Ka Nupepa Kuokoa, Volume VI, Number 14, 6 April 1867 — Na Kula. [ARTICLE]

Na Kula.

Iloko o keia au, ke au opiopio o Hawaii. 0 ke ano o na kula kamalii kekahi mea nui 1 kiai inakaala loa ia e ka lehulehu. Oiai ua hoonoho ia ma ke poo o ka oihana hoonauao keknhi kanaka i kokua ole i ka hooula ana i nei «nea he naauao iloko o ka lehulehu holookoa ; a oiai malalo o kana hooponopono ana, ua hoohelelei ia ko kakou oihana kula kahiko, ka mea i hoohua nui mai i ka pomnikai no keia aina, aole nae i hooemi ia ka ulu ana o ka ike iwaenao ko Hawaii lehulehu. Aole i hoopio ia ka makemake o ka lehulehu e pii ae ka hanauna hou. lleaha la ke kuikahi_axuLQ, me ka lehulehu o na makua-o4ieja aina, ma na meaj]33Kt ke ao «nn i? He ole loa no. Oioi oiae hoopau ana i na kulaffTeTTnpiku ana i na kumu i ike ia hHmaiknn, a e haalele wale ana i kekahi apanaMiujd; ke kokua nui nei ka hapn nui ona e kukulu hou a e hoopaa i na i wawahi ai. A ma ko makou nana nna. i ka hooikaika like ana o ka aoao Hoole Pope a me ka aoao Pope, me ka poe 13ihopa, me he mea la e oi )oa ana ka makaukau o ko kakou poe keiki ma keia mua aku, mamua o na kau i hala. 0 keia makaala ana o na makaainana ma na mea i pili i ka hoonaauao ana i ka poe hou, a me keia cn»ikemake ikaika ana o ka lehulehu e ulu ka ike iwaena o ka lahui hoiookoa, oia no kekahi hua o ka Pono i kanu ia maanei e na kumu inua o kakou. Eha kula ma ka olelo Enelani ma ka moUupunio Oahu i ao ia e na kanaka Hawaii mao!i. Ua holo pono ia mau kula ; na na makaainnna e mulama nei. Hookahi kula o ia ano e weheia nna, a ua weheia paha ina Lahaina ; a na na makainana no e malama. Ma Mokuleia, 1 Waialua, Oahu, ua weheia keknhi kula kumalii ma ka olelo Hawaii, a ua holo pono ia kula. Hc iwakalua a keu, a he kanakolu paha na haumana. O kekahi keia o na wahi a ke Kahu Kula Nui i manao iiaalele loa aku i_kulajianai holoholona; no ka ka o na keiki e hoomaflia""aT ke kula. Ma Kahuku, e weheia ana e na makaainana o Waialua kekahi kula hou ma ka olelo Hawaii. aina kela i haalele ia e ka poe iaia ko kakou>»#iana hoonaauao no na makahiki he na holoholona ka mea i malama nui ia ma ua aina la, o ke kanaka,heaha la ia ? He kahu no no na holoholona. Aia no malaila na kaikamahine me na keikikane, mai ka umi o na makahiki a hiki aku i ka*Hli)ikumamawa!u t aole no 1 ike i ka helub€lu !' Auwe ko laila pio! "Aloha ko na mauna, 1 paa niau i ka hau, A nie ko Aikiopa, Ko Inia me Makao Ko Mokuleia me Kohukii, Uwe inai ko laila pio, l ola no lakou. A e ola'na no lakou, e komo ana ka Lama okanaauao ma ia mau Apana, a puka mai ana ka ike kanaka mai loko mai o na ku* la hanai bipi. No ka nui o ka naaupo raa Kahuku, ua kaulaoa ia wahi ma ka inoa o "Fatuhiwa alua." Aka, e pau ana ia naaupo, ua hapai ko Waialua poe i ka lama ku. A ke kau leo aku nei makou i na mea a pau i pili, e wehe ae oukou i alanui no ka lahui mawaena o ko oukou mau pua holoholona. Aole he ponoke noho ka lahui malalo, a o na holoholona maluna. No keia mau mea e hana ia nei ma Oahu nei, a no ka lono i hiki mai ia makou mai na mokupuni e ae o ko kakou nei aina, ke i nei makou, e haalelei^ana^Aberahama me kina mau manao ma ka hope waa, a e nee ana imua a iluna'e. O na kula hanai kekahi mea e hapai nui ia nei i keia wa. Ke makemake nei makou e alakai i ka manao maikai o ka leholehu, e nana m« na maka oluolu i ke kula hanai kaikamahine o Honolulu nei r e kukulu ia ana ma Kawaiahao. E wehe in ana ka Honolulu Fbmale Academy, oia hoi ke kula kakamahine o Honolulu, i ka Poakahi la ewaiu o Aperila nei. Aia ina ka pahale kahiko o Ke?. £. W. Kaiaka, ma Kavraiahao kahi e kukuiu ia ai ke kulo. He kula hanai a he kula la ke auo. Aia ia kuiama-

lalo o ke alakai ana o M.rs. L. H. Kulika a me Miss. Lilia Binamu. E ao pono ia na haomana, e like me ka makemake o oa mako«. ma na palapala a ma ka hana, ma ka himeoi a me ka hookaoi piana, me oa mea e ae a pau e ponoai Ukou ma ka noho ana, : me ka hana ana ma ko ke ao oei maa pono. £ alakai pono ia no hoi lakou ma na pono 'pili uhane. He pono i na makua e makemake nei i wabi malu no ka lakou poe kaikamahine e noho ai. e nana mai i keia kula. He pono j i na makua e kamaiiio me na kumu, no na mpa ī pili iua kula nei. Ma keia pule ae ' hoike aku makou i kekahi mau manao hou e pili ana i keia. Oka wehe wale ana no ; keia ika puka. Ma keia pule aku e wehewehe laula makou no keia kula me kona mau pono, a ine na pomaikai e ulu mai ana iwaeni o kakou no ke ao jwno ia o na kaikamahine Hawaii.