Ka Nupepa Kuokoa, Volume VI, Number 5, 2 February 1867 — Page 1
KA NUPEPA KUOKOA.
KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.
BUKE VI. HELU 5. HONOLULU, FEBERUARI 2. 1867. NA HELU A PAU 270.
"KA NUPEPA KUOKOA,"
HOOPUKA MAU IA MA HONOLULU
I kela Poaono keia Poaono.
$2.00
no na mahina he UMIKUMAMALUA,
$1.00 no na mahina eono.
ME KA HOOKAA MUA MAI.
NA OLELO HOOLAHA—aole i oi mamua o 10 laina no ka hoopuka hookahi ana, $1.00; alua komo ana, he $1.50; hookahi malama, $2.00. E uku mua ia mai ke dala o na olelo hoolaha a pau e hoounaia ana mai e pai.
KANIKAU—he hapalua dala ka uku no ka aoao hookahi o ka pepa leta, oia hoi 4 keneta no ka lalani hookahi—penei: he 25 lalani, $1.00; 50 lalani, $2.00; a pela'ku.
NA UKU NO NA OLELO HOOLAHA—ka uku pepa, a me ka uku o ke Kanikau, e haawiia no ma ka lima o na Luna o ke Kuokoa, a i oleia, e hoouna mai ia Kauka Kulika.
O NA UKU PEPA A PAU E HOOKAA MUA MAI NO—aole e kauia ka inoa o kekahi haole a kanaka maoli paha, ma ka inoa o ka poe lawe pepa ke ole e hookaa e mai mamua. E pono ke hiipoiia keia mau rula, no ka mea, he emi no ka auhau no keia nupepa.
AIA KE KEENA O KA NUPEPA KUOKOA—ma ke kihi hema o ka Hale Hookipa Luina (Sailor's Home.) O na hora hana, ma ka eiwa o kakahiaka, a i ka ha o ke ahiahi.
L. H. KULIKA. (Luna Hoopuka.)
KA "NUPEPA KUOKOA."
Is published in Honolulu
EVERY SATURDAY,
$2.00 per annum, or $1.00 per six months, in advance.
A DVERTISEMENTS not exceeding 10 lines, inserted once for $1.00; twice or $1.50; and $2.00 for one month; all advertisements must be paid for in advance.
KANIKAUS will be charged 1.00 per page, or 4 cts. a line.
PAYMENTS FOR ADVERTISEMENTS, Subscriptions or Kanikaus, may be paid to any of the Agents of the Kuokoa, or may be enclosed in a letter to the Publisher.
ALL SUBSCRIPTIONS must be PREPAID. No names, either of foreigners or natives, will be inserted on the subscription list, until paid for. This rule must be strictly adhered to, on account of the low subscription price.
THE OFFICE OF THE KUOKOA is in the South corner of the Sailors' Home. Office hours from 9 A.M. to 4 P.M.
L. H. GULICK.
For the Publishers.
Volume I, II, and III of the KUOKOA, bound, for sale, $3.50 each.
Persons having complete sets of the above, can have them bound by paying $2.00 each.
J.W. KEAWEHUNAHALA.
LOIO! LOIO!!
O KA POE MAKEMAKE I LOIO E KOKUA ma ka Hoopii ana, a pale ana ma ke Kanawai imua o o na Aha Hookolokolo o keia Aupuni, e kii koke i ka mea nona ka inoa e kau ae la maluna; a e loaa no oia ma kona Hale no ho i
Kikihale,
ma uka o kahi o J. KAHAI Esqr., a i ole ia, e loaa no ma ka Hale Hookolokolo i Honolulu, Oahu.
Honolulu, Feb. 9, 1866. 219-ly
MOKU KUNA WAWIKI!!
E HOLO MAU ANA KEIA WAHI moku i Molokai i kela pule keia pule mai Honolulu aku nei. A ina he ukana hooili ka kekahi a e holo ohua ana paha, alaila, e ninau no i ke Kapena oia o. KAHALEMAKE.
266-3m
No HONOIPU me NAOHAKU.
Ka Moku Kuna
"KOHALA"
O Howard ke Kapena.
