Ka Nupepa Kuokoa, Volume VI, Number 13, 30 March 1867 — NU HOU KULOKO. [ARTICLE]

NU HOU KULOKO.

Oahu. Na :r va le-.» r. Hcni>l'-lv. — I na !a m o keii p;':. k-:chu n--n; n !ep* o ke kao-a r.«\ i ni inli poīr-ra. Aohe lio nae • » he '-i pee e hc<ihew.jhev.a :ho ai. oi.ii he mea haia oie no ia ii Honoiulu. Ka awai o Kawuahao.—l ki\ p'i'e i. '- kou i i! e iho nei i ka hoonee »a ana mai o ka awai haiolelo o ka !usk;ni o Kawaiahio imoa ,nai. a ua haaleie h aku h kona kuiana ir.ua. I keia puie ?e e !* ai kahi e noho niai ai o kn poe Himeni, oia hot k;ihi o ka okana e k.tu si. Ka Mea Hanohano D. K. NaIAI'AAKA!. Ma ke ku ana mai o ke kuna Konola 1 ka ;a S .ha:l aku ih i i haia. m hiki mai kn Lunakanawai Kaapuni o Haw\it na, oia ka m&a nona keia mmi ma ke poo. He kanaka niri a nepunepu oia, a he oiuolu kupono kona ola kino. E kuualaia ana keksiii hapaiua o ke kuna Malolo e ku nei ma ke uapo, ma ka Poakoiu e hiki mai ana la 3 o Apenia. Oia hapaiua e kuai ia ana, no ka hui o Waiker Ailen &Co. ma kahi hapa oia kuna. U \ K'.'ai AKNEi ke Kuhina Kaiainina i ka pn mea kauu o ka Lunnkanawai Hoomaiu a ke manao !a ka lunnkanawai e hoihoi i kona pa mea kanu ma Aianui Emma. Hookupu hala. — Ma ka po Poakoiu iho nei ua hookupu iho ka Ekaiesia o Kawaiahao he man wahi makana no na men i hoone'e ia i ka haie moe o!e e noho mai ia i Waikane. H.\Lawai Kuhina.—a kn J\x\lua ihonei, ua hiki ne ka i\loi ma ka Haie Oiiiana o na Poo Aupum. a he naiawai Kuhina inaloko o iaila. E like nie ka mea mau o ike akea o ie in o na hana, peia no keia. He WAHI AHAAINA PALALA. — M.l k:i P(Ulkahi ino nei, ua haawi ae ka mea Hanohano \V. P. Kainakau, he wahi nhaina hoomanao no ka hanau ann mai o kana moopunn loane Piikoi. Maiaiia kahi poe maka hanohano o ko kakou nei kaona kahi i iuana pu ai ma kana papaaina. Ke kau jicsF. kanaka maoli. —Ma keia Poakahi ae, oia ka Ia mua o Aperiia, e noho ann nn jiure'kannka mnoii maloko o ka Ha-' ie Hookoiokolo e like me hoolaha ann n ke Kakauolelo oka Aha Kiekie. E mikiala inai, eia la he ka nono ke pao mai. He ipukuikui iiou.— Ua ioaa iho nei kekahi ipukukui nui :u\ no ka halepuio o Kawaiahno. I kn.po Poakolu iho nei, ua hoaoia ae ua ipukuikui ia. He maikai kona aa ana i ka makou hoohai aku, a e hnawi ann i kn mnlamalama nui ma kahi mnmaoaku mai kahi mai e knu nnn. Hko ka waapa.—l kn manawa a ke kuna ; Kohala e hooili hipa ann mn Honoipu i kann ; hunkni hope nku nei, nin hoi ku mni In ke- ( knhi nniu nui a liai iho in maluna o ka waa- 1 pn, n o nou in nku in ka waapa e kn nnlu n ! pili ana ika naaia, n i.nhaha iiilii. Ona kanaka hoi imi pono w.iie aku la no ka au ana a pikele ke ola. Ona hipa i hooili ia'i, ua poho a naiowale ioa.

