Ka Nupepa Kuokoa, Volume VI, Number 10, 9 March 1867 — Page 3

Page PDF (1.71 MB)

This text was transcribed by:  Kawena
This work is dedicated to:  Awaiaulu

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

Ke Kuokoa, Honolulu, Maraki 9, 1867.

Ka Moku Kuna Haeakala.-- Ua ku|mai ka moku kona Haleakala mai Hilo mai ma ke awa o Honolulu i ka auina la o ka Poakahi i puehu iho nei, a ua hai ia mai bei makou i ka ino loa o ka moana, a aneane no i kau wahi e pilikia ka moku, aloha ino, mai ma ma make. O ka moku Alabani hoi. aohe oia i ike hou ia aku e ko Haleakala poe. A ma ke kakahiaka Poakolu iho nei, ku mai ana o ua o Alabani  ma Honolulu nei.

Ua Holo Aku I Kina.-- Ma ka holo ana aku nei a ke kialua W.C. Talbot i Kina i kakahiaka Poakahi iho nei. ua holo pu aku o Kauka Biginika maluna on a me kekahi i'ake waiwai i noho iho nei ma Hawaii nei a ekeke, o@ o Youngheong o ka hui o Ahunako o Honolulu nei. He umikumamaono paha ka nui o na ohua maluna on a. I ka hoopuka ana o ke kialua a haalele mai i ka uapo, ua haawi mai ia i na pu aloha ia hope nei. a o ke kau o huluhulu ia aku la no ia e kahi @lele a waho o ke awa hookuuia aku e  ike aku ana lakou la i na kaiaulu o Kina.

No Ka Auhau Ia O Na Pake Paamana.-- Ma ka Poaha aku nei i hala, ua kukulu ia @ua o na Lunakawai ekolu, no ka hoopau ana i ka auhau kino maluna o na pake paahana o ka mahiko o C.H. Lui, oia o Pakalo. I he kukulu ana o ka Aha, ua olelo ka Loio Kuhina, o ka ahaolelo wale no ka mea mana e hiki ke hooholo i keia hana, no ka mea, ua li@e no na pake paahana me @a kamaka e ae a pau o kela ano keia ano, aohe hoi he mana i ke Alii ke hookau aku i ko lakou mau auhau, oiai he poe lakou e loaa ana ka uku, a he loihi wale aku kana.

Ku mai hoi o Blonogomare, ka loio o ka pahe, a olelo mai, ua hai ia mai oia e Kauka Hilibarani, ma Kina, aole kau ia na auhau maluna o keia poe pake no ia kumu, wa nanea wale ko lakou holo ana mai ia nei me ka manao ole, aohe he auhau maluna o lakou. A no ia noho naaipo o lakou @ia Kina, nolaila, aohe o lakou manao i keia mea he auhau. A he aha hoi ke kumu o ko ka Papa Hoopae Lima Hana i ninau ole aku ai ia lakou i ku mai ai maanei? He nui wale aku no kana, aka, o ke ano hookahi no ia.

O Alabati Kauka hoi, ka loio no Lui, ku mai oia a olelo mai, o ka palapala @e like a ke Aupuni i hana ai me na pake ma o kona Luna Hooko la. aohe hiki e auhau ia na pake. Aole maloko o ka olelo ae like, a aole no i hai waha ia aku. Nolaila, in a e ae ana ke Aupuni e hoohana ia na pake e ke Aupuni, i iwakalua la i kela a me keia makahiki, alaila, aole e lawa pono na makahiki elima a ka mea mahiko i ae like ai me ka pake. A in a hoi e ae ana ka Aha, e uku na On a mahiko i na auhau o napake i ko lakou wa e noho ana malalo o ka On a, alaila, e lilo pu auanei na kumakahiki Hawaii i ka uku ia e ka On a Mahiko mai ko ka On a dala ponoi ae. He loihi aku no kana wehewehe ana. Aole e uku ka On a wahi a ka olelo hooholo a ka Aha.

Na Mea Hou o Waikiki-waena. -- Ma ka lokomaikai o ko makou wahi makamaka @a loaa mai ia makou na mea hou malalo iho.

Hoko o kekahi pule o ka malama i kikii aku la, pau kekahi wahi pupupu hale i ke ahi ma Waikiki. O ke kumu i pau ai he ahi olani paka no kekahi luahine lolo oia o Naelau. Oia olani no ka a moa, kahea aku la i kana kane e hoi i ke kiai loko. Ia laua no a heo aku. lapalapa ana ke ahi iluna lohe @ aku la ka leo "pau Peapea i ke ahi." A @aa ka hewa o ka olani paka la. Mai hoomahui ma ia hana hewa.

