Ka Nupepa Kuokoa, Volume VI, Number 11, 16 March 1867 — E ike ia ka laau ma kona hua [ARTICLE]

E ike ia ka laau ma kona hua

Ua manao io ke Kntolika Homa o kona | Hooinana ka Honmana oiaio hookahi, " no ka mea," wahi nna, oia hooknhi kai hoike akea mai i ke nioha io o ko kakou kaiahala i kanaka, n me kona hoolilo nna ia ia ihn i i malamalama." A, aohe ona (Katolika Eoma) manao ua olakai hewa ia oia ma ia Hoomana. Ussulim Alanuai p p. 505,506. Ke oiaio keia, alaila, he Homana Heinolele, e pono ai ua Hoomnnn Katolika n|a, a ma iu Hemolele ana, e Hemolele loa nku auanei kona kulana, ke kahua a me kana mau hana, no ka mea, wnhi a ka Hnku, ,4 Aole ei hoohua mni ka laau maikai i ka hua ino, l i nolaila hoi, ma ko lakou hua e ike aku ai j oukou ia lnkou." Mnmio 7 : IS, 20. E I hoopili ae kakou i keia mau mamala olelo me i ke Kalolika Komn. Ua hoohua mai anei ia i na hua maiiiai ? Ano, aole kakou e !awe mai i ke kuhikuhi ana a keknhi mau hoike e ae; e nana ae kakou i ke kuhikuhi a kekahi men, aole he enemi, nole he mea kuokoa, nka, he Katolikn Koma mailiai no. He kanaka akamai, a maikai ma kana mnu hana, a make no oia ina ia Hoomann. 0 Ma'.iaveli (Mnchiavelli) ka inon o ua kanaka In, i hanau ia mn Italia i ka M. H. 1469 a make i ku M. H. 1527. He kanaka oia i mna mnu ma na hana pono. a me na ano hoomana o Jtalia, a e lawe ia no kana mau kuhikuhi he oiino. Penei kana : "O na Aupuni e ake nui nna a e manao nna e hookupan ia lakou nole e lilo i mea popopo wale, e pono e hoomnopopo pono lakou rne ka ike pono ia mea ; e pouo lakou e ulai mni i ka pono lani, uole e lilo i inea popopo wale, a e hoopaa mau hoi i na oihana hoomana ma ko Inkou ano maikai, nloha io, a hoopono, o pele nuanei lakou i ka houilonu oinio o ka hiolo ana o ke Aupuni; mainua o ka ike ana nku i ka hoomaim nna, ua hoopoina ia pahn, ua kiola loa iu no puha. E like me ka nanaina o na oihana hoomana e hoohui ana i ke aloha a me ka hooulu maikai ana i ke Aupuni, a o kn hoowahawaha nna hoi a me ka hooiaio ole nna ia inea, ealakai ana ia iloko o ka hulihia ann a me ke knpokepeke. No ka mea, ina nohe maknu nna i ke Akua, e hiolo auanei ke Aupuni, ai ole e paa,paha ma ka makau ana i ka Moi kn inea nanu e hoouiu hou ae i ka hoomann,a houpaa hou. Ina ua hoopna ia a malamn ia ko kakou hoomana iloko o kona maemae, e like me ia i hoike ia mai ai e ka mea nana i haawi mai; ina in ua mau no ku Sui like ana o ke Aupuni o Kristo iloko o ku mnluhin a me ke nloha io, aole ia e iike me keia ke linpekepeke. Aole hoi e loaa io ka mea e hooiaio inai nna i ke kulanalana wale a me ke nno popopo waie, mamun o ka īke ana nku i m kunaka e pipili ana ma ka aoao o! ka Hoomana Katolikn, oia hoi ke poo ole ] 0 na hoomana e. Aia nae he wahi hooma-1 na opiopio ioa ko iakou aohe i o-o. ; Inn e hoohalike ae i kona kulnnn i hoo- : inaka mni ai me konn ano i keia wa, a hoo-' mnopopo pono aku i ka like ole ; he mea ! kanniua ole i ka ike nku e kokoke mai ona ka hiolo nna, a hoopai ann paha. Aka hoi,! ina mn ka manao ana o knhi poe he knnaka ; paulele no o Makiaveli (ke pale hewa o Ita- ; ii.i) ma na oihana hoomnna o Ko/na, alailu, i elua a'u mau kumu nui i ku i ka i-i, e we-! hewehe aku ai. O ka mua, oia no keia : ! Ma na hana iapnwale, hana hewa oia aina ! 1 nele loa ai ia Aupuni i keaiuha io. ka hoo-1 maopopo io ana i kekahl ano hoomana.! He mau inea nana i hoike mai i ka puka i ana mai o n» hewn he nui mai lokoae o ko-' na hooikaika ana, aohe pomaikai oia hana. Ua mnkehewa ka hana no ke kue o ka mahini. no ka mea, iha he mou ka maikai o kn oihana hoomana, e manao ia no ia he mnikai, a iua he iuo, e ino no auanei. Nohil.i.o makou nei o na ilalia, eia maialo o keia kumu mua o ke ano o ka oihana ma Koma; — oia hoi, ke hele akti nei makou me he ano

