Ka Nupepa Kuokoa, Volume V, Number 51, 22 December 1866 — Page 3

Page PDF (1.49 MB)

This text was transcribed by:  Ruth Niino-duponte
This work is dedicated to:  For Caroline Akana and John Heu

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

6          Ka Nupepa Kuokoa

 

   E aka mai nei na la o ke kona Moi@ Kauai mai o ka holo ana mai.

 

@LUA KA HOI KE KEHAU i ke ka@ P@akahi iho nei maluna o na akaa@ Waikiki, oia no oe i ka pohina uwahi @

 

PAA OU UA PAHU KAMANO malalo ae nei @ @kou Hale Oihana, ke hana ae nei i @ e hoike ana, he kamano malalo, @ i ke pu-a ae nei.

 

H@ MAU no ke @onawaliwali o G. Haina i @ hoi ana aku nei maluna o Paila(Pfeil) @wa, pela kana hai mai ma kana leta @ou.

 

   HE @APO HOU.  Ke hana ia nei e Huli@ L.L Tortbert,) he uapo hou no Wai@ Hilo, ma Ainahou. Kau hou ka uluna W@ ka malama.

 

@  HOOMAKA ANA KE KAU JIURE O HONOLU NEI  ma ke kakahiaka o ka la 7 o Ianuari. @ ka poe a pau i paa na inoa ma ka @ inoa o na Jiure kanaka maoli mai @ o puehu auanei ka lae.

 

@ ka Poakahi iho nei, ua holo aku o @ Kapalakiko me na ukana o Hawaii nei no hoi 1,200 pah@ ko paa 1,100 mau eke ko paa, 300 pahu malakeke a he mau @ pulupulu iho a nui wale.

 

   NA KULA HAOLE O HONOLULU NEI.-Ua @ iho nei ua Kula haole o Honolulu @, a i ka ike iho ma ka nupepa namu haole o ke Aupuni e hoomaka hou ana ma ka la 2 o Ianuari..

 

   E KUKULUIA ana i hale uinihapa maluna o kela puu ma nae iho o Puuina. I ko makou lohe e kukuluia ana i hale hana paula, a ua hiki paha i ka eiwa tausani pohaku i @ @una o ua wahi puu la maluna o na @ bipi ka lawe ia ana.

 

   @ la makou no e ulele ana i na hua no ka lakou pepa, hooho ana kahi hoe mawaho o ko makou hale pai penei, “Ke kaa kup@! I hele aku ka hana e ninau pono, @ mai ana he kaa pai kii. I ka nana aku, @ no ka hana a Uilama (William Auld)

 

   LA HANAU O PAUAHI.-O ka Poakolu iho nei, Dekemaba19, oia ka la i hanau mai ai ka Pauahi makuahine alii ia ia a huai ae ia poe noho ola ma keia ao. Nolaila ua malama ia ma kona pa ma Honolulu nei he walu ahaaina hoomanao ia la i hele malihini a i keia ao.

 

   MAU MUA AMERIKA.-Mamua iho nei ma ke ka ana mai o ke Kometa, ua lawe mai ea he 50 paha pahu ohia Amerika ma ko kakou nei kaona, a ua lilo i mau mea ai nui ia ko kakou nei poe noho kulanakauhale. He ohia ono loa keia ma ka ai ana, a ua hoomahui maoli kekahi poe i ka ai ana.

 

   @ Ke hele aku nei i ka hohonu ke poo @ o kahi i koe ai o Ainahou, aole i hoo@ mamua. O ka uleu maoli no ia, no na moku nui halihali ukana. Oiai e ku mai ana i o kakou nei kekahi mokuahi nui @ o Kololalo (Colorado) mai Kapalakiko mai,

 

   UA HALA KA PUULENA AIA I HILO. Ma ka Poakahi i hala aku nei, ua halawai mai me makou ka mahelelo a ke Aupuni oia hoi o W.P. Ragsdale Esq. a hai mai la e holo ana oia e lei i na lehua o Makaulela, maluna o Kilauea ia ahiahi. A o Hale (H.L Sheldon) ka mea ma kona wahi a hiki i kena wa e hoi mai ai.

 

   KA INO E!  Ma ka Poakahi i naue ae nei, ua uhaia kekahi kanaka e ka bea mauka ma k@uihelehele ae nei o Honolulu nei. I ka ike ana o na kanaka nei, aohe makau a koe mai, a ua like loa no me ke ano o na holoholona i lawe mua ia mai ai e ka mokuahi Ekuke, nolaila ua maopopo he bea ia holoholona. lepa puka la.