Hoko iho nei no o na pule i kuemi hope iho nei, aohe i kanamai o ka wai o na kahawai o Waikiki, ke hele la a pau na palahalii pii ka he-a i pii kea.' Ua komo ia na kau hale olaila, wai io aku la.

He nana wi wale ae no aohe e loaa keia wa o ka wi, ke kele la o Waikiki kahi nai o ka ai a hune, kuai na mea pilikino i loaa ka hi ola o ka noho ana makapehu o ka wi, a o kahi wai ki ka kekahi poe.

O ka Poaono aku nei i hala, ka la ia a kekahi mau opio olaila i manao ai e hoohai he molele ai ma ka berita mare, eia nae "mai ka lani mai ka honua" no hoi kekahi wahine a hooki ana. Ei aku ka apa, hoopohala hoi a hemo ia, kii aku la he wahine e, a hoawihi ia mai ana, hoi hou no i ka wahine mua i haalele ia ai, seku kahi mai ka wahine mua. hoi luuluu ana ua wahine hoopohala la me ke keka ana me na kauna aa o Kanoiliili.

"O ka holoholo olelo hookaawale no ia i na makamaka." Pela hoi he nui loa ka holoholo olelo i waena o kekahi poe o Kamoiliili, a ke olelo mai nei ua wahi imi mea hou nei o makou ma ia kuaaina, 'e hoolaha akea ae malia o pau ka lakou holoholo olelo ana. Aka o ka hooko ana paha ia o ka olelo a lakoba, "he ahi no ke alelo" o kekahi poe o Kamoiliili. E na makamaka inoino wale ia hana a oukou, 'mai imi hala i kou hoanoho.'

Ke haohao mai nei ko laila poe i ka nunulu hou ole mai a me ke kani winiwini ole o na leo himeni malaila i keia la, malia paha o ke anuanu ko kumu.

He mea e pau ai ka alu o na papalina, a e ike ia ka hoopunipuni launa ole. He mau la mamua aku nei, hele mai la kekahi pake kuai mea ono a hiki ma Kapaakea i Waikiki-waena, aia malaila kekahi wahine hoonohonoho aku ana i kapa iho ai he 'Anela.' Ia ike ana o ua anela nei i ka Pake me ka hua la. Pane ae la ia me ka hooleo iki e like me ke ano mau o na akua noho penei. "Hua la, hua la, hua la." ninau aku la ke kane a ua wahine nei nona ke aku, 'he on@ oe i ka hua? O ko ia la pane loa mai la no ia 'hua la, hua la, hua la, hua la.' Kai no hoi na ka pueo ke kahea "e Kapoi e o'u hua," eia ka hoi kahi. Nani no nae ka ike ana i ka pak@ i ke kanaka kanu hua o Kina.

 

            He mau kahunapule elua kekahi i biki mai nei i Honolulu nei i ka Poakolu iho nei, maluna mai o ka Eldridge .

Mikanele Kuloko.-- Ua kii aku i ke keena Buke o ka Papa Hawaii o J.S. Lono o Waialua nei i mau buke hapa o ke Kauohahou ma ka olelo pake, a ua iawa mai na @ pake o Waialoa nei: a ua hai mai o ia. ua haawi ia o ia i kekahi mau buke, a ua lawe aku lakou me ka makemake e heluhelu.

Ke lana mua nei ko makou manao. i na e heluhelu io lakou me ka hoomaloka ole. e@lo ana ia i mea hu e hoohu ae ai i ko lakou manao, ma ke ola iloko o Iesu--He hana maikai keia.                                 M. Kuaea.

 

Hawaii.

Wai Kahe Ma Hilo-paliku.--Ua lono mai makou mai a Beni mai, i keia wa iho nei a ka ua e kikiko'u ana, ua kahe nui mai ka wai o Hilo-paliku. Aole io aku la no e ole, o ko laila mea mau no ka hoi ia.

NoRev. T. Koana- Ua loohia o Rev. T. Koana i ka  mai piva ma Waimea Hawaii. A no ka nui loa o ka wai ma na kahawai o Hilo a me Hamakua. aohe i hele mai kaua wahine ia ia. He mau la ka mai ana, a i ka la 26 o Feberuari hoomaka kona hoi aku.

Ma ka halawai ana a na lala o ka Papa Hawaii i ka po o ka la 5 o keia malama, ua koho lakou ia Rev. T. Koana i elele e holo aku ai i Patuhiva. I na e ae mai o ia, alaila, e holo aku no ka Hokuao mai Honolulu aku a Hilo, a malaila aku holo pololei i Patuhiva.