Haole kue ia Kanaka.—Ma ka Poakahi iho nei, ua hookolokolo ia imua o kn Ahahoomnlu o Honolulu nei, he knnaka no ka hoeha ana ika haoie. He mau kanaka no keia ī kamaaina i.i knkou, nka, ua lohe mai makou, o ke kumu no o ko iaua kue ann i' keknhi o Inun, o kn inu ann no i kn wai-ona a hehena, a iawelawe lima maoli laua me ka manao e eha knhi. Mni hnnnio ke ka-: naki Hawaii, e ole ka uwao eia ana. 0; ka makou mea nae i menemene loa ai, o ka j waiho nna o ko iaun huhu a ka Ia Sabati, alaiia hooko. # j Na kula ku i ka wa.—Eia ka mokupuni| o Oaiiu nei, ekolu mau Kuia oleio haoie.' Ke ao ia nei ia mau Kula haole e nn keiki Hnwnii ekolu. a o kahi a ia mau kuia e ku nei, aia ma Waialua, o J. W. Nakuina ke kumu, mn Knneohe, oJ. P. Knmai ke ku- ; mu, a eia mn Honolulu nei, o D. Mnlo ke kumu. Ke lohe hou mai nei hoi makou, e 1 i kukuiu hou ia ana he kula oleio haole ina i Kaumakapili. Na HALE Kl'Al MEA AI MA HONOLULU.—Ij ka makou kaaheio ana i keia inau ia iho; nei, un hele innkou i na haie kuai mea ai o; keia kaona. Ekoiu mnu hnle kuai mea i ai haoie, eha hale kuai pipi, ekolu mau ha-i Ie kuai puaa, a eiua mnu hapahaole pakau-i kau pipi ma Ulakoheo. Hookahi hale kuai I mea ulu o na kanaka Hawiui, elima hale | paina hapawalu, ehn hale paina hapaha,; hookahi hale ai ma na mea ai no ka uku,i a hookahi haie ai pukiki. j Ke Kupapao o Kieekai.—O keia kau-| kaualii Fatuhi?a i lawe ia mai ai i Hono-i lulu nei e Ka Mea Hanohano loane li, ua [ hele mai oia e imi ike ola no kino. Nana • no i malama iho nei ia la ma kona hale po- j noi m» kekahi poe e ae, a make wale aku | la no. ika make ana o keia kaukau aiii, i ua hoolilo Ka Mea Hanohano i kona dala j ponoi iho no ke kuai ana ī na pahu ekolu | no ia kupnpnu. A no ka holo ana oka | llokuao i Fatuhiva, ua noi mai oia i ka Pa-1 pa Hawaii. e hoihoi \ ke kino kupapau i j kona aina hanau iho. Ua ae ia aku, ama ka holo ana aku nei a ka Hokuao, ua hoihoi ia aku kona kino kupapau. E mahalo ia no Ka Mea Hanohano no kona malnma mai eni ana.

Ineklnei hau'e nwi L\ kekahi kanaka paahao nni luna mai 0 kn iio. a ua eha kona iima. INa Jrr.E K \naka Maou.—K* kauohn m aku ne: na i: : ure Hawnn. ao!e e hele mai aii a hiki i kn' Poiknhi "i S 0 Apert!a. H?: w\u: Lvvv.—Ke IWe nei iraKoJ ma ke nei he wahs Luna no ka EkaWii nni o W/. U-\r.\ i hoouna :a mni e hele e noino! aku i*a poe i komon:a eke n!oha no : a t:iea ! hons\e ia mai i k\thi e hoomoe o!e iho ai na wahi oia o Rev. Z. Poli me kona ohana. Oka makou keia e poloai e aku nei. mai hoomaka Kuekue nu; iho nie ka iika 0 :: 1 wahi a!u maka, o:ai he pllikia kuioko ke:a i haoa ia e ka enemi weiiweli o'e i na maka ma'una īho. Na KVNA KOLOHOLO TlLt AINA. — I ka 1111kou heiu ana 1 ka nui 0 na kuna e ho!oho!o piii ama nei ma ko k*kou nei kai. ua !oaa na moku i.ona nn inoa ma'a!o iho nei. E?ndiue. A(i(r?ii, Ka moi, Kate Isee, hine. Utuu. K'il-m i. Ma.iUf \ ;tcn\ M r;j IJl(fi, Miri!dd, Mei Kei\i. Od(i/jtfoīc. Merri l. Aeiiee. Princc, Kohai.i. Yatft\ Mi>'A, \ Malolo. IHnnW. Mire o Kauni, Mirc 0 Hi- \ 10, Bmce, Ri-b Hookahi mokuahi a! e!*:a kiakahi. koe aku na kialua a me na kia- i kihi i:i!ii. huina a p;iu 0 na moku i iiai moa j ia he 2-1. j AIoHA Ol'K'OL". HK Ala LIO K0 MaKOI". — I i Ueia ia, iie huakai holo !io ka kekahi 0 na ; kamalei 0 kakou. oia o Lidia Kamakaeha Dominis. Ua iohe mai makou e holoholo ani ia a hnla ioa aku mauka o na paii hauliuli o We kuahiw», a e koi pu n;ia oia 1 ko--11:1 poe hoonanea, kana i.uau iiaumana himeni. Ke upu ae nei no ka manao aohe no e< oie ka uluwehiweni uui mai o iakou i na iau nahele 0 ka uka luiu ke hoi nui mai; me iie ia ua paia iuiu-ehu 1110 la ma