Ka Nupepa Kuokoa, Volume VI, Number 10, 9 March 1867 — Ka Nupepa Kuokoa. No Wiliiam Hoapili Kaauwai ma. [ARTICLE]

Ka Nupepa Kuokoa.

No Wiliiam Hoapili Kaauwai ma.

l' A }101/iSO MArN A K 4 Hi.ll >A, ) » Fesi*t?*ki 27 !SO7. J j •■Aloha V.r» ba n.akaj-», \ K* kino maknni o ka napiki, Ua konai \va!e i ka pua o ke koolau.i Ke iana ia no ia i w.;sakea. j Ke ian» ku ia ka ua i kn hfcu, Ke hehi ku i.i i ka maka o ka lehua., Ke manno !a c lawe i ka ihoam, £ hene aku ana n Uiuomalama, } Weiiweli Puna i ka ua o Uluonamu, He pua lehua hna maire no īa, lle hcK»nani na ka wai o Wailuku, Ke iae iae pili ke aloha me ka manao,' He uianio iike ko ke kan»ka, | XaW;?i e lilo afcu ku'u meii minamina, • He aloha ua pna iloko—e—ae— } ■ — He—aloha—e—" ! / ka haiaio ana e kf!okiiohia i na hunahu-| na huikau o kneipawaa, a ike aku ia i na j hua h.iiinoa e kau ana n:a na Nupepa e!un oj keia mau puio; o ka haiTuaa o ua haiiuoa ia | oia hoi nei W. Honpiii Kaauwai. A i ko'u | ike aria i ka inoa. aiaiia, haliaiia mni ia ka | poe i haia e nku: aiaila puana aka !a wau. | Auwe! Auwe !! Auwe no hoi na keiki o ka ia uwahi nui; Mai ka makani iawe ia o Kaiaiki, Na ka makani e I.jwe inai a ke kuoona kanakapaiili ka hiu, Mai ka makani kiiioopu oWaihce.Ua uwe wale oo au a }iart ke aho, i knti lohe ana mai aia olua rna Hiikua—a —aia ka olua ma ka pae aina opuakikii īka hema. oka nina iho la no in o Kalukinui-knialeaie. Oia no ka naeaina; o na kupuna kahiko o Hawaii nej- | I ko'u ku nana ann iho i ko Faua noho ana | pmlihini ana ma ia nina; haliaiia uiai la ka mnkuakane alii inoa nlniln puana ae la au— "Oni e iele Kauwiki i ka malie, Papu me he umauma no ka manu la, 'Me iip la«.' no ka noio au kai ia, Ka haki niannwa o ka pali—e—" I ka nana ann no i na kaikuana haku i ha« la v aku, "He pale alau he koo no ka makani, He aiai mak;tni no Kunhawaii, Lulu lai ka Pueokahi e nohoia." I ka hoomaopopo ana iho ma ka Ahailono 0 ke An Okoa. noho ioa ana ka i ka oina o Knhikinui-kaialenle. Aioha no hoi na keiki o ka rnalu o ka hekuawa. o ka nina iepo uia o WaiiMku —alnila puana hou aku ia au— "Ku iluna Keke-he inaunn, He kuahiwiainua i ka la, Ka mnlama na kio Halanhui—e— : He kualiiwi malu no Na—wa—i— He ao inalu hekuawa—e— A—wa mihi i uka o Wahikuli, I nn pua iehua aioha o Waiiaihia, Piihlehua Waihuihlii i keanu Anu hoi Waihee, Me he poha kaaa la Lnnilii." Ho nani no na hele i kuakeau» he hele no mni na haku knnu o ke kino, nana e poalo na makn, 'o hnule ka leo ka mea minamina ana kupuna. Aole no i ikeia aka ka oukou huukni. Aiaila hooinanao ae laau ho Knpaihi a llilinu. •*He nani nei hele ua hookuke oe, Eia l.i ka howa o ka noho hnle, O ka noho ae a ku a hnalele, Lona In ko'u kina ilaiia, Ko ka ohua ukali ino—a— Alohn—a haalele ia oe ke heie nei, la heiu kikaha ka ua o Hopukoa, A Waialoha —ei—a—la—e Aloha wale ana ia oe— —lioko—o ka uaho—a—la —" No ka moopuna no a Lnenu kekahi aloha nui—"o ke kini hoi i ke kiekie, aia ka lioi i ka haahaa.'' I ko'u kulai aua a molaelae, alaila, ike hou aku au i ka inoa o ka Moi o ua mau moku* puni la o Knhikinui-kaialeale, oia hoi o Nu /ilani. Oka inoa oua alii Moi la o Matuacrn. Ainiia, ua like ia me na inoa o kekahi poe oka poe i hala e aku. O Makuniwi, o Makunea, o Makuaiki, o Makua. Nolaila, ua like ke nno o ka inoa o ka Moioia mnu mokupuni nui o ke kukuiu me na inoa o na Aumakua kahiko o Hawaii nei; nohea mai ka like ann, nolaila ko kakou poe kupuna kahiko. E like me kn oukou i ikeaii keia mau pule i aui ae nei, a ke manao nei paha oukou ua loaa ia'u ma ka hihio, n un loaa i ko oukou mnknnmka ma ka moe uhane, a ua hooipoipo jwha me ke kahauia, a ua moe hewa paha, a he wanona paha na ka poe ka« ula a Ahaha. No ke aha la ?no ka mea, aole oukou i olioii iaa e hnlawai, a e heluhelu i na mea a'u i kuhikuhi ai, i ike i ka; oiaio o ua mau mea la a'u i hai akea aku ai iinua o oukou, e ko'u poe hoaloha, a me na inaknmaka, aolo no hoi e lilo ka'u mau olelo hbolaha i mau kaao, a he mau olelo Sore n keaka hoi. O ko'u manaoio, i maopopo ke kuinu o kahi o ka Lahui kahiko o ko Hawaii nei mau kupuna i laha mai ai. 0 ka manao o na haole e kapa nei i ko knkou Lahoi; i puhi wale ia mai e ka makani, a o na aiua, he mau aina i ulu wale mai, mai lok*o ke kai—lna paha pela, ina no ua fcotoo \ ka mooolelo n ka poe kahiko —Ua komo ka mooolelo o ka peie maloko o ka inooolelo n ka poe knhiko, he hou wale no ka hiki ana mai o ka pele i Hawaii nei. Aole nnei ia he manao koho wale aku me ke kumu ole, a o kona manao hoohniike, aqbe pili. 1 ko'u nnna hou nna i ka inoa o ka Moi Matuacra: aiaila haupu mai ia au a kupu mni ka oili, a halialia mai-la ia'u na kupuna Laka a ine Wahieioa: a |)uana ae la nu i keia wanana a ka poe kahiko. O ka wai hu o Kauila ka piko, 0 Waimakanalu ia a Kaulawai, Ka aa ka piko o ke 'lii, Lawea i ke ana a kaualehu, 1 iiuihia o Matuaiimi, 1 lauAi ia e Matuararasna, 1 poupou ia e Matuapoupou,