No Hilo.---Ua poloai mai la o S. Lonoai o Hilo ia makou i ka nui launa ole o ka ua ma Hilo iloko o na la i aui ae. Ko iho la no ka mea i oleloia, 'he la ua no HIlo a po ka la.' Ia S.L. no hoi e hoomaha ana i ka wela o ka hiki ana ai. E hooku mai ana o J.H. Maikunu o Puueo Hilo i kana wahi leta, a penei kana. "Ua ike iho nei au i ka hana hoopunipuni luaole a kekahi kahuna Hawaii o Mio kona inoa, ua olelo kaena iho ma e ola ka mai o kekahi makamaka o'u, ai ka hoao ana iho ka aohe wahi mea a ola iki, he ole loa no." O makou no no kekahi mahalo ole i ka poe kahuna oia ano. Ia laua la no a heo aku, kiei ana o Papamaimai o ka makou no o ka miki ala i na mea hou, e hai mai ana kela i ka "mare malu ana o kekahi mau keika me ka ike ole o ka makuahine o ke kaikamahine. Aohe i hiki aku ke kulana o ko laua mau makahiki i ka 16." Aohe o makou mahalo i ka olua hana malu ana e na ui, me ka ike ole ana o ko olua mau makua. Oiai o keia oihana he ohia na hemolele, nolaila he pno i ka poe e mare anaa. ke malama pono i keia kanawai nani i pomaikai ai.

 

Na Mea Hou o ke Mo Alii.

Ma ke awakea o ka Poalua iho nei, ua hiki ae ka Moi Aliiolani, ka Mea Kiekie M. Kekuanaoa a me W.C. Lunalilo, ke Kiaaina o Oahu a me Kauai, a me na ukali o ka Moi ma kahi e kukulu ia nei ka Halepule Bihopa. Ua ukali ia ka Moi mai Halealii mai e ka Puali Kaua Lio Hawaii. I ke komo ana mai o ka Moi me kona mau ukali, e ku makaukau ana na koa ku mau a me na puali Pualu maloko o ka pa, a ua hele loa no ka Moi a ka anini kahi e kau ana ka pohaku kumu o ke kihi o ua halepule nei. He mau himeni a he heluhelu Baibala na mea i hana ia, a i ka pau ana no, o ka hoi koke no ia o ka Moi. He halawai ko ka Halepule i ka hora 11, aka, aole nae i hele mai ka Moi. He anaina nui loa o na kanaka o kela ano keia ano kai hele ae malaila. He maikai ke ola o ka Moi i ka makou hakilo aku. Malaila pu no hoi ka Moiwahine Kanemake Emma Kaleleonalani kahi i kuku aku ai me ka lehulehu maloko o ka aniani.

He Maikai No Ke Ola o na 'Lii malalo nei, oia na Mea Kiekie M. Kekuanaoa a me Lunalilo, Ka Mea Hanohano D. Kalakaua, ke 'Lii Kiaaina Wahine o Hawaii, na Kamalei Haku a kakou Lilia Kamakaeha a me B. Pauahi.

Na Moi Wahine Kanemake Kaleleonalani a me Hakkuleleponi Kalama. he maikai loa ko laua mau ola. Ke ike pinepine nei makou ia Hakalelepono e hele mau ana i ka pule i Kawaiahao, a o ka halepule no ia @o na Mak@a Alii o oukou.

 

Na Mea Pili Aupuni.

 Ma ka waiwai o Peekauai k@ Ma ka Poakolu, Maraki 20, hora 10 o kakahiaka, e hana ia i mua o ka Hon. A.M. Kahalewai ma Lahaina, Maui, ke noi a Kulia $ Kaoo no ka hooponopono i ka waiwai o ka mea i make.

Ma ka waiwai o Kalanihopu, K@ilaweau k. Ma ka Poakolu, Maraki 20--hora 10, kakahiaka, e hana ia i mua o ka Hon. A.M. Kahalewai, ma Lahaina, Maui, ke noi a Kaaimalolo e hooponopono i ka waiwai o ka mea i make.

Ma ka waiwai o Julia Moemaile w. Ma ka Poakolu, Maraki 20--hora 10 kakahiaka, e hoolohe no ka Hon. A.M. Kahalewai, ma Lahaina, Maui, i ke noi a Kaoni w. no ka hookohu a hooiaio i na palapala kauoha a ka mea i make.

Ma ka waiwai o Hureka Thomas k. Ma ka Poakolu, Maraki 20--hora 10 kakahiaka, e hana ia i mua o ka Hon. A.M. Kahalewai ma Lahaina, Maui, ke noi a Frank Thomas no ka hooiaio i na palapala kauoha hope loa a ka mea i make.