E holo mau ana keia moku ma na Awa i oleloia maluna, no na ukana a me na ohua. E ninau i ke Kapena, a i ole ia, ia
6m KAKELA me KUKE.
HE MOKU HOLO MAU
No Lahaina, a me Makena.
O KE KUNA KALEPA PAA maikai,
"Kate Lee."
O Fountain ke Kapena,
E HOLO MAU LOA ANA A HIKI MAI no hoi ma na Awa i olelo ia maluna. No na ukana a me na ohua, e nina i ke Kapena ma ka moku, a i ole ia ia
228-tf C. BREWER &co. (BURUA MA)
No Hilo.
KA MOKU KUNA
"MELE HILO,"
O Sebastian ke Kapena.
E HOLO MAU ANA KEIA MOKU I KE Awa maluna, no na ukana ame na ohua e ninau ia
HULIPAHU, (L. L. TORBERT).
No Hana, Kaupo, a me Maliko,
KA MOKU KUNA
'MANUOKAWAI,'
O Merchant ke Kapena.
E HOLO MAU ANA KELA MOKU I NA Awa i haiia maluna. No na ukana a me na ohua, e ninau ia C. BREWER &co. (BURUA MA)
Na Buke i Pai ia e ka Papa Hawaii.
Eia na buke kuai, a me ke kumukuai.
Baibala nui no na Awai o na Halepule, $4 00
" Ohana, ano nui, me na kii, 2 50 a me na Moohana, 5 00
" Ohana uuku iho, me na Moohana, ili ulaula, 1 00
" Ohana, me na Moohana wale no, 62 ½
" Okoa, 50
Kauoha Kahiko, i paiia i ka M. H. 1838, 25
Kauoha Hou, me ka pepa lahilahi o waho, 12 1/2
Kauoha Hou, hapa haole (Haw. Eng.) 25
Haiao, 25
Hele Malihini Ana, 25
Wehewehehala, 25
Lira Hawaii, 25
No ko ke Akua Ano, 25
Lira Kamalii, 25
Kumumua Hou, 12 1/2
Moolelo Ekalesia, 50
Hoike Palapala Hemolele, 25
Himeni Hawaii me na Leo Mele, 1834, 25
Ninauhoike, 12 ½
Ui Kamalii no na Kula Sabati 12 ½
Kumu Leomele 12 ½
Haawina Kamalii, Buke 1. a me 2, 12 /1/2
Haawina Kamalii, Buke elua i huiia, 25
Eia na buke i haawi wale ia.
Haawina Baibala.
Ui.
Hoike Pope.
Palapala Liilii Helu - - - - 4
" " " - - - - 6
" " " - - - - 7
" " " - - - - 11
" " " - - - - 16
Mai hana ino i na holoholona, Helu 17.
Ka Davida Malo Kumumanao.
Ka Moolelo o Batimea Puaaiki.
L.H. Kulika.
Kakauolelo o ka Papa Hooko o ka Ahahui Euanelio o ko Hawaii Pae Aina.
Ka Nupepa Kuokoa.
MELE KAHIKO.
Eia 'ae ka leo aloha.
Ka wahine noho Kuamauna,
Nanea ha'i wale i Kanahele,
Laulau mai pua lau koa,
Kui pua Makalehua,
Palua lei Kamakahala.
E na 'kua kiai maka 'lae,
Hoopololi i ka ai ole,
Aneane e ola i ka makani,
I ka huna a e lau malanai.
Malanai ahe Kona ka makani,
He pa na ke Koolau wahine,
O na wahine o Kahiki,
O pualani o pualehua,
O makanou o Haili—o,
O Ilioakalei wahine,
Na wahine o hea la.
Hele kulou pewalani,
Nou ana kekahi aloha.
Welina wale na hoa hinano,
E o'u hoa pili lau le'a.
Lea wale ka leo 'ia manu,
O u o lea o ka makani,
Makani kiu lau a hea lau pua paheahe,
I hea wale ia mai no.
I ka la-au ia mai ma ke kua,
E ke hoa lawakua makani,
He makani hili kua, pa kua iho kua pii kua
Kewe kua hele kua o Kahelekua,
A ka luna i Kahelekua,
Mamake maeele i ke anu,
Kuouou i ke koekoe.