 

   MA KA PALAPALA I HIKI NAI NEI mai Lahaina mai o k@a pule aku nei i hala, ua ike iho makou i ka lohi loa o ka Kilauea ku ana aku ma Lahaina i kela holo mua ana aku nei. Ua ku @ku oia ma Lahaina mahope iho o ka hora 4 o ke ahiahi o ka la olioli no ka la hanau o ko kakou Moi. Ia ku ana aku e olioli ana no kamaaina, hookahi ka hookae pa ana me na malihini aku. I ka Poakolu ae, akahi no ia a eku aku i na kai o Alenuihaha.

 

   I KA POAKOLU Dekemaba 12, ua hoomaka koke ka hana o ka Aha Pookolokolo Kaapunui o ka Apana 2. Ua noho Ka Mea Hanohano Roberta G. Davis a me ka Hon. A. M. Kahalewai ka Lunakanawai Kaapuni o ka mokupuni o Maui, ma ia noho. Ua pau koke no ka hana a ka poe jiure maoli ma ka Poalima, a ma ka Poakahi ae, e komo ai ai na jiure haole. E panee aku aku ana p@a ka Aha i Wailuku ke pau ae na hana o Lahaina.

 

   NA MOKU LAWE LEKA O KAKOU NEI.-Ma ka Poaono iho nei, ua kani @ae e ono pu mailuna mai o ke Kometa, e hoi ana ke haalele nei au i na M@aulu o Hawaii nei, a e holo pololei ana a hiki aku i Kapalakiko. Ua lawe aku la ua Kometa la, 3,454 pahu ko paa, 117 pahu malakeke, 40,000 mau paona laiki, 12,817 paona iwi kohola, 6,000 paona pulupulu, 17,000 paona kaikea pipi, 5,500 mau omole (ukana ole.) 17 ope pineki a me kekahi mau waiwai e iho.

 

   MA KA POAKAHI IHO NEI ua huai ia mai kekahi pake make mai ka ilina mai o na pake ma Manoa a ua lawe ia aku i Kiaa e hoomaeamana ai.

 

   Ua haawi ae kekahi makuakane ma Koleaka, Honolulu nei, he ahaaina no ka la i hoohua ia mai ai ka laua kanu ana me kana wahine. oia hoi no ka hoomanao ana i ka la hanau o ka laua kaikamahine.

 

   UA UI LOA KA PUKA PA O WAHO O HALE ALII.-I keia pule makou i ike iho ai i ka hoonani ia ana a maikai loa o ka puka pa o waho. Mamua iho nei, e waiho ana me ka hemahema a i keia mau la hoi ke ano e mai la.

 

   KA POE PUHI OHE O HONOLULU.-Ua puka ae keia poe ma na alanui o ke kulanakauhale nei ma ka po o ka Poalua iho nei. me ka lakou mau ohe e hulali ana i ka mahina. I nanea hoi paha kekahi i ka pa konane a ka mahina.

 

   HALO POE BELE!-Ua oleloia ma kekahi hunahuna, ua ikeia ka poe bele, a i ka Poakolu i hala ae nei ua hukiia ae a laua i ka ilikai, a ua kolo loa ia mai i kula, ua hele no a popopo loa. O ka bele ua nalowale loa.

 

   AIHUE MOA,-Ma ka Poalua i hala ae nei, ua hookolokoloia kekahi wahi kanaka aihue moa a ua hoopana elua mahina e hana ai ma ka hana oolea. Waiwai ka mea o ka aihue ana, o aha no hoi ka noho malie iho.

 

   UA HALA AKU NEI KA LENAKANAWAI KAAPUNI O OAHU W.P Kamakau ma kana huakai hele e malama i kana hana i hookauwa ia ai ia o ke Aupuni e malama i na luhia e hoopii mai ana i mua o kana Aha. E hiki hou mai ana oia ma Honolulu nei i keia la.

 

   KA LOAA ANA O KA MOI I KELA WAHI MAI IHO NEI.-Ua hiki mai ka lono i ko makou mau pepeiao, ua loohia ka Moi i keia wahi mai iho nei. a ua hooponiuniu ia e like me ko kakou loohia ana iho nei. Aohe nae i liuliu iho. ola ae la oia a ua hala aku i Puna, a i Kona paha pela ka lohe hope.