Ma ka waiwai o Makaamo w. Ma ka Poaha, Maraki 21--hora 10 kakahiaka, e hooponopono ia i mua o ka Hon. A.M. Kahalewai ma Lahaina, Maui, ke noi a Papalo k. no ka hooiaio i na palapala kauoha hope loa a ka mea i make.

 

Na Mea Pili Kalepa.

Ma ka Poaono aku nei i hala, ua kuai ku@ kekahi mau p@ o ke kulanakauhale nei. o ia na po o Ka Mea Hanohano R.C. Wale i make. a penei ke kudala ia ana a lilo. O ka po e pili pu nei me Kaukeano. a e noho ia nei e J.W. Ausetina, ua lilo ia Mika Polo no na dala $2,500. O ka pa a me ka halepule Bihopa mua iho nei, ua lilo ia Mika Halewai no na dala $1,410. O ka pa a me ka Hale Emma i noho ia iho nei e ke Kanikela Amerika. ua lilo ia Mika Halewai no na dala &2,20@.

Ma kela Poaono no Maraki 2, ua kuai kudala ia na pa i hoihoi ia iho nei ka HAlemai Amerika i Kula o Kahua, a i ike ia hoi na pa o Uilama.

Ma ka Poakahi iho nei, ua kuai kudala ia na waiwai a pau o ka Hale Kuai kukaa o Walker. Ai@a & Co. e ku nei ma Alanui Moiwahine.

Ma ka Poaono, Maraki 2, ua kudala ia na waiwai o loko o ka Hale Kuai o na wahi haole Farani ma Alanui Maunakea.

I keia la, e kuai kudala ia ana na kuna Mari@da. Kalawa a me Moiwahine na kuna o ka hui o Walker, Allen & Co.

I keia la no hoi e kudala ia ana ka Aina o ka Ahahui Mahiko o ka Pakipika, e waiho la ma Kaanapali, Maui a me na Aina i lilo i ka hoolimalima ia a me na ko i hooulu ia.

I keia Poakahi aku e hiki mai ana, Maraki 11, e kua: kudala ia ana ka hale laau a me ka pa o Poikeke ma Kapuukolo, me na laku hale a pau, a ia manawa koke no e kudala ia ai he aina kalo a me ke Kula ma Kalihi.

I ka Poakahi iho nei, ua holo aku ke kialua W.C. Tulbot , a ua lawe aku oia he @0,000 paona pepeiao laau, 20.000 paona hao kahiko, he 10 eke lala mano a me 16 mau Eemoku.

Ua nele loa ke kulanakauhale o Honolulu nei i na uala kahiki ole, aka i na e hoi mai i ke kau o ka maile, aole e emo a loaa mai na uaia o Kawaihae.

Ua hoonani hoi ia iho nei ke kiana Kometa, a ua pena ia mai mua a hope, a o ka liuliu koe e alo aku i na ale o ka moana Pakipika.

Ua hiki mai ke hoike makahiki o na mea o Kili i ke keena o ko na Aina e, i hoouna ia mai e Ke Kanikela Hawaii e noho la ma Vala paraiso, a me kekahi o kana mau olelo, he aina makeamake loa ia i ke ko paa a me ke ko maoli, a ua oi ae mamua o na aina e nolaila he pono paha i ka poe mea ko ke hoouna ilaila e hoao ai.

 

He mau me hou liilii.

Hoko o keia mau la i naue ae nei, ua nui loa ka ua, a me ka wai e lele mai ana mai na pali mai, a he nani i ka nana 'ku, aka, i ka uhi ana mai iluna o ka aina aole i kana mai o ka nui o ka poino, lawe aku i na wahi huli hou o na loi, a lawe aku no hoi i na puepue kalo, mai kekahi loi. a kekahi loi a ma na loi i ka lepo, a me ka opala.

No Na Loko Ia,

O kekahi loko ia e pili koke ana ma ko'u hale ua uhi pu ia mai e ka wai, a o na mea momona e holo ana maloko ua puhalahiu aku iloko o ke kai, o ka limu ka ia e holo nei me ka pua komo mai, o ka mea alamoana hoi, aole ia.

O kekahi mau loko ia ma Kailua o Kawainui a me kahi iho, ua pau i ka hehu ia e ka wai aia i ke kula kahi i holo ai, aia no hoi i ke kai. ke ola nei ka makapehu o kahi poe i ka hele i ke kula e hopuhopu ai, a loaa 'ku ua pilau kekahi, a o kekahi e ola ana aku kaalamoana a ka'u alii wahine a ka mea i loaa ai ke awa nui.