Kua i ka ua maka 'koi i Kawaikoi,
Koi e ale ka luna e Koianana,
He wanana na ko akua.
He haupu he halia e kalahu,
E kii e ai Kaiko, —
I na kalo manauea pili laau,
Ia ku a ka hale o ko akua,
I ka luna aku o Kalehua makanoe,
O na lehua pupuu anu,
Ua pupuu wale i ke koekoe.
(Aohe i pau.)
KA MOOLELO O KAMEHAMEHA I.
NA S. M. KAMAKAU.
HELU 13.
NO KE KU ANA O KAPENA KUKE I HAWAII—KE AU IA KALANIOPUU.
He umikumamakahi la o Kapena Kuke o ka nalowale ana mai Maui aku, hoea aku la oia ma ke kowa mawaena o Maui a me Hawaii, e kokoke ana i Kohala. O ka la 2 ia o ka malama o Dekemaba kona hoea ana mai — ua uhiia o Maunakea a me Maunaloa e ka papale kapu keokeo, he hau. Ma kahi kokoke i Kukuipahu kona wahi i ku mai ai. I ka ike ana o na kanaka o Kohala, me na wahine a me na kamalii, ka poe kolopupu me ka poe ma-ua-ua, ua hele ka pali kahakai a laehau i ka lelehu a paapu— Mai Awini a Kekaha, ka hele o ka makaikai; o uka o Waimea a ine Kahuwa. Kahaha aku la na kanaka "kahaha! puliuliu a puniuniu aku la iluna. O ka hope o ko lakou waa, me he mano kihikihi la, o ka ihu, me he kolomio la, a winiwini aku la — hoe-haa onahanaha o waena, lonalona kanaka o luna.
Holo aku la na kanaka iluna o ka moku, a ike aku la i kekahi mau haole e kiei mai ana ma ka puka mahope, olelo ae la na kanaka, "O na akua kela o uka o Kanukuhinuhinu, o Kiei o Halo." A ike aku la i kekahi haole me ka ohenana, a olelo ae la lakou, "O Makaloa me Namakaokaa, o laua na kilo nana i ike i ka lani a me ka honua." Kuai iho la o Kapena Kuke i ka puaa no ka pauku hao a me ke kakaki — i mea kauu, i koi, i pahiokioki, a i makau lawai-a. O ka puaa anana, hookahi pauku hao, o ka pauku hao loihi, he iwilei; he pahoa kaua ia na ke alii — aole e paa i ke kanaka ke aua, ua lawe wale ia, ina e aua o ka make no ka hope.
Holo aku la o Kapena Kuke a mawaho ae o Hamakua, Hilo, Puna a me Kau. He umikumamaha la, a hoea mai la mawaho o Kona Hema, a ku ma Kealakekua i Kona.
O ka la 17 o Ianuari ke ku ana o ka moku ma ke kaikuono o Kaawaloa, i ka makahiki 1779. I ke ku ana mai o Kapena Kuke i Hawaii, o Kalaniopuu no ka Moi o Hawaii — Aia no nae o Kalaniopuu i Maui, i ke kaua me Kahekili ka Moi o Maui.
I ka manawa i ku mai ai o Kapena Kuke, he mau la kapu makahiki ia, aole pono i ka waa ke holo i kai o ka moku, o pili i ke kanawai, a hao wale ia hoi ka waiwai o ke kanaka, a me ka lilo hoi o na mea a pau loa. Aka, no ke ku ana mai o Kapena Kuke, ua kapa oiaio maoli aku lakou i kona inoa o Lono, no ka mea, no Kealakekua no ia akua kanaka; a ua manao ko lakou poe kahiko, ua holo i Kahiki akahi ao a hoi mai. Olioli iho la lakou; a no ke kupono loa i na la kapu o Lono, pakela loa ko lakou olioli, me ka lelele ana iluna — ola na iwi, ua hoi mai ka aumakua — no ka hiki no kekahi i kona mau la kapu, hoi mai nei. Pau ole ke kuhihewa, he akua huelo loa, a he moonihoawa, a he kumulau pepehi kanaka. Aloha ino. Manaoio iho la lakou, me ke kapa ana, "O Lono he akua! O Lono he akua!" O Hikiau ka heiau a Lono, aia no ma Kealakekua e kokoke ana i kahakai; a o na kahuna a me ka poe paa mua, me ka poe kaumaha ai a ke akua, o lakou pu kekahi i hui pu i ka manao kuhihewa me kanaka. Holo aku la na kanaka i ka moku me ka pupuahulu i ka ike maka ana i ke akua. A ike aku la he keokeo kanaka, he alohilohi na maka, he lapalapa hoi ka ihu, he ehu ka lauoho a mae — a ua maikai ka hiohiona o na helehelena; he poe akua kanaka maikai ka! hiohio no wahi waha i ka olelo, ulaula ka waha o ke akua.