 

   HAHA POELEELE KA PAPAI O HONOLULU.-I ka holo mua ana aku nei ka a Kilauea i kela pule i hala, na puhi e ia na kuikui o na keena o hope i ke ahiahi ana iho, hora 8 paha, a i ka hoi ana mai o kekahi poe e moe ma ko lakou mau keena. ua kau kahi maluna o kahi, a ua wehe hewa ia na pahu, pela hoi ke kukahekahe a kahi makika kani aumoe.

 

   HUAKAI HANOHANO.-Ma ke awakea Poalua iho nei, ua hele kaapuni aku Ka Mea Hanohano, John O. Dominis ke Kiaaina o Oahu kana Aliiwahine a me kekahi poe haole e iho o ke kaona nei, i keia mokupuni o kakuihewa. E hiki mua ana lakou ma Waialua, a malaila ae huli ae ma na pali Kaolau, a e hiki hou ana paha ma Honolulu nei mawaena o na la 6 a me 10. Ma ka huakai a ke Kiaaina ka hahai ana a na pomaikai.

 

   KA IMILANI A KAKOU.-Ikokahi mau kakahiaka nui o keia pule, ua ike pinepine aku makou i ka kakou Imihaku Mataio Kekuanaoa, e hoolanalana ae ana. ae holo kaa ana maluna o kona wahi kaa pananaiki. Ua oluolu loa oia a ua maha loa; ua haalele mai na pili kaumaha a ka mai i kona nui kino, a ua kipuwe ia aku ma ke alanui makamaka ole. Eia kona luana ana a me kona hiolani ana malalo iho o na malu olu o Papakanene.

 

   HE BELE HOU NO KE KAA WAI HELU 1,-I keia pule makou i ike iho ai i ka bele hou o kaa wai a na kanaka Hawaii e waiho ana ma ko lakou hale. A ua kapili ia ae he wahi winiwini maluna o kaupoku o ka hale me kahi hale uuku no na wahi bele la. Na ka Oihana Kinai Ahi o Honolulu nei i kuai aku nei i keia bele, i mea o akaka ai he hale waiho kaa wai kela, a i koele mai i ka wa e pau ai i ke ahi na hale a wikiwiki mai na lala.

 

   NA MEA HOU MA HAMAKUA. HEMA.-Ua loaa mai ia makou he palapala mai Hamakua mai na ka mea nona ka ino o J.C. Canoe hai ana e ono mau ana na kanaka mai ka Poakahi a hiki i ka Poaono. O na wai ona, wahi a ua palapala la i hoawaawa ia i loko o na umeke, uala, maia, halakahiki, alani a me ka ka paa. Auwe ka poe e holo kiki ana ma na aoao o keia lealea ana, a i hahai aku hoi me ka wikiwiki nui ma na hana hope ole, aka he hopena mainoino ko lakou.

 

   KA MAI AHULAU MA HILO.-Ma ka J.H. Koni o Hilo, Hawaii palapala o ka la 3 o keia malama. i pai ia a hoolaha ia ma ka nupepa haole a ke Aupuni, ua ike iho makou i kana mau olelo malalo nei. “O na mabiko a pau o Hilo nei kokoke e hoopau ia ka hana ana. I ka Poaono ma Onomea ua hoike ia mai he 100 kanaka mai; ma Paukaa, he umi wale no poe ma ke kahua hana; ma Kaiwiki ua hiki aku paha i ke kanahiku na kanaka mai, a ma Amaulu he umikumamalima wale no poe i hiki ke hana. I kona hele ana aku ma ka hale hooainu kope me ka manao e loaa mai, eia nae i kona hiki ana aku aohe poe nana e lawelawe e ahu like ana lakou i ka mai.” Like no ka hoi me kakou i ahu like iho nei. Eia nae kahi mea maikai loa ma kuaaina, aohe pa make e like me Honolulu nei i pihe olo iho nei. Ua pomaikai loa na kuaaina i ka pa make ole o lakou, hoi mai no ke kupilikii a me ka pihe uwe ma Honolulu nei.

 

   NO KA POHU LOA a makaai ole no hoi. laila, ua loihi loa ko ke kuna Prince holo ana mai ma ke kai o Kaieiewaho. I ka hele huhu iho nei no ka hoi o ka makana a o ke oki pu loa iho ia no ia.

 

   I KEKAHI PO HOOLAILAI O KEIA PULE i ka wa a ka mahina e hoolei mai ana i kona malamalama alohilohi, ua puka ae a kau aku ia maluna o na lio kekahi poe opiopio o ke kaona nei o na aoao elua. a ua holoholo aku ma na huina alanui a hala loa aku mawaho o ke kaena.