No Na Loi Kalo Ma Kailua

Ua uhi paapu ia na loi kalo e ke a-a ua pau ke kanu ana a ka poe nona ia mau aina, ua lilo i ka wai ke kanu ana, hookahi no la piha pono i na pohaku ka ua mea he kanu a ke kanaka makua la, piha pono na loi, aohe wahi hoohalahala a ka manao o ka mea aina.

He Wahi Maikonisia Hou.

Eia ma kekahi hapa o Kailua kahi i waiho ai o ia wahi hapa e like ma ke poo e kau la maluna aole o lakou wahi lohe i ka ke Akua olelo, aole o lakou manao he Sabati no ke Akua, he ole loa no, ua like na la a pau ia lakou, no ka mea ole paha nana e paipai ia lakou, a e kukulu i halawai malaila i pau ka pouli o ko lakou naau, a koho ia Iesu Kristo i Haku. i ola no lakou, he ole loa no.

Hele Ana I Wailupe.

Ma ka la 20 o Feberuari, ua hele au i Wailupe no ka hana i haawi ia, ia makou ke Komite o ka Ahahui Euanelio Oahu nei, no ka hookahuna ana ia S.N. Holokahiki ma ka la 21 ae, me ka manao e hana ia ana ma ia la e like me ka hooholo ana a na Komite, a no ka nui loa o kaua ma ia la a po, ua poino e nae ka lakou mau mea hooluolu kino i ka make, 1 puaa 1 moa 1 eke aholehole.

A ua ano kanalua iki no hoi au no ka laha ole ana ma ka Nupepa no ka hookahuna ana, a nolaila, ua hoohoka mai ke Akua ia'u

S.W.

Waimanalo, Maraki 4, 1867.

 

No ke Alanui o Waialua.

O kahi uapo o Piikalauae. ua popopo, a ua wawahi ia, a ke waiho wale nei, he mau malama ae nei ka waiho ana o keia wahi uapo uuku, aohe paa iki, no ke aha  la? no ka ike ole ia, a lohe ole paha o ka luna na ua ia hana? no ke dala ole paha? aohe maopopo iki o ke kumu okeia lohi, he manao ole maoli paha no ka mea nana ia hana, no ke kaa ma kahi e.

O ke alanui ma ke alo ae o ka halepule Euanelio, a hiki i na uapo hui--he mau ke ino poopoo o waena, a kiekie na aoao. me he holowaa la. a ke lana mau nei na kiowai malaila. me ke pohopoho : hina na lio a me ka poe hele wawae. oki loa ke kapa -- O ke ala al@ no ia o Waialua, aole @@e he maikai aole hoi i hooponopono ia, a hoopiha pono ia o waena, me ke one, a me ka @akea. a maikai, a maemae--Ahea la e pau ai ia pilikia? ahea la hoomaemae ia ia wahi?                                                Kekukai.

 

Ko na makuahine malama ana i na keiki.

Hoomaka Mai Ka Ukuhi Ana.

Ka manawa e ukuhi ai.  He lo@ wale no na manawa kupono e ukuhi ai i ke keiki ke loaa ke kumu kupono o ka loli ana. O kekahi kumu o ka ukuhi ana i ke keiki hala na malama eono, i ikaika pono ke ola o ka makuahine in a he onawaliwali ka makuahine; a in a o ke keiki ke omaimai, e hoopanee i ka ukuhi ana a hala ka makahiki o koa a keu. Aka hoi, o ka rula mau, ke ikaika maikai ke ola o keiki a me ka makuahine. mai pulalelale e i ka ukuhi ana mamua o na mahina eiwa. (ka manawa mau e ukuhi ai) a mai waiho loa hoi a hala na malama he umikumamalua.

Ke olelo hou nei au, in a he ikaika maikai ke ola o ke keiki a me ka makuahine, a ke ok@a na io o ka niho i kupu koke ae ai lakou i ka wa kupono, a ua ane omaoma mai i ka ai ke pikale ia iho, alaila, e pono no e ukuhi i ke keiki e aiwa paa na malama on a. Aka, i na he nawaliwali ke ola o ke keiki, a lohi loa hoi ke kupu ana ae o na niho; he ikaika maikai nae ke ola o ka makuahine, me ke kau o ka waiu, e pono ka waiho i ka ukuhi a hala na malama he umikumamaha a malalo mai paha. O kekahi kumu o ke kupu wawe ole o na niho, no ke kupono ole o na waiu e hanai ia ai, aole e like me ka waiu o ka makuahine ponoi. Mai hopohopo no hoi ka manao i na no ka niho ke kumu i mai ai ke keiki, aka, e manawahua ana nae, a ano e hoi ka lepo, a huki paha aole nae e poino.