A ike aku la na kanaka i na haole e okomo ana i ka lopi mawaho o ka moku, kapa aku la lakou, o Kupulupulu a me Mokuhalii, e kapili ana i na waa o lakou. O laua na akua o ka poe kalai waa o ka poe kahiko. A ike aku la hoi lakou i kekahi mau haole e pena ana mawaho o ka moku — Aia o Maikoha me Ehu, e kapala ana i ka waa o lakou — a o Lanahu ia e kapala mai la i ka eleele. A ike aku la i ka poe e puhi paka mai ana — Aia o Lonopele ma ke a mai la ke ahi ma ka waha. A ike aku la i ka haole huki hae, e huki ana iluna o ke kia, a kapa aku la o Kukalepeonionio.
O kekahi kanaka o Kila kona inoa, ku mai la oia a hai mai la i na kanaka i ka mooolelo o ka moku a me na kanaka, e i anai "O ke alii o keia waa, o Pakaku nui ikaika; a o na kilo, o Namakaokaa a me Makaloa. Penei nae ka mooolelo, I ka holo ana mai nei o lakou nei a ka moana, kahea aku la o Pakaku ia Namakaokaa a me Makoloa, penei; E Namakaokaa ma e, Ha—lo. E pii wale ae hoi olua a luna o ke kia o ko kakou moku la, kilokilo hia, imiimi hia, nana hia aku ke kupu, ka eu o ko kakou moku la. 'Hae-hae-ke.' E Pakaku nui ikaika e, 'Ha—lo! Ha—lo!' Eia ke kupu la. 'Howai? Ho—wai?' O—ho! O—ho! Kuilioloa, ke hamama mai nei ka waha maluna o ka moku o kakou, eia ke-a luna o ka ilio maluna o kakou, a o ke-a lalo, eia malalo o ka moku o kakou, hookahi no ke ale la, pa-papau kakou i ka make. Alaila, kahea ae la o Pakaku i na kanaka a pau o luna o ka moku, ia Lonopele ma, ia Kahuila ma, ia Anapu ma, ia Kauila, ia Kanehekili ma, ia Lonomakua ma, ia Kukuena ma, ia Mahuia ma, ia Nakoloilani ma, ia Lapalapaiki, oia kahi luna, ia ia ke ahi. "Lapalapaiki, Lapalapaiki." Ha — lo! Ha — lo! "Makaukau, liuliu, wikiwiki." Hoi-he-ke, Hoi-he-ke. Alaila, ku ae la o Pakaku nui ikaika, a kahea aku la i ka waiki a me ka wai-pahu, "E ki au e lele oe, e ki au e lele oe, e ki au e lele oe; e kaala nemonemo o Pelekane, e ka ala nepunepu o Pelekane, e ka waipahu o Mareka, e ka waipahu o Mareka, e ki au e lele oe, e ki au e lele oe." O ka lele no ia o ka poka a ku o Kuilioloa — O ka lae o Kuilioloa, ua maihiia ka puniu. O keia alualu e waiho nei, no Kuilioloa ia; a o ka niu e waiho nei, no Niuloaihiki; o keia kaula nui o ko lakou waa, o ka naau o Kahonunuimaeleka — o ka lapalapa o ka heleuma, o na lae e Lonokaeho — o Kuanuenue, o Leleianaha. Nolaila, o na kupua a pau loa o ka moana, ua pau loa mai nei i ka luku ia."