ka uka o Ako, ika pua-nono waie 1 kahi i Wailua-a. Kia nae Ua makou ulono mai pinana wale 'ku ma ka lapa manu oie. Halk pau ahi ma Manoa. —Ma ka hora 'H 0 ka wanaao o ka l'oaKnlii iiio nei, ua hao mai na huna iapalapa o ke ahi i kekahi iiniepiii rua keia wahi maiuna. Eia ke kumu oka pau ana. Ike ahiahi Poalua aku he inu awa ka hana n loko oun hnie la, O ka mea nona ka haie o Puahi. Oka nui o ka poe o ioko oka hale eliiku. Eono no ioko ponoi 1110 0 ka haie, n hookahi elemakuie mai kahi e mai. He mau keiki nae ka hapa nui o lakou, a eiua mau mea i inu awa, 0 Puahi u me Paaluhi ka elemakuie o kahi e mai. ia iaua i iuu ni, ua oki ion kn 0111 0 kn awa maluua 0 ka elemaknie, a iloko o ia wa e poluluhi ana. ala ae In īa n koe iho la i ke aiii koe me ka pnhi nnn iWa paka. Ika a ana 0 ka paka, hoolei aku la ia i ke koena aiii m i ka paia, a ia manniva, hoomaka koke mai ia ke ahi i kana hana, aka ike iihi aku la ka mea pulii paka, a kii aku ia e kinai, eiua nna haua aua peia, wili iho la ia i ka huluhulu me ka manao un pio, eia nae, :iohe i pio, aka ua nui }oa ae ke ahi,e hana ana i kana hana weiiweii. Oka poe ponoi 0 ka haie kai puka e i waiio, a oun elemakule inu awa nei moe no iioko. .Mai pau pu o ia, ina aohe inea nana i kii aku e iiuki mai i walio. Auwe! aia ka hana ake kanaka ona nw » la, he pu!ii haie, n mai komo pu kona kino holookoa i huna ahi. Ea 1 e ka elemakuie nno oe e haalele ai i ka haua mahune o ka ili, a e huii mai a nana he all hou ko ka Moi Kamehameha V T , e noho uei. Mai hooknli 0 ioaa auanei i ka pilikia i oi aku i keia. Na Nn hiva. —Ma ka liolo ana aku nei o kn Ilokuao Hou i b'atuhiva, nn hoi nku i kn nina hanau eiwa m>iu kanakn Nuuiiiwa, oia hoi ka poe i noho pu iii« nei me J\ev. J. Bi» kaneie, ma Ewa. Mn ka po ia Sahati aku nei i hala, he halawai nui ina ka iuakiui o Kaumakapili, no ka koolohe ana i na olelo hoalohaioha a kek»hi o ia poe, no ko lakou haaleie nnn iho ia Hawaii nei. Eia hoi ka poe i hnokomo ia tna k« ckalesi:i 0 Ewa inai ioko ae 0 la poe ,* oia hoi o Oanieia Kao, Davida Line nme lakoho Hiki. A 0 keia poe ekolu, 0 iakou kn poe ? haioieio o ka iuakini ma ka oleio Hawaii. Ua iohe pono ka poe a pau i komo ae, i ko iakou hoopuka nna ma nn huaoieio Hawaii. Wahi a hkou, e hoi ana lakou e iioike aku i ka maiamaiama o ke ola i ko iakou mau aina pouii ; a ke kauoha mai nei lakou ia Hawaii nei a puni, e pule nku no ko lakou hoi ana, 1 hoopae ola ia ai lakou ma ka atna, a iioi'ke koke aku i ka olelo 0 ke aupuni o k«i iani. Mamua ae o ka hookuuia ana o ke nnaina pule, ua hookupu manawalea ke anaina a pau \ mau wahi apana dala oia no lakou īho, a ua loaa he $40.00, a me kekahi mau kihei lole i makana wale ia inai. Ma k« Poakahi iho, ua lawe mai kela a me keia naau aloha me kahi makana i ioaa ia ia a haawi aku i ka puuku oia poe. Nolaila, me he mea ia, 0 ka leo malamahma keia e kala mai nei i na haipuie Hawaii e pule no iakou. Ake kanalua ole ne» makou i ka hai ae. e komo pu io ana no oukou īloko o ka pule ana no iakou. Ke pakui aku nei enakou i na inoa o ka poe i hoi aku nei: O Daniela Kao, Davida Lima, lakoba Hii a me Elizabeta Kahiau. Ua hookomo ia lnkou ma ka ekaleiia 0 Ewa 1 keia makahiki. O Tabubu, Paiehe, Tahu, Wailo» a me Mego w., aohe i hoahanau. Ma k* lakou olelo, ua hele mai lakou me ka mea Hanohano John li, he iwakalua ko lakou nui. Ike ku nna ma Honolulu nei, ua noho iho me Jobn li be 11 o lakou, a ua hoi aku «iwa me Rev. J. Bikanele, ma Ewa, a na make hookahi o ia poe ; a mai loko ae hoi oka poe ma Honolulu nei 6. Ua noho ibo ma Hawaii nei hookahi, a ua holo i ke okohoia hookahi. Ua hele noai, a ua hoi hapa aku la.