A hiki ke keika i na malama eono, e aeili pu i ka waiu me ka ai i ka wa e ukuhi ai. Mai keia manawa aku e hoomaka ai ka hoano e iki ana i ka ai, i ole e uhane loa ke keiki ke hiki mai i ka wa o ka ukuhi ana, a i ole hoi e o nawaliwali ia ka makuahine. E hanai palua no hoi i ke keiki, iloko o na hora he iwakalua kumamaha, a i ole ia, pakolu a pa ha paha. E akahele no hoi ka hanai ana, e hapa i ka ai a e hapa i ka waiu, pela e pakali liilii ai. Mai haawi nui loa i ka ai maoli o piha ino loa auanei ka opu, nawaliwali ia ku mea hoohehee ai, a i ua aole loaa koke ia ke keiki e ka mai huki, e paa auanei ka lepo; a e oki no hoi ka ai ana mai i ka ai, a malia paha o mau mai ia ano a hiki 10 i ka wa e lilo aku ai kela i alana e mohoi ia aku ai i ke kuahu a ka makua i makemake ole ai. O ke ano o na ai kupona e hanai ai no keia manawa, aole i komo maanei, aia a hiki aku i kahi o Na ai kupono ke hanai i ke keika ai waiu i hala na mahina eono, alaila, e ike no kakou.

E hoohali nui i keia manawa mawaho o ke ea, (ke ole e ma-u a @u@hui hoi ke ea) he mea ia e hooikaika nui ai-i na mea paahana o ka opu, a me ke kino; a pele e uhane ole ai ke keiki mahope aku, ke hookoa ia ae ka hanai ana i na mea ai.                        Aole i pau.

 

Ka Aberahama Linekona Ipo mua.

He mea e ka mau ana o ke aloha iloko o na puuwai i hookio ia e keia mea he aloha. Aia i ka makahiki 1833, e noho ana kekahi wahine ui a hanohano hoi ma ka Mokuaina o @inoe, Amerika Huipuia. He ohana kuonoono ko ua wahine nei, a ua hoonaauaoia. aka, hoopalau e ia iho la ia i kekahi kanaka kalepa Sekotia e noho ana ma @inoe.

I ka paa ana o ko laua hoopalau, hele aku la ua kanaka Sekotia nei i Nu loka, i kii i waiwai a hoi mai, a laila mare. Aka, i ko na hele ana, he mau malama i hala, aohe i lohe ia mai kona hiki ana aku ilaila. O ka wa ia he loihi loa ke ala e hiki ai i Nu loka, oiai aohe i lako i na kaa ahi me na ala hao.

Manao iho la nae ua wahine nei, ua hoohoka ia oia, a ua haalele wale mai la ua kane hoopalau nei, eia ka auanei ua loohia ia ua kane nei i ka mai, a ua waiho a mai ma kekahi wahi kaona, ma ke ala e hiki aku ai i Nu loka. Ia wa, ua pau loa ae la hoi ka manao paulehia loa o ua Ana nei i ua kane nei, mamuli o kona manao wale ana iho,  ua hoowahawaha ia mai la oia e kana kane hoopalau Sekotia, nolaila, wehe ae la oia i na hipuu paa o ka hoopalau.

I kekahi la, komo aku la o Aberhama Linekona e ai ma ka hale o kona makuakane, a ma hope, hoopalau iho la laua me ua Ananei, a paa iho la na hukana a ke aloha maluna o laua. Aka ia laua nae e noho ana me ka paa o ko laua manao hoopalau, lohe ia mai ana, aia no ke kane hoopalau mua a ua wahine nei, ua hoi mai. O ua Ana nei ka mea i hoopalau ia i na kane elua, aohe ana mea e koho ai e mare, oiai ua aloha no oia i ke kane mua, a ua aloha no hoi i ke kane hope. A no kona kaumaha loa, ua uluhiaia mai oia i ka nawaliwali,a mahope iho, make aku la oia.

O ua kanaka kalepa Sekotia nei, ka mea hoi i hoopuni ia i keia mea he aloha i kana wahine i hoopalau mua ai, kuai iho la ia i ka aina kahi i kanu ia ai ke kino kupapau o ua Ana nei, a ke noho la oia me ka mare ole i ka wahine a hiki i keia wa. Ua paulehia loa no oia maluna o kana mea ihoopalau mua ai, a aohe no hoi he mea nana e akaa ae i ke aloha o ua kanaka Sekotia nei.