hoomana ole la, a me ka ne!s i k'i hoopono io. Eia mako» rna kekahi ano. roe he mea ab n»a ka nana ako. be karuu e hiki wuwp !oa ai ka o;ai <s ka nele ana oke a;uba io miwiena onn hoahanau. o kn ne!e apj i ka ikaika io e pa.i a? na oihana piii ohnne i pu'iki poa ia nrrai ai ka nwna Aupnm, a me ke kue arm mai o kekahi mau apana aina—ora ki me« nana e hoopaa loa nei i ke ka«c-e ena. a noho kuikah» ole ko naakou aina. n maheie liilii ia. IVo ka ikaika ole i ka hoohui an.i ia Jta!ia holookoi i hookahi ka nehonn : a no ka ir.akau kekahi o lilo auam i kekahi mea e i poo kiekie, noliila, aīa wale «o o ko iaiia poe t a no ia mau ano i lehulehu ai na alii. na hakf% a mai a lakoa mai i ala mai ai ka noho like ole ann, a iilo o IlalKi i mea ke ia, i loahi na na mea hoino. Ke nele na manaoana no keia mau mea. a!aila t e olelo io maoli kakou na Ita!ia i poe hoohiki io mahope o ka pono uhane, ao!e no kekahi mea e. A no ka pono uhane ma na oihana hooinana, e pono kakou e li:o i lahu» a i poe noho maluhia e like me Farani a me Sepania. Oka mea e makemake ana e ike pono i ka oiaio o nei mea. eia waie no kana o ke kahiko mai i ka mana kupono e hiki ai ke hele a noho ma na kaiaulu o Roma me ka lawe pu ana i ka mana i Inaa ia ia mai ltalia mai, rna lokoae o na mokuama o ka , poe Kuiki, (S\viss) ka poe e noho nei i keia mau la, he poe i manao ia ua loaa io ka hoomana e like me ka hana ana malalo o ko l.ikou mana—a e ike no hoi oia iioko o ka wa pokole loa, e lilo ana, a e hiolo ana na : kulana maikai oia aina hanohano, oia hale- : alii kaulana, i oi ae ke ino mamua o na pilikia a lakou i manao wale ai e ili mai. E like me ke kuhikuhi o na manao o kela , kanaka kaulana no kn noonoo (Machiavelli) Alikiaveli, n he mau mnnoo hoi e lawe nui: ia ai, a e noonoo pono ia ai e ka lehulehu, e maopopo auanei ka hopena o ka Hoomana Katolika Roma. A inn e hiki mai ka hopena, aohe hopena e ae, o ka popopo wale no a helelei; e like me īa e hoolm.i mai nei i na hua popopo, o ka popopo wile no ka hopena, aohe mea e ae. »