Ka Nupepa Kuokoa, Volume VI, Number 6, 9 February 1867 — KA MOI LEONETESI, OIA HOI KE KAAO O KA HOOILO. [ARTICLE]

KA MOI LEONETESI, OIA HOI KE KAAO O KA HOOILO.

liELI" E kn mea heluhelu: Ina paha aia oe iloko o nn npo enaenn o k:i ioaina, henlia la ku mea na;ia e hooniiiahli koke mai i im inama la ou ? 1] hiki aiiei i na waipuhe o kau lede ke hoomualili aku ? E hi ki anei i na leo houehone o ka piia a me na leo nahenahe he haneri ke hoopHU ae i ka huhu o ka Moi ? A ina ua lawa keia ninau nou e ka nien heluhelu, o kau hnina ka men i koe. He mea knhaha ole no paha in kakou ke noonoo iho, he kakali ka inaina o ka poe noonoo; a oia paha ka opu alii i kapaia e kakou. Akn, i kn wii i lohe ai o Leont t» si i na leo hoalohaloha a Paulioa no lierennone, ua I pii loa ke kei i kumu pali, ua ho-aL loa | ia konn inaina no Paulinn, a kauoha krvke ae ia oia ia Anetigonusa, e lawe aku i kana wahine mai kona alo aku, aohe ona makeinake e lohe hou ia kona lro. A ia Paulina i hala aku oi mni ko ke alii alo aku t aia no ke keiki hanau hou e waiho ana ma ko ke alii mau wawae, nid kona manao, iua e koe iho ke keiki wale no me kona makuakane, alaila, e komohiaia paha ko ke elii naau e ke aloha no kana hii lei opiopio hewa ole. Ua kuhihewa loa o Paulina i kona manao ana peia, no ka mea, iaia no a nalo mai ko ke alii alo aku, o kona kauoha koke ae la no ia ia Anetigoausa ke kane a Pauhna, e lawe ia ke keiki maluna o ka moku a kiola i ka aina mehameha kaoaka ole, a hiki t kona make ana. Aole i like keia Anetigonusi me Kamilo maikai, no ka mea, ae koke no oia i ke kauoha a ke alii, a laweae ta i ke keiki a hookau iluna o ka moku, a hukiia'e la na pea o ka moku ; " Ke hao ala na pea, Likiliki inai ka manao, Welo oe ia i ka moana, He fair huini ka makani." Me ko Anetigonusa manao paa e kio- , la i ke keiki ma na kapa kahakai neoneo e loaa mua ana ia ia. 1 ko Anetigonusa hala ana aku, koe iho la ke alii me kona ukiuki nui no Heremione ; kauoha koke ae la ia e hookoi lokolo ia o Heremione, me ke kali ole a ' hoi mai o Kelcomcnese a tnc Diona, na