O Aberahama Linekona hoi, noho hokukule iho la ia a aneane e pupule ; no ke aloha no i keia wahine hookahi. Ia Aberahama Linekona nae e noho ana iloko o ke kau o kona emaimai. ho@@na mai la kekahi o kona mau pilikoko ia ia he mele pili uhane e hoohuli ana i kona naau i hoomaule@a e ke aloha. Na keia mele i hoomahie ae i kona aloha ino loa no ua Ana nei. ka mea e waiho kino wailua mai ana i ka lepo.

A iaia i noho mai ai mahope iho a hiki i kona mare ana i ka wahine. ua mau no kona kaumaha a me ke aloha i ua Ana nei.  A iaia e noho Peresidena ana i keia mau makahiki aku nei i hala, ua ike pinepine ia kona mau helehelena he ano kaumaha. Ua manao ia nae, no ke kaua wale no ke kumu. Eia ka auanei no ke aioha no kekahi i kana ipo mua o ka wa kamalii. Na kekahi makamaka i pili loa ia  A. Linekona i hoike mai i keia.

Hunahuna Huikau.

Na Hoailona o Ka Make. -- I ko makou hiki ana ma Waimalu i Ewa, i ke awakea o ka Poalua la 5 Marati nei aoa ana ka leo o ke kumu hula mehe ilio la. kani ana ka leo o ka pahu mehe hanehane la, ke'u ana ka leo o ka puniu mehe alae kaili ola la, i ka wanaao, e hai ana i ko lakou make. Aloha ino.

Na Hoailona O Ke Ola.-- O ka leo o ka @ele, ekahe ana e hele i ka halepule, e hoomana i ke Akua. O ka leo o ka poe himeni, e oli ana i ka Haku ia Iesu. O ka leo o ke Kahuna,e  kahea ana, e huli e mihi, e manaoio ia Iesu, e ole mau ka uhane ma ke la ao. E hele koke, hele mau, e hoolohe a malama ia mau hoailona o ke ola.

M. Kehukai.

E Ike Ia Ana Na Akua K@ Ma Parisa. Ua noi aku ka na Ahahui Misionari Hoole Pope ia Napoliona ka Emepera o Farani, e ae mai i kekahi keena o ka Hale Hooikeike Nui o Parisa i wahi e waiho ai o na mea a pau a ka lakou mau kahunapule i hoihoi aku ai i ua Aha la, a me na hua o ka lakou mau hana i ohi mai ai ma ko lakou mau kihapi a ka Aha i hoouna aku ai.  Ua noi e @e na kahuna Pope i keena no lakou e hoikeike ai i ka lakou mau mea i loaa ai ma ko lakou hoohaumana ana, a ua ae ia mai, aka, i ke noi aua iho nei o ka Aoao Hoolepope a ne ia mai, ua haalele ua Pope nei i ko lakou keena i haawi ia mai ai e hoaku aku. E lawe ia ana i Parisa na Akua kii a pau e wahio la ma Bosetona. i loaa aku i ka Ahahui Misionari malaila. ka makua hoi o ka Pono ma Hawaii nei. Ike ia paha auanei o Kuamu a me Kaili ma.

No Berazila.-- Akahi no a hookuu aenei ka Emepera o Berazila i ka lahui hookauwa kuapaa oia Aupuni, a o na loaa mai a pau a ia poe i hana ai, ua hoolilo ia no ka Moi. A o ka nui o ua poe la i hookuu ia ai, ua komo koke i loko o na puali koa i ke kahua kaua i Parakue. Aha kela mea, uila no kela mea, pio Bapulona.

No Ladana. --Ma ka heluhelu ana i kekahi mau nupepa haole, ua loaa iho ia makou ka mea e olioli ai ka manao i ka hai ana aku imua o oukou i ka nui o nupepa puka la ma Ladana a me na loaa makahiki. a penei no ia. Ka nupepa Manawa  he 60,000 nupepa, o ka loaa makahiki he $250,000; ka nupepa Telegarapa 155,000 nupepa, o kona loaa makahiki he $260,000, ka nupepa Hae he $5,000 a he $125,000 ka loaa makahiki, ka nupepa Elele 1,000 ka nui, a he 10.000 dala ka loaa makahiki, ka nupepa Hoolaha Kakahiaka he 25 000 ka nui, a he $60,000 ka loaa; ka nupepa Puu Kakahiaka he 500 ka nui, a he $10,000 ka loaa, ka nupepa Nu Hou he 5,000 ka nui, he $25,000, ka nupepa Hoku he 30,000 ka nui; he 40,000 dala ka loaa. Nani wale ino ka hele ana aku a kokoke me ka loaa o kekahi o na nupepa maluna.

Ua Kauoha Ae Ka Pope e hai ia aku ka lono i na Bihopa Katolika a pau e kono aku ia lakou e hele mei i Roma no ka ahaaina o Sana Petero ma ka la 29 o Iulai 1867. Ke hiki hoi.