I ka pau ana o na olelo a Kila, olelo ae la na kanaka, "He oiaio, o Lonoo no keia, o ko kakou akua. O Lono no keia o ko kakou akua. O Lono no keia o ko kakou akua." (Ua lohe paha keia kanaka i ka olelo a Lelemahoalani, ke alii wahine a Kapena Kuke i moe ai i Kauai, a ua hai mai i ka inoa o Kapena Kuka, ua kapa aku ka inoa Hawaii — Paka-Kuka, oia o Pakaku Kapena Kuka). Nolaila, haawi wale aku na kanaka i ka puaa, i ke kalo, uala, maia, moa, a me kela mea keia mea i makemake ia e Kapena Kuke. A no ko lakou manao o ko lakou akua no o Lono.
I ka holo ana o Kapena Kuke iuka o Kealakekua, ua alakai ia aku la oia e na kahuna iloko o ka heiau, me ka manao ia he akua, a ua laweia a hoonoho ia iluna o ke kuahu, a ma kahi e kaumahaia'i na mohai, kuemi hope aku la ke kahuna, ua kaei ia i ke oloa keokeo ma ka hope; a ua hoaahu ia aku la o Kapena Kuke i ke kapa ulaula, he haena, e like me ke ano akua, alaila, pule aku la ke kahuna penei, "Ou mau kino o Lono i ka lani. He ao loa, he ao poko, he ao kiei, he ao halo, he ao hoopu-a i ka lani, mai uliuli, mai melemele, mai kahiki, mai ulunui, mai haehae, mai omaokuululu, mai hakalauai, mai ka aina o Lono i wahi aku ai; i ka lewanuu i ka lewalani, i ka papaku i ka papakahui a Leka — O lalo hana, o ole puu ka honua — E Ku, e Lono, e Kane, e Kanaloa, e ke akua mai ka apapalani, o ka apapanuu, mai kahikiku a kahikimoe, eia ka mohai, eia ka alana, e ola i ke alii, e ola i na pulapula, a kau a kau i ke ao malamalama, ia lana houua-Ama-ma — ua noa."
Ua ae mai paha o Kapena Kuke i keia hoomana ana o kahuna, aole paha. Ua kuhihewa paha oia e iike me ka hoomana o kona aina. Aka, ua hewa no ia i kona ae ana e komo iloko o na kuahu o ka poe hoomanakii, no ka mea, he kanaka oia no ka aina Kristiano, aka, ua hewa oia i na alana o na akua kii, a ua ai oia i na mea i hoolaa ia, nolaila, ua hahau mai ke Akua ia ia.
Mahope iho o ia mau la, ua holo nui na wahine i kai o ka moku i ka hookamakama me ka haole, a ua loaa ka hao, ke aniani, ka upa, ka pupu lei. I ka nana ana o ka wahine i ke aniani, a ike iho la i ka nunui o ke aka iloko o ke aniani, wauwau iho la lakou i ka heu o ke kua o ke aniani, a makapo iho la ka ike ana, a minamina iho la lakou i ka ike ole.
Lawe aku la na kanaka i ka puaa nui anana, e kuni i ka pu i ka makemake i ke kani o ka pu, a olelo aku la ke kanaka, "Kuai, kuai, kuai ka puaa i ka waiki, i ka waipahu, pupu-pu." Olelo mai la ka haole, "No." "Kuai, kuai, pupupu." "No moa." "No Molea, Hamakua, pau ka moa." Olelo ae la na kanaka, Kahaha! ike no ka haole i kahi i kahi i kakauia'i o ka i-a, e ole no la hoi ka ike he akua huelo loloa, a ke lawe nei i na wahine a kakou iluna o ka moku."
KE AU IA KALANIOPUU A.D. 1779. NO KA MAKE ANA O KAPENA KUKE, OIA HOI O LONO.
I ka la 24 o Ianuari, hoi mai la o Kalaniopuu me kona mau alii a me kona mau koa mai Maui mai, a pae ma Awili i Kaawaloa, a noho ma Hanamua ma ko Keaweaheulu wahi, aka, i Maui pu no lakou i ke kaua me Kahekili.
A ike iho la o Kalaniopuu i ka holo nui o ka wahine i kai o ka moku i ka hookamakama, nolaila, hookapu iho la o Kalaniopuu, aole e holo hou ka wahine i kai o ka moku. A ike iho la na haole i ka holo ole aku o na wahine i ka moku, holo mai la na haole iuka o Napoopoo, a ma Kahauloa, a ma keia aoao o Kaawaloa i ka hookamakama, a he nui hoi na opala haole i loaa mai i ka wahine.