 

   KE KULANUI O PUNAHOU.-Ua hoomaka iho nei ke Kulanui o Punahou ma ka Poakahi. Dekemaba 17. Aohe i pau loa mai na haumana i ka hoi mai, aka me he mea ia no nae paha e pau nui mai ona no i ka hoi ma keia Kilauea i nei kakahiaka.

 

   UA NELE LOA NA PAKA UA O KA UA KUAHINE o Manoa i keia kau. aohe haule iho, no ke aha la? No ka maloo mai no paha o na kio wai o ka lani. O na kehau ana o ke kakahiaka ke kokolo mai nei. haupu ae la hoi ia makou nei mau wahi hua. Kokolo mai ka uahi o kula la he hau.

 

   KULA BERITANIA MA KANEOHE.-Ua makemake nui loa na makua o keia wahi kalana e ao ia ka lakou mau keiki maloko o ke kula e ao ana i ka olelo Beritania. Ua imi iho nei lakou i. kuma kula kanaka Hawaii i ao ia ma ka olelo Beritania a maamaa iki, a o kona wahi ike no he haawi aku i na io ponoi o kona lahui. Ua lohe wale mai nei makou ua hoomaka ia ua kula haole la i keia malama.

 

   UA KU MAI NEI KE KIALUA Pfeil mai na pae ainaa mai o Maikooieia o ka ukaea maluna mai ona o ka aila niu. He mau keia kekahi nolaila mai na kekahi o ko kakou nei mau makamaka. O na pilikana o ka poe e noho mai la i na aina liilii e noho ana ma Honolulu nei, ua hiki mai he mau wahi palapala kakaikahi no kekahi poe o oukou. E kipa mai ma ke Keena hana o ke Kuokoa.

 

   KE AUMOKU OKOHOLA O KEIA KIKINA-Ma ka nupepa haole a Wini o ka Poaono aku nei i hala, ua hoike pau ia mai na moku okohola a pau i ku mai i keia kikina ma Hawaii nei o me ka nui o na pahu aila. He 61 moku okohola i holo aku i Arita, a ua lawe mai lakou. he 43,039 na pahu aila a 716,511 paona iwi kohola. He 15 mau okohola i holo aku i Aukakina. a ua lawe ia mai 8600 pahu aila a he 112,450 mau paona iwi kohola.

 

   MAKE KEPANAHA MA HONOLULU NEI.-Ma ka Poalua iho nei. Dekemaba 18, i kekahi wahine e paani ana a e lealea ana ma kai o Apua me kakahi o kona poe i launa oluolu me ia. aia hoi ia wa koke no, lalau mai la na lima hooweliweli a ka make a lawe aku la me ka menemene ole i ka mea i haiia ae maluna. O ka inoa o ka mea i hala e aku o Kauuku. Elua mau keiki i waiho iho ai mahope nei e kanikau aku nona.

 

   KUHIHEWA MAOLI.-I kekahi la o keia pule, ua hoopii ia iho nei kekahi kapena moku o Weeks ka inoa. O ke kumu o ka hoopii ia ana, ua olelo ka wahine a Mr. Bana, ua olelo hooweliweli mai ua kapena la e ki i ka ilio i ka pu a me ke kahu pu kekahi i kekahi po mamua iho nei. O ka mea nona ka ilio o na Bana nei, a no keia hooweliweli ana, nolaila ua hoopii ia i mua o ka Aha Hoomalu. Ua lawe mai ua haole la i na hoike e pale ana i kona hewa, a ua hookuu ia no ke ku ole o ka hewa.

 

   MAKE A NALO AKU LA.-Ma ka po la Sabati iho nei a ao ae la Poakahi, make iho la ka wahine a Komo haole nona kahi hale kuai ma kahi alanui o Pamoo e komo aku ai, ma Honolulu nei. He mai loihi loa kona o ke kaa ana, a ma ka wa i hai ia ae la maluna, haalele mai la keia ola ana a hele aku la ma ke alanui a ka lehulehu i hala aku. Ua waiho iho ia mahope nei i kona kane e nono iloko o kau a me ke kaumaha. Ua lawe ia kona kiao kupapau maloko o ka luakini o Kawaiahao, a ua pule ia maloko me ka haiolelo a Rev. H.H. Pareka. I ka pau ana lawe ia aku la i ka hale koolua ole a ke anu e apo la.