luna i hoouna u e ho!c o niuau i ke kaula o Apolo ma Delepo. A o ko ke ®lii »a!nnc p<"»'nh ikt ana'e nr» w mai ka eha o ka hat.au keiKi ann, h me na aumeume a ke kaumaha i ili iho maluna ona no ka Lue u ana o m&kani&e e kioi.i i ka t)im e, hiki ana ka hoouna, e Uwe la imua o naHii a me na Haku a me ka hnnohauo w pau okealoalu o Sikih t> hookolokuloia'u A i ka akoakoa ana ae o tia Lunukanawai, na Haku a iue na poe hanohano hoi a pau o ku aina, ma kahi e hm>kolokolo ia ai o Heremione. A o ua Heremi<>ne 10, ke ku nei uia iwneua o lakou n»e he pio la na ka hewa, e ae aku hoi i na hma hoopai make liewa o ke knrauna a lakou e hooili mui ai maliina ona ; a he uku mnoli hoi kona hookuu loelae ia ae e hkou. A owni la uuanei o lakou e u-a imna o ka Moi ma ka hoole ana i ka he» wa o ka Moi \\ ahiue, aole oia i hana i kekuhi mea kue no ko laua tnatanmomo m nna ? Aka, oiai lakou e akoakt« ann, aia hoi, komo ae la o Kereomenese a me l)ionn, a haaw i oe la i ka Moi i na haina a ke kaula i pane mai ai no kana mau ninau ia ia. Uu kakauia. a ua Sila ia hoi n paa maloko o keknhi Kpisetolc ua mau haina nei. la mnnawa, pn-e mai la ka leo o ka Moi Leonetesi, e akaa ia ue na wepa o un Kpisetole nei; a e heluhelu inoakuku ia na huaolelo a ke kaula i kakauia mūloko me ka leo nui, i hiki ni i na'lii a pau ke lohe maopopo—A penei na huaolelo 0 loko o ka palapalu : *• He hewa ole o Ileremione, He hala ole o l\>ltk» iiesi, He hoike oiaio o Kuuno, ; He hh ino ko Leonetesi, ; A e noho ana ka Moi me ka hooilina ole, ke ole e loaa ka mea i nalowole." I ko ka Moi Inhe nim i na huolelo olo|ko o ka palapala, kapa iho la ia he houpuuipuni ua palapala nei, ua hana epa , wale ia iho no e kekahi mnti hoa aloha o Heremione. A mnmuli wale iho no o kn ! mana Moi i hookolokolo aku oia, mo ka 1 pu ana aku, 4t E hoohewaia ka Moi Wahine, ua hewu ia, a he mnke kona uku hoopai." Oiai ka Moi e knmailio ana i pela, komo inai ana kekahi knnakn, n olel<» ae la ia i ku i ana, "Ua auhee kakou, no ka mea, ua make mai nei ke keiki alii Mnmilusa." I«iia iiou lohe i ka hooko- | h»kolo ia o kn makuahine, o ko la la ma- | ule koke iho la no ia i ke kaumahi a me | ka meuemene nonn, a liiki walei ka wa ■ i lilo loa ae ni kona hanu iloko o ka manawa pokole loa. | I kil lele ana mai o nei mau huaolelo a pa i ka pepeiao o Heremione, o kona hi- | na iho la no ia iluoa o ka papahele. O! [Owai la e hiki ke hoonana aku i ka niea 1 naau ehnehn e like me Heremione ? E ole lanei ka nnaunuwa o kekahi makuahine i ke lolie mei oia, o kana hiiulo punahele | ia, ua liala eku la i kaaina polikua n Kane? O na polukuluku ana a ke aloha i ( aw ili pu ia e ke kaumaha kupilikii ; he niea liiki anei ia ke hoolanulnna aku ? E | ono anei kau ai ana i na pahn o oe ia la? j E lea auei ko aka iki i na n<>u ia niau ho|m inea i noho ia Ekohokoke no pa- | ha oe e make, e like me k« make ana o | knu kamn i naue hookahi aku la, manrvua |o ke ola ana iho e hoolohe aku ai i ka I nakeke mai a ke koi oki poo a me na leo ' maina o kau aloha i hele wale a puaena. | O keia iho la ke keu o na hora ino ma j keia ao i noho ia e Heremi<>nc. Mamua j iho nae o kona manawa i lohe ai i ka maj ke o kana keiki aloha, oiai oia e ku hie- | hie ana imua o ke anaina ; ua hoike mai j kona mau helehelena i kona hewa ole, a I o mai la ka ula helohelo o kona mau pni palina, me he mea la i knhakaha ia la a 1 maokioki i ke koko. Ua nalowale na (haikea o kona mau maka, a me he mea | la ua pii ino k(skoko i ke poo, i hele ai a | 44 Moaunounoo Puna i ke kua wahine, { Moa niaka'li ka ohia o Moeawakea." ; Aka, i ka wa no i lohe ai oia i ka ma- : ke ana o kana keiki aloha, o ka manawa I no ia i ma koke iho ai na ula helohelo o : kona mau papalina, a kahuli ae la ka ! onohi ike, a pau no hoi ka hanu aoa iaia : no i hehee ii»o ai iluna o ka papahele. ! Nawai no la hoi e ole ka make, no ka : mea, ua akoakoa mai na ehaeha a kahi ; hookahi, na aloha a kahi hookahi, na pii likia a kahi hookahi. Owai la e hiki j ke alo iloko o na pilikia e like me keia ? Ua i mai o Paolo, « 4 he pinepine kona lona ana i na popilikia, he pilikia i ni muliwai, he pilikia i na powa, he pilikia iwaena o