Hana lokomaikai aku la o Kalaniopuu ia Kapena Kuke, a haawi wale aku la i ka puaa, i ke kalo, i ka uwala, i ka maia, i kela mea keia mea, a haawi pu aku la i aahu ahuula, me ka mahiole a me ke kahili a me kalei-hulu, me na ipu-laae maikai, a me na kapa ano maikai o kela ano keia ano, a me na moena ahuao o Puna, a me na aahu hinalo — A ua haawi mai no hoi o Kapena Kuke i kekahi mau opala ia Kalaniopuu — (Ua olelo ia, aia ka papale a Kapena Kuke i haawi mai ai ia Kalaniopuu, aia ma ke kaai o ke poo o Keaweikekahialiiokamoku.)
I ka la 4 o Feberuari, holo aku la o Lono ma kona moku, a mawaho ae o Kawaihae, ike iho ia o Lono ua popopo kekahi kia o kona moku, alaila, manao iho la oia e hoi hou e kapili, nolaila, hoi hou aku la oia a ku ka moku ma Kealakekua, a kapili iho la. A ike na kanaka i ke ku hou ana mai o ka moku, launa hou aku ia na wahine a me kanaka — aole nae i launa nui e like me mamua, nolaila, ua pahaohao ka manao o kanaka. Ua olelo kekahi "aole he akua, he kanaka no keia kanaka, he haole, no ka aina o Kukanaloa ma keia kanaka." Olelo hoi kekahi, he akua no — a olelo hoi kekahi, "O na mooolelo o Kane, o Kanaloa, o Ku a me Lono, mai loko mai no lakou o Kahiki, aole e moe i ka wahine, aka, o Lonoikamakahiki, he akua kanaka no ia, aole ia he akua maoli." Olelo ae la no hoi kekahi kanaka, "Ua olelo mai ka wahine e holo nei i ka moku, he uwe no ka lakou i ka eha, i ka umiki a ka wahine i ka aoao; a olelo mai ka ka haole, likelike pueo, loloa ka maiuu, a waluwalu likelike kaka, aole maopopo na olelo mai a ka haole."
Nolaila, imihala iho la ua kanaka me ka hoohaehae ia Lono — aole paha e huhu mai he akua, no ka mea, ua kaumahaia me ka molia i ka puaa, i ka aahu, i ka ia ula, ka maia, ka niu, a ua oluolu ke akua o Lono. Nolaila, holo aku la na kanaka iluna o ka moku, a lawelawe i kekahi mau hao o luna o ka moku; alaila, ike mai la na haole i ka lawelaweia o na mea o luna o ka moku, o ke ki ia mai la no i ka pu, a o ka hakaka iho la no ia me na kanaka. Lalau mai la na haole i ka waa o kekahi alii, o Palea ka inoa, o ke aikane hoi a Kalaniopuu, a kue aku la oia me ke pale aku i ka haole. Holo mai la hoi kekahi haole me ka pauku laau, a hahau ia Palea, a hina iho la. A ike aku la kona poe kanaka, a lele aku la maluna o na haole. Ala ae la hoi o Palea a hooki i ka hakaka ana. A no ka makau hoi o pepehi mai o Lono, hoopau ae la i ka hakaka ana. (Aole i pau.)
KA MOI LEONETESI,
- OIA HOI -
KE KAAO O KA HOOILO.
HELU 1.
I kekahi manawa, e noho Moi ana o Leone tesi no Sikili, a o Meremione kana alii wahine, he alii wahine kupaa, a he hikuhiku hoi o ka nani. He oluolu loa ko laua noho pu ana: a pela i pipili paa aku ai ke aloha o Leonetesi i kana alii wahine, aohe ona makemake e hooko-o ae i ka pili a laua. Aku nae i kekahi manawa, makemake nui loa iho la ia e ike hou i na maka o kona hoa-aloha kahiko, ia Polikenesi, ka Moi o Bohemia, a o kona hoa-hele-kula hoi ia i na wa liilii o laua, i ike pu mai ai o Heremione i ua hoa aloha kahiko nei ona.