   HALAWAI A KA POE PUKINI.-Ma ka hora akahi o ka auina la o ka la Sabati aku nei i hala, Dekemaba 16. ua akoakoa ae maloko o ka halepule o Kaumakapili. he kanakolu a oi ae na haole Pukiki e hoolohe i ka hai ana a Manuela Pukiki i lilo iho nei i Misionari kuloko no ke kulanakauhale o Honolulu nei, ma ka olelo Pukiki ka lakou olelo mau. Ua heluhelu ia i mua o na poe Pukiki i akoakoa mai ia wa ka himeni elua ma na himeni Hawai i unuhi ia e Manuela mai ka olelo Hawaii a ka olelo Pukiki. I ka pau ana o ke mele ia ana o ua himeni la. ua hai ia aku ka olelo o ke ola ma ke Kauoha hou. Ua wehewehe ia ka olelo o ka Baibala ma ko lakou olelo ponoi, aohe e like me na hoomana e ae. Ua hele aku ka kekahi poe Pukiki ma na halepule e ae, aka aoia nae i lohe pono loa e like me ko lakou lohe ana ma ia la Sabati aku nei. Ua pomaikai loa na Pukiki i akoakoa mai maua halawai i ko lakou lohe ana i ka olelo o ke ola mai ka waha aku o kekahi o na io ponoi i noho a kupa i Hawaii nei. E halawai hou ana ia poe Pukiki ma Kawaiahao ma ka la apopo, hora 3 o ka auina la. E hui ana na Hawaii me na Pukiki. He mea hou keia.

 

   EIA HOU NO NA PAKE.-Ma ke ke ana @ o ke kuna Prince i ka Poalua iho nei ua hiki mai o makou nei ka lono. aia na Pake o ka mahiko o Hanalei ke hoole ia. aole e uku i ko lakou mau auhau a pau o ka makahiku. Ke piula ka iho me ke aiwaiwa loa, a he aha la auanei ka hopena o ka lakou hana.

 

   KE ALII WAHINE KIAAINA O HAWAII.-Ke ike pinepine loa nei makou i keia pua alii i kona holoholo mau maluna o kona wahi kaa lio pakiikii haahaa ano nu hou. Aohe ona o maimai i ka makou ike aku, he maikai wale no a oluolu kupono no hoi. Aia kona luana ana a me kona hiolani ana ma kona hale ma Pelekane. E hoomanao ae ana paha ko Hawaii poe ia ia.

 

   UA HAOHAO MAKOU I KE KOELE OLE o kahi bele ma Peleula i keia mau manawa aku nei i hala, a i kekahi kakahiaka o keia pule iho nei, ia makou e naue malie ana ma ke Alanui Emma. i nanea i ka moani mai a na ea kakahiaka, ke ana keia wahi bele ma Pelekane, i hele aku ka hana e kiei. ike aku la makou, o kahi bele ka o Peleula, ua hoihoi ia ae malaila. Eia no la o ke pa mai. eia ka na kaiehu ia malaila. Kuhi nae makou i ke koele ole mai i na la i hala aku nei, ua haule la kahi haku, nolaila. hoomanao ae la makou i keia wahi lalani mele penei: “Aloha ka bele ua haule ka haku”

 

   HOLO KA PONO MA KOHALA.-Ua loaa mai ia makou kekahi palapala mai a S. Kamakahiki mai, o Halaula, Kohala Akau. e hai mai ana i ka holo o ka hana o ka pono ma ia wahi. O ko makou ake anui na ia, a e lia nui nei no. o ka holo like o ka pono mai o a o, aole ma kahi hookahi wale, aka, me ke akamai e hana ai, me ke kokua pu ia mai e ka Mea Mana malua iho alaila, e liko kakou a pau i poe malama i ka pono. Penei nae hoi ka Paulo: “I paa ko oukou manaoio ma ka mana o ke Akua, aole me ke akamai o kanaka.

 

   KA LA KARISAMAS.-O ka Poalua e hiki mai ana. Dec. 25 oia ka la a kekahi poe i kapa iho ia lakou he Karistiano, e hoomanao nei. a e paulele loa nei no hoi o ka la hanau ia o ka Hoola o ke ao nei. Ke hookapukapu loa nei lakou ia lakou iho me ka olelo paa ana he la haipule ia no na Karistiano. E hoolaha ae ana paha hoi ko kakou Kuhina Kalaiaina e pani paa ia na puka o na hale Oihana Aupuni no ka hoomanao ana ia la. A e ki ia ana no hoi na pu kuniahi nui o Puowaina ma ka hora 12 o ke aumoe oia po. no ka hoomanao ana ae i ka la Karikimasa.