I kikoo i» e Ma^oakikoo. I eli ia eM«ku.ieuiua t I ka ia e Mat»jata, f 3ta n e Maiuaea. I ht>!a -a e Maluahun». tma ia e Miloahaa. ; Loaa ia i anamakiii. I I anamaknna ika pali o Kopinai, ' llaiU o Wabi«ioa t nana hoi p Laka." Iha be oiaio keia hooiaha ana a k« "Au Okoa" e noho ioa ana o W. H. Kaauwai ma i Nu Ziiaoi, he mea kaumaha no hoi ko la-, ua kaawale ana, a he mea olioli no hoi, ka mea. h<? kanaka nnuuao, a he akamai me ka noonoo, a e loaa mai ka mooolelo oia (i mau a:ns; aka, hookahi paha hemahema o; ka ike o!e i ka mooolelo kahiko o Hawaii nei,; a me ka hoohalike en.t i kekahi mau inoa! ma \u Ziiani—o ka nui o kekehi mau inoa | o kekahi mau wahi kaulana o Hawaii nei, | aole no i ike na hanauoa c noho nei, aole no; hoi i ike ka poe kahiko. Oka poe kuhiku-| hi punone me ka poe kaiaiaina, a me ka poe | akeakamai o k» : Wa kahiko. Maloko o na | wanana ame na puie e iona no. Ona wa-| hi a f u i hoolaha iho nei ia oukou; e ik£ ma | ka ana laun ra mau wahi ia Ohuna. Oneha-1 ri, Awanui, Awnmuku, a peia aku— j ♦•Nou ke aioha— i No ia la ka manao—a— No ia la no kuu boa ika naheie, j Heie ine ka hoa i kokomo aku aiinaua,; I ka pea i ka hihi, ! Ika uka laau nahele waokanaka, | He naheiehele okoa hoi ke kanaka, j Uiu nahele ka oa, j Nnheie hihi ke koa, : Uluwehiwehi i ka niu, i Po i ke kou # j Oia uka nahele loioa a Kapuni—e—i —Puni—o ko'u puni ia ia oe—a — S. M. Kamakau. !