No Waiall'a.—l ka Poakn'u >!n> n?i, hoio afc« ke knikamnhine a S. N. Kakeia r noho kokua Kuinukula no ke Kul.i k-iiki. mahine o kc ehu kai. E Kt'f».4LAiA a>a ka mahiko o L.ih.i. iru ke h>ki aku i ka Pmoho la 13 o Apr. r;b, ma i*a puka o ka H.Ue Hookn!»>k»<|o (t Konoiuiu i ka honi 12 oke a«vakca. <) kuiuu o keia kiul U.ua ka me n-: o ka hui o \Valker Alien &Co. tna i poho ihonei. oiai oia hui kekahi i komo iioko oia m ihiko. Akahi i Paio o Honoli'U* nki—Ke kau. oh.i laaku nei na n p.iu o ka Ali.ihi; Paio o Honoluiu e hele mai i ke «hn! i o ka Poalua !.\ 2 o Aponla ma ko Kikou lumi haiawai n.a Kawaiahao i ka hora 7i oia atmht—he m.iu kurnu mamo ua miki:;. kan ia S. P. Kahma, 4 mo kona kooiua. Ma ke kauoha a W. L. Moehonpa. L' : naf:o<Mnatu. Ka HOI.O a.na o Hoki-ao. —Ma ki» fion o ka nuina la o ki Poaha iho nei, u.\ h,i v> iho ka Holuao ia Honoluiu nri. n um (,o > poiolei ak\i i Hi'n, i kii :tku uei ia Kov. T Ko.ina. ka o!oI? oki P.\p\ llawaii e ho' > ana i r.a P\e aina o Nui-.hiwi. (> Kov. H. W . Pareka kekahi i !so!o pu aku mniuna on !. ka iua ona eieie o hoio nna i l »;h. M iiii'k iki iho o ka ho!o nna, he himoni kok ih; i hooiea ia. a o ka hopo 'oa ho pu.'e na Mii;:;. eia, (haole Pukiki.) U.\ huki i.i aka ui ih'uan la e lV;o a kaa maw.iho i.»a o k* awa. Ua ike aku makou maluna o ko-n mau pap»ho'e ia Kev. (). 11. Kuli;\.i. Kor. lakol-o Bikanolo amo Mis.s P.iroka. I ho'o aku nei paha iakou i liiio e hooi.ina iki ai a hoi mai. Maui. H,\\a KO.MO K. isc;t. —Ke kukui mni m i hoi ka iono i ka uluaoa o ka hana kom.>kui. kui n me ko kupee kuikui ma ke kaona o Lahaina i keia mau ia. He nne io no paha peia, ke heie tr.ai nri na iima o ka poo iioi niai maU-.ua o ke K'.l.iiu"» u ohuohu, o ia no oe i k:\ poe o Kaiilukai In, ka uiiuii iike mai o na manaman i-limn. Hk ala.mi noi* :ia W,\!Lt*K'u.—Ma na o!eIo o ke koiamu o Na Mea Piii Aupuni, o ike ai kakou, e hoomoe ra nna he aianui hou ma ke kuinnakauhale kuaaina o Wniluku, mamnii o ke noi ana mai o kekahi mnu kainaaina oia kaona. Wi n.\ wai-kha.—Oia mnu no ka ni <» nn wai-eha nei, o ke kumu kuai o kahi pai ai i hiki aku na paona i ka iwakaiua, n oi aku a emi mai, he hapaiua ke kumukuai paa o ke pai ai. eia kekahi. o na huli kanu aku, ewalu, eiwn mnlamn, ua pau » ka uhuki ia, nole lioi peia ka ai i ka wa kahiko, ua iike ka ai fne he kapuni iio la ke poheoheu. Mmkk ;a kupa o Waiiiek.—Ua hiki mni he pahipala nn Mi\«. A. Kuhia o Wailiee. o hai ana i ka lawe )a ana aku o Una Inku kane K. L. Pohmaunkea, kekahi n ko makou Luna Lawe Nupepa no ia npana, e ka mea hooknulua ole he make, ma ka Poiha la 14 o keia malamn. Ua wniho iho i rui hoehaehu ana n ke aioha maiuna o kona hoa piii he wahinea me ka laua mnu keiki. Ile kanaka oia i mahnio nui in e ko iaila Lunakanawai, n he keiki pnpa hoi no ua waieha la. He hoa'ioha kupono oia no ka poe maikai. e hookipa ana i na iiiulaula a pm o kona nno iho. Aku, ua lawe e aku ka umko, a ke ku lu imua o ke no o ke nupum uhnne. ,>