 

   UA HALA AKU LA I KE ALA HOI OLE MAI.-Ma ke kakahiaka Poakolu iho nei, Dekemaba 19. ua ilihia mai kekahi poe o Honolulu nei e ke kaumaha i ka ike ana aku i na hae o na moku a me na pahu hae o uka nei e hapa mai ana, e hoike ana. ua hala aku la a Kapena B.F Kano (Snow) i ke ala hiki ole ke aluli mai i hope nei, a ua haalele mai i kana wahine, na keiki a me kona mau pilikana mahope nei, e noho iloko o ka makolukolu o ke kaumaha a me ka mokumokuahua o ka manao i ko lawe ia ana aku o ko lakou makua. Ua noho loihi keia haole a ua kamaaina no hoi ma Honolulu nei. He haole Kalepa keia i maa ka piele ma ko kakou nei mau kaiaulu a me ka aina e. nolaila, me he mea la, ua haule aku kekahi kanaka nui nana i alakai ae ia kakou o Kalepa nui me na aina e. Ua hola aku ia ia ma ke alanui a na maka e ike ole aku ai, a ua hana aku la i kona mau maka nalowale. Ma ke ahiahi Poaha ae, ua hoolewa ia kona kino kapapau. mai kona home nohomai ma Alanui Hotele, a ua lawe pololei ia aku ma ka ilima e na haole ma Maemae. O ka nui o na kaa i ukali aku, he 40 a keu. O na lala o ka Oihana Kinai Ahi, ua uleu nui ae. O na haole Kalepa hoi, ua pau loa mai i ka hoolewa.

 

   HOIKE O KEKULA KAIKAMAHINE O MOLOKAI.-Ua lono mai makou mai kekahi mau makamaka opiopio mai o makou i hele aku nei i ka makaikai i ka mokupuni o Molokai, i ka hoike ana o ke kula kaikamahine o Molokai ma ka la 30 o Novemaba i hala aku nei. Ua piha ka hale kahi i hoike ai i na kanaka i hele aku e hakilo i ka ike o ka lakou mau kaikamahine, aka ua hoohoka ia nae ka hapa nui o ia poe, oiai ma ka olelo Beritania ka ulele ana a na kaikamahine. a ua kapoe ae ka olelo kupa. Ua hai pololei loa ia mai ia makou ua mahalo loa ia na kaikamahine o ka papa akahi elua paha lana, no ko lana komo loa ana i’oko o na kulana a ka noiau a me ke akamai. Ua mahalo ia no ke kula holoookoa a pau oia @ ua uleu like no. no ka mea ma kekahi mau kula e ae, aole i ike ia na kaikamahine Hawaii i komo loa aku i ka Buke huina helu a Eaton e like me ia. Aia maluna o ke kumu nana i ao a hoopomaikai ia mau kaikamahine Hawaii ko makou mahalo.

 

He Kane Maalea.

 

   E KA LUNA HOOPONOPONO O KE KUOKOA; ALOHA OE:-E oluolu paha oe ke hookomo iho ma kou mau kolamu i keia mau mea malalo iho e pili ana i ka hana maalea a kekahi kane mare. A penei no ia:

   I kekahi mau la i kaahope ae nei, hele kekahi kanaka i ke keena o kekahi loio, me ka manao e hoopii i kana wahine mare. I kona hiki ana i ua keena nei, hoi oia i ka loio i na mea a pau e pili ana i ko laua hakaka ana, me ka hoikeike no hoi iaia i na poholehole he nui wale. I ka pau ana o kana kamailio ana. hai ua loio nei iaia.

 

   “E hoi oe i kou hale a a mai manao hoop@e i keia hana ino ana a kou wahine."

   “Aole pono ia'u ke nehe me ka oluolu ke hoi au i ka hale i keia manawa no ka mea ua kue a ua awahia kaa manao i keia wa i kuu wahine.  Makemake au i palapala oki i mare na'u."  wahi a ua kanaka nei.

            Olelo mai ka loio, "laa pela kou manao e haawi mai oe i ka ano i ua dala $75, alaila oko uku au ia olua."

            I ka lohe ana o u akanaka nei i ke ia mau hoa olelo a ka loio, wauwau oia i kena poo, me ka i iho:  "Koikoi no kau kaki ana."  He manukina au:---aole wahi pihi hookahi oloko o kuu pakeke e hiki ai ia'u ke uku aku ia oe no kou luhi!  He pono paha ia'u ke hoi a hoomanawanui."