oa kanaka e"«—— Aka. o keia mau pi!ikii i ili ia maluna o Fleremione, at>!c ia i like me kona. no ka men, ua halawai hookahi aku no ia me keU pi!ikia keia pilikia ; aole i papahn ia ka piiikia iioko oka manawa hookahi, e like me ko Hcremione le. Eia hoi kekahi, ho wahine keia, he mea kino palupalu, e hiki ole ai ke hoomanawauui i na ehaehi o ka naai% me ka noha ole o ka puuwai.

Oka rnua o na ehaeha o Heremiooe, O kona hoounaia i ka halepaahno ; o ka lua, o kn eha o ka hanau keiki ana ; o ke kolu, o ke kiola ia ana o ke keiki i ka aina e ; o ka ha, u ka make ana o Mamiluki kana hiapo : nhma. ka lohe aua aku e hoopukaia maiana kona inake e kana alii kane, a me ka lohe hoi kahi i na leo piena o kana aloha.

Ua koino kukonukonu iho keia mau leoa ke knnaka i pane aku ai iloko o ko ka Moi puuwoi, no ko Mamilusa make ana no ke aloha i kona makuahine. A ia wa ke alii i hooinakaae ai ikeaioha hou no kana Alii Wahine naauauwa, nolaila, kauoha koke ae la ia ia Paulina a me na haiawahine e ae i akoakoa mai iloko o kahi i hookolokolo ia ai o Helemione, e lawe aku ia ia a ma kekahi wahi e aku, a innlaila ia e ivaiho ai a hiki i kona pohaln ana'e.

Ao!c i liuliu aku, komo koke mai la o Paulina e hai i ka Moi, "ua inake loa o Heremione."

I ko ke Alii lohe ann ua make loa ka Moi Waliine, mihi nui iho la ia no kona hooinaewaewa wale ia ia ; aia wa oia i noonoo hou ihoai no kana inau hana iuo, ke kumu i mako ni o llerernione, ua naha ia puha kona puuwni. Manaoio loa iho la ia, "Ua hewa ole o lieremiotie" e like me ka mea a ke kaula i hai inai ai maloko o kn palupalu ; a hoomaopopo 'ea iho la ia, he oiuio loa na olelo a pau a ke kaula i hai nai ai, '•£ noho ana ka Moi me ka hooilina ole, ke ole e loaa ka mea i nalowale."

Hoomau iho la oia i ka noonoo ana ; ina e loaa ole kana kaikamahine opiopio, e» nele ioana kona oupuni i ka hooiiina ole, no ka men, ua make mni la ke keiki alii Mamilusa. lini nui loa ihola ke Alii e loaa hou kana kaikamahiue i nalowale, a o kona nupuni ke kuinukuai kuponoe haawiia aku ai i ka mea e loaa ai kana kaikamahine. Na keia kaumaha i hooili iho ika ehaeha kuhohonu maluna o ka Moi; u pela oia i noho u iho ai no ns> makahiki he nui wale mahope iho. O ka inoku o Anetigonusa i holoai me ke kaikamahine alii opiopio iluna, ua puhiin eka makani ino a hiki ma na kapa kahakai o Uohemia, oia ke aupuni o ka Moi maikai; mnlaila i lele ai o Anetigonusa e kiola i ke kaikamahine opiopio. Aole i hoi kino mai o Anetigonusa i Si kili, e hai aku oi i ka Moi Leonetesi i knhi una i kioia ni i ke keiki, no ka mea, ia ia e huli hoi ana e kau iluna a ka waapa, inahopeiho o kona haalele ana i ke kaikamahine, aia hoi, puka mai la kekahi bea mai loko mai o ka ululaau, a haehae liilii iho la ia ia.. lie uku hoopai kupono kein no kona hoolohe ana i ke kauoha lapuwale a ka Moi Leonetesi. (Aole i pau.)