Ua u hanai pu ia o Leonetesi me Polikenesi mai ko laua wa liilii mai, a no ka make ana o na makuakane o laua ke kumu o ko laua kaawale ana, no ka mea, hoi kekahi e noho alii maluna o kona aupuni a pela hoi kekahi. He nui na makahiki o ko laua hui ole ana, aka nae, ua pinepine ko laua kakau leta ana, a me ka haawi manawalea ana aku i kekahi a i kekahi, a me ka hoouna ana i na elele hoa-'lohaloha.
Mahope iho o keia mau hana aloha alaua i hiki kino mai ai o Polikenesi i ke alo alii o Sikili, e ike maka ai i kona hoa aloha Leonetesi.
Aohe no he mau mea e ae i hanaia i kona hiki mua ana mai i kinohi, o ko Leonetesi hauoli wale no i ka hui hou ana o laua. A hoolauna ae la ia i ua hoa alaha nei o kona wa opio me kana alii wahine Heremione, a e hooko koke aku ia i na mea a pau a Polikenesi i makemake ai; a me he mea la i ka Polikenesi ike iho ua lilo maoli iho la no ia i mea nui iloko o ka Hale Alii o kana aikane aloha, a o kana hoa aloha hoi o na la pokeo wale.
Ua kamailio ae laua no na manawa i hala o laua, na la o laua e u haele ana i ke kula a me kahi a laua e u paani ai, a o keia mau kamailio a pau a laua ua lilo ia i mea lealea loa no Heremione, oiai, oia no kekahi e lawe hapa ana iwaena o ka laua kamailio ana, a ua hoomanao loa o Heremione, aole poina iki, a me he mea la ua kahakahaia ma ka papa o kona naau ka laua mau mea i kamailio ai.
A i ka hala ana ae o kekahi manawa loihi o ko Polikenesi noho ana ma Sikili, hoomakaukau iho la ia e hoi i kona aupuni; ua lilo keia hoomakaukau ana i mea pono ole no Heremione a me kana alii kane, kaohi hou iho la laua e hoopanee kona hoi ana a kekahi manawa okoa aku.
Aohe i ae mai o Polikenesi e noho, i ka wa a Leonetesi i kaohi aku ai ia ia, a no keia ae ole ana o Polikenesi e noho ke kumu o ko Heremione kaumaha nona, a nonoi maoli aku ia ia e hookaulua iki iho kona hoi ana a hala ae kekahi mau pule hou aku. Na ka nanahe o kona leo a me ka oluolu o na huaolelo ke kumu i hoopalupalu ia ai ko Polikenesi manao ikaika e hoi i kona Home, a ae mai la ia e noho a hala ae kekahi mau pule hou aku.
No keia ae ana o Polikenesi e noho mamuli o ka Heremione au ana ia ia, i ulu koke mai ai na manao lili o ka Moi Leonetesi; no ka mea, aole i ae mai o Polikenesi e hookaulua iho i kona hoi ana, i ka manawa a ke Alii Leonetesi i kaohi aku ai ia ia, oiai, oia kona hoa aloha kahiko mai ka manawa liilii mai, a he hou wale iho no kona launa ana me ka Moi wahine ua eo e i ka i ala kaohi ana.
Aka hoi, o na hooko ana a pau a Heremione i hana aku ai ia Polikenesi, mamuli no ia o ka makemake o kana kane, a ua lilo maoli no hoi ia mau hooko ana i mea oluolu no Polikenesi. A o keia mau hana oluolu i ike ia mawaena o ke alii wahine Heremione a me Polikenesi ka mea i hoomahuahua loa ia mai ai ko Leonetesi lili no laua, a lilo koke ae la kona aloha i kana aikane punahele a me kana Alii wahine i kahua no ka manao ino a me ka lili a me he mea la he opu no ke ino. A kauoha koke ae ia ia ia Kamilo, he kaukau alii no loko o kona alo alii, e hanai i ka laau make ia Polikenesi.
