Ka Nupepa Kuokoa, Volume VI, Number 15, 13 April 1867 — Ke Keiki Alii Hesana a me ka Pilikua ai Kanaka. [ARTICLE]

Ke Keiki Alii Hesana a me ka Pilikua ai Kanaka.

;im i. U e!o f»ou rnm !«i ka r»!ikui. •• K na!inali ola ia ana oe e a*u kc Uwe h »u uuii <>e i m n»ea o keia a e kakia ia ce e a'u ma ka waha «> keia ana me keia kui oi*n. v Lenn ae la k*>na mau maka i o ta nei. me ka mv» o n:i n»f»o. al«ih«» h'»opna ae la i ka iht» n e rm ma- ' namana-ii;> a elua, n hoopipiii iho la i na niaka onn. a kioia «e ia kekahi iima i ke ope mea ai mawnemi o nn papa mho nunui ona ; a he ku'm aiii ka Hesana i !«»- !ie iioko o ka of»u o ka pihkun, me he kani ann h a ka wai i ka niea leie kawa « iamo. 44 Ho ! Ho ! M aohe wahi nuk«v. ' hukohu iki o keia ope piha welu. E piij 1 h«u mai oe i ke awnkea o ka la apopo: | me ka lawe hou ole mni i kekahi o kein | maw mea." I k<> Hesana ike paka ana | aku i ko ia nla alnpoho ana ae i ke o(ie ( ! me he kio!a ana la i ka nalo:—i iho la' j ia, " Aole no i kana mai ka opu o keia j pupuka, akahi ka \\ \ mea luhi o ka hoa-i j paopa ana a nei mea ino ia'u." i Hoi mai la oia'me ke ano luuluu o ka mauno. a lnki malunn o kekahi ahua, he puu oioina hoi ia no na kanaka hele maj hhini, a ma kn aoao nkau o un ahua la e j ku ana, he wahi hole kuai laau lapaau.. i lloomanao ae la ia i n;; iu opiopio ona a l | ka nmkuahine e kii pinepine ai i laau | naha nona innloko o ua wahi hn!e nei,' j kipa ae !a ia i!oko o ka haie kuai, n na- | na aku la i nn omole laau, a me na poho hua nle, a me ka rubnba, e kakau inai, ana ina na papa kuai oloko. Ilaila i loaa hou mai ai kekahi mauao ia ia. Ua na«; j hu ia paha ka opu o ka pilikua i na ope paluoa, a im: na luulau nmo ana i ni i ni, nolaila, o kana men pnno ke lawe hou j aku i ke awnkea o kekahi la mai, i laau' I lioonaha, me keia manno o ua keiki nei : j i hoi olioh aku ai oia i ka hale, a ia po'. | iho no oia i keuoha koke aku ai e lawe ! ia mai na nihiha a pau, na «ila uaha.; ! na inlapa (j «lap) a me na ti-scna o loko o, | ke Uulanakahale: a i ka wa i lohe ia aku| | ui keia kauoha mnloko o ke kulannkaui hale, o kn mnnawa koke 110 ia i Inwe ia | mai ai mnloko o ka pa hale nlii na lanu' ( naha u pau ; a i ke ao ana ae, nohe i lona | keknhi pepn Inau naha e koe ana malo- | ko o ke kaona. Hoohui ia iho In ua | | uiiiu mea uei a pnu mnioko o ke tafMi,: ! a lawe ae la un keiki alii tlcsana uei i; j ua tafiu la i kahi o ka pihkua me ka oh-< oli nui. K manao ana oia ao!e e hikii iki ana i ka pihkua Ugalemugimo ke ai, aole uo hoi e hiki, i ua he uuii pihkua e inu i ua apu koheoheo aln. A o kona manaolana n pau no ke oln, ua ili iho' | no in maluna o keia aj)u hope aua e la-' ! we nei. ; 1 A t kona kikeke ana nku mawaho Oj j ka {iukn o ka piiikiia ma ka hora uuiiku-| ! mamaiua ponoi o ke nwakea : aia hoi,| j hoea inai la ka