            Mamua o kona hoi ana. ku ua kane nei ma ka puka, e noonoo ana i ka mea a pau ai kona piikia, a e ko ai kona makemake.  I nana aku ka hana o ua loio nei, aia hoi, ua haka pono na maka o ua kane mare nei, a ua ano hoihoi loa ia, a pane koke aku ka loio iaia penei:  "Heaha la ke kumu o kou hoihoi ana?"  Hai mai ua kane nei, "Ua loaa ia'u kau o hana ai---e hoi au i ka hale e hoohaehae ai i kau wahine, a mahe paha o hooukiuki a uluhua kuu wahine ia'u, a ina pela, kii koke mai no ia ia oe e hoopii ia'u, a nei ia oe i palapala oki, a ili mai iluna ona ka hookaa ana ia oe i na dala $75, me kauu poho ole, a oia ke kumu o kuu ano olioli."  A hoi oia i kona hale me ka akaaka. 

            Me ka mahalo                                                  Na'u, na

                                                                        ULELE HUA-KEPAU.

 

He Waa i huti hia.

 

   E KE KUOKOA ALOHA OE:-I ka Poanono iho nei oia ka la 8 o Dekemaba nei, holo mai la kekahi waa mai Lanai mai, i lawe he mau ipu nehu e kuai i ke dala i ka poe piele o ka loi ulu o Lele, a ua kuai aku no lakou a loaa mai no na wahi hapawalu. a hoi aku la lakou i Lanai, me ka manao aku paha hoi e halawai pu me ka ohana o ka hale, a ike i ka maka o ka ohana aole ka.

   I ko lakou hoi ana aku ia la, oia hoi ka Poaono la e 8 i oleloia ae la maluna, a hiki ma ka meana mawaena o Lahaina a me Lanai loohia ia lakkou i ka poino ma ka moana. he mau la makani noia, o ka nui o ka poe oluna o ka waa, eha, elua kanaka makoa. elua mau wahi keiki, o Lono a me Kauhaahaa na kanaka makua, o Kahauiekia a me Kapioho pa wahi keiki. ua make a Kauhaahaa ma kahi i hulihia ai o ka waa, make o Lono mawaho o kuaau, a pae aku kona kino hupapau ma Maunalei, o kekahi keiki o Kahaulekia make oia mawaho mai o kuanalu ma Kaunolu, hookahi o lakou i pae ola aku iuka, o kekahi keiki o Kapioho, i ka pae ana aku o keia wahi keiki iuka eli oia i ke i ke one a n@ee oia malaila, i ka po kono pae ana iuka. a ao ae hele aku eia a hiki ma kekahi hale loaa kona wahi aahu malaila, a hoi aku oia i kona home. Aloha ino no hoi koi keia poe i moni ia aku la e ka opu ona o ka moana. nolaila, e hoomanao mai kakou i ka hopena o keia poe hoaano i ka makani a loaa io i ka pilikia.   MOSES KUAANA.

 

MARE.

 

            KEKAHI AINA---KAHAINA---ma Pauoa, Honolulu, Dec. 8 ma@ia e L. Kawika o Kekahuaina k. me Kahala@ w no Honolulu @ ana.

 

HANAU.

 

            Oct. 21, ma Waialua, Molokai, hanau o Ma@a w. no . Paulo me Nawal@ue

            Dec 14, ma Kapahulu, Honolulu, hanau o Luika w no Kulanui me K@aului

            Dec. 7 ma P@uia Luo, Molokai, hanau o Emilia Kaiue, na D. W. K@ me Mr. H. K. Kaiue.

MAKE.

 

   July 7, ma H@kamak@a, Molokai, make o K@p@a w.

   July 28, ma K@, Molokai, make o Hu@

   Oct 21, ma H@i, Molokai, make o K@ k.

   Oct 20, ma H@no@mea, Molokai, make o Kanil@na

   Nov 3  ma Kawai@ana, Molokai . make o Ka@ui w.

   Nov 22, ma Kawaik@, Molokai, make o Kuheloloa w.

   Nov 24, ma M@ Molokai, make o K@lea w.

   Dec 9, ma Waialua, Molokai,  make o E@a w.

   Nov 18, ma K@le, Waianae, Oahu, make o Makaoha w.

   Nov 19 ma @eopoko, Waianae, Oahu, make o Kualoha w.

   Nov 20, ma K@puu, Waianae, Oahu, make o Kealoha w.

   Dec 11, ma Waianae, Oahu make o D. H@ k.

   Dec 5, ma Wai@, Hilo, make o Kai@ K@lopoa

 

OLELO HOOLAHA.

   E IKE AUANEI NA KANAKA A PAU MA keia, na hook@ ia @@@@

 

                                                                        S. W. WAHINE.

            Dekemaba 5, 1866                  Lunahooponopono Waiwai  204  2t

 

HOOLEWA.