O ko Kamilo ano, he kanaka hoopono oia, a no ka mea hoi ua maopopo ia ia ua lili makehewa wale no o Leonetesi ia Polikenesi me ke kumu ole, nolaila, hoike malu aku la ia ia Polikenesi i ka mea a ke alii Leonetesi i kauoha mai ai ia ia e hanai: ka laua make. A imi iho la laua. E hoopakele ia laua iho mai loko aku o na kaiaulu o ke Aupuni o Sikili, a pela i pae aku ai o Polikenesi me ka maluhia, i ke Aupuni o Bohemia, mamuli o ke kokua aloha pu ana mai o Kamilo, a lilo iho ia o Kamilo i mea nui ma ke alo alii o Bohemia, a he hoa aloha punahele hoi no Polikenesi.
O keia holo malu ana o Polikenesi ma mai ke Aupuni aku o Sikili, ke kumu i ulu puni loa ai ke alii i ka huhu, a komo ae la ia i ka rumi, kahi a ka Moi wahine Heremione e noho ana, me ka laua keiki uuku o Mamilusa, a e hoomaka ana ia e hoolealea aku i kona makuahine me kekahi o kana mau olelo lealea, a komo wale no ke alii a huki aku la ia ia mai kona makuahine aku, a hoouna ia aku la hoi ka makuahine i ka hale paahao.
Ua oi nui loa aku ko aloha o Mamilusa i kona makuahine a he keiki opiopio loa no hoi ia, a i kona wa i ike aku ai i kona makuahine e hana ia ana me ka maewaewa, a e kauoia ana e hoopaa i ka halepaahao, maule iho la kona naau, a me ka ike pu, a pau no hoi ka ai ana i ku ai a me ka hiamoe ana, a hiki wale i ka manawa a ke kaumaha i hoopau ae ai i kona hanu, a make iho la ia no ke aloha i kona makuahine.
I ka manawa no hoi a ke alii i hoouna aku ai i ka halepaahao, kauoha koke ae la ia ia Keleomeneke a me Diona kekahi mau alii o Sikili, e hele laua i Delepo ka luakini o Apolo e ninau ai i ke kaula ina paha he aloha io ko kanu Moi wahine ia ia, aole paha.
He manawa pokole mahope mai o ko Heremione paa ana i ka hale paahao, hanau mai la ia i ke kaikamahine; a ua hoohauoli nui ia mai o Heremione i kona ike ana iho i ka nani o na helehelena o kana opiopio, a ka-u-ka-u wale iho la no ia "E kuu paahao liilii; ua like no ko'u hewa ole me kou."
I ka wa i lohe ai o Paulina ua hanau mai la ka Moi wahine i ke keiki, hele koke aku la ia i ka halepaahao kahi i hanau ai o Heremione i ke kamalei opiopio, a olelo aku ia ia Emilia ke kauwa wahine e lawelawe ana no ka Moi wahine, i ka i ana. "Ke nonoi aku nei au ia oe e Emilia e hai aku oe i ka Moi wahine maikai ina paha he aa kona manao, a he paulele oia i ka'u mea e hana aku ai me ke keiki; e lawe au i ke keiki imua o kona makuakane, ka Moi, malia o hooakakuuia kona inaina ke ike mai oia i na helehelena o kana keiki."
O keia Paulina oia ka wahine a ka Haku Anetigonusa o Sikili, a he hoa aloha oluolu loa no hoi ia no Heremione, a he wiwo ole oia i ke kamailio ana, me ka manao paa, kanaloa ole.
Pane mai la o Emilia. "E ka wahine hanohano. E hahai aku no au i ka Moi wahine Heremione i kau kauoha; a o ko ka Moi wahine makemake nui no ia i keia la e loaa kekahi hoi aloha ona, nana e lawe aku i ke keiki imua o kona makuakane Moi."
Olelo hou aku la no hoi o Paulina.
"E hai pu aku oe i ua Moi wahine aloha la; na'u ponoi no e kamailio aku me ka wiwo ole imua o ka Moi Peonetesi no kona hoopaaia i ka halepaahao me ka hewa ole; a e pale no au ia ia mai kona hihia a ka Moi i opea wale iho nei."
Pane mai la o Emilia. "E hoopomaikai mau loa ia mai oe, no ka lokomaikai nui au e hana aku ai no ko kakou Moi wahine aloha." I ka pau ana o kana