pihkua ene ua maka po- ( j wehiwehi i ka hinmoe, a jnahof>e iho o | kona waele mnlie ana ae i na kauna A*e- j j hau liu oAlika, i haka pono i'no ni kona* } mau maka maluna o ke tnpu n Hesnnn i! lawe aku ai; a i ioa no a ike i na mea ai pau i hui ia maloko, o kona manawn no| ia i wala koke aeai i ke tapu holookoa,j me he iuu ona In i ke kiaha wai lemona.j a muka ae la ka waha me ka mikipaiu ae i ua iehelehe, a me ke koeoa i koej iho iloko o ke lapu. Olelo mai la ua • pilikua nei, 44 Ho! Ho! mai knlou' iho paha kou niaka ilalo me ka luuiuu, | no ka mea, hookahi au hoao ana i koe, e | imi ikaika oe a loaa kekahi niea hiki ole' | ia'u ke ai. No keaha la kou mea i la-' | we oie mai ai i kekahi luahine puouou i ■ heie a haumakainie, malia paha aole ia i mea e hiki ia'u ke ai; ho ho." j Alaiia, loulou iho la ua pilikua nei i' ; ka akaala, a mahope o kona akaakai | ana, lelele ae ia oia i!una me ka hilala! j aku i na pou o na iaau e kuku ana. ma-' ! waho iho o ke ana, a ia ia i lohi ae ai i j konn mau l»ma, ine ke kaka pu ae i o! j a iauei. ua hookulaina pu ia aku la na ' kumu iaau nunui eono, i ka pa ana mai i na welelau o na manamanalīma. I ko ke keiki aiii Hes<ina manawa e I \ j ku nei me ka heluhelu puaku i na hele- | helena o ka pilikua, ua hookupouli ia j mai la kona mau enanao kanaka e ka j ikaika nui launa ole o ka pilikun, a me he nalo ala oia e ku aku nei imna o ko ka pilikua mau maka. Ua poho kona manaoiann ana i lia nui ai, e eo ana ka > pilikua ia ia, a o ka apu koheoheo aua i

iawe hoj>c» aku ai, oi.i ii konu pun h«»nu» e }v\ke!o ai msi Kn makr mat. OI 'lo fmu mai i.i ka " F. »U--0 ke keiki noaup<v o makou na hnnnuna piiikm a p«u, aofe mekou he p«»c k«i* knolelo. ao!r hoi he por hoo{*«ne«? wale ik« mnnawa n<» ko knuwahi n t l a lnlii, v hke n;c k»'u i)aawi ar;rt nku n nr i nianawa imu e iiiii ai i kt kahi mea e pakele ai kou «>la. K liiki auei la oukou kn pot* i like me i.e irenehunn fp»£my) ia imua oko imkou mau maka, ke hookuu hou nku i kekahi i i mnikni i hei iloko o ka up'-nn n k.l lauah. e hoi«i h-ni oi.i ilokoo ka naele o ka mn&m* hohonu e paani pu hou ai ine koin tnnti Imv, nuau oloko oke kai ? rels no hoi me ii'ii, ; aole au i nui e hookuu h«>u iku la oe, no ka n>en, ua ike «knka no au n >|e e luki ia oe ke lawe «ni i keknhi mea hiki ole ia'u ke ai. aksi, maniuli o ko'u aloha ia oe ame ka pauh le nui ! hoi i kou hoohiki nna nuii, nolaila au i i houkm» hou aku ai iu oe mailoko aku o : k.i'u upena." Mahope iho o kom kamailio nna mai, huh ne l;i ia ma ka pain o ke nna, a lahiu aku l;i i kn mea ohiuhiu niho onn, a liili* nni aku la iluna o keknhi ohuku puhaku, a hnule hou aku lu oia iloko o ka hiaiuoe kupouli ; n nono ae In kn ihu e like ka j nonolo me ka leo ho aka piula. Iloko 0 keia wa hinmoe oka pihkun, mmino . iho la oH» sana e hoi i kn hnle, aiu ia 1 