Ua Hoole Ka Nupepa Aupuni o Kopena@egena. aohe mana i ke aupuni o Denemaka e haawi aku i ka mokupuni o Sana Toma i ke Aupuni o Amerika Huipuia.

MARE.

Kaanaana- Palekini -- Ma Waimanalo, Feb 17 @ Rev. S. Waimanalo, o K@@@@ana k. me Pak@@ w.

 

Hanau.

@@@. 1. ma Halawa Molokai hanau Ku@ne w.

Feb 10 ma @@@@@@@

Feb 1@ ma Makaua K@@@@@ hanau o Ka@ma w.

Feb 2@@ ma Hilo hanau o ke @@@@@ w.

 

Make.

Mar 2 ma Kamoiliili make o Ka@@@@@@ w.

Feb 2. ma Kapalama make o Malohi w.

Ian 4. ma Halawa @@@@@ make o Wa@mea w.

Ian. ma ia wahi @@@@ make o Kuhumua k.

Mar. 4. make o K. @@@@@ w.

 

OLELO HOOLAHA.

Aole Au Euku i Kekahi Aieke ka@@@@@@

James Abrahams (aberahama).

275 @

He Mea pili i ka Lahui Hawaii!

Aia ma na halekuai o ake e @ ai na waiwai h@ o kela ano kela ano ma ke kumukuai make pono loa.

Kaleko.

Kilika.

Keokeo.

Huluhipa.

Na lole o na ano a pau,

Noho Lio a me na Kaulawa

Hale kuai mauka o Hale Mahoe.

Hale kuai ma Alanui Nuuanu.

E hele mai e hoao i ike pono.

@

 

Haule A Loaa!

Eia maka hale kuai @uke o h.m. wiai @

 

Papa Nukama (R. Newcomb).

-A ME-

Toma Kea (Thomas Cross)

Na mea @ buke

Alanui Kalepa Makai o HAle L@@@a @@@

 

 

Olelo Hoolaha.

O ka olelo Hoolaha a kuu wahi - @@@@

 

Olelo Hoolaha.

Ke kauoha @ aku nei ka mea. A mau @

Punahou@@@

 

KAUKA LAPAAU.

Dr. Kennedy (Kenede) kona inoa.

@ala no kona hale kauka ma ke Alanui Papa. @

 

Hale Pai kii!

Ala ko'u hale pai kii ma

MONIKAHAAE

@@

 

Hale Kuai Hou!

Ua wehe ae nei na mea nona @

 

Kelema ma (Delemar & Co!)

Na haole pena hale kakau @

 

I Ka Poe

MAHI PULUPULU!

E kuai no au i ka pulupulu @ailana i kela manawa keia manawa a pau ma ka

uku make pono loa.

@ K lawe mai ma kuu K@ena Pulupulu me Honolulu nei

@@ H.M Wini.

 

OLELO HOOLAHA

No ke Kula Hou e kukuluia ana ma

Kawaihao.

E hoomakaia ana he kula haole ma Kawaiahao @

 

 

 

Halekuai Hoonani o Na Wahine.

Ke koi aku nei ka mea nona ka loaa malalo nei i na k@

 

Kane Hookuke Wahine.

Oka'u kanemare o atima (Pake) @

 

I KA LEHULEHU!

Ua loaa mai i ka mea nona ka inoa malalo@

Na Kamaa Buti a me na Kamaa Maoli maikai no na wahine a me na kamalii.

Na kalakoa mai Amerika a mai Farani mai.

Na kookeo laula i--a.

Na keokeo laula nunui. 54. 63, 72, 80, a 90 in.

Na hainaka li@ na ume naau.

Na paku makika nahenaho.

Na peahi nani o na wahine,

Na upa kila maikai.

Na kaei ili o na Ledo, na kaikamahine a me na kamalii.

Na ili laholio no na kane i hele wale a kii i ka wai ka hila.

Na kamaa Buti a me na kamaa maoli i humuhumu ia no kane.

Na kamaa buti a me na kamaa maoli i kakia kuiia.

Na kaaimea eleele o kane.

Na kaaimea ahiahia maikai no na kane.

Na Peahi ano nu hou no na kane.

Na puhi

Na Puli

Na kuka eleele holopu.

Na Palule maikai a

@

Na KA-LA PALULE LILINA,

Na Pau@

Na @

Na

Na LEI,

Na Hainakalilina kupono no @

Na Kawele auau.

Na mamalu kilika.

Na kamaa lole kamalii

@

Palule alu makalii,

Na paa@

O na palul@

Honolulu, I