Hawaii. £7* Elua mau okf»liola e ku nei nia k* nwa o K'pahikeUun, aole paha i nui ka ukm i lo;«a tn;ii. lle mau ln koia n lea un e hnule ne maluua o kn Ainn panna. () kn oukoii \v;tlii kauwa iho no. ,1. (» Hoaimli. He kudala maiīiko,—,Mn ka Ponono, :.i -0 o Apcril:i e hiki mai nna, o kuai kit<l ila ia aua ka mahiko oOnoiwn, pela ka o!. . lo hoolnha a na Luna Hooponopono Waiwni o Walkcr, Allen k Co. Iliinaliiinii Ihiiliiiu. Hk I.AINA MfiKTAHI NO HONOLULU.— Ll hooholo ka Ahnolelo Nui o Amenkn Hui* pum e huawi nnn i ka mnna i ka Luni L« 11 Nui.e kok-a nku i kn laina mokuahi e linloholo ann mnwnenn o Honolulu a me K»«pnlakiko. A o na daln nnn e hoolilo ai m ia hana, noie e oi nku mauuin o ka 000 no ka inaknhiki. A e holo ua iuea mokunhi la i hookahi holo nnn mawuiM oia mau awa, i kela mahina keia maliina. Nolaila, ke hai aku nei inakou i kn lor -> i na wnhi kuaaina a pau e hooulu wahi kapiki ana, ula paha, oia mea aku ia men uku. e malama pono iho, no ka hiki mni o ken mokuahi, i pololei nku no ia a ka w\.hi o k" kahala, a make a lile. Ka Hoike ana no ka ona.—0 kekahi haole i noho a kokoke he iwnkalua mnkahiki, he Komisina no ka Hale Paahao o ke kulanakauhale Toronoto ma Cannda, ua hoike aku oia imua o ka Ahaolelo o Canada, he eiwa poahao kane mniloko ae o ka umi kane, a he umikumamaiwa wahine no» loko ae o ka iwakalua wahine i hoopaa ia maloko o ka hale paahao no ka ona ratna. A i ka helu ana o ua luna paahao nei i ka nui o na paahao, me he inea la kokoke elua tausani, a o ka elua hapakol'i o ia poe, ho poe kane, a me he mea la o ka hapa nui o lakou kai kakau palapala hoopii no ke kana* wai wai-ona o Maine. Ke olelo mai nei lakou, o ko lakou pakele wnle no mni keia hewa nui mai, o ka hele ma kahi e loaa ole

n \vn i-on?! IWmo n r.i makal.iki < ' t'■ i2o.fX'o pr«-.to nialoko oka ha- .. or ; nsda. Hc 22.000 o iakou i 'a-' 'i r.r- r r»o ka rn.i rama wa]«j ,l. o »c* i.op'i la ans. Ca hooj*»a -.ri fsn!)?.o ]a i kn nni o na hale inu r- ■: -i ;r ► e iinoi hr<»k.-)hi oua ku!ar;ak-ii;* !.- I•. ?» «5i h?si nwi. 100 hn!c hooinu '••'. <> 'r:-. Uhik; hē ">-1 J h^la, Hoko o i,< ,t he 214 pf«e oni. 45 wahi« r > lv,r-:r.'kp. a ije 235 kejki iiiln e waiho make emoole, 31 j.r»e kaawe po'- i oo ) no ka ona, i n 3 i rmke nian T )"'i o ke v Hn 1915 r■•'» knh'-k! oko ke -1 .-.r,>a ) h' ;, i ia. «a lilo d«ji i ka <■-. !»<• pf-!iO o ln wni vai. me !;e mea h<roUbs. he .52J6.500. ( *« !?• >.}■:'** k* Ak hiliop-l ,V n ° ' >A * r.'•»» ?.« p' : . ; p'if■ v r i.oi ana e jk«j!e no ka Pope.