ka ineii i pupule ni kaun knue ; a penei hoi na hua 11111:111 : "llenhu ko kumu okt ia pon<> ole koke aua o kau kane ? Ua poho paha kona waiwni mn kn moana, n ua inake palui kekahi o komi hoa'li»lm i pilikia ai kouu mnnno Pnne mniln hoi <» A<lermna, " Aole 110 keknhi 0 keia mau iiii'a ke kumu," M tl»a paha ua kukulu i;i kona aloha mnluna okekuhi wnhine e, niiiinim ne o konn alnha in oe k;nri wahine mare, n o konn men in i pupule ni, uiihi a kn UK'a mnnu. Pnne nku 110 hoi o Ailemiun, ' l/ t loihi 110 ko'u noonwann. ua nloha <>ia i kekahi wnhine e no kona nahjwale pmepine mai kn hale. nku." i pau.)

l\A I.A M.A.N'AI' OKA .Ml>l K OLA NE»:—O k.l Poalu.-i e hiki mni ana, o:a ka la 11 o Pekoninlw, e ma.'amu ia ana ia la ma ke'Aupwni Mawaii nei n puni, lie !a lealea a hnuoli no ka hooinanno ana ika la i hanan ia mai o ko kakou Moi Hihia Aliiolnni Knpuaiwa Kamehnineha V, mni ka opu mni o konn mnkunhine Alii Kinnu. Ukn la 11 e hiki nuu nnn, oia ka la e hiki nku ni o ko knkou .Moi i ke kunnkolu komnmaono o na makn« hiki o kona oln nna. Nolniln, e pani ku ia ann na hale* oihnna Aupuui. n e kukuhl ĪA ;'un (Kiha he mnu ahnninn nia keln wahi keia wahi. Ke kukui mni nei kn lono ke hoomaknnkau In nn keiki o ka ;Malu IMu o Lele i kn Ukou mnu ahnnina, a e hoomanno aua lnkt>u i i la, e iiko no mo ko ke nlo Alii Uui.uu ann. K kani mai aim na pu o Puoniua, no kahiko ia mni aiui na p;ihu hae i na wuiiuKiluu o keln nnoo keia nno. Ua mnkeiunke iou ia nne uw e oi ne nna kn maluhia <» īj la inaniua o ko ka ia iho nei o Novemnbi. Ua mahaloia in la eko ke kn« uei poe. no ka maluhia mai ke knknhinka a napoo kn l\. — Komisin v Hkuitania a Kamkei.a xri.— Ua Inwe ne nei kein haole hanohano i ka pa o ka Mui Wnhine Eminn mn n,i huiun o iui Alunui Nuuauu n me Bcritaui.i i wahi uo< ho nonn ma ke ulo Alii o llnwnii uei.