huli hoi mai ni, ulawa ae la oia muluna «> ka walui o ke ann, ike aku b oia i kekahi kaikamahine t>piopio i kahiko in me |ke knpa eieele knniknu, e kti mni nna me na lima i kupee ia i kn hao, n o konn mau pipaiiua. ua luwe ia na io niomona mnihnla aku, nun oniali konn mnu hele> helena i ka nann nku, aka, o kona mau hiohioua kino i kn Hcs «n:i uaiu nku, o kekalii no ia ona helu eknhi okn ke • Akua nma i linna ai mnlunn oka ili o kn honun, un lohia konn man hiia a maikni, m>le oia i loilii lon, aole hoi i pou- ' pou, nka, iwaennkonu o ke kiekie kupo* ' 110 o na wahine, e like me kn kekahi ojc* ! le haku i i mai ai penei; u iwaena o na wnhine a pau Aohe e loaa koi>ft lua ke huli ia, Aole no oia i loihi a pipio ,Aole hoi 1 poupou a pnhaa." A o konn mnu helehelenn ili, un keoi keo lon e iike ine ke niai oka pnlaoa, !n luhe iho In kona uinu Inuoho e mnie!wa ana ika makani. (Jiai o lleuunn e ! hooni iu ana i ka naua i ua mea knmahnw | lu, me he imo nna ia na ka omka, n o kn 1 naiowaie houun aku la no la oun wahine kupanaha nei, n li ne la naioo Ht s ina i ka makau no kekalu mnu minvte, a i kn tnn-o ana ae o kona nno hoouiakaukaii, | olelo iho la in, Aole no anei nu i iko , mua he nna eehia keia i piha in« lapu | ino o ka po, a no keaha la wau i hookuiio iho nei he walnne kunakn kela iku j mni nei ?" >' Lohe aku la o !!e«*nna ika nu mni a « ka laau o lauwili ia aua e kekahi puaino- ; hio, a hoholo mai la ua maknui puahio- | hio nei mailoko mai o ka uiulaau, n hiki | mnlunn pono ae oka waha oke ann, | puo ae lu kn mnkaui iluna, e nhai ne ana |i na luu uahelehele a me iih ouola pueliu | iloko o kn lewa, a helelei ilio la hoi ke» ) kahi opula iloko o ke ana, me kn hoopa- | kaawih pu ae ika wnha oke ann me jna apana laau liihi, a me ka hune one ! puehu. Iloko o keia wa, palulu aula 0 Hesaiia i kona mau mnka me na ma- ' namanalima, a o kn pihkua. puoho ae h la me ka uw«» leo nui i ka w.i i lele aku lai kekahi mau mamnla laau apa i konu | ihu. A ike ae la ka pilikua ika wih i okai oka lepo, a nie ka lele iiiln onu : mamala iaau ika puaiiiohio, oki koke [ iho la kona kunahilu. | " Eia no ka oe !•» wahi ēua pihkua ! nei, •• e lawe mai oe i kekahi loahine | koiopupu i ka la a{m[>o, malia aole e hU ' ki ia'u ke ai ia ntea. M l Olelo aku la o llesana. "Ua like no jia uiea me ka mea ole ia oe ke lawe mai <au ia mea i ka )a e aho kou ai mai iio >a'u, uo ka mea, ua ike niaopopo iho neiau ika auoane hiki ole ia'u ke ; lawe hou mai i kekahi moa hiki ole m ioe ke ai, a eia hoi kekahi, mahea laauanei e loaa ai ia'u kekahi luahine e ue okoa mai ana i kona make." 1 aku la ka pilikua, ♦• E iawe pu oe i kekahi mnu kanaka nana e kokua iu oo 1 ka nuamo mai, a me ka aihue aoa» kekahi luahme, no ka mea, oia wale no ; ka*u i.iea hoopailua, e kali no h hiki mai • oe. Apopo oka haia oka la (AolcijHtu>)