   IA OUKOU E NA MAKAMAKA A ME KA poe ai he owao @@@ o

                                                            MRS. KAUHI.

   wahine a Pulenui, o ka hora 2 o ka la 8 o Ianuari 1867, oia ka wa @ ak @@@ ina ke maua hale ma Kapuahale a ma ka hora 3 e kuaikahaakai.       P@

 

 

OLELO HOOLAHA.

   UA HOOKOHUIA O J. O. DAVIS KEKAHI oia lunahooponopono Waiwai a i Ka@ @@ ua kuki a hawahawa k o Honolulu make aku nei.  Nolaila ana hana a i @@@ na Kawohohuiia, a @@@ ke kau ia ia ka inoa o J. O. D@ K@ o Waialae, Oahu.

                                                                        J. O. DAVIS

            Waialae, Oahu Ian 13, 1866

 

Olelo Hoolaha

A KA LUNAAUHAU.

 

KE HAHA AKU NEI I KA POE HOOKAA @@@@

 

 

HANA KAA O NA ANO APAU.

 

@a mak@@ka@ @@ MA KOT@ ha@ N@a, @a @ hooka@.

            WILLIAM AULD AILAMA o

 Honolulu, $10.0 1866

 

KAUKA LAPAAU.

O

Dr. Kennedy (Kenede) kona inoa.

AIA NO KONA HALE KAUKA MA 

HALE AUPUNI

 

Kauka Lapaau!

o

A.C. BUFFUM KONA INOA.

 

AIA NO KONA HALE KAUKA MA KO@

 

KUPA AHA!

WAHI MEA KI PANAHA LOA AOHE

HALEKUAI o C.F. PULUKA.

262-1t     Alanui Papu.

 

ALAPIA ELEELE MAIKAI LOA

Ma ka Halekuai o

C.F Puluka.

262-1t    Alanui Papu.

 

Lole Hou o kela ano keia ano

ma ke kumukuai kup@a@ i keia wa

MA KA HALEKUAI o

C.F. PULUKA.

262-tf     Alanui Papu.

 

I KA POE

MAHI PULUPULU!

E KU AI NO AU I KA

PULUPULU SI AILANA

I kela manawa keia manawa

A PAU MA KA I KA MAKEPONO LOA.

E lawe mai ma kuu Keena Pulupulu ma

HONOLULU NEI.

 Honolulu, Nov. 19, 1866                   H. M. WINI

 

 

J.W. KEAWEHUNAHALA.

Loio! Loio!!

O KA POE MAKEMAKE I LOIO E KOKUA OIA KA @@@

Kikihale,

ma uka o K@ o J. KAHAI Eop@@@

            Honolulu, Feb 9, 1866                        213 1y

 

OLELO HOOLAHA.

E IKE AUA NEI OUKOU E NA KANAKA A PAU, Owau i KE ANIANI ke kane mare a Mrs. KAHELE.

Ua @nalele kumu ole mai ia ia ia'u, a ai lele aku oia mamuli o kona manao, nolaila, ke h@@@@

                                                                        E. W. KEONIANA

            Honolulu, Nov. 28, 1866                                201 4

    

Halekuai Mea ai! Halekuai Mea ai!

Ki Lau! Ki Lau!

Ma ka Hale Unihiopa ma Alanui Papu. UA HOMAIKAI IHO NEI KA @@@ HALEKUAI MEA @@@

makemake ia ana oia hoi keia malalo @@@

AILA, PALAOA, PALENA, KOPAA, PALENA LIILII, LAIKI, PIA

KOLU HOOLUU LOLE.  KAMANO, UWIKI KUKUI, MEA ONO, KULINA, BALE, ILI PALAOA AI A KA LIO. &C.

@@@                         Ma Kakau a P C@@ WRIGHT

 

 

E HAALELE ANA KA Moku Alii “Kilauea” Ia Honolulu i kela Poakahi keia Poakahi.

Ma ka Hora 1@ ponoi, a hiki i ka wa e holo ana i KONA, HAWAII, A me na Awa ku moku malalo iho nei

LAHAINA. KALEPOLEPO, KAWAIHAE, KAILUA,KEALAKEKUA.

   Ma ka hoi ana mai, e haalele ana ia

KEALAKEKI A & KAILUA, ma ka Poakolu.

KAWAIHAE, “  “ po Poaha.

KALEPOLEPO, ma kakahiaka Poalima.

LAHAINA, “ ka po Poalima.

     WALKER, ALLEN, & Co.

   238-tf     NA EGINI